Hôm nay,  

Bạn Tôi: Trần Duy Đức

18/08/201100:00:00(Xem: 7353)
Bạn Tôi: Trần Duy Đức

Phạm Vũ
Một lần lang thang ở Amsterdam, Hòa lan, tôi đọc được trên tường quán càphê nhỏ, câu:. Người chỉ thấy tôi khi say, nhưng không thấy tôi khi khát! (on me voit quand j’ai bu, mais pas quand j’ai soif).
Như con sông phải xuôi dòng để sống, chữ cũng cần được luân lưu để bật ra nghĩa. Người thường chỉ để ý đến tác phẩm, ít ai chú tâm tới người viết.
Các bạn tôi đảo điên trên từng thác đổ thao thức, cảm nhận, lại ngây ngất trước cái đẹp của mặt hồ yên tĩnh, đôi lúc chuẩn bị, nhiều khi bất ngờ, những cái bất ngờ dìm người chơi vơi trong quên lãng vực sâu tháng ngày. Người chỉ thấy khi bạn tôi trồi lên lại mặt-nước-Đời với những dòng nhạc, lời thơ, đôi khi tác phẩm.
Trong cuộc sống hôm nay, bạn tôi ngụp lặn theo những thăng trầm của thời thế, những đổi thay của nhịp sống, những bấp bênh của cuộc đời, để khi nhìn lại, thấy mình là những Lã Vọng đang ngồi chờ con cá Thi Ca luôn lội ngược dòng …như định mệnh.
Định mệnh, nếu có khắc nghiệt, tưởng cũng chỉ khắc nghiệt đến thế này cho những sáng tác của bạn tôi, nơi Sáng Tạo cầm lưỡi hái sẵn sàng chặt phăng, vứt bỏ những thừa thãi, vô duyên hay thương vay khóc mướn.
Định mệnh, nếu có dễ thương, chắc cũng chỉ dễ thương đến thế này khi bài thơ, ca khúc nào được các bạn tôi gật gù, thương mến.
Tôi đang nói về gì đây nhỉ"
Về các bạn tôi, và hôm nay"
À ! về riêng Trần Duy Đức!
Ở Bolsa, những buổi văn nghệ hay ra mắt sách là cơ hội để bạn bè gặp lại nhau…bù khú. Cuối thập niên 80 sang 90 nhộn nhịp những buổi chiều thơ nhạc ở một nơi chốn nào đó, thường là một quán cà phê hay hàng quán, và bên ngoài quán, chúng tôi ra mắt… nhau.
Vào một buổi chiều như thế, tôi gặp bạn và chúng tôi quen ngay…nhau.
Người bạn mới có mái tóc dài che kín cổ giống tôi, cặp mắt kính dầy trễ trên mũi…như nhau, và lặng lẽ nhìn thiên hạ ồn ào chung quanh, thỉnh thoảng quay lại nhìn nhau, mỉm cười lặng lẽ.
Những buổi chiều như thế tiếp tục theo nhau. Bây giờ đã là thập niên 10. Năm tháng làm tuổi đời nheo mắt sau đôi kính cận. Hành trang vẫn là những khắc khoải ưu tư trên giấy trắng, và nhất là cái…tình, càng ngày càng gấp gáp, hiếm hoi.
Dây ngũ sắc rối chân chàng phiêu lãng
Vội vàng ư"
Năm tháng có bao giờ"
Tôi gặp Bạn chắc cũng đã lâu lắm vì không còn nhớ nổi ngày nào quen nhau.
Trên dòng sông cạn của Thi Ca hải ngoại, nhà Bạn là một trong những địa chỉ hiếm hoi phải nhớ đừng quên, nơi qui tụ những con người văn nghệ tài hoa của chúng ta, những Từ Công Phụng, Vũ Thành An, Du tử Lê, Tô thùy Yên, Phạm Duy, … Đó cũng là nơi tháng ngày bị ngừng lại, tạm quên cho đêm tối kéo dài qua hôm sau cho một bài thơ hay ca khúc vượt thời gian. Để rồi, sau cuộc vui, có ánh trăng hắt bóng bạn lên mặt bàn ngổn ngang ly chén, mà nhìn ra Nguyệt Hạnh.
Người ta và cơm, tôi và chữ, Bạn và nhạc.
Văn chương và Thi Ca. Chúng tôi và nhau !
Trong cái thế giới dễ thương nhiều khi bí ẩn này, chúng tôi cũng không… giống ai!

