Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Lê Nghĩa

10/04/201500:00:00(Xem: 5766)

LÊ NGHĨA (? - ?)

Ông Lê Nghĩa quê Hải Dương, không rõ năm sinh và năm mất. Năm 1643, ông đậu Tiến sĩ, giữ chức Thừa chỉ viện Hàn lâm kiêm Sử quán.

Năm 1647, vua Lê Thánh Tông muốn xem quốc sử do Lê Nghĩa đang viết, vua sai một Triều thần đến viện Hàn lâm gặp Lê Nghĩa. Triều thần hỏi: “Vua muốn xem quốc sử, khi xưa Phòng Huyền Linh làm sử quan, Đường Thái Tông muốn xem sử đang viết, Phòng Huyền Linh không đồng ý. Nay ông và Huyền Linh ai hơn ai?”. Ông điềm đạm đáp: “Phòng Huyền Linh lo ngại chép việc Huyền Vũ Môn, đợi đến khi vua băng hà mới chép, e rằng tôi không làm được như vậy”. Triều thần ấy bảo: “Hoàng thượng muốn xem Quốc sử từ năm 1460 (Quang Thuận) đến nay thôi, xin Sử quan tuân lệnh của ngài”. Ông thẳng thắn: “Hoàng thượng bây giờ xem quốc sử, khác nào Đường Thái Tông đòi xem sử đang chép của Phong Huyền Linh. Thiên hạ sẽ dị nghị!”. Triều thần lại nài nỉ: “Sở dĩ vua muốn xem quốc sử, để thấy nếu ngài có sai lầm, thì sửa đổi cho thiên hạ nhờ”. Ông nghiêm nghị đáp: “Phiền ông về trình với Hoàng thượng, ngài làm điều phải là được, cần chi phải xem trước quốc sử”.


Lê Thánh Tông truyền rằng: “Trẫm muốn biết điều sai để sửa mình thành một hiền quân, mong Sử quan hiểu cho”. Khi đó ông mới dâng Quốc sử đang viết và nói: “Hoàng thượng muốn biết sự thật để sửa lỗi thật là phúc cho thiên hạ”.

Lê Quí Đôn bình luận về Lê Nghĩa: “Trong đời Lê Thánh Tông, chọn lựa Sử quan thật là quan trọng, như ông Lê Nghĩa, chép sử, trung thực, minh bạch mà biên thẳng thắn, có khí tiết cổ nhân”.

Cảm phục: Lê Nghĩa

Lê Nghĩa, Sử gia thật vững vàng!
Tìm tòi, nghiên cứu viết từng trang
Đắn đo nghiền ngẫm, lo toan dạ
Gương sáng cho đời, gẫm nể nang!

Nguyễn Lộc Yên

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước2109211021112112211321142115

Trang đầuTrang trước2109211021112112211321142115
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.