Hôm nay,  

Một thuở làm thơ

03/05/201708:32:00(Xem: 6227)

 Một thuở làm thơ 

 

Bút ký văn nghệ của

Hồ Thanh Nhã


blank

Vào dịp cuối năm, tôi bỗng ngồi duyệt lại một chặng đường dài làm thơ đăng báo. Thấm thoắt vậy mà cũng đã hơn 15 năm trôi qua rồi. Trong 15 năm ấy có biết bao nhiêu là kỷ niệm với cảnh, với người, với những tâm tình gắn bó với thơ. Gần gũi đây nhất là dịp tôi ngồi cạnh nhà văn Nhật Tiến tại tư gia của ông để cùng với ông bàn thảo ý kiến  trong công việc ông trình bầy tấm bìa cho tập thơ mới nhất sắp in của tôi.   

Ông chỉ tay vào phòng ngủ của mình và bảo :

“ Cậu vào lấy chiếc ghế gỗ trong phòng đem ra đây rồi ngồi coi tôi làm ! “

 Tôi bước vào căn phòng,  liếc sơ và nói thầm :

“ Chà ông nầy bừa bãi dữ ! Chỉ thấy toàn sách với sách !”

Tôi đem cái ghế nhỏ đặt kế bên nhà văn, trước cái máy computer. Nhà văn Nhật Tiến hôm ấy trình bày giúp tôi bìa sau tập thơ thứ hai của tôi, tập Hương Thơ Đầu Gió. Bìa trước nhà văn đã làm xong tuần rồi. Bữa nay đem hình lại để trình bày tiếp bìa sau. Tôi đưa cho ông mấy tấm ảnh của tôi để chọn in vài mặt bìa sau. Ông chọn 2 tấm, đưa trả tôi mấy tấm còn lại và bắt đầu làm việc. Con chuột đưa Mũi tên lên xuống, ngang dọc khiến độ sáng, màu sắc của bức ảnh lần lượt được điều chỉnh. Ông mỉm cười hỏi tôi :

 “ Cậu biết làm không ? “ .

Tôi lắc đầu :

“ Em chỉ biết gõ bài và gửi Email thôi, còn mấy chuyện nầy thì đành chào thua, phức tạp quá ! “

Ông gật gù tiếp :

“ Huy Trường ở Việtstream còn làm hay hơn tôi nhiều nữa !”

 Huy Trường cũng là nhân viên Đài Little Sài Gòn Radio và Hồn Việt TV. Lần nào trò chuyện với tôi, nhà văn cũng gọi tôi là cậu và xưng tôi. Cách xưng hô thân tình nhiều năm nay .

Tôi nhìn ông làm việc say sưa, hai bàn tay thoăn thoắt trên computer như một nghệ nhân, quên hẳn có tôi ngồi bên cạnh. Đó là phong cách làm văn học của nhà văn Nhật Tiến. Niềm say mê nầy trải dài suốt sáu mươi năm từ lúc mới 21 tuổi xuất bản lần đầu tác phẩm Những Người Áo Trắng vào năm 1959. Cho đến nay bước vào lứa tuổi 80 nhà văn đã xuất bản hơn 30 tác phẩm. Thật là một hành trình dài đóng góp cho văn học miền Nam trước đây và văn học hải ngoại hôm nay. Hình như làm văn học là lẽ sống của suốt cuộc đời nhà văn. Mặc cho những thay đổi của xã hội miền Nam, mặc cho những thăng trầm cuộc sống, từ khi còn ở trong nước đến khi ra hải ngoại , lúc nào ông cũng bền bỉ sáng tác.

Sau chừng nửa giờ làm việc, nhà văn chỉ tay vào máy vi tính và gật gù bảo tôi :

“ Cậu thấy còn cần thêm bớt gì không ?”.

Tôi mỉm cười thán phục :

“ Quá đầy đủ rồi anh !”.

