...tăng thuế nhà giàu giỏi lắm sẽ thu được 90 tỷ trong khi ngân sách thiếu hụt 1.000 một năm...
Tuần lễ này là tuần lễ TT Obama bắt đầu nhiệm kỳ hai của ông, cũng là dịp ta nhìn lại những ngọn núi sau lưng và trước mặt ông.
Một cách ngắn gọn, bốn năm của nhiệm kỳ đầu đã là một đoạn đường đầy chồng gai mà thành tựu không phải không có, nhưng những chuyện chưa làm được thì lại rất nhiều. Và đó sẽ là những chuyện ông muốn làm cho bốn năm tới.
Thành tựu để đời của TT Obama dĩ nhiên là luật cải tổ y tế Obamacare. Dù đồng ý hay không đồng ý thì luật này cũng đã được ban hành và không thể rút lại được nữa. Hậu quả thực tế tốt hay xấu công bằng mà nói, phải đợi năm mười năm nữa mới biết được chắc chắn.
Luật Social Security (quỹ hưu trí) của TT Roosevelt, và luật Medicare/Medicaid của TT Johnson cho đến nay đã mang lại những lợi lộc vĩ đại cho người cao niên và người nghèo. Nhưng nó cũng đã trở thành gánh nặng cực kỳ lớn lao cho thế hệ trẻ hơn cũng như cho những người có lợi tức cao hơn, phải đóng thuế nuôi dưỡng các chương trình này. Những gánh nặng chi phí này đã lớn hơn dự tính khi luật mới được ban ra rất nhiều, đến độ các quỹ trợ cấp an sinh này đang bị đe dọa phá sản nếu không có biện pháp cải tổ sớm.
Luật Obamacare không cần đến mấy chục năm mới biết là sẽ tốn kém rất lớn cho kinh tế Mỹ, mà ngay từ năm 2011, ba năm trước khi luật có hiệu lực trọn vẹn, người ta đã thấy những ước đoán về hậu quả tài chánh đã sai trật hoàn toàn. Thay vì tiết kiệm được 2.500 đô chi phí y tế một năm cho mỗi gia đình như TT Obama quảng cáo, thì đã tăng chi phí đó lên đúng 2.500 đô. Những dự phóng về gánh nặng tài chánh cho Nhà Nước 1.000 tỷ một năm trong 10 năm tới chắc chắn sẽ bị chứng minh là sai trật rất mau chóng, có thể vì các chuyên gia tính sai, mà cũng có thể vì TT Obama cố tình đưa bức tranh lạc quan ra để hậu thuẫn cho luật cải tổ của mình.
Thành tựu ngắn hạn hơn là chấm dứt hai cuộc chiến dai dẳng tại Iraq và Afghanistan, và giết được Bin Laden. Ở đây, nếu muốn công bằng thì phải nhìn nhận những thành tựu này đã có được một phần không nhỏ nhờ TT Bush đã dọn đường cho từ trước.
TT Obama cũng có một thành tựu khác có tính cách “vô hình”, chẳng ai –hay nói cho đúng hơn, chưa ai- nhìn thấy tác dụng. Đó là luật cải tổ ngân hàng. Hồi đầu thập niên 30, TT Roosevelt ra luật Glass-Steagall kiểm soát hệ thống ngân hàng để đối phó với khủng hoảng tài chánh của thế kỷ. Đến giữa thập niên 90, TT Clinton hủy bỏ luật này, một trong những lý do đưa đến tình trạng cạnh tranh phát triển sống chết giữa các đại ngân hàng, đưa đến khủng hoảng tài chánh của năm 2008. Nói cách khác, cải tổ của TT Clinton phải đợi gần hai chục năm mới thấy tác hại. Bây giờ TT Obama tái lập lại việc kiểm soát ngân hàng, có lẽ cũng phải đợi cả chục năm nữa mới biết được có hậu quả thực tế như thế nào. Chỉ biết cho đến giờ, các ngân hàng khổng lồ, tác giả của cuộc khủng hoảng năm 2007-2008 vẫn còn đó, các chủ tịch, tổng giám đốc vẫn ngồi đó, vẫn lãnh lương và bổng lộc bạc chục triệu, trong khi thiên hạ vẫn vật lộn với nợ nhà cửa.
