Hôm nay,  

25 Năm Little Saigon

22/06/201300:00:00(Xem: 6278)
Tuần qua, cộng đồng người Việt ở Quận Cam nhộn nhịp những sinh hoạt chào mừng Little Saigon 25 tuổi.

Hai bên phố Bolsa, khúc từ Brookhurst đến Magnolia, phất phới cờ Mỹ và cờ vàng ba sọc đỏ.

Tháng này 25 năm về trước, tiểu bang California chính thức công nhận khu thương mại đầu tiên của người Việt tại Mỹ với lễ khai trương bảng “Little Saigon” đặt trên các xa lộ bắc nam 405 và đông tây 22 chỉ đường vào trung tâm buôn bán của người Việt tại hai thành phố Westminster và Garden Grove. Buổi lễ hôm đó có sự hiện diện của Thống đốc George Deukmejian để đánh dấu sự phát triển của cộng đồng người Việt sau 13 năm định cư tại Hoa Kỳ.

Vì sao California là nơi đến của nhiều người Việt từ năm 1975 và ngay cả bây giờ?

30-4-1975, khi xe tăng cộng sản Bắc Việt tiến vào thủ đô miền Nam Việt Nam và chính quyền Sài Gòn tuyên bố đầu hàng, khoảng 150 nghìn người Việt đã bỏ quê hương ra đi.

Vào những ngày cuối cùng của Việt Nam Cộng hoà, khi Hoa Kỳ quyết định rút lui, chính phủ Mỹ đã dựng trại tại căn cứ hải quân ở Philippines, ở các đảo Guam, đảo Wake nằm trong Thái Bình dương để đón người Việt tị nạn.

Sau đó nhiều trại cũng được mở ra trong nội địa Hoa Kỳ ở California, Arkansas, Florida và Pennsylvania.

Trung tâm huấn luyện Thuỷ quân Lục chiến tại miền nam California, Camp Pendleton nằm gần San Diego, là nơi đầu tiên lều trại được dựng lên từ cuối tháng Tư để tiếp nhận người Việt và là trại có số người tạm cư đông nhất trên toàn nước Mỹ.

Từ trại tiếp cư, người tị nạn được các nhà thờ, cơ sở từ thiện bảo trợ đưa ra ngoài sinh sống. Chỉ cách trại tị nạn vài chục phút đường ô-tô nên các thành phố Garden Grove, Westminster, Santa Ana đã đón nhận nhiều người Việt đến định cư ngay trong thời gian đầu.

Năm 1975, 130 nghìn người Việt đã được định cư tại Hoa Kỳ, rải rác ở nhiều nơi trên toàn quốc. Cộng đồng người Việt tại Mỹ được khai sinh từ đó.

Lúc đầu, chính phủ Hoa Kỳ muốn phân tán người Việt ra khắp nơi nên đã mở ra bốn trại tiếp nhận ở các tiểu bang khác nhau.

Tháng Giêng 1976, trải qua mùa đông đầu tiên nơi đất mới với thời tiết lạnh khác thường và bão tuyết đổ xuống miền đông nên khi mùa hè đến, nhiều người Việt đã được định cư ở Chicago, New York, Connecticut, Pennsylvania, sợ cái lạnh nên quyết định làm cuộc “tây tiến”, tức đi về California tìm nắng ấm.

Đến Cali một lần là không bỏ đi được, nên thời đó đã có thơ: “Cali đi dễ khó về. Trai đi có vợ, gái về có con”. Đi Cali chơi cũng là mơ ước của nhiều người Việt ở những tiểu bang khác.
bbui_v_phu_little_saigon_1_resized
Hàng trên, từ trái, theo chiều kim đồng hồ: Triển lãm hình ảnh sinh hoạt đánh dấu 25 Năm Little Saigon. Tượng đài Chiến sĩ Việt Mỹ ở thành phố Westminster. Báo tiếng Việt tại Little Saigon. (ảnh Bùi Văn Phú)
Theo nghiên cứu năm 1983 của hai giáo sư Karl Jackson và Jacqueline Desbarats thuộc Đại học California Berkeley, những nguyên nhân khiến nhiều người Việt tới Hoa Kỳ, sau nơi định cư ở nơi đầu tiên đã di cư lần thứ hai, đa số đổ về California vì nơi đây có nhiều việc làm, dễ xin trợ cấp xã hội, khí hậu ấm áp và được gần gũi với đồng hương.

