Hôm nay,  

Lấy Thân Làm Tòa

26/11/201900:00:00(Xem: 4407)

Mấy ngày qua bọn con trẻ chạy rong ruổi khắp kẻ chợ nghêu ngao hát rằng:

   Bất phân thắng baị

   Nhất Gianh nhị giải

   Vĩnh Trị thái hoà

   Biếm tăng biên ải

Quan quân, dân chúng cứ xôn xao cả lên, không biết điềm gì đây? Quốc gia đã cạn kiệt sức người, sức của. ruộng đồng hoang hoá, tang thương khắp nơi. Bảy lần Chúa Trịnh cùng chúa Nguyễn đánh nhau nhưng bất phân thắng baị. Không biết bọn con trẻ được ai mớn cho mà ngày ngày hát bài lạ đầy ẩn ý thế này? Quan hộ thành cho người điều tra, gạn hỏi khắp nơi nhưng xem ra chẳng có tung tích gì!  Người người bàn tán, chợ búa xôn xao đầy vẻ  bất an. Đời Vĩnh Trị nạn binh đao có vẻ tạm yên. Hai chúa lấy sông Linh Giang làm giới tuyến, giang sơn chia hai giaỉ. Không phải hai Chúa đã chán nạn binh đao mà vì cả hai đều kiệt sức nên tạm hưu chiến chờ cơ hội mới.

Tháng chạp năm ấy Vĩnh Trị xuống chiếu trục xuất sãi-vãi ở các chùa trong  kinh thành, đày lên Cao Bằng. Chiếu có đoạn viết:" ... Bọn sãi-vãi ở các chùa lười biếng, phá giới, làm những chuyện hủ hoá. Bọn chúng trốn xâu lậu thuế, Trong chùc chứa chập bọn trốn quân dịch. Trẫm xét thấyđể bọn chúng trong kinh thành không lợi ích gì nên nay xuống chiếu, nội trung tuần tháng chạp tất cả sãi-vãi phải rời khoỉ kinh thành, tất cả phải lên Cao Bằng. Kẻ nào bất tuân sẽ bị chiếu theo luật mà xử.."

Kinh thành dậy sóng, sấm động trời quang. Dân kẻ chợ cùng sãi- vãi trong thành ta thán ai oán  nhưng không biết làm sao được. Sĩ phu cũng ngao ngán nhưng không dám cưỡng mệnh vua. Saĩ - vãi các chùa lần lượt khăn gói ra đi. Có vị tăng than rằng:

- Rõ là pháp nạn! Năm xưa đời Hồng Võ bên Tàu cũng từng thế này.

Chúng tăng đồng thanh:

- Hay là chúng ta làm sớ tâu thỉnh cầu hoàng thương suy xét laị?

Nhưng tất cả ngao ngán vì ai cũng biết rõ Vĩnh Trị sẽ không nghe mà còn sẽ trừng trị nặng hơn. Từng nhóm tăng đành rời chùa lên nước non Cao Bằng. Thiền sư Tông Diễn mấy ngày nay không noí lơì nào, ngài đăm chiêu nghĩ cách giải pháp nạn này. Ngài bảo với mọi người:

- Tôi phải quay laị Thăng Long và tìm cách gặp hoàng thượng!

Các vị tăng can gián:

- Không được đâu, ngài sẽ bị haị mất thôi!

- Tôi phải về, dù chết tôi cũng phải gỡ được pháp nạn nầy! thiền sư Tông Diễn trả lời. Sau đó ngài quyên một số tiền mua một viên ngọc quý để về kinh tìm cách dâng lên vua. Cải trang về đến kinh  nhưng đã mấy ngày cũng không sao gặp được vua. Ngài dúi cho quan thị vệ một số tiền nhờ hắn dâng quà lên vua và xin tiếp kiến. Hộp ngọc dâng vua ngài viết sẵn một tờ sớ bỏ vào trong, sớ có đoạn viết rằng:"... Kể từ đời lý, đời Trần quốc gia hưng thịnh, đaọ pháp xương long, văn hiến hiển quang... ấy nhờ một phần Phật pháp, ấy nhờ sự phò hộ của chư tăng-ni. Các thiền sư: Cam Mộc , Vạnh Hạnh, Huyền Quang, Pháp Loa... gánh vác việc quốc gia! Các vua Nhân Tông , Thánh Tông.. há chẳng phải là sư sao? Đến đời các vua tiền triều của bệ hạ, quốc gia loạn lạc binh đao, văn hiến suy đồi, Đạo pháp cũng có phần suy theo. Trong chúng tăng cũng có những người phá giới, lầm lạc làm ảnh hưởng đến đạo pháp và tăng chúng, nhưng đó nào phải lỗi của toàn bộ chúng tăng càng không phải lỗi của đạo pháp. Nay bệ hạ xuống chỉ biếm tăng thật muôn vàn đau thương, thật di họa cho quốc gia. Thần chỉ là một ông tăng bình thường nhưng không nỡ ngồi nhìn pháp nạn, không nỡ để bệ hạ bị danh xấu về sau nên nay mạo muội dâng sớ xin bệ hạ anh minh soi xét... 