Một thành tựu khác mà TT Obama không ngừng quảng bá là các biện pháp kích cầu kinh tế. Cụ thể là luật stimulus gần 800 tỷ, chưa kể hàng ngàn tỷ chi tiêu công của Nhà Nước. Kết quả cụ thể là tỷ lệ phát triển kinh tế vẫn èo uột cỡ 1%-2%, trong khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn ngất ngưởng ở mức 8%-9%. Không có gì đáng vỗ ngực cho lắm. Những người cổ võ cho TT Obama diễn giải nếu không nhờ những biện pháp kích cầu của ông thì thất nghiệp đã leo lên tới mức 12%-13% rồi. Chỉ là một hình thức ngụy biện ấu trĩ. Nếu như tỷ lệ thất nghiệp thực sự đã leo lên 12%, chắc họ sẽ diễn giải là nếu không nhờ tài của TT Obama thì thất nghiệp đã là 20% rồi. Cứ thế mà lý luận thì TT Obama luôn luôn là một thiên tài, không chạy đi đâu được.
Bây giờ, ta bàn về những thất bại hay những gì đã hứa mà chưa làm.
Thất bại lớn nhất của TT Obama là việc ông đã trở thành tổng thống tạo phân hoá lớn nhất lịch sử cận đại Mỹ, theo nhận định của chính báo phe ta Washington Post. TT Obama đắc cử một phần lớn nhờ những lời hứa hoa mỹ đại đoàn kết dân tộc, thay đổi không khí chia rẽ của thời Bush. Chỉ vài ngày sau khi tuyên thệ nhậm chức, TT Obama đã cho những lời hứa hoa mỹ này vào thùng rác khi ông nói thẳng vào mặt lãnh tụ khối dân biểu Cộng Hòa Eric Cantor “chúng tôi thắng” (We won!) khi ông Cantor yêu cầu tân tổng thống lưu ý quan điểm bảo thủ của khối Cộng Hòa. Thái độ của TT Obama và phe cấp tiến Dân Chủ được thể hiện rõ ràng qua chuyện các bộ luật lớn đầu tiên của TT Obama (Obamacare, stimulus và cải tổ ngân hàng) đều được khối đa số Dân Chủ thông qua mà không có một phiếu nào của khối đối lập Cộng Hoà.
Tình trạng chia rẽ này dĩ nhiên là do lỗi của cả hai bên, nhưng dù sao thì TT Obama, với tư cách tổng thống cũng như với tư cách người hứa hẹn chấm dứt tình trạng xâu xé chính trị của Hoa Thịnh Đốn, cũng vẫn là người mang trách nhiệm lớn nhất. Nếu ông không phải là thủ phạm tạo ra chia rẽ thì ông cũng đã là người thất bại, không hàn gắn được không khí chính trị thủ đô.
Thất bại lớn thứ nhì của TT Obama là đã vung tay xài tiền như không có ngày mai, như thể tháng Chạp 2012 vừa qua sẽ là ngày tận thế như lịch dân da đỏ đã khẳng định. Trung bình trong bốn năm qua, mỗi năm ngân sách bị thâm thủng 1.000 tỷ. Nhà Nước dĩ nhiên là phải tìm cách trám lỗ. Một mặt TT Obama đi vay mượn bằng cách bán công khố phiếu Mỹ, phần lớn cho Trung Cộng và các nước Ả Rập. Mặt khác ông đòi tăng thuế nhà giàu.
Năm 2007, khi TT Bush yêu cầu tăng mức nợ trần qua khỏi mức 8.000 tỷ, thượng nghị sĩ Barack Obama đã bỏ phiếu bác bỏ và gọi TT Bush là người vô trách nhiệm khi muốn đi vay mượn lung tung. Bây giờ, thì TT Obama, với mức nợ trần cao gấp hai lần mức của TT Bush, 16.400 tỷ, lại gọi những người không chấp nhận tăng mức nợ trần cho ông là những người ... vô trách nhiệm. Nói cách khác, bất cứ ai khác ý với TT Obama đều là ... vô trách nhiệm. Thật là một cách lý luận tuyệt hảo của một người từng hô hào đại đoàn kết toàn dân.
Lập luận tăng thuế nhà giàu được khua chiêng gõ trống rầm rộ vì tính mỵ dân, trong khi thực tế chỉ là biện pháp... muối bỏ biển. Theo chính các chuyên gia tài chánh của chính quyền Obama, tăng thuế nhà giàu giỏi lắm sẽ thu được 90 tỷ trong khi ngân sách thiếu hụt 1.000 một năm, coi như bù đắp chưa tới 10% thâm thủng. Mới đây, TT Obama đã đồng ý tăng thuế khoảng 600 tỷ trong 10 năm, tức là 60 tỷ một năm, hay là 6% thâm thủng. Chưa ai rõ ông sẽ trám cái lỗ hổng 94% còn lại bằng cách nào. Nhưng ai cũng biết ông sẽ... đổ thừa bên Cộng Hoà không cho ông tăng thuế thêm hay đi vay mượn thêm để trám lỗ trống đó.
