Hôm nay,  

Hỗn Và Loạn Trong Văn Hóa

24/04/201400:00:00(Xem: 5468)

Trong dịp giỗ Tổ vừa qua - 10 tháng 3 âm lịch (9 tháng 4/2014), ở xã Bình Đà quận Hà Đông đã làm lễ giỗ rất linh đình, khánh thành một tấm bia đá lớn trên đó có khắc ‘’bài văn giáng bút‘’ của nhà văn hóa Vũ Khiêu ca ngợi công đức của Quốc tổ Lạc Long Quân.

Trong bài văn bia dài, có những câu: Gò Tam Thai mộ thiêng Quốc Tổ

Đất Hiền Lương Quốc Mẫu về Trời

và: Cho hay Quốc Tổ tự buổi xưa lập ấp dựng làng

Đại Việt khởi nguyên tại Bình Đà - địa linh nhân kiệt.

Mạng Tễu của nhà nghiên cứu hán nôm Nguyễn Xuân Diện có ngay bài ra ngày 10/4, vạch rõ sai lầm kinh hoàng của bài văn bia. Sai lầm kinh hoàng vì xưa nay chưa có ai xác nhận là Quốc Tổ nước ta Lạc Long Quân sinh ra tại vùng Bình Đà và có mộ chôn ở vùng này. Cũng chưa có một tài liệu lịch sử nào xác nhận Bà Âu Cơ - Quốc Mẫu dân ta - đã ‘’về trời» từ vùng đất Hiền Lương - Bình Đà này.

Kinh hoàng hơn nữa là người đầu têu phạm sai lầm ấy lại là nhà văn hóa trứ danh bậc nhất của chế độ, Giáo sư, Viện sỹ Vũ Khiêu, từng là Viện trưởng Viện Xã hội học, phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Xã hội, giáo sư triết học Học viện Chính trị Quốc gia, Huân chương Độc lập hạng Nhất, năm 2000 được phong Anh hùng Lao động thời Đổi mới. Năm nay ông bước vào tuổi 98.

Kinh hoàng là do nhà văn hóa hàng đầu của chế độ này đã có 30 tác phẩm văn học - văn hóa và hơn 30 tác phẩm khác cùng sáng tạo với người khác, trong đó có những tác phẩm đồ sộ như Đẹp bàn về thẩm mỹ trong văn học,Anh hùng và Nghệ sỹ, Cao Bá Quát, Ngô Thì Nhậm, Nguyễn Trãi…

Kinh hoàng hơn nữa là lão trí thức Vũ Khiêu tự cho mình là tiên, là thánh khi ông coi việc ông viết ra bài văn bia là ‘’giáng bút‘’, vì xưa nay khi nói giáng bút là mọi người đều hiểu là do có thần hay tiên, thánh nhập vào mình để viết ra những áng văn thiêng liêng, rồi biến mất, gọi là thăng. Người trần tự nhận là tiên thánh khó có thể coi là nhà văn hóa lương thiện.

Trước đây chỉ có ông Tiến sỹ Hoàng Quang Thuận đạo văn của ông quản lý khu du lịch Yên Tử để viết nên tập thơ Thi vân Yên tử, cũng huênh hoang là do được Thần Phật nhập vào ông, coi là những bài thơ thiêng, có giá trị văn học tuyệt đỉnh để Bộ Ngoại giao tính chuyện gửi đi ứng cử giải Nobel Văn học.

Cũng trong dịp này trên mạng Tễu nêu lên chuyện vẫn nhà văn hóa Vũ Khiêu đã đứng ra viết bài giới thiệu bản in mới của Truyện Kiều do tác giả là kỹ sư Đỗ Minh Xuân ‘’khảo dịch‘’. Trong bản in gọi là «khảo dịch» này tác giả tùy tiện tự mình sửa rất nhiều câu chữ của nguyên bản Truyện Kiều như hiện được lưu hành rộng rãi, sửa đến hơn 900 trong hơn 3000 câu, nói là cho độc giả thời nay dễ hiểu cốt truyện, vì bản gốc có quá nhiều chữ gốc Hán và có quá nhiều ẩn dụ, điển tích.

Giáo sư Vũ Khiêu nhận định đây là một mẫu mực sáng tạo ‘’làm cho truyện Kiều trở nên hiện đại, phổ thông, đại chúng và trong sáng‘.

Xin nêu vài thí dụ: ‘’Sè sè nắm đất bên đường‘’ sửa là ‘’se se… ‘’; ‘’Trải qua một cuộc bể dâu‘’ sửa là « …mỗi cuộc… ‘’; ‘’Hồ Điệp Trang Sinh‘’ sửa là ‘’trong mộng, thực sinh‘’; ‘’Châu Trần còn có Châu Trần nào hơn‘’ sửa là ’’Lứa đôi còn có cần gì nhiều hơn»; ‘’đỉnh Giáp non Thần‘’ sửa là ‘’tiên nữ giáng trần‘’; ‘’Nàng Ban ả Tạ cũng đâu thế này‘’ sửa là ‘’Xưa nay hiếm thấy sai đâu thế này‘’; ‘’Hợp Phố‘’ sửa là ‘’chủ cũ‘’; ‘’lỏng buông tay khấu‘’ sửa là «lỏng buông cương ngựa‘’…

Đã có ngay 60 phản hồi trên mạng Tễu nhận xét cả tác gỉ Đỗ Minh Xuân và nhà văn hóa Vũ Khiêu đã hỗn láo với cụ Nguyễn Du, lao vào một cuộc phiêu lưu lẩm cẩm, phi văn hóa, hạ thấp, thông tục hóa một tác phẩm quý giá, vì chính những điển tích dù cho là của Trung Hoa vẫn là một phần giá trị của tác phẩm văn học, đã có chú thích, chú giải, và có cả từ điển về Truyện Kiều rồi.

