Hình chụp lại từ cuộc tranh luận giữa ưng cử viên phó tổng thống đảng Dân chủ Thống đốc Minnesota Tim Walz và ứng cử viên phó tổng thống đảng Cộng hòa Thượng nghị sĩ JD Vance (R-OH) "live" trên đài truyền hình CBS chiều thứ Ba, 1 tháng 10, 2024.
Sáng hôm nay, một tính từ được nhắc đến khá nhiều khi mô tả về cuộc tranh luận: “Slick.” Trơn tru, nhẵn bóng, không tì vết. Thậm chí có những tờ báo sẵn sàng gọi đây là “cuộc tranh luận lịch sự và văn minh.” Vox thì cho rằng sự đàng hoàng, lịch sự (decency) của cuộc tranh luận là một chiến thắng. Theo một cách nào đó, điều này có thể đúng.
Trước tiên, ít nhất thì không như Donald Trump, ứng cử viên phó tổng thống JD Vance đã dám nhìn trực diện đối thủ của mình là Thống Đốc Tim Walz khi trả lời hoặc khi lắng nghe. Ít nhất thì JD Vance đã có sự tương tác hình thể trong 90 phút tranh luận, chứ không như Trump. Ít nhất, cả hai cũng có những câu đại khái như “à, tôi đồng cảm với anh trong vấn đề này.” Ít nhất, họ đã có khoảnh khắc chào nhau ở cuối chương trình theo truyền thống hàn lâm pha chút màu mè chính trị của nước Mỹ, rồi đường ai nấy bước.
JD Vance đã không thể hiện mình là một kẻ tấn công. Vance giữ thái độ điềm tĩnh, luôn mỉm cười, tôn trọng thời gian cho phép, nhìn vào đối thủ của Vance khi trả lời. Vance thể hiện sự thông cảm ông ta có thừa cho nỗi đau của các nạn nhân của súng đạn, của thiên tai. Vance cũng đủ khôn ngoan và “láu cá” để buộc Kamala Harris vào những chịu trách nhiệm mà đảng Cộng Hoà đã đang đổ cho chính quyền Biden-Harris, chỉ bằng cách đổi thành “chính quyền Kamala Harris” qua những câu trả lời mạch lạc, trơn tru mà không hấp tấp.
Tuy nhiên, sự nguy hiểm chính ở cái gọi là lịch sự và đàng hoàng đó của JD Vance, người có thừa năng lượng và khả năng để xoay chuyển tình thế, biến trắng thành đen, trong một trạng thái bình thản, lịch lãm, trau chuốt, và rất hoạt ngôn, rất “slick.”
Khi CBS News quyết định không “fact check” trong buổi tranh luận, thì JD Vance đã tận dụng điều này để chạm tay vào chiến thắng. Vance hoàn toàn có quyền sử dụng khả năng biến hình và những lời hoạt động bóng bẩy để làm nấc thang cho những lời nói dối. Khi người dẫn chương trình xác nhận với JD Vance “những di dân Haitian ở Springfield là những di dân hợp pháp” thì ngay lập tức Vance phản công: “Luật chơi là quý vị sẽ không xác minh sự việc.”
Một cách công bằng, JD Vance không sai, và Vance thắng.
JD Vance đã chứng tỏ một “đẳng cấp” khác, rất “Yale Law School” so với thương gia bán kinh thánh, giày vàng, đồng hồ vàng, Donald Trump. Rõ ràng, về phong cách, JD Vance đã tỏ ra lịch sự, tự tin – điều mà khi khởi đầu, Thống đốc Walz chưa làm được. Vance đã đạt đến “đỉnh” của mục tiêu ông ta muốn: lý trí, ôn hoà, tỉnh táo hơn Donald Trump.
“Đẳng cấp” này đã làm cho Thống Đốc Tim Walz, người từng thẳng thắn tự nhận “không giỏi tranh luận” phải vài lần phải trợn mắt, bối rối trong 90 phút. Cho dù hầu như trong tất cả câu hỏi, ông đã làm rất tốt trong việc phản biện lại những lời nói dối của JD Vance, đặc biệt là câu chất vất hạ gục đối thủ ở phút cuối: “Trump đã thua trong cuộc bầu cử 2020 đúng không?”
JD Vance đáp lại câu hỏi này của Tim Walz bằng hàng loạt câu trả lời né tránh và phủ nhận sự thật. Và dĩ nhiên, rất “slick.”
“Trump đã chuyển giao quyền lực rất ôn hoà.” Cả thế giới có thể luận bàn về sự thật trong câu trả lời này.
Và JD Vance đã nhất định, không muốn, hoặc không thể, đưa ra một câu trả lời dù được hỏi ba lần cho cùng một câu hỏi. Thay vào đó, là một câu rất “trơn tru” và “văn minh”: “Walz, tôi chỉ muốn tập trung (nói) về tương lai.”