Có một cách khác để trám lỗ hổng mà ít khi nghe TT Obama và phe Dân Chủ nói đến: đó là cắt tiêu xài. Chỉ vì cắt tiêu xài thì khó mà được thiên hạ hoan hô và khó mà kiếm được phiếu của cử tri. Trong cuộc tranh cãi về ngân sách này, cái gai lớn vẫn là những chi phí tài trợ an sinh (tiền già, medicare, medicaid, phiếu thực phẩm) mà không có ông chính khách nào có can đảm dám rờ tới.
Nhìn về bốn năm tới, vấn đề tranh cãi về ngân sách, tăng thuế, cắt chi tiêu, sẽ là cái núi lớn nhất TT Obama sẽ phải tìm cách vượt qua. Khối Cộng Hòa đã khẳng định chỉ chấp nhận tăng mức nợ trần cho TT Obama sau khi đã đạt được thỏa thuận về ngân sách và nhất là cắt chi tiêu, chứ không thể trao tấm ngân phiếu trắng cho TT Obama.
Trong cuộc họp báo cuối cùng trước khi mãn nhiệm kỳ đầu, TT Obama khẳng định ông sẽ không có gì để thương thuyết với khối đối lập trong vấn đề này, vì dân Mỹ đã bỏ phiếu bầu ông lại, nên coi như dân Mỹ chấp nhận chính sách tiêu xài của ông. Điều mà TT Obama cố tình quên là dân Mỹ cũng đã bầu lại đa số dân biểu Cộng Hòa, tức là chấp nhận trao trách nhiệm kiểm soát TT Obama cho khối Cộng Hòa tại Hạ Viện. Trên quan điểm đó, các dân biểu Cộng Hoà cũng có trách nhiệm phải chu toàn đối với dân Mỹ, chứ không thể ngồi yên chấp nhận cho TT Obama muốn xài tới đâu hay muốn vay mượn tới đâu cũng được. Nếu thật sự dân Mỹ đồng ý cho TT Obama vung tay vô giới hạn thì họ đã không bỏ phiếu cho khối Cộng Hoà nắm đa số tại Hạ Viện.
Những chính khách lập quốc của Mỹ đã cố tình tạo ra những rào cản, hay nói cách khác, những cách cân bằng quyền lực để không cho phép bất cứ tổng thống nào trở thành độc tài, muốn làm gì thì làm, cho dù được đa số dân bầu làm tổng thống. Ngày trước, bên Đức đã không có loại rào cản này, đưa đến tình trạng Hitler được bầu làm thủ tướng trong dân chủ thực sự, để rồi mau chóng biến thành một trong những nhà độc tài đáng ghê sợ nhất lịch sử nhân loại.
Cũng trong cuộc họp báo đó, TT Obama đã lớn tiếng sử dụng chiến thuật hù dọa mà trước đây ông luôn chỉ trích. Ông hăm dọa nếu không cho ông tăng mức nợ trần thì cả triệu công chức, thầy giáo, cảnh sát, quân nhân, ... sẽ không nhận được tiền lương, trong khi cả triệu người khác sẽ mất tiền hưu, medicare và medicaid. Kiểu như bà vợ hăm dọa ông chồng không đưa thẻ tín dụng cho bà đi mua sắm thì bà sẽ cho cả nhà nhịn đói.
Thật ra, điều này không phải hoàn toàn sai, nhưng vấn đề là tại sao đi đến tình trạng này ngày hôm nay? Ngày trước, TT Dân Chủ Clinton đâu có cần phải có thâm thủng cả ngàn tỷ một năm, cũng không cần vay mượn tới hơn 16.000 tỷ đâu, mà chẳng ai bị mất lương gì hết. Những người bênh vực TT Obama sẽ viện dẫn hai cuộc chiến Iraq và Afghanistan để đổ thừa cho Bush, nhưng chắc chắn sẽ không nhắc đến chuyện cả hai cuộc chiến đều đã chấm dứt, không còn nhu cầu chi cả trăm tỷ mỗi năm cho hai cuộc chiến này nữa. Mà vẫn thâm thủng cả ngàn tỷ như thường là sao? Tiền đi đâu?
Một vấn đề lớn TT Obama phải trực diện là lời hứa giải quyết vấn nạn di dân bất hợp pháp. Ai cũng nhìn thấy vấn nạn, ai cũng thấy những mối nguy, nhưng chẳng ai nhìn thấy giải pháp.