Rất mong nhà văn hóa cao tuổi Vũ Khiêu hãy tỉnh lại. Tùy tiện đưa cái nôi Quốc Tổ từ vùng Việt Trì - Phú Thọ về vùng Bình Đà - Hà Đông là một việc làm hỗn xược với tiền nhân, với lịch sử, là việc làm phi văn học, cũng là việc làm phi pháp rất đáng trách của một người có học vấn, am hiểu về các di tích lịch sử được xếp hạng, không thể tùy hứng được.

Đúng là đang có tình thế hỗn và loạn về chính trị lan rộng sang văn học và văn hóa. Khi các nhóm lãnh đạo chỉ lo cho lợi ích riêng tư của phe nhóm mình, bỏ mặc cho nhân dân theo kiểu sống chết mặc bay, sau ta là trận Hồng Thủy cũng được, thì mọi hiện tượng kỳ quái vượt qua mọi tưởng tưởng đều có thể xảy ra. Thái độ của Bộ Văn hóa,Thể thao và Du lịch và tỉnh bơ về sự kiện xảy ra ở Bình Đà, cũng như việc Bộ Giáo dục và Đào tạo làm ngơ về chuyện sửa văn Truyện Kiều hàng 900 chỗ cũng là chuyện không lấy gì làm lạ trong thời hỗn và loạn này.

