Khi Tổng Thống Học Bài
Nguyễn Xuân Nghĩa
Obama đang trở về dương thế...
Từ ngày đắc cử tới nay, Phó Tổng thống Joe Biden là người lẫy lừng vắng mặt.
Không thấy ông xuất hiện nói chuyện với báo chí kể từ đêm mùng bốn tháng 11, nhất là trong mươi ngày qua khi nhiều đợt tin tức được tiết lộ là vị đồng viện, và đối thủ cũ, là Nghị sĩ Hillary Clinton đã nhận lời làm Ngoại trưởng cho Tổng thống tân cử Barack Obama.
Ông Joe Biden có một cơ hội lên tiếng và tích cực xuất hiện: vụ khủng bố tại Mumbai đêm 26 tại Ấn Độ.
Mặc dù đã đắc cử trong liên danh Obama-Biden, Nghị sĩ Joe Biden không như Nghị sĩ Obama là chính thức giã từ Thượng viện (vào tuần trước). Biden chỉ từ nhiệm sau khi Quốc hội khoá 111 nhóm họp vào mùng Ba tháng Giêng năm 2009 và trước khi ông nhậm chức Phó Tổng thống vào ngày 20. Nghĩa là trong hiện tại, ông vẫn là Chủ tịch Ủy ban Ngoại giao Thượng viện.
Với tư cách đó, Nghị sĩ Biden có thể cấp tốc bay qua Ấn Độ để cho thấy Chính quyền Hoa Kỳ, từ Bush tới Obama, vẫn cực kỳ quan tâm đến an ninh của lục địa Nam Á - nơi có chiến trường Afghanistan của Hoa Kỳ và Minh ước NATO. Ông ta đang bận việc khác hệ trọng hơn chăng"
Vụ khủng bố Mumbai được coi là nghiêm trọng và có ý nghĩa như vụ 9-11 tại Mỹ.
Trung tâm tài chánh quốc tế của Ấn bị tấn công trên một quy mô lớn, trong nhiều ngày liền, khiến hơn trăm người tử nạn. Mục tiêu của quân khủng bố là đánh vào uy tín quốc tế và ảnh hưởng tài chánh của Ấn, với các hung thủ cố tình truy lùng kiều dân Anh và Mỹ tại những khách sạn sang trọng nhất.
Quy cách tấn công đồng loạt chín mục tiêu cho thấy trình độ tổ chức tinh vi và những chi tiết ban đầu cho thấy có sự tham dự của khủng bố xưng danh Thánh chiến, có thể là al-Qaeda, xâm nhập từ Pakistan, kết hợp với khủng bố Hồi giáo tại Ấn và cả băng đảng tội ác Ấn, đang tung hoành từ Ấn Độ qua Pakistan và Dubai. Quân khủng bố có thể là những tay súng thiếu kinh nghiệm nên số tổn thất nhân mạng trong thành phần du khách ngoại quốc đáng lẽ còn có thể cao hơn.
Dù sao, Chính quyền đương nhiệm của đảng Quốc đại tất nhiên bị dư luận Ấn Độ công kích vì để xảy ra một vụ tấn công như vậy mà không biết trước và ngăn nổi. Nếu không muốn đảng thất cử trong kỳ bầu cử sắp tới, Thủ tướng Manmohan Singh phải giải thích là có bàn tay ngoại quốc, là điều ông đã ám chỉ hôm sau. Qua ngày 28, báo chí loan tin là Thủ tướng Ấn đã yêu cầu vị tư lệnh cơ quan tình báo Pakistan ISI qua Dehli trình bày. Vụ khủng bố đang gây mâu thuẫn cho quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Ấn Độ và Pakistan. Nếu không khéo xử, hai quốc gia có võ khí nguyên tử tại tiểu lục địa Nam Á sẽ trôi vào một trận đối đầu nữa, như đã xảy ra năm 2002 sau khi khủng bố từ Pakistan đột nhập và tấn công trụ sở Quốc hội Ấn năm 2001.