Hai anh em bước ra bàn uống trà. Ông ký tặng tôi mấy cuốn sách vừa xuất bản. Nội trong hai năm 2015 và 2016 ông đã sáng tác thêm 3 tác phẩm mới. Thật là một việc làm phi thường cho một người bước vào lứa tuổi 80 như ông vẫn còn minh mẫn và hăng say. Xem ra sáng tác văn học quả là lẽ sống của nhà văn Nhật Tiến nhìn từ mọi góc độ vậy .

Hoàn cảnh đưa đẩy tôi quen biết nhà văn Nhật Tiến cũng hơi lạ. Hồi còn đi học tôi có dịp đọc cọp tập truyện Thềm Hoang của nhà văn. Truyện nầy đoạt giải văn chương toàn quốc năm 1962 . Đọc thấy hay nhưng hồi đó chưa có ý niệm gì về văn học, cũng như chưa có dịp nào diện kiến với nhà văn. Thuở đó tôi cũng mới tập tễnh làm thơ, bài được đăng vài lần trên tuần báo Phụ Nữ Ngày Mai và bích báo của trường. Sau nầy đi lính cũng có viết vài bài thơ trên báo Quân đội và đặc san Kỵ Binh của binh chủng Thiết Giáp.

 Ra hải ngoại tôi bắt đầu gởi các bài thơ cho tuần báo Việt Tide ở Nam California. Lúc đó tôi chưa biết sử dụng máy vi tính, viết bài trên giấy trắng gởi cho tòa soạn bằng đường bưu điện. Cũng lạ là gởi bài thơ nào thì Việt Tide đều đăng bài đó. Bạn bè khuyến khích nên tôi sáng tác hàng tuần. Vài tháng sau tôi nhận được thư của một ông tên Bùi làm ở tòa soạn Việt Tide, bảo có bài thì gởi về nhà ông ở thành phố Garden Grove – Nam California . Lúc đó tôi cũng không biết ông Bùi là ai, tại sao lại phải gửi về nhà riêng, nhưng bảo gởi thì cứ gởi thôi và tuần sau thấy bài của mình cũng có đăng trên Việt Tide. Kéo dài cũng khoảng 2 năm . Một hôm nghỉ việc tôi thử ghé tòa soạn Việt Tide và đài Little Sài Gòn Radio ở góc đường Brookhurst và Margo chơi cho biết. Gặp ông Vũ Quang Ninh và cô xướng ngôn viên Nhã Lan thì mới biết Mr Bùi chính là nhà văn Nhật Tiến –Tổng thư ký tòa soạn- . Lúc đó tôi mới rõ là suốt 2 năm qua mình đã giao thiệp hàng tuần với một cây cổ thụ của làng văn học Việt Nam mà không hay. Thật là quá bất ngờ ! Tôi xin một cái hẹn gặp nhà văn tuần sau. Tới ngày hẹn, tôi ngồi đợi chừng 5 phút thì nhà văn vào .

Ông xiết chặt tay tôi và nói :” Tôi cũng mong biết mặt cậu đây !”.

Chuyện trò giây lát tôi ngỏ ý muốn in tập thơ và đưa xấp bản thảo cho nhà văn. Ông sốt sắng nói ngay : “Tôi lay out giúp cậu , không tính tiền công đâu ! Tôi thích thơ cậu lắm !” .

 Hầu hết các bài thơ nầy ông đều cho đăng trên tuần báo Việt Tide mấy năm qua . Sau đó ông hỏi tôi định đặt tên tập thơ là gì? Tôi nghĩ đến tên một bài thơ nói về mối tình học trò của cậu học sinh tỉnh lẻ ở trọ đi học , làm quen với cô bé hàng xóm bằng cách hàng đêm gánh nước giùm cô ở vòi nước đầu hẻm. Tôi ngần ngừ :

“ Đặt tựa là Vòi Nước Phông Tên được không anh ?”

Nhà văn Nhật Tiến nhíu mày. Cô xướng ngôn viên Nhã Lan đứng gần bên ngắt ngang :

“ Đặt tên gì nghe gồ ghề thô kệch vậy chú Nhã !”.

Nhà văn Nhật Tiến tiếp lời :

“ Bài thơ này thì hay thật nhưng tập thơ đầu tay thì cũng nên chải chuốt một chút .”

