Chiến Lược Trung Quốc: Ẵm Luôn Toàn Vùng Đông Nam Á
BANGKOK (KL).- Theo bản tin của David Fullbrook , theo tất cả kế hoạch, Trung quốc lần đầu tiên mở thao diễn quân sự chung vào Tháng Bẩy với 10 quốc gia trong khối ASEAN (Liên Hiệp Các Quốc gia Vùng Đông Nam Á), nét cho thấy rõ gần đây Trung quốc đã mở mặt trận kinh tế, tấn công ngọt sớt vào vùng này. Cuộc tấn công này xem ra đang mang nhiệu cái lợi về cho Trung quốc, không kể chuyện cho Mỹ chầu rìa.
Bắc Kinh đã ngỏ lời mời 10 quốc gia này như không có gì phương hại để thao dượt việc giữ hòa bính (peacekeeping), điều binh để giúp và tái thiết vùng bị thiên tai. Các quốc gia trong khối ASEAN vẫn còn đắn đo chưa quyết định về lời mời của Trung quốc, nhưng phần đông các nhà phân tích về an ninh cho rằng nhóm quốc gia này hình như chấp nhận vì lời mời khiến người ta phải rà soát lại lịch sử, còn Trung quốc sẽ không đưa ra chuyện bành trướng của các đại dế Trung hoa về phương Nam trong quá khứ. Việc chấp nhận xem ra như là việc bất đắc dĩ.
Kiểu mở tình hữu nghị của Bắc Kinh coi như đang mở ra một chiến lươc quan trọng, Trung quốc chơi có tính cách đa phương nhiều hơn, không giống như lối chơi đơn phương theo như lịch sử Trung quốc để đưa ra lợi ích an ninh chung của vùng và tôn Trung quốc làm người anh cả. Hợp tác phát triển về mặt quân sự với các nước lân bang là giúp cho Trung quốc an tâm vòng đai phía Nam xưa nay dễ bị thủng, đồng thời Trung quốc được rảnh tay để tung trưởng lực gây ảnh hưởng toàn cầu.
Trung quốc đang thực hiện một chiến lược mà người ta thấy nó được chia làm hai giai đoạn đối với vùng này. Giai đoạn đầu là cùng nhau tăng trưởng kinh tế và đầu tư, sau đó là việc trợ giúp quân sự có giới hạn để nhìn vào Quân đội Nhân dân Giải phóng của Trung quốc mạnh thế nào như so với Mỹ. Đây là một toan tính có nhiều nước cờ khó lường, toan tính này đã bắt chước bước đi của Hoa Kỳ. Toan tính đặc biệt xuyên qua sự phát triển có cạnh tranh và các mối quan hệ quân sự riêng với từng nước nằm trong khối ASEAN.
Chiến lược của Trung quốc có dụng ý để đẩy Hoa Kỳ ra ngoài lề. Trong tuần của tháng hai, Washington đã tuyên bố, Hoa Kỳ sẽ chính thức mở cuộc thao dượt quân sư liên minh Cobra Gold hàng năm cùng với Thái Lan. Các cuộc thao dượt này trong quá khứ là những cuộc thao dượt lớn nhất trong vùng Đông Nam Á, có sự tham gia của quân đội Singapore, Mã Lai và các quan sát viên của Trung quốc. Người ta vẫn đang nghi ngờ về cuộc thao dượt quân sự này; bởi vì luật pháp của Hoa Kỳ cấm ngặt loại tiểu di quân sự cho những chính quyền thiếu dân chủ, chẳng hạn như cuộc đảo chánh vừa qua tại Thái Lan. Để lấp cái khoảng trống này, Bắc Kinh vội vã đưa trợ giúp Thái Lan 49 triệu Mỹ kim mặt quân sự và huấn luyện.
Cái quan trọng nơi đây, theo thông lệ Trung quốc thường ngoảnh mặt đi khi nói chuyện quan hệ quân sự chính thức với các quốc gia trong vùng có thể liên kết với nhau. Cũng có thể khối ASEAN bao giờ cũng tránh né các thỏa ước an ninh chính thức và cơ cấu bảo vệ có tính cách tập thể. Nhóm thân Tây phương được thành lập năm 1967 bảo vệ phần nào để chống lại việc bành trướng của chủ nghĩa cộng sản mà Trung quốc thường đưa ra vào lúc bị cắt đứt quan hệ. Nhóm này hoàn toàn dựa vào chiến lược cam kết của Hoa Kỳ để làm lệch cán cân ảnh hưởng của Trung quốc, cũng như của Liên Sô bắt đầu tạ từ đầu thập niên 1950.
Cái đáng nói là Bắc Kinh đã bám lấy chủ trương quân sự đa phương vào cuối thập niên 1990 bằng cách lập Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (Shanghai Cooperation Organization), kết nối sơ khởi với bốn quốc gia của cùng Trung Á, ngoài ra Nga và Trung quốc gắn bó tập trận và tuần bố chung để chống chủ trương khủng bố, chủ trương quá khích và chủ trương tách rời. Mậu dịch và đầu tư của Trung quốc bắt đầu từ đó hưng phấn tại Trung Á, gây ảnh hưởng lớn chống lại việc thành hình chiến lược của Hoa Kỳ cho từng vùng như thiết lập căn cứ quân sự tại Uzbekistan trong vài năm và sử dụng một căn cứ tại Kyrgyzstan ngay sát biên giới Trung quốc.
