Chiều ngày Thứ Ba 17/12, tòa án New York kết án Luigi Mangione 11 tội danh, bao gồm tội giết người cấp độ 1, hai tội giết người cấp độ 2 cùng các tội danh khác về vũ khí và làm giả danh tính. Theo bản cáo trạng, một bồi thẩm đoàn ở Manhattan đã truy tố Mangione về tội giết người cấp độ hai là tội khủng bố. (Ảnh của Jeff Swensen/Getty Images)
Thứ Tư ngày 4/12/2024, thành phố nổi tiếng Manhattan – trung tâm văn hóa nghệ thuật, trung tâm tài chính toàn cầu – rung chuyển vì một phát súng. Nạn nhân là ông Brian Thompson, giám đốc điều hành của một công ty bảo hiểm y tế UnitedHealthcare lớn nhất nhì nước Mỹ. Trên viên đạn có khắc chữ “Từ chối, Trì hoãn, Trừ khử.”
Đây là ba từ thường gặp trong các thư trả lời của công ty bảo hiểm về quyết định trả tiền sức khỏe y tế cho người dân.
Với những vụ xả súng xảy ra triền miên ở Mỹ những năm qua, người dân đau xót cho nạn nhân bao nhiêu thì căm phẫn kẻ thủ ác bấy nhiêu. Nhưng khi CEO của UnitedHealthcare ngã xuống mặt đường, chết ngay trên khu thị tứ của New York, thì hình ảnh của người thanh niên mang khẩu trang nổ súng bùng nổ khắp internet…như một người hùng.
Khắp nơi là Luigi Mangione
Năm ngày sau, nghi phạm Luigi Mangione bị bắt ở Altoona, Pennsylvania khi đang ngồi ăn trong tiệm McDonald’s. Đây là thời điểm cuối cùng trong cuộc đời Mangione có thể làm một người “vô danh.” Bởi vì kể từ khi FBI đột kích vào tiệm ăn, còng tay Mangione, thì anh ta trở thành “Adjuster” – Người thay đổi (theo cách gọi của người dùng mạng xã hội.)
Mangione bị buộc tội giết người cấp độ hai, ba tội về súng và giả mạo, và chờ dẫn độ vềNew York. Ngay sau đó, tiệm McDonald’s này nhận hàng loạt “one star” – mức thấp nhất của khách hàng. Người dùng mạng xã hội TikTok, Twitter, Instagram, Bluesky, ca ngợi Mangione là một anh hùng, một phán quan dùng súng để cảnh báo hệ thống bảo hiểm y tế.
Các cửa hàng trực tuyến như Esty, My Porch Prints, Chill Guy, Noble T-Shirts tràn ngập áo thun, áo có nón, ly nước, nhãn dán, và các mặt hàng khác ca ngợi người nổ súng. Những cụm từ nổi bật như: “Nơi này, Luigi Mangione là một anh hùng”; “Mẹ ơi, con yêu một tội phạm”; “Free Luigi”; “Từ chối, Trì hoãn, Trừ khử.” Ai đó đã làm cả tờ bì tạp chí TIME với hình ảnh Mangione là Nhân Vật Của Năm.
Thậm chí, một chiến dịch mở ra trên GiveSendGo để gây quỹ cho Mangione, có tên December 4th Legal Committee – Ủy Ban Pháp Lý Ngày 4/12. Đến chiều ngày 15/12, tổng số tiền thu được là $111.215. Nhóm gây quỹ nói tất cả số tiền thu được sẽ được gửi trực tiếp đến Mangione. Nếu anh ta từ chối, chúng sẽ được quyên góp cho “các tù nhân chính trị và bị cáo chính trị khác của Hoa Kỳ đang phải đối mặt với các cáo buộc bị chính trị hóa.”