Lần đó, Hoa Kỳ đã đứng ra hoà giải cả hai.
Lần này, Phó Tổng thống tân cử Joe Biden tức là đương kim Nghị sĩ phụ trách về ngoại giao của Thượng viện Hoa Kỳ đã có thể bước ra, vừa úy lạo Ấn Độ, vừa can gián đôi bên, nhân đó ghé thăm Pakistan để luận bàn về chiến trường Afghanistan trong tương lai. Một chuyến đi như vậy còn cho thấy Chính quyền Obama có khả năng đối phó với một vụ khủng hoảng mà chính Joe Biden đã dại dột báo trước!
Tiếc thay, nói thì dễ chứ làm thì khó! Joe Biden phản ứng chậm hơn người thụ ủy liên danh Obama-Biden.
Bây giờ, hãy nhìn xem Barack Obama học bài nhanh chừng nào...
Từ tháng 10 năm ngoái, thị trường chứng khoán Mỹ đã lên tới đỉnh cao nhất và bắt đầu tuột giá. Nếu lấy chỉ số S&P 500 có tính cách tiêu biểu hơn cả vì bao gồm 500 doanh nghiệp lớn nhỏ, từ 1.500 điểm, cổ phiếu đã mất phân nửa, chỉ còn 750 điểm vào tuần trước. Đáng chú ý nhất là việc cổ phiếu tuột mạnh trong hai tuần sau khi có kết quả tranh cử Tổng thống, từ khoảng 1.000 xuống 750 điểm. Đấy là học phí cho hai tuần học bài của Obama!
Trong suốt hai tuần đó, từ mùng năm đến 21 tháng 11, Tổng thống tân cử Barack Obama tránh né gặp gỡ báo chí hoặc nói về đề mục "bức xúc" của thị trường và những người đang ngợi ca một kỷ nguyên lịch sử của nước Mỹ. Thị trường vốn không ưa chuyện bất trắc và muốn biết xem tân Tổng thống sẽ có biện pháp gì để đẩy lui khủng hoảng tài chánh và chặn đứng suy trầm kinh tế. Obama lo chuyện khác, như bổ nhiệm Đổng lý Văn phòng hay các chức vụ khác trong nội các.
Đáng lẽ, ông phải chỉ định ngay Tổng trưởng Ngân khố và trả lời nhiều lần gặng hỏi của báo chí, rằng ông sẽ tạm hoãn quyết định tăng thuế như đã hứa hẹn. Barack Obama chỉ bắt đầu làm việc cấp bách đó từ Thứ Sáu 21 và khai triển thêm cho rõ trong mấy ngày qua. Quả nhiên, cổ phiếu lên giá trong năm ngày liền và chỉ số S&P từ khoảng 750 đã lên tới gần 900 điểm vào ngày 28. Tức là lấy lại gần đủ số tài sản bị mất từ ngày mùng bốn đến 21! Việc Ngân hàng Trung ương quyết định bơm thêm 800 tỷ không là yếu tố khởi sắc duy nhất, ta phải nói tới công lao của Obama cho công bằng!
Cho nên, Joe Biden nên học cách học bài của người chỉ huy!
Thật ra, Barack Obama mới chỉ có ba tuần thôi và từ đám mây hồng của cuộc bầu cử mà hạ cánh xuống trần thế như vậy thì kể cũng là... nhanh!
Không những ông chỉ định Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ New York là Timothey Geithner làm Tổng trưởng Ngân khố, ban tham mưu của ông còn bật nhiều tín hiệu đầy khích lệ. Như Nghị sĩ Hillary Clinton được mời - và đã nhận lời - làm Ngoại trưởng, và Tổng trưởng Quốc phòng Robert Gates của Chính quyền Bush sẽ được lưu dụng. Lưu dụng chứ không phải lưu dung, theo lối bất đắc dĩ!