Tôi chỉ vào một bài thơ khác viết về Mẹ :

“Vậy đặt tên là Giọt nắng Thiên thu được không anh ?”.

Nhà văn gật đầu và vài ngày sau ông bắt đầu trình bày bìa trước bìa sau và lay out 42 bài thơ của tập thơ đầu tay nầy. Sau nầy nhiều dịp đến nhà ông chơi, nhà văn cho tôi biết :

“Cậu đã tạo lấy cho mình một hướng đi vào văn học rất lạ. Đó là cách viết chuyện bằng thơ khiến độc giả dễ chấp nhận. Tôi thích thơ cậu là vậy. Trước đây cậu gởi những bài thơ viết tay. Tôi sợ nhiều khi tôi không có mặt nhân viên tòa soạn nhận thư sẽ vứt vào túi rác thì uổng. Bởi thế hồi đó tôi bảo cậu gởi về nhà tôi là vậy !”.

Thì ra nhiều báo chỉ nhận bài đã đánh máy sẵn vì tòa soạn ít người. Hầu hết bản thảo viết tay đều không được hoàn trả người gửi mà cho vào túi rác ! Còn tôi thì may mắn hơn, gửi bản viết tay đi rồi cứ nghĩ là xong. Đâu ngờ khi nhận được các bài thơ viết tay, ông phải mò mẫm đánh vào computer trước khi chuyển qua bộ phận lay out. Mấy ai làm được việc như thế. Phải có lòng yêu văn học cao độ mới làm được việc như vậy trong suốt hai năm liền. Về sau tôi mua được máy computer nên việc giao thiệp với  Việt Tide cũng dễ dàng hơn.

Sau nầy tuần báo Việt Tide đổi chủ, nhà văn Nhật Tiến nghỉ hưu, viết lách tại nhà. Thỉnh thoảng ông gọi tôi khuyến khích tiếp tục viết. Sau khi Ba tôi mất tôi buồn nên chẳng viết lách gì suốt mấy năm. Mãi đến vài tháng nay, đọc bài Thơ Xuân Trên Tường Nhà Dưỡng Lão của tôi đăng trên báo Xuân Việt Stream năm 2016, nhà văn lại gọi tôi thúc tôi viết thêm để ra tập thơ thứ hai. Thật là một sự khích lệ đáng quý của một nhà văn đi trước đối với  người đi sau như tôi . Tôi trả lời ông :

“ Em mới viết có khoảng ba mươi bài mới, e rằng tập thơ còn mỏng quá !”.

Ông bảo cứ gởi trước cho coi và hứa cũng lay out giùm như tập thơ trước. Thế là hết đường thoái thoát chần chờ gì được nữa. Nhờ có nhà văn khuyến khích tôi mới không lười nữa và tiếp tục viết thêm. Bài đã gởi đi rồi mà cứ chần chờ không viết tiếp thì cũng khó coi. Đó là phong cách làm văn học của nhà văn Nhật Tiến, lúc nào cũng thúc đẩy mọi người cùng sáng tạo. Nhà thơ Huy Trâm thỉnh thoảng rủ tôi đến nhà ông Nhật Tiến chơi. Lần nào chúng tôi đến ông cũng mừng, nói chuyện huyên thiên. Cả ba kéo ra cái bàn ngoài hiên uống trà. Nhà văn Nhật Tiến đã cai thuốc lá vài năm nay, chỉ có Huy Trâm và tôi còn hút lai rai. Khi ra về lúc nào ông cũng biếu chúng tôi mỗi người một hộp trà Thái Nguyên hộp thiếc hoặc vài cuốn sách mới in có đóng triện son cẩn thận. Nhà văn nữ Nguyễn Thị Mắt Nâu cũng tỏ ra hết sức kính trọng nhà văn Nhật Tiến. Chị cũng cho biết là nhà văn cũng giúp lay out hai cuốn sách của chị .

Nhân dịp Xuân về tôi cũng xin mạo muội viết lại vài kỷ niệm với nhà văn Nhật Tiến để tỏ lòng biết ơn một nhà văn đã trọn đời cống hiến cho nền văn học Việt Nam trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm của xã hội Việt Nam trong nước và hải ngoại ./.