“Từ chối, Trì hoãn, Trừ khử”
UnitedHealthcare là nhà cung cấp bảo hiểm y tế hàng đầu dưới sự bảo trợ của UnitedHealth Group, cung cấp các gói bảo hiểm đa dạng phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của hàng triệu người Mỹ - từ cá nhân và gia đình đến các chương trình Medicare và Medicaid. Tờ báo chuyên mảng điều tra độc lập ProPublica đã tìm đến những “nạn nhân” của hãng bảo hiểm này, trong bài viết có tên “UnitedHealth Is Strategically Limiting Access to Critical Treatment for Kids With Autism” (UnitedHealth có chiến lược hạn chế sự điều trị cần thiết cho trẻ tự kỷ).
Đó là câu chuyện của Benji, ở Lousiana. Khi Benji 3 tuổi, cậu bị chẩn đoán mắc chứng tự kỷ nặng. Mẹ của cậu, Sharelle Menard, người mẹ đơn thân, đã có lúc nghĩ rằng con trai cô sẽ không bao giờ có thể nói chuyện. Tất cả biểu hiện của Benji chỉ là la hét và la hét. Các bác sĩ đưa ra một liệu trình điều trị đặc biệt để cậu bé phát triển các kỹ năng cơ bản. Sau hai năm, Benji có thể phát ra những tiếng thì thầm nho nhỏ. Trong những từ đó là “bong bóng”. Sharelle Menard sung sướng không thể tả. Cô tổ chức bữa tiệc ăn mừng với cái máy thổi bong bóng mua ở tiệm One Dollar. Cô và con trai ngồi hàng giờ để nhìn những quả bóng nước long lanh, bay lên rồi rơi xuống, vỡ tan trên thềm nhà.
Sharelle Menard tưởng đã có thể bắt đầu hình dung về một tương lai tốt đẹp cho Benji, không giống những câu chuyện mà cô từng nghe về những đứa trẻ mắc bệnh tự kỷ. Nhưng giờ đây, cô phải thật sự lo lắng.
UnitedHealthcare, công ty bảo hiểm chi trả cho bác sĩ trị liệu của Benji bắt đầu từ chối trả cho ông số giờ mà ông cần để duy trì khả năng phát triển của Benji. Bên trong tập đoàn bảo hiểm, công ty lớn nhất và có lợi nhuận cao nhất cả nước, việc cắt giảm dịch vụ chăm sóc cho những đứa trẻ như Benji có lý do. Theo điều tra của ProPublica, “đây là một phần của chiến dịch cắt giảm chi phí nội bộ bí mật nhằm vào gánh nặng tài chính ngày càng tăng của công ty: việc điều trị cho hàng nghìn trẻ em mắc chứng tự kỷ trên khắp cả nước.” Trong một tài liệu ProPublica có được, chiến lược của UnitedHealthcare do Optum, một bộ phận quản lý lợi ích trong sức khỏe tâm thần của công ty thực hiện. Optum phân tích rằng chi phí của công ty đã tăng lên khi số lượng trẻ em được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ tăng vọt. Do đó, họ cần “siết” lại, hạn chế hoàn trả cho những bệnh nhân này.
Benji hiện nay 10 tuổi, cần 33 giờ trị liệu hàng tuần để có thể tiến triển. Các bác sĩ trị liệu của cậu bé đã ghi lại hậu quả của việc điều trị ít hơn, thậm chí chỉ một vài giờ cũng dẫn đến hành vi của cậu: đập phá đồ đạc, cào cấu trợ lý lớp học, không thể học…Nhưng trong một lá thư gửi Sharelle Menard, Optum cho biết họ từ chối trả tiền cho toàn bộ số giờ, nêu rằng con trai cô đã tham gia trị liệu quá lâu và không cho thấy đủ tiến triển để khỏi bệnh.
‘Ký Sinh Trùng’
Rất hiếm, nếu không muốn nói là hầu như không có tờ báo chính thống nào ở Mỹ đăng những bài phân tích về tính chất của một vụ nổ súng mà nghi phạm lại được tôn vinh như người hùng trên mạng xã hội. Ký giả Rachel Donald, người chuyên điều tra những vụ tham nhũng gây ra khủng hoảng khí hậu cho biết trên tờ Planet Critical, các giám đốc điều hành cấp cao của UnitedHealthcare vẫn tiếp tục cuộc họp như đã định lúc 9 giờ sáng, hai giờ sau khi Thompson bị giết. Cuộc họp họp tiếp tục để nhanh chóng chọn một người thay thế, và CEO tiếp theo sẽ được đền đáp xứng đáng cho rủi ro nếu có của họ. Theo dự đoán của Rachel Donald, có lẽ “sẽ là mức lương lớn nhất trong ngành cho đến nay.”
