Hôm nay,  

Happy Fourth

07/07/200900:00:00(Xem: 5731)

Happy Fourth

Mừng Lễ Độc Lập Mỹ.(Photo: Bùi Văn Phú)


Bùi Văn Phú


10 giờ sáng thứ Năm. Tan lớp. Sinh viên trước khi ra về nhiều em chúc tôi: “Happy Fourth” và tôi cũng đáp lại bằng lời chúc như trên, hay thêm vào: “Enjoy your BBQ”.
Năm nay The Fourth of July, 04.07 là ngày Lễ Độc Lập Hoa Kỳ, rơi vào thứ Bảy nên công sở và trường học được nghỉ ngày trước lễ. Nhiều người sẽ có một cuối tuần nghỉ kéo dài ba ngày.
Thứ Sáu gia đình tôi cùng bạn đi pic-nic, chơi thuyền trên hồ nước Anderson ở phiá nam San Jose. Mấy anh tổ chức là những người đã từng phục vụ nhiều năm trong quân đội Hoa Kỳ nên lo mọi sự rất chu đáo, từ chọn và giành chỗ cho đến đồ ăn, thức uống. Sáu giờ sáng có một anh lái xe lên công viên, chờ sẵn đến 8 giờ mở cửa để chọn chỗ tốt nhất. Trên xe đầy đủ bàn ghế, lò nướng ga để khi cần sử dụng.
Đường đến hồ cong queo theo triền đồi, leo lên cao rồi xuống thung lũng, nhiều khúc chênh vênh làm tim đập mạnh. 11 giờ nhiều người mới đến, tất cả chừng 50 người, trẻ nhất non một tuổi, cao tuổi nhất đã ngoài 70.
Mọi thứ cũng đã được lo chu đáo cho những chiếc thuyền đua. Nhưng khi xuống bến gặp trở ngại. Trước khi rời nhà, các anh đã coi lại máy, cho nổ, lên ga để nước trong ống khói bắn hết ra. Luật ở hồ nước này không cho xuống bến những con tàu có nước đọng trong ống bô vì sợ nước từ những chuyến đi chơi nơi khác sẽ đem theo vi thảo có thể sinh sản làm ô nhiễm nước trong hồ. Chỉ có hai chiếc được xuống bến, hai chiếc kia bị cấm sau khi nhân viên chui xuống gầm và đã tìm ra vài giọt nước còn đọng lại. Vì thế hai con tàu được bấm thẻ ngay trên ống bô, ghi lệnh không được xuống hồ này trong vòng 9 ngày tới là thời gian đủ để giết hết các vi thảo nếu có. Luật lệ nghiêm minh, không năn nỉ xin cho hay hối lộ để được việc.
Đám trẻ con thích nhất được lên tàu, phóng nhanh trên mặt hồ với tốc độ 50 km một giờ. Có lúc mấy anh lái tàu kéo theo chiếc bè ni-lông chở ba đứa trẻ con, ra giữa hồ, phóng nhanh rồi cua gắt qua lại cho bè lật. Đám trẻ con rớt xuống nước nhưng có mang phao an toàn nên chỉ hoảng sợ chốc lát rồi lại leo lên cỡi sóng đi tiếp.
Chừng một thập niên qua, tại những buổi pic-nic của người Việt đã có võng Trường Sơn. Thứ võng xếp này đang trở nên một vật dụng phổ thông đem đi cắm trại làm chỗ nghỉ lưng. Đến một lúc nào đó võng được chế gọn và nhẹ hơn để có thể đeo trên người, như nhiều chiếc dù đi biển đã có ở Hoa Kỳ, khi đó võng Trường Sơn sẽ là một thương hiệu nổi tiếng của Việt Nam mà không thể thiếu khi đi cắm trại. Mấy anh bạn kể rằng bây giờ một chiếc võng giá chừng 60 đô-la và trong quá khứ chuyện bản quyền của võng đã phải ra toà ở Việt Nam để giải quyết. Tôi thấy võng xếp rất tiện, tuy còn hơn cồng kềnh. Nếu người Việt không nhanh chóng cải tiến tôi e rằng một ngày không xa võng Trường Sơn sẽ có người nước ngoài chế biến gọn và rẻ hơn. Khi đó sẽ ăn khách hơn.
Tại buổi pic-nic, ăn uống ngoài các món thịt nướng BBQ như bò, heo, gà còn có hot dog, xúc xích, cơm lạp xường. Bọn thanh niên chúng tôi uống bia, lai rai với mực một nắng mới đem từ quê nhà qua, cầm trên tay còn thấy mềm và ẩm, bỏ lên lò than nướng, ăn chấm tương ớt… là hết xảy. Ăn một miếng lại muốn ăn hai, ăn hoài thành nghiện. Thỉnh thoảng chúng tôi cụng chai, chia vui với nhau: “Happy Fourth”.