Một Ng Tất Nhiên bất thường, nói năng lung tung, nhưng vào thơ, chữ ngay hàng thẳng lối. Một Cao Xuân Huy ầm ầm, cắt tay chỉ thấy bia rượu chẩy ra, mà văn làm ta say ngất ngưởng. Một Du Tử Lê với lối dùng chữ độc đáo làm dậy sóng thơ ở hải ngoại…
Một Bạn tôi trầm lặng, kín đáo giữa đám đông, nhỏ nhẹ riêng từng người, đắn đo mỗi lời ca, khó khăn từng nốt nhạc.Nhưng khi tiếng đàn cất lên là vang âm khắp chốn.
Tôi mơ ước tóc thành râu, bạn lạnh lùng nhìn râu nhớ tóc.
Người thức buổi sáng, Bạn càng tỉnh về khuya.
Nguyên Sa đội Béret ban ngày, Bạn đội nón nỉ ban đêm.
Tôi huyên náo, năng động, hai con mắt linh hoạt, bạn ngồi yên, trầm mặc, hai con mắt long lanh.
Tôi săn chữ tìm thơ. Bạn tôi săn thơ tìm chữ.
Tôi cầm súng, người như sống vội. Bạn ôm đàn, giọng chợt bừng lên.
Thế kỷ này hết, chúng tôi kéo nhau qua thế kỷ 21, tiếp tục gặp nhau ở bên lề đường, nơi quán nhỏ, trong cơn mưa, dưới nắng gắt hay giữa cơn giá lạnh ngày xám ngắt. Ngoài đường không đủ, rủ nhau về nhà. Bạn tôi sống về đêm. Tôi thức với bạn.
Theo bạn về khuya, bài thơ Cố Quận để quên lúc nào không biết. Sáng sau, nghe nhạc bạn, thấy lại mình trong thơ. Các bạn tôi, những người đam mê kỷ niệm hôm trước, và dẫy đầy ký ức hôm sau,với cái oái oăm ”không phải ở để mà thương, nhưng đi để mà nhớ”, và cái nạn Cố với Gắng… đến bao giờ"
Anh về nơi cố quận
Gửi muôn trùng cố nhân
Cố lên người cố cựu
Còn tình cấm cố thân!
Nếu có điều giống nhau, mặt-trời-tuổi làm da người thêm nhăn ngày tháng tới thì ngược lại, thời-gian-đêm lại làm ý thơ thêm óng ả và nét nhạc thêm mượt mà.
Thập niên 2000 bỏ bút sắt theo điện toán lần vào kỷ nguyên mới, chập chững gõ chữ vào thi ca. Người mải mê theo cuộc sống, Bạn tôi vẫn đang cặm cụi gõ những tiếng đàn cho một hợp âm mới, từ một cơ duyên đã có tự bao giờ, bây giờ trỗi nhạc, cho hôm nay thành mai ấy, muôn đời.
Những lần như thế,Bạn tôi vội vã gọi cho nhau, báo tin…vui.
Đã từ lâu, tôi vẫn có thói quen đợi những tiếng điện thoại reo vui này, từ lúc nào không nhớ!
Nghe pháo nổ, điên cuồng năm tháng đó
Thấy hoa rơi, tha thiết phút giây này!
PHẠM VŨ
Laguna Hills, hôm nay Tháng 8-2011
GHI CHÚ: NHẠC THÍNH PHÒNG TRẦN DUY ĐỨC VÀ BẰNG HỮU
Sẽ tổ chức vào lúc 6:30pm Chủ Nhật 28-8-2011. Tại Emerald Bay Restaurant, 5015 West Edinger Avenue # V, Santa Ana, CA . Ngoài sự góp mặt đặc biệt của những ca sĩ nổi tiếng đã từng mến nhạc TDĐ, mà còn có rất nhiều văn nghệ sĩ đến để ôn lại kỷ niệm vui buồn với TDĐ. Ca sĩ: Anh Dũng, Như Mai, Ninh Cát Loan Châu, Hương Thơ… Nhạc sĩ: Nguyễn Đình Toàn, Vũ Thành An, Hoàng Khai Nhan và Trần Duy Đức…. Thi Sĩ: Tô Thùy Yên, Hà Nguyên Du, Nguyễn Dũng Tiến, Ngô Tịnh Yên, Nguyễn Nam An… Ban nhạc do nhạc sĩ Lê Ngọc đảm trách. MC và Điều Hợp Chương Trình: Như Hảo, và Phan Dụy.
Vé có 3 hạng: 25$, VIP 50$, Bảo trợ 100$. Vé bán ở Tú Quỳnh (714) 531-4284, Emerald Bay Restaurant (714) 775-5161; Nguyệt Hạnh (714) 220-7091.

In Trang
Ý kiến bạn đọc
15/09/201104:27:10
Khách
Just cause it's simple doesn't mean it's not super hlefupl.
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.