Tông Diễn thiền sư "

Vĩnh Trị tiếp ngọc , đọc sớ trầm ngâm hồi lâu rồi bảo thị vệ:

- Giờ ngọ ngày mai cho kẻ dâng ngọc vào bệ kiến

Đúng hẹn Tông Diễn thiền sư vào triều. Ngài đi khoan thai , từ tốn không có chút gì e dè, sợ sệt cả. Thi lễ xong Vĩnh TRị liền hỏi gằn:

- Ngươi không sợ chết sao?

- Khải bẩm bệ hạ! Nếu chết mà đạo pháp hưng long, danh bệ hạ khoỉ bêu xấu về sau thì thần sẵn sàng

Vĩnh Trị tiếp:

- Trong triều thì có bọn sinh đồ ba quan làm hư hoaị triều chính. Chùa chiền thì bọn saĩ-vãi trốn xâu thuế, lậu binh làm hư hoaị pháp nước, vậy thì oan ức gì mà kêu ca?

Thiền sư Tông Diễn thưa:

- Binh đao loạn lạc, bá tánh ly tán , quốc gia tang thương cũng có những kẻ trốn vào chùa ẩn náu làm ô danh hoaị giới nhưng đó chỉ là thiểu số vả laị lẽ vô thường thịch quá rồi suy lẽ nào quy cho tăng chúng!

Vua  và thiền sư đối đáp suốt buổi chiều hôm ấy. Càng đối đáp càng hoan hỉ. Cuối cùng vua xuống thềm đỡ hoà thượng lên rồi ngài quỳ xuống xin sám hối:

- Trẫm vì hồ đồ không suy xét, cộng với lời sàm tấu, xuí dục của bọn hủ nho mà sân hận mù quáng xuống chiếu biếm tăng. Lỗi này tại thân trẫm. Trẫm đau lòng sám hối. Giờ trẫm xin thiền sư chỉ giáo trẫm phải làm gì đây?

Hoà thượng Tông Diễn cũng không ngờ tình thế chuyển biến như vậy nhưng ngài mau chóng đỡ vua lên rồi xin vua rút laị chiếu chỉ biếm tăng. Vĩnh Trị nhận lời và cho thiền sư về quán dịch nghỉ ngơi hẹn hôm sau vào có việc.

Hôm sau vua thết tiệc đãi thiền sư và cho vời những người thợ tài hoa của Cục Bách Tác đến xuống lệnh:

- Trẫm vì phút nông nỗi mà phạm lỗi lớn. Nay trẫm đau lòng sám hối trước chư Phật có sự chứng minh của thiền sư Tông Diễn. Từ bây giờ trẫm sẽ hết lòng hộ pháp, hộ tăng. Trẫm ước   muốn đem tấm thân tứ đaị này làm toà ngồi của Như Lai. Vậy trẫm hạn định cho các ngươi từ bây giờ cho đến trước tết Nguyên Đán phải tạc xong bức tượng Như Lai ngồi trên lưng trẫm. Các ngươi hãy gấp rút thi hành, nếu chậm trễ sẽ chiếu theo phép nước trừng trị. Quan trưởng Bách Tác Cục và các thợ đồng quỳ xuống:

- Chúng thần phụng mạng

Thiền sư Tông Diễn hoan hỷ vô cùng. Ngài ứng tác bài thơ ngay taị triều:

   Nhân sinh vô thập toàn

   Toàn nhân thị phản hoàn

   Tri quá tức thời chỉ

   Thậm hiền thậm vi quý

Vĩnh Trị xúc động noí với triều thần:

Tông Diễn thiền sư là bậc tăng tài, là sứ giả Như Lai. Nếu không có ngài trẫm sẽ đắm sâu vào việc phá tăng haị đạo. Nay nhờ ngài ta mới tỉnh ra!

Triều thần nhìn ngài cảm kích lắm . Ngài vẫn ung dung tự taị như không có gì và từ tạ xin lui ra.

Mồng một têt năm Vĩnh Trị thứ hai mươi,  pho tượng Phật ngồi trên lưng vua đựợc rước về chùa Hoè Nhai ở  Đông Bộ Đầu của thành Thăng Long. Năm ấy kinh thành mở hội lớn tưng bừng Sãi - vãi cùng bá tánh tứ dân quanh thành nườm nượp trẩy hội về chùa đảnh lễ bức tượng độc nhất vô nhị của Thăng Long thành.

 

Tiểu Lục Thần Phong

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.