Hồ Thanh Nhã 

 blank

Hồ Thanh Nhã và Nhật Tiến tại tư gia nhà văn  Nhật Tiến

Hình chụp ngày 18-X-2016



In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi mọi thứ đều được đo bằng thuật toán: nhịp tim, bước chân, năng suất, thậm chí cả tình yêu. Thuật toán không có tình cảm, nhưng khôi hài vì chúng ta điều khiển thuật toán bằng cảm xúc.Máy móc có thể xử lý hàng tỷ dữ liệu mỗi giây, còn con người — chỉ cần một tưởng tượng — mọi thứ biến hoá. Cảm xúc lan truyền nhanh hơn tin tức, giận dữ được tối ưu hóa bằng công nghệ, và hạnh phúc được đong đếm bằng lượt thả tim. Chúng ta tưởng mình tiến hóa thành sinh vật lý trí, nhưng thật ra chỉ là sinh vật cảm xúc có Wi-Fi. Trong khi AI đang thao túng mọi lãnh vực, chúng ta loay hoay với cảm xúc, thao túng mọi ý nghĩ, hành vi.

Năm 2025 sắp khép lại, và theo thông lệ hàng năm, các nhà từ điển trên thế giới lại đi tìm từ ngữ để chọn đặt tên cho cái mớ hỗn độn mà nhân loại vừa bơi qua trong năm. Oxford chọn cụm từ “mồi giận dữ” (rage bait). Theo các nhà ngôn ngữ học của Oxford, đây là cách tiếng Anh vẫn thường vận hành: hai chữ quen thuộc — “giận dữ” và “mồi nhử” — ghép lại trong bối cảnh trực tuyến để tạo nên một ý niệm mới: thứ nội dung bày ra để cố tình khêu gợi bản tính nóng nảy của người xem, người đọc, khiến thiên hạ phải lao vào vòng tranh cãi chỉ để cuối cùng bấm thêm một cú “tức” nữa.

Tài năng như ông vua tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung cũng chỉ có thể tạo ra những vị tướng phản diện nhưng có võ công cao cường và chí lớn, chứ không thể giả mạo làm tướng. Mộ Dung Phục, tức Nam Yến Quốc, là một trong nhiều ví dụ. Mộ Dung Phục là kẻ háo danh, không từ thủ đoạn để đạt mục đích. Hắn sẵn sàng bỏ quên nhân nghĩa, thậm chí phản bội anh em, bạn bè, để leo lên nấc thang quyền lực, khôi phục nước Yên. Nhưng vẫn là một kẻ võ công cái thế. Đối thủ của Mộ Dung Phục là anh hùng chính nghĩa Kiều Phong. Bởi vậy, mới có câu "Bắc Kiều Phong, Nam Mộ Dung" để chỉ hai cao thủ võ lâm mạnh nhất thời bấy giờ. Vậy mà nước Mỹ hôm nay lại có bộ phim kỳ quái về một kẻ giả danh tướng, khoác lên mình chiếc áo quyền lực để công kích một anh hùng, một đại tá Hải Quân, một phi hành gia của NASA, một người yêu nước đích thực.

Trong lúc hàng triệu người không đủ thực phẩm để ăn, chính quyền của Tổng thống Donald Trump lại để mặc cho nông sản thối rữa hàng loạt ngoài đồng, trong kho bãi, và thậm chí còn trực tiếp tiêu hủy hàng ngàn tấn thực phẩm viện trợ. Tất cả đều nhân danh mục tiêu “nâng cao hiệu quả” của bộ máy chính phủ. Những thay đổi quyết liệt trong chính sách thuế quan, các cuộc bố ráp di dân gắt gao và cắt giảm các chương trình hỗ trợ người dân như tem phiếu thực phẩm đã khiến nông dân kiệt quệ vì thiếu nhân lực và vốn liếng. Nông sản thì bị bỏ mặc cho mốc meo trong kho và thối rữa ngoài đồng, trong khi hàng triệu người dân rơi vào cảnh đói kém. Đó là chưa kể đến những trường hợp chính quyền trực tiếp tiêu hủy nguồn thực phẩm hoàn toàn có thể sử dụng được.