LỘ CHIẾN LƯỢC
Dùng phương sách ngoại giao, không những Trung quốc đang đi tới một tổ chức an ninh tương tự tại vùng Đông Nam Á – một lộ chiến lược theo hình thái riêng bằng cách tung ra mậu dịch hàng hải với Ấn Độ, Trung Đông, Phi Châu và Âu Châu chạy xuyên qua các thủy lộ bận bịu và tắc nghẽn của vùng này.
Đó là chưa kể vùng Đông Nam Á mau trở thành như một vùng cung cấp quan trọng năng lượng cũng như các mặt hàng cho nền công nghiệp của Trung quốc, toàn vùng hiện nay đang nằm trong cảnh mậu dịch thặng dư với Trung quốc. Trung quốc có kế hoạch để kích Hoa Kỳ và các đối tác mậu dịch hàng đầu của ASEAN vào đầu năm tới bằng thế thành hình một thỏa ước Sino-ASEAN mậu dịch tự do, có hiệu lực vào năm 2010. Trong khi đó người ta không thấy dấu hiệu phản ứng nào của Hoa Kỳ về thỏa ước này.
Có điều chắc chắn người ta nhìn thấy, các quốc gia thành viên của khối ASEAN xưa nay thường mâu thuẫn về chủ trương quốc gia, bất hòa về ranh giới và xung đột lịch sử không có thể hòa thuận với nhau, gây khó khăn riêng cho Trung quốc trong việc đưa ra vấn đề quân sự áp dụng cho toàn vùng, Ảnh hưởng của Hoa Kỷ vẫn còn mạnh trong việc sắp xếp an ninh đa phương cho vùng ASEAN vốn xưa nay chẳng tin ai, chính vì thế cả chục năm nay Trung quốc từ từ và thận trọng để tiến tới bá quyền vùng này bằng đường lối phát triển kinh tế một trục (Sino-ASEAN) và hai gọng kìm (Mekong và Tonkin Gulf).
Để gây lòng tin, Trung quốc tích cực tham gia vào đủ các cuộc đàm phán, nhất là Hôi nghị AFR (ASEAN Regional Forum) trong đó có sự tham gia của Hoa Kỳ, Nhật Bản và Ấn Độ. Hội nghị AFR thường bàn cãi vế các vấn để an ninh vùng, cuối cùng chỉ bám vào việc tránh xung đột, giải quyết mâu thuẫn hay hiệp ước giải giới.
Thiện chí của khối ASEAN với Trung quốc đã lên cao nhất vào năm 2003, khi Bắc Kinh chấp thuận điều luật hành sử làm giảm đi việc tranh chấp lãnh thổ giữa các quốc gia thành viên ASEAN với Trung quốc về Hoàng Sa mà các quốc gia này cho rằng có trữ dầu lớn. Các phe mới đây lại công nhận để hỗ trợ điều luật hành sử để giảm căng thẳng trong những năm gần đây. Ngoài ra Trung quốc cấp kỳ đưa ra 60 triệu Mỹ kim cứu trợ và tiếp tế cho những nước trong vùng bị sóng thần của biển tàn phá năm 2004.
Mặc dầu việc cứu nạn tài chánh của Hoa Kỳ sáng chói hơn Nhật Bản, Bắc Kinh đóng vai người anh cả bằng đường lối ngoại giao đã xoay chuyển vụ khủng hoảng tài chánh 1997-98, khi Bắc Kinh đã tung ra một tỷ Mỹ kim để trợ giúp các nước của vùng này. Trong khi đó Hoa Kỳ đã bị chỉ trích như là người thừa cơ để trục lợi các quôc gia đang bị kẹt về tiền bạc.
Trung quốc ngang nhiên ủng hộ ASEAN trong tháng vừa qua, một sự ủng hộ hiếm có khi nào thấy Trung quốc dùng quyền phủ quyết để bác bỏ thành tích nhân quyền của Miến Điên do Hoa Kỳ đưa ra, một thành tích từng làm náo loạn toàn cầu.
Hoa Kỳ thua Trung quốc trong cách sử dụng nhu quyền (soft power) đối với khối ASEAN về quan hệ song phương đã và đang suy yếu. Chính quyến Hoa Kỳ chỉ lớn tiếng về hợp tác chống chủ trương khủng bố đối với những quốc gia trong vùng có sẵn thân thiện ngoại giao và thiếu quan hệ song phương đối với các quốc gia có dân Hồi giáo chiếm đa số như Nam Dương và Mã Lai.
Hai quốc gia này gần đây đã từ chối việc vi phạm chủ quyền do Washington đưa ra để gửi các tầu của Hải quân Hoa Kỳ tới dẹp bọn thổ phỉ tại eo biển Malacca, 75 phần trăm nhiên liệu nhập khẩu Trung quốc phải đi qua eo biển này.
Trung quốc sẵn sàng làm hài lòng các quốc gia của khối ASEAN bằng cách không dình dấp vào nội bộ của các quốc gia này. Đồng thời Bắc Kinh khéo léo và tích cực dùng đòn ngoại giao và kinh tế để khử các mâu thuẫn bành trướng lịch sử mà các triều đại Trung quốc xưa kia từng gây ra, tạo dựng cam kết chiến lược để loại bỏ ảnh hưởng của Hoa Kỳ. Đáp lại khối ASEAN hoan hỉ để mở rộng tay đón Trung quốc gần đây, đại chính sách của Bắc Kinh tiến hành rất thành công theo như đã hoạch định.
Send comment