Chân ướt chân ráo đến xứ lạ, ngôn ngữ còn kém, phong tục tập quán mới chưa quen nên người Việt thấy cần sống quây quần với nhau. Từ những tình cảm thương nhớ, hoài niệm về quê hương và nhu cầu bảo tồn văn hoá nguồn cội vì thế những năm đầu tiên ở Mỹ đã có các hội đoàn tương trợ và hội sinh viên Việt Nam được thành lập.

Ngay từ đầu, những khu người Việt tập trung sinh sống cũng gần phố Tầu, Quận Cam cạnh phố Tầu Los Angeles, San Jose gần phố Tầu San Francisco. Điều này nói lên việc ăn bơ, uống sữa và làm quen với thực phẩm Mỹ còn là điều khó khăn, nhất là cho những ai trưởng thành từ Việt Nam.

Năm 1975 có khoảng hai chục nghìn người Việt định cư tại Quận Cam. Với làn sóng vượt biển gia tăng vào đầu thập niên 1980, người vượt biển được Hoa Kỳ nhận cho định cư thường đi về những nơi có thân nhân hay bạn bè đang sinh sống, vì thế số người đến California ngày càng nhiều.

Cộng đồng lớn mạnh, kéo theo những phát triển về kinh tế, xã hội, văn hoá và chính trị.

Nhu cầu ổn định cuộc sống là mua được căn nhà sau một thời gian đi làm. Nhiều người đã quen đường đi, nước bước nên mở nhà hàng, cơ sở buôn bán nhà cửa, bảo hiểm để phục vụ đồng hương.

Thông tin, giải trí cũng là nhu cầu không thể thiếu trong cộng đồng. Tờ báo tiếng Việt đầu tiên ở California là nguyệt san Hồn Việt ra đời cuối năm 1975. Sau có bán nguyệt san Việt Nam Hải Ngoại, Thức Tỉnh. Tuần báo Người Việt phát hành số đầu tiên năm 1978.

Các chương trình sinh hoạt cộng đồng, văn nghệ sinh viên thường mang chủ đề đấu tranh cho nhân quyền tại Việt Nam hay giúp người vượt biên, vượt biển được tổ chức tại các đại học từ Los Angeles, Santa Ana, Irvine lên đến Berkeley, San Jose, San Francisco.
bbui_v_phu_little_saigon_2_resized
Hàng trên, từ trái, theo chiều kim đồng hồ: Bảng chỉ đường vào Little Saigon. Little Saigon 25 tuổi. Trung tâm thương mại Phước Lộc Thọ. Bảng chào mừng du khách đến Little Saigon. Báo ở Little Saigon... (ảnh Bùi Văn Phú)
Năm 1988 có khoảng 100 nghìn người Việt ở Quận Cam, làm chủ trên 1000 cơ sở thương mại, quây quần trong hai thành phố Westminster và Garden Grove, đông nhất trên các phố Bolsa, Brookhurst và Magnolia, những nơi mà hơn thập niên trước đó còn là những cánh đồng trái cây.

Ngày nay số cư dân gốc Việt tại Little Saigon tăng gấp ba, số cơ sở thương mại tăng có đến gấp năm lần. Ở đó, nay có siêu thị bán thực phẩm với nhiều cây trái, gia vị, cà-phê, hải sản nhập từ Việt Nam, có nhiều cửa hàng phục vụ đủ loại món ăn Việt. Ở đó nổi tiếng có Xe đò Hoàng nối liền nam bắc Cali mỗi ngày, có phở và bánh mì được nhiều người không phải gốc Việt cũng thích ăn. Các trung tâm băng nhạc Thuý Nga, Asia và Vân Sơn đều đặt trụ sở tại đây.

Sau 25 năm chính thức được công nhận, Little Saigon ngày nay có các nhật báo Người Việt, Việt Báo, Viễn Đông là lâu đời nhất; gần hai chục tuần báo, cả chục chương trình ti-vi và phát thanh tiếng Việt.

Nhật báo Người Việt ra ngày Chủ nhật 16-6-2013 là số 10053. Trên báo này, mỗi ngày chỉ phần rao vặt không thôi, chưa kể nhiều các quảng cáo thương mại khác, đã chiếm trên 10 trang.

Tuần báo Saigon Times đến nay ra được 1349 số, in khổ nhật báo. Số mới nhất dày 76 trang với nhiều tin tức, bình luận cùng nhiều quảng cáo từ văn phòng bác sĩ, nha sĩ, nhà hàng và tràn ngập rao vặt tìm thợ sơn móng tay.

