Hôm nay,  

Ra Đi Và Trở Về

06/06/201300:00:00(Xem: 9297)
RA ĐI

Ngày 4/6/2009, không hiểu sao do một sự sắp đặt ngẫu nhiên nào mà một người bạn lại rủ tôi uống cà phê ở quán Rita đường Nguyễn Văn Cừ ngay đối diện xéo với khu bộ công an. Trong đó có trại tạm giam an ninh điều tra B34 của bộ Công an, mà sau này tôi mới biết tên và đó cũng chính là trại giam của phủ đặc ủy trung ương tình báo chế độ Sài Gòn trước đây. Trong đó có người bạn thân, người đồng chí, người lãnh đạo hàng đầu của phong trào dân chủ, nhân quyền Việt Nam – Trần Huỳnh Duy Thức đang bị giam giữ. Khi uống cà phê, chúng tôi nói nhiều về người bạn mình bị giam đâu đó trong kia, không biết bao giờ mới được thả.

Khoảng sau 5 giờ chiều tôi đi về nhà bằng xe máy. Vừa đi được một quãng ngắn, qua khỏi ngã tư Nguyễn Văn Cừ và Nguyễn Trãi đột ngột xuấn hiện hai thanh niên thường phục lực lưỡng trên một xe mô tô ép tôi vào sát lề và gằn giọng nói: anh có phải là Lê Thăng Long? Yêu cầu anh lên xe về cơ quan an ninh! Ngay lúc đó, một xe ô tô bảy chỗ trờ tới và họ đẩy tôi lên xe đã có sẵn mấy an ninh. Tôi bị đe dọa và khống chế ngay lập tức. Xe quay đầu lại chạy về khu an ninh điều tra, bộ công an ngay gần đó, gần đối diện với chỗ tôi vừa uống café. Tại đó, mấy chục an ninh thường phục và quân phục đang đứng chờ và nhìn tôi soi mói. Một sỹ quan an ninh nói: may quá, anh uống cà phê ngay đây, anh làm chúng tôi đỡ phải huy động người đi bắt anh ở xa!

Họ tiến hành đọc lệnh bắt khẩn cấp và sau đó đưa tôi về công an phường nơi tôi ở. Họ kêu công an phường, tổ trưởng dân phố và đưa tôi về nhà để khám xét và xác nhận với gia đình và địa phương việc bắt giữ.

Má tôi và ba tôi đã đau xót chứng kiến cảnh bắt giữ tôi ở nhà. Ông bà hoàn toàn sốc và bất ngờ. Tôi bình tĩnh động viên ba má mình. Trong lúc đó, bên an ninh đi kèm theo mấy người cả quân phục và thường phục. Họ dùng máy quay phim và chụp ảnh ghi lại từng chi tiết quá trình bắt giữ, khám xét với thái độ đầy đe dọa. Má tôi gom vội cho tôi mấy thứ đồ dung cá nhân. Chắc mọi người không ngờ tôi sẽ chỉ được gặp lại gia đình mãi 3 tháng sau đó và ở tù luôn đến đúng 3 năm mới trở về nhà. Đêm đó, những nhân viên an ninh đã quần tôi để lấy những lời khai đầu tiên tới gần sáng.

TẠM BIỆT

Trước hai ngày khi tôi được trả về nhà, chiều 02/06/2012 tôi được thông báo sẽ được trả về nhà vào ngày 04/06/2012. Đúng ba năm kể từ khi bị bắt.

Ngày hôm sau, tôi làm các việc chia tay với các anh em bạn tù. Tìm đủ mọi cách, tôi đã xuống được khu giam riêng chúng tôi và anh Thức trước đây để chia tay anh Thức. Bây giờ quay lại đây là một điều cực kỳ khó. Cách đây 2 tháng, Nguyễn Hoàng Quốc Hùng và tôi đã được chuyển lên ở chung với khu tù hình sự. Bây giờ dưới khu giam giữ đặc biệt này chỉ còn lại hai người là anh Thức và anh Trịnh Ngọc Thái – một cựu đảng viên cộng sản bị buộc tội điều 88. Sau này tôi mới hiểu là họ muốn cho tôi nếm trải cuộc sống của tù hình sự trước khi trở về, nhưng muốn giữ bí mật không cho tôi biết điều đó. Nguyễn Hoàng Quốc Hùng về sau lại được chuyển xuống ở chung với khu giam riêng với anh Thức, cùng với nhạc sỹ Việt Khang vừa chuyển về.

Trong không khí xúc động, anh Thức dặn dò tôi lần cuối những gì cần phải làm. Tôi biết rằng tôi đang nhận một trọng trách rất lớn với anh và với mọi người. Chúng tôi ôm chặt lấy nhau và cố nén lòng để không khóc. Không biết bao giờ tôi sẽ gặp lại anh, người bạn thân, người đồng nghiệp và người đồng đội của mình! Chúng tôi nhìn thẳng vào mắt nhau để truyền cho nhau niềm tin và nghị lực. Anh hướng mắt nhìn theo mãi cho đến khi tôi đi khuất!

Thời gian 2 tháng cũng giúp tôi hiểu thêm nhiều điều về mặt sau của cuộc sống những người tù hình sự và nguyên nhân nào khiến họ bị đẩy vào con đường tù tội và tại sao tù hình sự ngày càng nhiều đến thế trên đất nước Việt Nam. Tôi được đưa vào ở chung trong phòng có 50-60 tù hình sự thuộc loại dữ dằn nhất của phân trại 1, trại giam Xuân Lộc, Đồng Nai. Đa số họ bị tù chung thân, án vài chục năm, hoặc bị đi tù 2-3 lần. Tiếng lóng trong tù gọi là 2-3 “khóa”.