Ứng viên Obama lớn tiếng hứa có giải pháp nội trong năm đầu sau khi nhậm chức, tức là nội trong năm 2009. TT Obama và đồng minh Dân Chủ nắm trọn quyền hành trong hai năm 2009-10, đáng lẽ có thể giải quyết vấn đề dễ dàng như đã hứa. Nhưng ông đã không làm gì. Vì thực tế, tìm được giải pháp khi làm tổng thống luôn luôn khó hơn hứa hẹn suông khi còn tranh cử.
Mới đây, TT Obama đã xác nhận đây sẽ là một trong những ưu tiên của ông trong nhiệm kỳ hai, nhưng lại không nói sẽ đề nghị biện pháp gì.
Chuyện anh thanh niên Adam Lanza lên cơn điên vác súng đi bắn chết hơn hai chục trẻ em đã gây chấn động dư luận, và tạo ra một vấn đề cấp bách mới cho TT Obama trong nhiệm kỳ hai này: đó là việc kiểm soát sở hữu và sử dụng súng đạn.
Tình trạng căng thẳng đến độ một số trường hăng tiết vịt đã có những quyết định cực kỳ ngớ ngẩn như tại tiểu bang Maryland, đuổi học trò sáu tuổi chơi bắn nhau bằng ... ngón tay (chỉa ngón tay trỏ vào nhau, miệng la bang bang! Thế là bị đuổi!). Vài tiểu bang khác nghiên cứu việc cho phép thầy cô mang súng theo để tự vệ. Có những nơi khác đi xa hơn, nghiên cứu các biện pháp phòng ngừa những người bị bệnh tâm thần. Tất cả đều có tính vá víu, phản ứng lại một biến cố nhất thời để xoa dịu dư luận, trong khi chưa thật sự trực diện vấn nạn bạo lực tại Mỹ.
Truyền thông cấp tiến như Washington Post và CNN loan báo thăm dò dư luận cho thấy “đa số dân Mỹ ủng hộ các biện pháp kiểm soát súng”. Đọc kỹ lại mẫu tin thì thấy không phải vậy chút nào. Chỉ có 51% ủng hộ thôi. Tuy là đa số thật, nhưng là đa số 1% trong khi sai biệt xác xuất thống kê là 5%, nghiã là tỷ lệ ủng hộ kiểm soát súng có thể là 56%, mà cũng có thể chỉ là 46%. Nói cách khác, thăm dò này chỉ xác định một nửa dân Mỷ ủng hộ trong khi một nửa chống việc kiểm soát súng.
Ngày 16 tháng Giêng vừa qua, TT Obama ban hành một loạt 23 quyết định của hành pháp –không cần thông qua quốc hội- tăng cường việc kiểm soát súng. Nghe thì có vẻ như đây là những biện pháp rất mạnh và rất hữu hiệu. Nhưng thực tế, tất cả những biện này không nhiều thì ít, đều là những biện pháp đã được ban hành từ các đời tổng thống trước, mà chẳng có công dụng gì nhiều. Hay vài biện pháp mới có tính tượng trưng, màu mè chính trị, như ra lệnh cho Bộ Tư Pháp nhận dạng những người thuộc loại “nguy hiểm”, chẳng có nghiã lý gì hết.
Bà mẹ của Adam Lanza mua một tá súng tấn công để trong nhà đều hợp pháp, đều có điều tra lý lịch, nhưng vẫn không cản được người con bị bệnh tâm thần lấy súng đi bắn giết. Tất cả những biện pháp mới do TT Obama đề nghị, chẳng có biện pháp nào có thể ngăn cản Adam Lanza đi giết người.
Dù sao thì các quyết định của TT Obama cũng là những bước đầu quan trọng cần làm để từ từ giảm bớt tai họa của súng đạn tại xứ cao bồi này. Kẻ viết này không ủng hộ TT Obama trên khá nhiều vấn đề, nhưng kiểm soát súng thì chắc chắn sẽ ủng hộ mọi biện pháp giảm thiểu được tình trạng bạo lực súng đạn tại nước này.
Những quyết định về ngân sách, di dân và kiểm soát súng chỉ là ba vấn đề nổi bật hiện nay. Trong bốn năm tới, tất nhiên sẽ nẩy sinh ra nhiều vấn đề quan trọng khác, có khi đe dọa trực tiếp đến chức vị của tổng thống, như Nixon với vụ Watergate, Reagan với vụ Iran-Contra, Clinton với vụ Monica Lewinsky, Bush với vụ bão Katrina. Hy vọng TT Obama may mắn hơn và không gặp đại họa nào. (20-1-13)
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Tuần lễ này là tuần lễ TT Obama bắt đầu nhiệm kỳ hai của ông, cũng là dịp ta nhìn lại những ngọn núi sau lưng và trước mặt ông.