Như nhiều người Mỹ, chúng tôi ăn chơi tới bến. Nhậu bên bờ hồ xong, chiều về nhà người quen tiếp tục cuộc vui cho đến đêm. Chúng tôi có dịp kể cho nhau nghe về con đường đến Mỹ của mình. Đều là những người vượt biển, kẻ trước người sau. Có anh đến Palawan, rồi qua Bataan trước khi đến Mỹ. Có anh qua trại Galang sớm, từ năm 1980, là những người tị nạn tiên phong đi dọn dẹp để mở cửa Galang 2 đón người vượt biển đang ào ạt đến. Một anh có người bác ra đi năm 1975, trở về trên con tàu Việt Nam Thương Tín để rồi bị tù nhiều năm trước khi vượt biển một lần nữa, đem theo anh đến thẳng trại Galang mà xác con tàu ra đi từ cư xá Thanh Đa năm nào còn nằm phơi nắng mưa nơi cầu tầu Galang trong nhiều năm. Con tàu đó hình như đã được đưa lên đảo làm di vật lịch sử của người vượt biển trong dự án bảo tồn những đảo tị nạn được người Việt hải ngoại khởi xướng từ nhiều năm qua bằng những chuyến trở về thăm Galang, Bidong, Kuku.
Kinh qua gian nan của hành trình tị nạn, bây giờ chúng tôi đã ổn định cuộc sống, thỉnh thoảng về thăm lại quê hương cũ, nhưng nơi gọi là nhà giờ đây là San Jose, là Berkeley, là đất nước Hoa Kỳ. Trò chuyện với nhau, những lúc nâng chai chúng tôi rất tự nhiên cất tiếng: “Happy Fourth”.
*
Ngày hôm sau lại có buổi pic-nic với một nhóm anh em khác chừng 20 người và tôi có trách nhiệm ra sớm để giữ chỗ ở San Pablo Resevoir. 8 giờ sáng đến nơi mà khoảng 50 chiếc bàn và lò nướng đã có người giữ chỗ gần hết. Đủ mọi sắc dân: da trắng, da đen, da nâu, da vàng. Gặp nhau chúng tôi chào: “Good Morning. Happy Fourth”.
Gần trưa mọi người nổi lửa đốt than nướng thịt được nêm nếm gia vị đặc sản mang tính nguồn gốc dân tộc của họ. Những thứ gia vị ướp thịt có bày bán trong các cửa hàng, tuỳ khẩu vị mà chọn. Những mùi thơm của thịt nướng của những món ăn một thời là riêng của từng sắc dân, nhưng nay đã trở thành chung nhờ công nghệ sản xuất và quảng cáo tiếp thị. Chúng tôi nướng gà, bò ướp hương vị Đại Hàn vì hương vị Việt Nam cho thịt nướng hình như không có gì đặc biệt. Hôm qua có món thịt heo nướng que thơm lừng, nhưng thiếu bún, rau, củ cải muối và nước mắm chua cay ngọt để biến thành món bún chả Hà Nội. Hôm nay ngoài thịt nướng, có anh bạn đem theo mấy chục hột vịt lộn, cùng rau răm và muốn tiêu chanh. Với bếp ga di động, chúng tôi luộc tại chỗ, uống bia ăn mừng Lễ Độc Lập: “Happy Fourth”.
Hoa Kỳ đúng là quê hương của mọi nguồn gốc chủng tộc, mọi sắc dân từ nhiều quốc gia trên thế giới. Mỗi người đến đây đều đem theo nét đặc thù của quê hương họ và được khuyến khích bảo tồn, tôn trọng và hoà đồng. Đã đi qua và sống ở nhiều quốc gia tôi thấy văn hoá ẩm thực ở Hoa Kỳ rất phong phú và ngon tuyệt vời.
Trong ngày lễ hội được coi là lớn nhất và quan trọng nhất là Lễ Độc Lập thì lại không có những lễ lạt trang nghiêm hay nghi thức rườm rà. Ngày này dân chúng rủ nhau ra công viên, vào rừng hay đến những nơi có nước để vui chơi, nghe nhạc, nướng BBQ, ăn hot dog, hamburger, uống bia. Tối về xem pháo hoa. Mừng ngày lễ lớn nhất của đất nước một cách đơn giản, tự nhiên.
Năm nay vì kinh tế khủng hoảng, nhiều thành phố thiếu hụt ngân sách nên không có bắn pháo hoa, trong đó có San Jose.
Hơn chín giờ tối, tôi và mấy gia đình bạn leo lên một ngọn đồi chờ xem bắn pháo hoa từ một khu giải trí Six Flags. Tuy cấm người dân đốt nhưng bầu trời thỉnh thoảng vẫn có những vệt sáng từ đất bay lên rồi nổ ra những đóm sáng. Trong khi chương trình bắn pháo của trung tâm giải trí diễn ra, từ sân một ngôi nhà dưới chân đồi vọng lên những tiếng pháo nổ liên thanh, loại pháo của người Việt và người Hoa đốt vào dịp Tết âm lịch. Tràng pháo nổ kéo dài chừng ba phút. Chúng tôi nói với nhau gia đình đó chắc phải là người Việt hay người Hoa và tràng pháo phải dài cả chục thước.
Mười hai giờ khuya. Đi ngủ tôi còn nghe tiếng pháo hoa nổ loanh quanh. Nhưng không nhiều bằng những năm trước.
© Buivanphu 05.07.2009