“Nghĩa là không có câu trả lời” là kết luận của Thống Đốc Tim Walz. “
Đây là một cú ngã sóng soài của JD Vance trên sân khấu.
Mặc dù khởi đầu có phần chậm chạp và có một phong cách đôi khi ngập ngừng, nhưng Thống đốc Minnesota Tim Walz đã đưa ra những câu trả lời rõ ràng, dứt khoát, và chính xác về chính sách y tế, bạo lực súng đạn và quyền sinh sản. Nhưng chiến thắng lớn của ông – có thể là chiến thắng chung cuộc của buổi tranh luận – khi nói về sự liêm chính của bầu cử. Tim Walz đã đóng khung cú ngã của JD Vance trên sàn đấu bằng câu nói “Có một lý do mà Mike Pence không phải là người đứng ở đây ngày hôm nay.”
Đó là một chiến thắng lớn của Tim Walz – một chiến thắng chung cuộc, có thể nói như thế.
JD Vance đã không thể trả lời vì Vance hiểu rất rõ trong hàng triệu người Mỹ đang xem qua màn hình, có những ai. Chưa kể đến, trước đó, ít nhất hai câu hỏi của người điều hợp chương trình đưa ra trong chủ đề về di dân và khí hậu, nhưng JD Vance đã không để đưa ra câu trả lời “Đúng” hay “Sai.”
Đó là một thất bại của Vance.
Cựu Chủ tịch RNC Michael Steele nói sáng nay: “Tôi không quan tâm chính sách của quý vị như thế nào. Nếu quý vị không thể trả lời Trump có thua cuộc bầu cử năm 2020 hay không, quý vị không đủ tư cách để tranh cử.”
Sáng nay chính CBS đã thực hiện “fact check” – điều mà họ ra quy định là không làm trong lúc diễn ra tranh luận. Trong đó, JD Vance đã nói dối CHÍN lần trong tất cả câu hỏi và HAI câu trả lời cần phải xác minh lại. Chín lần này rõ ràng đã rất mạch lạc, trơn tru, rất “slick.”
Một trong những câu trả lời đã chỉ ra “đẳng cấp” của Vance hơn hẳn Trump về nói dối, đó là nói về Obamacare.
“Trump đã cứu Obamacare,” JD Vance nói.
Sự thật là Donald Trump ủng hộ Đảng Cộng hòa bãi bỏ hầu hết chính sách của Obamacare, bao gồm cả việc cắt giảm một số quy định đối với các tình trạng bệnh lý có từ trước và cắt giảm không thương tiếc Medicaid. Nhưng những nỗ lực này đã thất bại vì sự có mặt của Thượng Nghị Sĩ John McCain vào lúc đó. Phó Tổng Thống Kamala Harris đã từng thuật lại câu chuyện xúc động này trong buổi tranh luận với Donald Trump. Hôm đó, Trump đã không “đủ tầm” để đối đáp lại dù là những lời nói dối, như JD Vance đêm qua.
Đây là một bàn thua nữa cho JD Vance. Và người chiến thắng là chính sách là Obamacare.
Những câu hỏi đưa ra trong suốt 90 phút của cuộc tranh luận là những điều đã được nhắc đến suốt từ ngày Phó Tổng Thống Kamaka Harris bước ra nhận vai trò nhạc trưởng. Những câu hỏi không mới, nếu không muốn nói là nghèo nàn, không cần phải xuất hiện trong cuộc tranh luận đêm qua của CBS. Người đứng cùng liên danh, chắc chắn phải cùng chiến lược và chính sách. Đó chính là lý do mà người đứng trên sân khấu đêm qua với Tim Walz không phải là Mike Pence.
Nói như thế để cho thấy người Mỹ mong đợi gì ở buổi tranh tranh luận phó tổng thống? Có lẽ một trong những câu hỏi mà Norah O’Donnell and Margaret Brennan – nói chính xác là CBS News – cần xoáy vào là lời loan truyền “di dân ở Springfields, Ohio ăn thịt chó, mèo” mà JD Vance và Donald Trump đã gieo rắc. Hoặc, nếu với chủ đề quyền sinh sản, thì có lẽ quan điểm về “childless cat lady” sẽ cho JD Vance một cơ hội để giải thích về sự tôn trọng của ông ta dành cho người phụ nữ – một phần không nhỏ những người quyết định lá phiếu.
Cuộc tranh luận đêm qua là cuộc tranh của một “cao thủ” nói dối không chớp mắt và một chính trị gia miền viễn Tây, đặt quyền lợi của nước Mỹ và người Mỹ lên trên tất cả. Người chiến thắng chung cuộc là “khả năng biến hình” của JD Vance – và chắc chắn đó không thể gọi là cuộc tranh luận làm tái hiện nét lịch sự và văn minh.
Kalynh Ngô
Gửi ý kiến của bạn