Một cách ngắn gọn, bốn năm của nhiệm kỳ đầu đã là một đoạn đường đầy chồng gai mà thành tựu không phải không có, nhưng những chuyện chưa làm được thì lại rất nhiều. Và đó sẽ là những chuyện ông muốn làm cho bốn năm tới.
Thành tựu để đời của TT Obama dĩ nhiên là luật cải tổ y tế Obamacare. Dù đồng ý hay không đồng ý thì luật này cũng đã được ban hành và không thể rút lại được nữa. Hậu quả thực tế tốt hay xấu công bằng mà nói, phải đợi năm mười năm nữa mới biết được chắc chắn.
Luật Social Security (quỹ hưu trí) của TT Roosevelt, và luật Medicare/Medicaid của TT Johnson cho đến nay đã mang lại những lợi lộc vĩ đại cho người cao niên và người nghèo. Nhưng nó cũng đã trở thành gánh nặng cực kỳ lớn lao cho thế hệ trẻ hơn cũng như cho những người có lợi tức cao hơn, phải đóng thuế nuôi dưỡng các chương trình này. Những gánh nặng chi phí này đã lớn hơn dự tính khi luật mới được ban ra rất nhiều, đến độ các quỹ trợ cấp an sinh này đang bị đe dọa phá sản nếu không có biện pháp cải tổ sớm.
Luật Obamacare không cần đến mấy chục năm mới biết là sẽ tốn kém rất lớn cho kinh tế Mỹ, mà ngay từ năm 2011, ba năm trước khi luật có hiệu lực trọn vẹn, người ta đã thấy những ước đoán về hậu quả tài chánh đã sai trật hoàn toàn. Thay vì tiết kiệm được 2.500 đô chi phí y tế một năm cho mỗi gia đình như TT Obama quảng cáo, thì đã tăng chi phí đó lên đúng 2.500 đô. Những dự phóng về gánh nặng tài chánh cho Nhà Nước 1.000 tỷ một năm trong 10 năm tới chắc chắn sẽ bị chứng minh là sai trật rất mau chóng, có thể vì các chuyên gia tính sai, mà cũng có thể vì TT Obama cố tình đưa bức tranh lạc quan ra để hậu thuẫn cho luật cải tổ của mình.
Thành tựu ngắn hạn hơn là chấm dứt hai cuộc chiến dai dẳng tại Iraq và Afghanistan, và giết được Bin Laden. Ở đây, nếu muốn công bằng thì phải nhìn nhận những thành tựu này đã có được một phần không nhỏ nhờ TT Bush đã dọn đường cho từ trước.
TT Obama cũng có một thành tựu khác có tính cách “vô hình”, chẳng ai –hay nói cho đúng hơn, chưa ai- nhìn thấy tác dụng. Đó là luật cải tổ ngân hàng. Hồi đầu thập niên 30, TT Roosevelt ra luật Glass-Steagall kiểm soát hệ thống ngân hàng để đối phó với khủng hoảng tài chánh của thế kỷ. Đến giữa thập niên 90, TT Clinton hủy bỏ luật này, một trong những lý do đưa đến tình trạng cạnh tranh phát triển sống chết giữa các đại ngân hàng, đưa đến khủng hoảng tài chánh của năm 2008. Nói cách khác, cải tổ của TT Clinton phải đợi gần hai chục năm mới thấy tác hại. Bây giờ TT Obama tái lập lại việc kiểm soát ngân hàng, có lẽ cũng phải đợi cả chục năm nữa mới biết được có hậu quả thực tế như thế nào. Chỉ biết cho đến giờ, các ngân hàng khổng lồ, tác giả của cuộc khủng hoảng năm 2007-2008 vẫn còn đó, các chủ tịch, tổng giám đốc vẫn ngồi đó, vẫn lãnh lương và bổng lộc bạc chục triệu, trong khi thiên hạ vẫn vật lộn với nợ nhà cửa.