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chủ quyền tại Biển Đông là một vấn đề tranh chấp lâu đời và phức tạp nhất giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đây sẽ còn là một thách thức trọng yếu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam trong nhiều thập niên tới. Hiện nay, dù tình hình Biển Đông vẫn âm ỉ căng thẳng nhưng chưa bùng phát thành xung đột nghiêm trọng, song tình trạng cạnh tranh chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang ngày càng gia tăng...
Ngay chính cái tên “Tôi, Không Là Của Ai” đã là một tiếng kêu vừa thẳng thắn, vừa đau đớn. Tôi không là của ai trong cuộc đời này. Tôi không là con của cha tôi. Nhà văn, ký giả Amy Wallace từng lên tiếng, Virginia cũng từng bị chính cha mình ức hiếp khi cô 7 tuổi. Cô khước từ cái quyền sở hữu của những kẻ đã lạm dụng mình. Cô bị khước từ quyền được sống và được làm người, dù đó là những ngày hạnh phúc muộn màng của hơn 20 năm sau ngày cô thoát khỏi Jeffrey Epstein và Ghislaine Maxwell. Khi Virginia viết cuốn tự truyện này là lúc cô đã được hưởng 22 năm tự do. Tự do khỏi Epstein, Maxwell, đường dây mua bán tình dục trẻ em mà cô là một trong những nô lệ tình dục của Epstein. Hai mươi hai năm đó, cô tự thú, “không dễ dàng chút nào.” Không bao giờ có vết thương nào không để lại vết sẹo. Không bao giờ có sự hồi phục nào không để lại trầm tích.
Trump tắt CNN lúc ba giờ sáng. Không phải vì tức giận, mà vì ông vừa nảy ra ý tưởng điên rồ nhất đời mình. “Alexa, triệu tập Washington.” Câu lệnh vang lên trong bóng tối Phòng Bầu Dục như tiếng thần chú của một pháp sư già gọi linh hồn của quá khứ về để chứng minh rằng mình vẫn còn đúng. Thanksgiving năm nay, ông sẽ không ăn gà tây thật. Ông sẽ ăn ký ức. Phòng Bầu Dục rực ánh xanh lam – thứ ánh sáng lạnh của công nghệ và tự mãn. Trên bàn, con gà tây hologram vàng óng, chín hoàn hảo, không mùi, không khói, không có thịt thật. Một con gà tây ảo cho thời đại ai cũng sợ máu thật. Mọi thứ được lập trình để hoàn hảo: bàn tiệc dài, ly rượu đầy, bốn vị lập quốc hiện ra – George Washington, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson, James Madison – được tái tạo bằng toàn bộ diễn văn, thư từ, và những câu họ chưa bao giờ nói. Bốn AI hoàn hảo.
Hội nghị khí hậu Liên Hiệp Quốc lần thứ ba mươi COP30 ở Belém, diễn ra trong bầu khí quyển nặng trĩu: trái đất nóng dần, còn các cường quốc vẫn cãi nhau về “mục tiêu” và “cam kết”. Biểu mức phát thải, phần trăm, hạn kỳ — tất cả lặp lại như những mùa họp cũ. Nhưng đằng sau lớp từ ngữ ấy, trật tự năng lượng của thế giới đã chuyển hướng. Cái trục quyền lực của thời đại đã dời khỏi phương Tây. Từ Tô Châu đến Quảng Đông, những nhà máy nối dài đã âm thầm định giá tương lai của mặt trời và gió. Trung Quốc không nói nhiều. Họ làm. Đến cuối năm 2024, Bắc Kinh vượt sớm mục tiêu 2030, đạt hơn một ngàn bốn trăm gigawatt gió và mặt trời — gấp bốn lần toàn Liên hiệp Âu châu. Tám phần mười chuỗi cung ứng quang điện nằm trong lãnh thổ của họ. Pin và xa điện xuất khẩu hàng chục tỉ Mỹ kim, kéo giá năng lượng sạch xuống một mức không còn cần trợ cấp.