Đồ dùng cá nhân tôi chia lại hết cho các anh em tù ở lại. Họ rất trân trọng những người tù chính trị, tù nhân lương tâm như chúng tôi. Trong suốt 2 tháng, tôi đã kịp tìm hiểu và chia sẻ với nhiều anh em ở đây. Mỗi người một hoàn cảnh, từ các em vị thành niên đến những người già trên 60 tuổi; từ giết người, cướp của, trộm cắp đến buôn ma túy, lừa đảo… Một mặt họ rất dữ dội mang phần “con”, một mặt họ đầy yêu thương của phần “người”. Họ chia sẻ với tôi, đặt niềm hy vọng ở những người như tôi để có thể giúp họ có tiếng nói ra bên ngoài và có một sự thay đổi nào đó tốt đẹp hơn trong tương lai. Tôi hiểu rằng, nếu được sống trong tình yêu thương, quan tâm lẫn nhau thực sự thì đa số họ sẽ không phải vào đây và họ sẽ trở thành những người hữu ích cho cộng đồng.

TRỞ VỀ

Sáng sớm 4/6: khoảng 6 giờ tôi đã được gọi ra ngoài cổng trại.Tôi yêu cầu được xuống chia tay với anh Thức nhưng công an dứt khoát không cho. Tôi kịp vẫy tay chào chú Năm Thơ, đạo Hòa Hảo – một tù nhân lương tâm. Tôi gặp lại viên trung tá công an phụ trách an ninh phân trại 1. Ông nói giọng thiếu thiện cảm về anh Thức rằng: Nếu như anh Thức không “biết điều” thì sẽ ở tù đến hết án. Tôi biết đây là một lời đe dọa và thực sự ông ta nghĩ như vậy. Nhưng tôi vững tin rằng mọi sự sẽ thay đổi rất nhanh và ông ta sẽ hiểu ra nhiều điều không lâu nữa.

Xe trại giam đưa tôi về đến Công an Quận 1, Sài Gòn. Từ đó họ đưa tôi về phường Nguyễn Thái Bình để làm thủ tục bàn giao quản chế tôi tiếp 3 năm với chính quyền địa phương. Tới trưa tôi mới được chở về tới nhà. Nhà trống vắng! Bà ngoại tôi đang nằm trên giường một mình, bà năm nay 97 tuổi, vẫn còn nhận ra tôi tuy đã già yếu lắm. Má tôi đang bệnh nặng và nằm trong bệnh viện. Ba tôi đang vào thăm và chăm sóc má. Vợ con tôi vẫn ở Hà Nội. Tôi điện thoại ngay cho má, bà mừng quá bật khóc!

Một giai đoạn mới bắt đầu. Tôi lại tiếp tục con đường mà chúng tôi đã chuẩn bị và sẽ khởi xướng trong mấy ngày tới: Phong trào Con đường Việt Nam. Con đường trung đạo, yêu thương và trung dung nhằm mục tiêu bảo vệ quyền làm người trên hết và bình đẳng tại Việt Nam. Con đường mà cả ba anh em Trần Huỳnh Duy Thức, Lê Công Định và tôi cùng mọi người đã và đang ấp ú cho dân tộc Việt Nam để vượt qua bao gian khổ, đắng cay đến bến bờ tự do và hạnh phúc.

Sài Gòn, 04/06/2013,
Lê Thăng Long – Phong trào Con đường Việt Nam

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.
Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.
Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.
Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.
Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi thể chế, phương Tây và Việt Nam đang phải đối diện trước những thách thức nghiêm trọng về cải cách chính sách để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại mới, nhất là vai trò của pháp luật. Pháp luật là nền tảng thiết yếu cho sự vận hành ổn định và công bằng của xã hội. Là hệ thống quy phạm điều chỉnh hành vi con người, pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân và tập thể mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong xã hội hiện đại, vai trò của pháp luật được thể hiện rõ nét qua các lĩnh vực như bảo vệ an ninh quốc phòng, duy trì trật tự xã hội, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phát triển phúc lợi xã hội, và thúc đẩy tinh thần hợp tác cũng như hội nhập.
Ngày 30 tháng 9 năm 2025, tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến ở Quantico, Virginia, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bước lên sân khấu trước hàng trăm tướng và đô đốc được triệu tập từ khắp nơi trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ “cải tổ văn hóa quân đội” bằng mười chỉ thị mới, nhằm quét sạch cái mà ông gọi là “rác rưởi thức tỉnh” và khôi phục “tinh thần chiến binh”. Cụm từ ấy – nửa ca tụng bạo lực, nửa tán dương cơ bắp – nay đã trở thành thương hiệu chính trị của Hegseth. Trong cuốn Cuộc Chiến Chống Lại Những Chiến Binh (2024), ông cho rằng việc phụ nữ được đưa vào các vai trò chiến đấu đã “làm cạn kiệt” tinh thần này, khiến quân đội Hoa Kỳ “ít sát thương hơn.” Nghe qua, người ta tưởng quân đội chỉ tồn tại để đong máu đếm xác.
Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.
Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.
Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.