Một thành tựu khác mà TT Obama không ngừng quảng bá là các biện pháp kích cầu kinh tế. Cụ thể là luật stimulus gần 800 tỷ, chưa kể hàng ngàn tỷ chi tiêu công của Nhà Nước. Kết quả cụ thể là tỷ lệ phát triển kinh tế vẫn èo uột cỡ 1%-2%, trong khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn ngất ngưởng ở mức 8%-9%. Không có gì đáng vỗ ngực cho lắm. Những người cổ võ cho TT Obama diễn giải nếu không nhờ những biện pháp kích cầu của ông thì thất nghiệp đã leo lên tới mức 12%-13% rồi. Chỉ là một hình thức ngụy biện ấu trĩ. Nếu như tỷ lệ thất nghiệp thực sự đã leo lên 12%, chắc họ sẽ diễn giải là nếu không nhờ tài của TT Obama thì thất nghiệp đã là 20% rồi. Cứ thế mà lý luận thì TT Obama luôn luôn là một thiên tài, không chạy đi đâu được.
Bây giờ, ta bàn về những thất bại hay những gì đã hứa mà chưa làm.
Thất bại lớn nhất của TT Obama là việc ông đã trở thành tổng thống tạo phân hoá lớn nhất lịch sử cận đại Mỹ, theo nhận định của chính báo phe ta Washington Post. TT Obama đắc cử một phần lớn nhờ những lời hứa hoa mỹ đại đoàn kết dân tộc, thay đổi không khí chia rẽ của thời Bush. Chỉ vài ngày sau khi tuyên thệ nhậm chức, TT Obama đã cho những lời hứa hoa mỹ này vào thùng rác khi ông nói thẳng vào mặt lãnh tụ khối dân biểu Cộng Hòa Eric Cantor “chúng tôi thắng” (We won!) khi ông Cantor yêu cầu tân tổng thống lưu ý quan điểm bảo thủ của khối Cộng Hòa. Thái độ của TT Obama và phe cấp tiến Dân Chủ được thể hiện rõ ràng qua chuyện các bộ luật lớn đầu tiên của TT Obama (Obamacare, stimulus và cải tổ ngân hàng) đều được khối đa số Dân Chủ thông qua mà không có một phiếu nào của khối đối lập Cộng Hoà.
Tình trạng chia rẽ này dĩ nhiên là do lỗi của cả hai bên, nhưng dù sao thì TT Obama, với tư cách tổng thống cũng như với tư cách người hứa hẹn chấm dứt tình trạng xâu xé chính trị của Hoa Thịnh Đốn, cũng vẫn là người mang trách nhiệm lớn nhất. Nếu ông không phải là thủ phạm tạo ra chia rẽ thì ông cũng đã là người thất bại, không hàn gắn được không khí chính trị thủ đô.
Thất bại lớn thứ nhì của TT Obama là đã vung tay xài tiền như không có ngày mai, như thể tháng Chạp 2012 vừa qua sẽ là ngày tận thế như lịch dân da đỏ đã khẳng định. Trung bình trong bốn năm qua, mỗi năm ngân sách bị thâm thủng 1.000 tỷ. Nhà Nước dĩ nhiên là phải tìm cách trám lỗ. Một mặt TT Obama đi vay mượn bằng cách bán công khố phiếu Mỹ, phần lớn cho Trung Cộng và các nước Ả Rập. Mặt khác ông đòi tăng thuế nhà giàu.
Năm 2007, khi TT Bush yêu cầu tăng mức nợ trần qua khỏi mức 8.000 tỷ, thượng nghị sĩ Barack Obama đã bỏ phiếu bác bỏ và gọi TT Bush là người vô trách nhiệm khi muốn đi vay mượn lung tung. Bây giờ, thì TT Obama, với mức nợ trần cao gấp hai lần mức của TT Bush, 16.400 tỷ, lại gọi những người không chấp nhận tăng mức nợ trần cho ông là những người ... vô trách nhiệm. Nói cách khác, bất cứ ai khác ý với TT Obama đều là ... vô trách nhiệm. Thật là một cách lý luận tuyệt hảo của một người từng hô hào đại đoàn kết toàn dân.
Lập luận tăng thuế nhà giàu được khua chiêng gõ trống rầm rộ vì tính mỵ dân, trong khi thực tế chỉ là biện pháp... muối bỏ biển. Theo chính các chuyên gia tài chánh của chính quyền Obama, tăng thuế nhà giàu giỏi lắm sẽ thu được 90 tỷ trong khi ngân sách thiếu hụt 1.000 một năm, coi như bù đắp chưa tới 10% thâm thủng. Mới đây, TT Obama đã đồng ý tăng thuế khoảng 600 tỷ trong 10 năm, tức là 60 tỷ một năm, hay là 6% thâm thủng. Chưa ai rõ ông sẽ trám cái lỗ hổng 94% còn lại bằng cách nào. Nhưng ai cũng biết ông sẽ... đổ thừa bên Cộng Hoà không cho ông tăng thuế thêm hay đi vay mượn thêm để trám lỗ trống đó.