Việc đình trệ gọi thầu dầu hỏa hai năm từ 1971 phải chờ qua 1973 rút cục đã giết chết chương trình tìm dầu của Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) và theo đó đã đốt cháy một cơ may lớn lao có nhiều triển vọng cứu vãn, duy trì và phát triển miền Nam. VNCH đã tìm được dầu hỏa ở Mỏ Bạch Hổ trong tháng Hai năm 1975. Thật nhiều dầu mà lại thật quá trễ.
“Tôi từ chức để có thể lên tiếng, ủng hộ các vụ kiện tụng và hợp tác với các cá nhân và tổ chức khác tận tâm bảo vệ pháp quyền và nền dân chủ Mỹ. Tôi cũng dự định sẽ bảo vệ những thẩm phán không thể công khai lên tiếng bảo vệ chính mình. Tôi không thể chắc chắn rằng mình sẽ tạo ra sự khác biệt. Tuy nhiên, tôi nhớ lại những gì Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy đã nói vào năm 1966 về việc chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi: “Mỗi khi một người đứng lên vì một lý tưởng, hoặc hành động để cải thiện cuộc sống của người khác, hoặc chống lại sự bất công, người đó sẽ tạo ra một đợt sóng hy vọng nhỏ bé.” Khi những đợt sóng nhỏ bé này hội tụ đủ, lúc đó có thể trở thành một cơn sóng thần.
Khi lịch sử bị xem nhẹ, nó không ngủ yên mà trở lại, nghiêm khắc hơn. Và mỗi khi nước Mỹ bước vào thời kỳ chia rẽ sâu sắc, tiếng vọng ấy lại dội về – nhắc rằng ta từng đi qua những năm tháng hỗn loạn, và vẫn tìm được lối ra. Robert A. Strong, học giả tại Đại học Virginia, cho rằng để hiểu nước Mỹ hiện nay, ta nên nhìn lại giai đoạn giữa hai đời tổng thống Ulysses S. Grant và William McKinley – từ năm 1876 đến 1896. Hai mươi năm ấy là một bài học sống động về cách một nền dân chủ có thể trượt dài trong chia rẽ, rồi chậm chạp tự điều chỉnh để tồn tại.
Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Indo-Pacific) đang nổi lên như trung tâm chiến lược của thế kỷ XXI, nơi giao thoa lợi ích của các cường quốc hàng đầu thế giới. Với 60% dân số toàn cầu, hơn một nửa GDP thế giới, và các tuyến hàng hải trọng yếu nhất hành tinh, khu vực này giữ vai trò quyết định trong ổn định an ninh, thương mại và năng lượng quốc tế...
Washington vừa bật sáng lại sau bốn mươi ngày tê liệt. Nhưng cái cảm giác “ổn rồi” chỉ là ảo giác. Đằng sau cái khoảnh khắc “chính phủ mở cửa trở lại” là câu chuyện nhiều tính toán, mà trung tâm của cuộc mặc cả chính là Obamacare – chương trình từng giúp hàng chục triệu người có bảo hiểm y tế – nay trở thành bệnh nhân bị đặt lên bàn mổ của chính quyền Trump, với con dao ngân sách trong tay Quốc hội.
Đã là người Việt Nam, nếu không trải qua, thì ít nhất cũng đã từng nghe hai chữ “nạn đói.” Cùng với lịch sử chiến tranh triền miên của dân tộc, hai chữ “nạn đói” như cơn ác mộng trong ký ức những người đã sống qua hai chế độ. Sử sách vẫn còn lưu truyền “Nạn đói năm Ất Dậu” với hình ảnh đau thương và những câu chuyện sống động. Có nhiều người cho rằng cũng vì những thăng trầm chính trị, kinh tế, mà người Việt tỵ nạn là một trong những dân tộc chịu thương chịu khó nhất để sinh tồn và vươn lên. Thế giới nhìn chung cho đến nay cũng chẳng phải là vẹn toàn. Dù các quốc gia bước sang thế kỷ 21 đã sản xuất đủ lương thực để nuôi sống tất cả mọi người, nạn đói vẫn tồn tại, bởi nhiều nguyên nhân. Có thể kể như chiến tranh, biến đổi khí hậu, thiên tai, bất bình đẳng, bất ổn kinh tế, và hệ thống lãnh đạo yếu kém.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.