Quan hệ Trung Quốc-Ấn Độ-Hoa Kỳ phản ánh sự dịch chuyển mạnh của trật tự quyền lực toàn cầu. Trung Quốc và Ấn Độ có tiềm năng hợp tác lớn nhờ quy mô dân số và kinh tế, nhưng nghi kỵ chiến lược, cạnh tranh ảnh hưởng và tranh chấp biên giới khiến hợp tác bị hạn chế. Với Mỹ, việc Ấn Độ nghiêng về Trung Quốc có thể làm suy yếu chiến lược kiềm chế Bắc Kinh, trong khi tranh chấp thương mại như thuế 50% của Mỹ càng làm quan hệ thêm bất ổn...

Nếu có ai nói, nhạc của Trịnh Công Soạn giống như nhạc Trịnh Công Sơn, đôi bài nghe còn ác liệt hơn. Chắc bạn sẽ không tin. Tôi cũng không tin, cho đến khi tôi nghe được một số ca khúc của Trịnh Công Soạn, quả thật là như vậy. Tôi nghĩ, nếu anh này dứt bỏ dòng nhạc Trịnh cũ mà khai phá dòng nhạc Trịnh mới, thì chắc anh sẽ thành công. Người viết lách thì tính hay tò mò và mến mộ tài năng, tôi dọ hỏi người quen và nhất là những ca sĩ trẻ mong được nổi bật, đã tranh nhau khởi sự hát nhạc của Soạn. Cuối cùng, tôi cũng tìm đến được nhà anh. Gõ cửa. Mở.

Vào một buổi sáng Tháng Sáu năm 2025, dân biểu, cựu chủ tịch Hạ Viện đảng Dân Chủ tiểu bang Minnesota, Melissa Hortman, một trong những nhà lập pháp được kính trọng nhất của tiểu bang, và chồng của bà bị bắn chết tại nhà riêng. Chú chó cảnh sát lông vàng của họ, Gilbert, cũng ra đi với chủ. Vụ giết người này không phải là ngẫu nhiên. Thượng nghị sĩ John Hoffman và vợ cũng bị tấn công cùng ngày, nhưng may mắn sống sót. Chính quyền sớm tiết lộ thủ phạm, Vance Boelter, 57 tuổi, người theo chủ nghĩa cực hữu, đã viết bà Hortman vào “danh sách mục tiêu” bao gồm các nhà lập pháp Đảng Dân Chủ khác.

Ngày đi phỏng vấn thẻ xanh để trở thành thường trú nhân Hoa Kỳ thường là một ngày tràn đầy hy vọng và đáng nhớ, đặc biệt đối với những đôi vợ chồng, hoặc những hôn phu, hôn thê. Lễ Tạ Ơn tưởng đâu là ngày họ sum vầy, nói câu “Tạ ơn nước Mỹ” với những hy vọng về một tương lai tốt đẹp. Nhưng điều đó không xảy ra trong thời này, ở Hoa Kỳ. Khi bước cuối cùng trong quá trình xin thường trú nhân Hoa Kỳ, là cuộc phỏng vấn với viên chức di trú kết thúc, các đặc vụ liên bang lại ập đến, còng tay người vợ/chồng người ngoại quốc và đưa họ đi. Hy vọng trở thành ác mộng.

Dự thảo Hòa ước Ukraine do Hoa Kỳ và Nga đề ra gồm có 28 điểm đã được công bố gần đây. Kết quả của diễn biến này khá bất thường vì không có sự tham gia đàm phán của Ukraine và Liên minh châu Âu (EU)...

Trong một nghiên cứu phối hợp giữa đại học Hồng Kông và đại học Rutgers tại Mỹ cùng một số khoa học gia trong khu vực hồi tháng 8 năm 2024, báo cáo này chỉ ra rằng vị trí của Việt nam sẽ là một "điểm nóng" của những cơn bão nhiệt đới với cường độ dữ dội và thường xuyên hơn trước sự biến đổi khí hậu toàn cầu, với rủi ro cao là ngay Hải Phòng.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.