Có một cách khác để trám lỗ hổng mà ít khi nghe TT Obama và phe Dân Chủ nói đến: đó là cắt tiêu xài. Chỉ vì cắt tiêu xài thì khó mà được thiên hạ hoan hô và khó mà kiếm được phiếu của cử tri. Trong cuộc tranh cãi về ngân sách này, cái gai lớn vẫn là những chi phí tài trợ an sinh (tiền già, medicare, medicaid, phiếu thực phẩm) mà không có ông chính khách nào có can đảm dám rờ tới.
Nhìn về bốn năm tới, vấn đề tranh cãi về ngân sách, tăng thuế, cắt chi tiêu, sẽ là cái núi lớn nhất TT Obama sẽ phải tìm cách vượt qua. Khối Cộng Hòa đã khẳng định chỉ chấp nhận tăng mức nợ trần cho TT Obama sau khi đã đạt được thỏa thuận về ngân sách và nhất là cắt chi tiêu, chứ không thể trao tấm ngân phiếu trắng cho TT Obama.
Trong cuộc họp báo cuối cùng trước khi mãn nhiệm kỳ đầu, TT Obama khẳng định ông sẽ không có gì để thương thuyết với khối đối lập trong vấn đề này, vì dân Mỹ đã bỏ phiếu bầu ông lại, nên coi như dân Mỹ chấp nhận chính sách tiêu xài của ông. Điều mà TT Obama cố tình quên là dân Mỹ cũng đã bầu lại đa số dân biểu Cộng Hòa, tức là chấp nhận trao trách nhiệm kiểm soát TT Obama cho khối Cộng Hòa tại Hạ Viện. Trên quan điểm đó, các dân biểu Cộng Hoà cũng có trách nhiệm phải chu toàn đối với dân Mỹ, chứ không thể ngồi yên chấp nhận cho TT Obama muốn xài tới đâu hay muốn vay mượn tới đâu cũng được. Nếu thật sự dân Mỹ đồng ý cho TT Obama vung tay vô giới hạn thì họ đã không bỏ phiếu cho khối Cộng Hoà nắm đa số tại Hạ Viện.
Những chính khách lập quốc của Mỹ đã cố tình tạo ra những rào cản, hay nói cách khác, những cách cân bằng quyền lực để không cho phép bất cứ tổng thống nào trở thành độc tài, muốn làm gì thì làm, cho dù được đa số dân bầu làm tổng thống. Ngày trước, bên Đức đã không có loại rào cản này, đưa đến tình trạng Hitler được bầu làm thủ tướng trong dân chủ thực sự, để rồi mau chóng biến thành một trong những nhà độc tài đáng ghê sợ nhất lịch sử nhân loại.
Cũng trong cuộc họp báo đó, TT Obama đã lớn tiếng sử dụng chiến thuật hù dọa mà trước đây ông luôn chỉ trích. Ông hăm dọa nếu không cho ông tăng mức nợ trần thì cả triệu công chức, thầy giáo, cảnh sát, quân nhân, ... sẽ không nhận được tiền lương, trong khi cả triệu người khác sẽ mất tiền hưu, medicare và medicaid. Kiểu như bà vợ hăm dọa ông chồng không đưa thẻ tín dụng cho bà đi mua sắm thì bà sẽ cho cả nhà nhịn đói.
Thật ra, điều này không phải hoàn toàn sai, nhưng vấn đề là tại sao đi đến tình trạng này ngày hôm nay? Ngày trước, TT Dân Chủ Clinton đâu có cần phải có thâm thủng cả ngàn tỷ một năm, cũng không cần vay mượn tới hơn 16.000 tỷ đâu, mà chẳng ai bị mất lương gì hết. Những người bênh vực TT Obama sẽ viện dẫn hai cuộc chiến Iraq và Afghanistan để đổ thừa cho Bush, nhưng chắc chắn sẽ không nhắc đến chuyện cả hai cuộc chiến đều đã chấm dứt, không còn nhu cầu chi cả trăm tỷ mỗi năm cho hai cuộc chiến này nữa. Mà vẫn thâm thủng cả ngàn tỷ như thường là sao? Tiền đi đâu?
Một vấn đề lớn TT Obama phải trực diện là lời hứa giải quyết vấn nạn di dân bất hợp pháp. Ai cũng nhìn thấy vấn nạn, ai cũng thấy những mối nguy, nhưng chẳng ai nhìn thấy giải pháp.