Bùi Tín, VOA’s Blog

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Từng là một trung tâm thương mại sầm uất và biểu tượng cho niềm hy vọng đang dâng cao về tương lai dân chủ trong khu vực, Hồng Kông hiện đang đối mặt với các biện pháp kiểm soát ngày càng siết chặt của chính quyền Bắc Kinh. Từ năm 2019 cho đến nay, khoảng hơn 200.000 người đã ra đi để cố thoát khỏi bầu không khí chính trị ngày càng ngột ngạt. Với việc áp dụng Luật An ninh Quốc gia, quyền tự trị của Hồng Kông từng được cam kết trong mô hình “một quốc gia, hai chế độ” đã bị gần như hoàn toàn xoá bỏ. Xu hướng toàn trị của chính quyền Trung Quốc không những ảnh hưởng trực tiếp đến số phận nghiệt ngã của Hồng Kông mà còn gián tiếp đến trào lưu dân chủ hoá của Việt Nam.
Ở New York, khoảng 2 triệu cử tri đã đi bỏ phiếu cho cuộc bầu cử thị trưởng lần này, cao nhất từ năm 1969, theo dữ liệu của NBC. Tất cả người dân hiểu được tầm quan trọng của lá phiếu lần này. Mười tháng qua, có vẻ họ hiểu được mức an toàn cuộc sống của họ ra sao, và sức mạnh của nền dân chủ hơn 200 năm của Hoa Kỳ đang lâm nguy như thế nào.
Mamdani không bán mộng. Anh bán khả thi. Và cử tri, sau nhiều lần bị dọa nạt, có vẻ đã chọn đúng thứ cần mua. Hy vọng, khi ấy, không phải lời hứa. Nó là hóa đơn thanh toán mỗi cuối tháng, nhẹ hơn một chút — và là bằng chứng rằng lý trí vẫn chưa bị bôi xóa.
Hiến pháp là văn bản pháp lý tối cao quy định các nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước, xác lập thẩm quyền của các cơ quan công quyền, đồng thời quy định các chế độ kinh tế, văn hóa, xã hội và những quyền cơ bản của công dân. Tất cả các cơ quan nhà nước và công dân đều có nghĩa vụ tuân thủ Hiến pháp...
Trong bài phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ở New York hôm 23 tháng 9 năm 2025, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói rằng, “Biến đổi khí hậu, bất kể điều gì xảy ra, các bạn đã bị cuốn hút vào đó rồi. Không còn việc hâm nóng toàn cầu nữa, không còn chuyện toàn cầu lạnh cóng nữa. Tất cả những tiên đoán này được thực hiện bởi Liên Hiệp Quốc và nhiều tổ chức khác, thường là những lý do tồi và đều sai lầm. Chúng được tiên đoán bởi những kẻ ngu mà dĩ nhiên là số phận của đất nước họ và nếu tiếp tục thì những quốc gia đó không có cơ hội để thành công. Nếu các bạn không tránh xa khỏi trò lừa đảo xanh này thì đất nước của các bạn sẽ thất bại.” Đó là lời chứng rõ ràng được đưa ra trước cộng đồng quốc tế về quan điểm và hành động của chính phủ Trump chống lại các giá trị khoa học mà nhân loại đã, đang, và sẽ tiếp tục giữ gìn và thực hiện để làm cho cuộc sống ngày càng văn minh tiến bộ và hạnh phúc hơn.
Năm xưa, khi Benjamin Franklin rời khỏi Hội nghị Lập hiến năm 1787, một người phụ nữ hỏi ông: “Ngài Franklin, chúng ta có được chính thể gì, một nền quân chủ hay một nền cộng hòa?” Ông đáp: “Một nền cộng hòa, nếu các người còn giữ được nó.” Benjamin Franklin muốn nói, một nền cộng hòa, tức chính quyền của nhân dân, dựa trên luật pháp và trách nhiệm của người dân. Nền cộng hoà không tự bền vững, nó chỉ tồn tại nếu người dân có đủ phẩm hạnh, lý trí. Dân chủ không phải một thành quả, mà là thử thách liên tục. Câu nói ngắn gọn, đanh thép năm xưa của Franklin nay linh nghiệm, dưới thời Donald Trump.
Sáng nay, một post trên mạng xã hội của một người bạn làm tôi khựng lại: “Nếu không thích nước Mỹ, thì cuốn gói cút đi.” Câu đó khiến tôi nhớ về một buổi chiều hơn mười năm trước. Hôm ấy, nhóm bạn cũ ngồi quây quần, câu chuyện xoay về ký ức: Sài Gòn mất. Cha bị bắt. Mẹ ra tù. Chị em bị đuổi học, đuổi nhà. Và những chuyến tàu vượt biển không biết sống chết ra sao. Giữa lúc không khí chùng xuống, một người bạn mới quen buông giọng tỉnh bơ: “Các anh chị ra đi là vì không yêu tổ quốc. Không ai ép buộc dí súng bắt các anh chị xuống tàu cả.” Cả phòng sững sờ. Ở đây toàn người miền Nam, chỉ có chị ta là “ngoài ấy.” Vậy mà chị không hề nao núng. Ai đó nói chị “gan dạ.” Có người chua chát: “Hèn gì miền Nam mình thua.”
Trong cái se lạnh của trời Tháng Mười vào Thu, khi màu lá trên khắp nước Mỹ chuyển sang gam màu đỏ rực, vàng óng, thì một cơn bão đang âm ỉ sôi sục, len lỏi dưới bề mặt của cuộc sống người Mỹ. Gió càng thổi mạnh, cơn bão ấy sẽ càng nhanh chóng bùng nổ. Vỏn vẹn trong một tháng, nước Mỹ chứng kiến ba sự kiện chấn động, nức lòng những người đang dõi theo sự mong manh của nền Dân Chủ. Mỗi sự kiện diễn ra trong một đấu trường riêng của nó, nhưng đều dệt nên từ cùng một sợi chỉ của sự phản kháng kiên cường: bắt nguồn từ sự phỉ báng tính chính trực của quân đội; tước toạt thành trì độc lập, tự do của báo chí – ngôn luận; và những cú đánh tới tấp vào sức chịu đựng của người dân.
Hiểu một cách đơn giản, văn hoá là một khái niệm tổng quát để chỉ sự chung sống của tất cả mọi người trong cùng xã hội, bao gồm ngôn ngữ, phong tục tập quán, tôn giáo và luật pháp. Do đó, luật pháp là một thành tố trong toàn bộ các hoạt động văn hoá và có ảnh hưởng đến tiến trình phát triển xã hội, một vấn đề hiển nhiên...
Bất kỳ là ai, trẻ cũng như già, nữ cũng như nam, thật là tò mò, nếu chúng ta có thể biết được tương lai gần hoặc xa của mình, của người khác. Biết được tương lai là chuyện thú vị, hoặc căng thẳng, hoặc sôi nổi, hoặc sợ hãi. Ví dụ như bạn tiên đoán được ba tháng nữa sẽ gặp tai nạn hoặc cuối năm nay sẽ bị vợ ly dị. Nhưng có thể nào tiên đoán như vậy không? Làm gì có, chỉ là chuyện giả tưởng, chuyện phim ảnh và tiểu thuyết. Chuyện mấy bà phù thủy nhìn vào thau nước hoặc quả bóng kính trong thấy được chuyện mai sau, việc mấy ông thầy bói bấm tay nhâm độn, lật bài bói toán, v… v… chỉ thỏa mãn giấc mơ và tưởng tượng. Trong thực tế, chuyện đang xảy ra còn chưa giải quyết xong, nói chi chuyện ngày mai. Không đúng, nếu biết chuyện ngày mai thì chuyện hôm nay vô cùng dễ giải quyết. Ví dụ, “nếu biết rằng em sẽ lấy chồng, anh về lấy vợ thế là xong. Vợ anh không đẹp bằng em lắm, nhưng lấy cho anh đỡ lạnh lòng.” (Thơ vô danh). Thay vì cứ đeo đuổi hai ba năm sau, kéo dài buồn bã, đau khổ, để rồi “Lòn



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.