Hillary Clinton là người bỏ phiếu ủng hộ việc tấn công Iraq - như đa số Nghị sĩ Dân Chủ khác - mà không đổi lập trường - như Joe Biden. Bà chỉ phàn nàn cách tiến hành chiến tranh tại Iraq chứ không là người trở cờ phản chiến theo thời cơ. Vì vậy, bà mất phiếu cử tri cực tả và phản chiến, nhưng vẫn là người bảo vệ quyền lợi Mỹ tới cùng, chứ không tháo chạy! Giữa Biden và Hillary, và mới là người... mặc quần. Obama trấn an được dư luận nhờ quyết định ấy.
Khi giữ lại Tổng trưởng Quốc phòng, ông cũng là người học bài rất sáng.
Robert Gates là người ôn hoà, và ở trong nhóm nghiên cứu đã kịch liệt phê phán chiến lược Iraq của Bush và Tổng trưởng Donald Rumsfled. Sau cuộc bầu cử tháng 11 năm 2006, ông được mời làm Tổng trưởng để tiến hành một chiến lược mới, cũng của Bush. Và tiến hành thành công. Dù khi tranh cử Obama có đả kích chiến lược đó, giờ đây ông cũng thấy rằng nó có kết quả. Việc Nội các rồi Quốc hội Iraq phê chuẩn Hiệp định SOFA về việc duy trì quân lực Mỹ thêm ba năm nữa để hoàn tất nhiệm vụ ổn định là một chứng cớ rõ ràng.
Obama cần ông Gates và Đại tướng Davd Petreaus - Tư lệnh Quân khu CENTCOM bao gồm hai chiến trường Iraq và Afghanistan - là một quyết định sáng, chẳng khác gì việc Nghị sĩ John McCain cũng có thể làm, nếu như ông đắc cử.
Ngoài việc bổ nhiệm Geithner - hay Larry Summers và Paul Volcker - Obama cũng đã nhìn lại chuyện kinh tế với con mắt khác, khác hẳn thời chủ quan duy ý chí khi tranh cử. Thị trường chứng khoán Mỹ tăng giá một phần là từ cái nhìn màu hồng đó, khác hẳn quan điểm đỏ lòm, sặc mùi xã hội chủ nghĩa của ứng cử viên Obama.
Barack Obama sớm biết học bài - và đổi bản - vì ông có phân tách kết quả bầu cử.
Ông thắng lớn nhờ lá phiếu cử tri đoàn, nhưng nếu nhìn vào số phiếu phổ thông thì không đủ lớn để nói đến một sứ mạng do quốc dân trao phó - một mandate. Năm xưa, Bill Clinton biết là mình vẫn có một đa số chống đối đáng kể nên lập tức xoay chuyển lập trường khi thấy động. Năm nay, Obama cũng biết là còn có 47% dân chúng không đồng ý với mình nên không thể coi thường. Ông càng biết vậy vì không quên là đã thắng Hillary Clinton ở vòng loại với một đa số mỏng như tờ giấy quyến.
Vì vậy, ông sẵn sàng hy sinh số phiếu cực tả nếu tranh thủ được đa số đã bỏ phiếu cho Hillary và chừng năm bảy phần trăm thành phần cử tri của McCain. Nếu giữ được hậu thuẫn này, ông sẽ không bị Quốc hội Dân Chủ bắt bí. Ngược với sự suy luận của nhiều người, các Nghị sĩ Dân biểu không được dân bầu lên để ủng hộ Tổng thống và nếu Tổng thống mà bị quần chúng bỏ rơi, có hậu thuẫn rất mỏng, họ sẵn sàng hy sinh Tổng thống để cứu lấy cái ghế của mình.
Mới có ba tuần, Barach Oabma đã nhìn ra chuyện ấy thì quả là sáng. Có lẽ, ông không bị say vì lời đường mật của chính mình. Nhiều người khác thì chưa!
Send comment