Đánh dấu cho sinh hoạt chính trị của cộng đồng, Little Saigon có thị trưởng Westminster là ông Tạ Đức Trí, có Giám sát viên Janet Nguyễn trong Hội đồng Giám sát Quận Cam và hơn chục dân cử gốc Việt các cấp trong chính quyền địa phương. Little Saigon với Westminster có hơn một phần ba cư dân gốc Việt và Garden Grove với một phần tư, là khu vực đã có những nghị quyết không hoan nghênh các cuộc viếng thăm của quan chức nhà nước cộng sản Việt Nam.

Thành phố Westminster có tượng đài chiến sĩ Việt Mỹ, đài tưởng niệm thuyền nhân. Đại học U.C. Irvine có văn khố lưu trữ tài liệu về người Việt tị nạn. Đại học Cal State Fullerton có chương trình sư phạm đào tạo giáo viên dạy Việt ngữ bậc phổ thông. Các đại học Long Beach, U.C. Los Angeles và Irvine đều có những lớp về ngôn ngữ và văn hoá Việt. Nhiều giáo sư có dự án nghiên cứu về cộng đồng người Việt.

Với lịch sử cộng đồng gắn liền với sự phát triển của Little Saigon tại Quận Cam, vì thế khi nhắc đến người Mỹ gốc Việt, giới truyền thông và nghiên cứu thường coi khu vực này là tiêu biểu cho cộng đồng.