Ứng viên Obama lớn tiếng hứa có giải pháp nội trong năm đầu sau khi nhậm chức, tức là nội trong năm 2009. TT Obama và đồng minh Dân Chủ nắm trọn quyền hành trong hai năm 2009-10, đáng lẽ có thể giải quyết vấn đề dễ dàng như đã hứa. Nhưng ông đã không làm gì. Vì thực tế, tìm được giải pháp khi làm tổng thống luôn luôn khó hơn hứa hẹn suông khi còn tranh cử.
Mới đây, TT Obama đã xác nhận đây sẽ là một trong những ưu tiên của ông trong nhiệm kỳ hai, nhưng lại không nói sẽ đề nghị biện pháp gì.
Chuyện anh thanh niên Adam Lanza lên cơn điên vác súng đi bắn chết hơn hai chục trẻ em đã gây chấn động dư luận, và tạo ra một vấn đề cấp bách mới cho TT Obama trong nhiệm kỳ hai này: đó là việc kiểm soát sở hữu và sử dụng súng đạn.
Tình trạng căng thẳng đến độ một số trường hăng tiết vịt đã có những quyết định cực kỳ ngớ ngẩn như tại tiểu bang Maryland, đuổi học trò sáu tuổi chơi bắn nhau bằng ... ngón tay (chỉa ngón tay trỏ vào nhau, miệng la bang bang! Thế là bị đuổi!). Vài tiểu bang khác nghiên cứu việc cho phép thầy cô mang súng theo để tự vệ. Có những nơi khác đi xa hơn, nghiên cứu các biện pháp phòng ngừa những người bị bệnh tâm thần. Tất cả đều có tính vá víu, phản ứng lại một biến cố nhất thời để xoa dịu dư luận, trong khi chưa thật sự trực diện vấn nạn bạo lực tại Mỹ.
Truyền thông cấp tiến như Washington Post và CNN loan báo thăm dò dư luận cho thấy “đa số dân Mỹ ủng hộ các biện pháp kiểm soát súng”. Đọc kỹ lại mẫu tin thì thấy không phải vậy chút nào. Chỉ có 51% ủng hộ thôi. Tuy là đa số thật, nhưng là đa số 1% trong khi sai biệt xác xuất thống kê là 5%, nghiã là tỷ lệ ủng hộ kiểm soát súng có thể là 56%, mà cũng có thể chỉ là 46%. Nói cách khác, thăm dò này chỉ xác định một nửa dân Mỷ ủng hộ trong khi một nửa chống việc kiểm soát súng.
Ngày 16 tháng Giêng vừa qua, TT Obama ban hành một loạt 23 quyết định của hành pháp –không cần thông qua quốc hội- tăng cường việc kiểm soát súng. Nghe thì có vẻ như đây là những biện pháp rất mạnh và rất hữu hiệu. Nhưng thực tế, tất cả những biện này không nhiều thì ít, đều là những biện pháp đã được ban hành từ các đời tổng thống trước, mà chẳng có công dụng gì nhiều. Hay vài biện pháp mới có tính tượng trưng, màu mè chính trị, như ra lệnh cho Bộ Tư Pháp nhận dạng những người thuộc loại “nguy hiểm”, chẳng có nghiã lý gì hết.
Bà mẹ của Adam Lanza mua một tá súng tấn công để trong nhà đều hợp pháp, đều có điều tra lý lịch, nhưng vẫn không cản được người con bị bệnh tâm thần lấy súng đi bắn giết. Tất cả những biện pháp mới do TT Obama đề nghị, chẳng có biện pháp nào có thể ngăn cản Adam Lanza đi giết người.
Dù sao thì các quyết định của TT Obama cũng là những bước đầu quan trọng cần làm để từ từ giảm bớt tai họa của súng đạn tại xứ cao bồi này. Kẻ viết này không ủng hộ TT Obama trên khá nhiều vấn đề, nhưng kiểm soát súng thì chắc chắn sẽ ủng hộ mọi biện pháp giảm thiểu được tình trạng bạo lực súng đạn tại nước này.
Những quyết định về ngân sách, di dân và kiểm soát súng chỉ là ba vấn đề nổi bật hiện nay. Trong bốn năm tới, tất nhiên sẽ nẩy sinh ra nhiều vấn đề quan trọng khác, có khi đe dọa trực tiếp đến chức vị của tổng thống, như Nixon với vụ Watergate, Reagan với vụ Iran-Contra, Clinton với vụ Monica Lewinsky, Bush với vụ bão Katrina. Hy vọng TT Obama may mắn hơn và không gặp đại họa nào. (20-1-13)
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Gửi ý kiến của bạn