© 2013 Buivanphu.wordpress.com

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi mọi thứ đều được đo bằng thuật toán: nhịp tim, bước chân, năng suất, thậm chí cả tình yêu. Thuật toán không có tình cảm, nhưng khôi hài vì chúng ta điều khiển thuật toán bằng cảm xúc.Máy móc có thể xử lý hàng tỷ dữ liệu mỗi giây, còn con người — chỉ cần một tưởng tượng — mọi thứ biến hoá. Cảm xúc lan truyền nhanh hơn tin tức, giận dữ được tối ưu hóa bằng công nghệ, và hạnh phúc được đong đếm bằng lượt thả tim. Chúng ta tưởng mình tiến hóa thành sinh vật lý trí, nhưng thật ra chỉ là sinh vật cảm xúc có Wi-Fi. Trong khi AI đang thao túng mọi lãnh vực, chúng ta loay hoay với cảm xúc, thao túng mọi ý nghĩ, hành vi.
Năm 2025 sắp khép lại, và theo thông lệ hàng năm, các nhà từ điển trên thế giới lại đi tìm từ ngữ để chọn đặt tên cho cái mớ hỗn độn mà nhân loại vừa bơi qua trong năm. Oxford chọn cụm từ “mồi giận dữ” (rage bait). Theo các nhà ngôn ngữ học của Oxford, đây là cách tiếng Anh vẫn thường vận hành: hai chữ quen thuộc — “giận dữ” và “mồi nhử” — ghép lại trong bối cảnh trực tuyến để tạo nên một ý niệm mới: thứ nội dung bày ra để cố tình khêu gợi bản tính nóng nảy của người xem, người đọc, khiến thiên hạ phải lao vào vòng tranh cãi chỉ để cuối cùng bấm thêm một cú “tức” nữa.
Tài năng như ông vua tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung cũng chỉ có thể tạo ra những vị tướng phản diện nhưng có võ công cao cường và chí lớn, chứ không thể giả mạo làm tướng. Mộ Dung Phục, tức Nam Yến Quốc, là một trong nhiều ví dụ. Mộ Dung Phục là kẻ háo danh, không từ thủ đoạn để đạt mục đích. Hắn sẵn sàng bỏ quên nhân nghĩa, thậm chí phản bội anh em, bạn bè, để leo lên nấc thang quyền lực, khôi phục nước Yên. Nhưng vẫn là một kẻ võ công cái thế. Đối thủ của Mộ Dung Phục là anh hùng chính nghĩa Kiều Phong. Bởi vậy, mới có câu "Bắc Kiều Phong, Nam Mộ Dung" để chỉ hai cao thủ võ lâm mạnh nhất thời bấy giờ. Vậy mà nước Mỹ hôm nay lại có bộ phim kỳ quái về một kẻ giả danh tướng, khoác lên mình chiếc áo quyền lực để công kích một anh hùng, một đại tá Hải Quân, một phi hành gia của NASA, một người yêu nước đích thực.
Trong lúc hàng triệu người không đủ thực phẩm để ăn, chính quyền của Tổng thống Donald Trump lại để mặc cho nông sản thối rữa hàng loạt ngoài đồng, trong kho bãi, và thậm chí còn trực tiếp tiêu hủy hàng ngàn tấn thực phẩm viện trợ. Tất cả đều nhân danh mục tiêu “nâng cao hiệu quả” của bộ máy chính phủ. Những thay đổi quyết liệt trong chính sách thuế quan, các cuộc bố ráp di dân gắt gao và cắt giảm các chương trình hỗ trợ người dân như tem phiếu thực phẩm đã khiến nông dân kiệt quệ vì thiếu nhân lực và vốn liếng. Nông sản thì bị bỏ mặc cho mốc meo trong kho và thối rữa ngoài đồng, trong khi hàng triệu người dân rơi vào cảnh đói kém. Đó là chưa kể đến những trường hợp chính quyền trực tiếp tiêu hủy nguồn thực phẩm hoàn toàn có thể sử dụng được.
Quan hệ Trung Quốc-Ấn Độ-Hoa Kỳ phản ánh sự dịch chuyển mạnh của trật tự quyền lực toàn cầu. Trung Quốc và Ấn Độ có tiềm năng hợp tác lớn nhờ quy mô dân số và kinh tế, nhưng nghi kỵ chiến lược, cạnh tranh ảnh hưởng và tranh chấp biên giới khiến hợp tác bị hạn chế. Với Mỹ, việc Ấn Độ nghiêng về Trung Quốc có thể làm suy yếu chiến lược kiềm chế Bắc Kinh, trong khi tranh chấp thương mại như thuế 50% của Mỹ càng làm quan hệ thêm bất ổn...
Nếu có ai nói, nhạc của Trịnh Công Soạn giống như nhạc Trịnh Công Sơn, đôi bài nghe còn ác liệt hơn. Chắc bạn sẽ không tin. Tôi cũng không tin, cho đến khi tôi nghe được một số ca khúc của Trịnh Công Soạn, quả thật là như vậy. Tôi nghĩ, nếu anh này dứt bỏ dòng nhạc Trịnh cũ mà khai phá dòng nhạc Trịnh mới, thì chắc anh sẽ thành công. Người viết lách thì tính hay tò mò và mến mộ tài năng, tôi dọ hỏi người quen và nhất là những ca sĩ trẻ mong được nổi bật, đã tranh nhau khởi sự hát nhạc của Soạn. Cuối cùng, tôi cũng tìm đến được nhà anh. Gõ cửa. Mở.
Vào một buổi sáng Tháng Sáu năm 2025, dân biểu, cựu chủ tịch Hạ Viện đảng Dân Chủ tiểu bang Minnesota, Melissa Hortman, một trong những nhà lập pháp được kính trọng nhất của tiểu bang, và chồng của bà bị bắn chết tại nhà riêng. Chú chó cảnh sát lông vàng của họ, Gilbert, cũng ra đi với chủ. Vụ giết người này không phải là ngẫu nhiên. Thượng nghị sĩ John Hoffman và vợ cũng bị tấn công cùng ngày, nhưng may mắn sống sót. Chính quyền sớm tiết lộ thủ phạm, Vance Boelter, 57 tuổi, người theo chủ nghĩa cực hữu, đã viết bà Hortman vào “danh sách mục tiêu” bao gồm các nhà lập pháp Đảng Dân Chủ khác.
Ngày đi phỏng vấn thẻ xanh để trở thành thường trú nhân Hoa Kỳ thường là một ngày tràn đầy hy vọng và đáng nhớ, đặc biệt đối với những đôi vợ chồng, hoặc những hôn phu, hôn thê. Lễ Tạ Ơn tưởng đâu là ngày họ sum vầy, nói câu “Tạ ơn nước Mỹ” với những hy vọng về một tương lai tốt đẹp. Nhưng điều đó không xảy ra trong thời này, ở Hoa Kỳ. Khi bước cuối cùng trong quá trình xin thường trú nhân Hoa Kỳ, là cuộc phỏng vấn với viên chức di trú kết thúc, các đặc vụ liên bang lại ập đến, còng tay người vợ/chồng người ngoại quốc và đưa họ đi. Hy vọng trở thành ác mộng.
Dự thảo Hòa ước Ukraine do Hoa Kỳ và Nga đề ra gồm có 28 điểm đã được công bố gần đây. Kết quả của diễn biến này khá bất thường vì không có sự tham gia đàm phán của Ukraine và Liên minh châu Âu (EU)...
Trong một nghiên cứu phối hợp giữa đại học Hồng Kông và đại học Rutgers tại Mỹ cùng một số khoa học gia trong khu vực hồi tháng 8 năm 2024, báo cáo này chỉ ra rằng vị trí của Việt nam sẽ là một "điểm nóng" của những cơn bão nhiệt đới với cường độ dữ dội và thường xuyên hơn trước sự biến đổi khí hậu toàn cầu, với rủi ro cao là ngay Hải Phòng.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.