Ngay cả lá thư nghi phạm Mangione mang theo trong người khi bị bắt cũng không được báo chí công khai. Ký giả Ken Klippenstein, đồng sáng lập tờ báo cùng tên, đã gửi thư cho New York Time, Washington Post, CNN, NBC đề nghị giải thích vì sao không công bố toàn bộ lá thư (manifesto) của nghi phạm, thay vào đó là trích dẫn. Tuy nhiên, Ken Klippenstein nhận lại sự im lặng. Và ông quyết định đăng trọn lá thư lên trang báo của mình.
“Gửi Cục Dự trữ Liên bang, tôi sẽ nói ngắn gọn, vì tôi tôn trọng những gì các vị làm cho đất nước chúng ta. Để các vị không phải tốn sức điều tra, tôi xin nói rõ rằng tôi không làm việc với bất kỳ ai…
Tôi xin lỗi vì bất kỳ sự xung đột hay chấn thương tâm lý nào nhưng việc đó phải được thực hiện. Thành thật mà nói, đơn giản là những kẻ ký sinh trùng này đáng bị như vậy. Xin nhắc lại: Hoa Kỳ có hệ thống chăm sóc sức khỏe đắt đỏ nhất thế giới, nhưng chúng ta chỉ xếp khoảng ở thứ 42 về tuổi thọ. United là công ty lớn nhất tại Hoa Kỳ theo số vốn trên thị trường, chỉ sau Apple, Google, Walmart. Công ty đã phát triển và phát triển, nhưng tuổi thọ của chúng tôi thì sao? Thực tế là, những [điều không rõ] này trở nên quá quyền lực, và chúng tiếp tục lạm dụng đất nước chúng ta để kiếm lợi nhuận khổng lồ bởi vì người dân Hoa Kỳ đã cho phép họ làm thế….”
Ngoài lá thư, nghi phạm còn có một sổ tay ghi chép chi tiết kế hoạch đi tới hội nghị và ám sát CEO Thompson: “Hành động cần làm là gì? Đó là trừ khử tổng giám đốc tại hội nghị của những kẻ ký sinh trùng diễn ra hàng năm. Mục tiêu đã được nhận dạng rõ ràng, chỉ cần dứt điểm chính xác và không làm gì gây nguy hiểm cho người vô tội.”
Một sinh viên có nhân thân sạch, thành tích học suất sắc trong trường đại học uy tín nhất nước Mỹ, đã sử dụng ba từ “ký sinh trùng” để nói về một hệ thống vốn đã và đang trở thành nguồn gốc của sự bất mãn trong công chúng. Chi phí cao ngất, thủ tục hoàn trả uốn éo như trận đồ bát quái, điều kiện đôi khi bất công, tàn nhẫn như câu chuyện của cậu bé tự kỷ Benji, chính là ngòi nổ cho sự phẫn nộ của con người.
Chính ông Thượng nghị sĩ Bernie Sanders khi trả lời truyền thông đã nói về phản ứng của công chúng đối với vụ ám sát CEO của UnitedHealthcare: “Những gì bạn thấy là sự phẫn nộ của mọi người đối với ngành bảo hiểm y tế khi ngành này từ chối cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe mà mọi người rất cần trong khi họ lại kiếm được hàng tỷ đô la lợi nhuận.”
Ai đã xem “Parasite”, siêu phẩm Hàn Quốc đầu tiên đoạt Oscar và Cành Cọ Vàng, sẽ tận mắt nhìn thấy khoảnh khắc phản kháng của những cuộc đời “ký sinh trùng” khi lòng tự trọng bị đẩy lên đỉnh điểm. Chỉ cần một hành động bịt mũi của ông chủ nhà giàu có, sự tổn thương của họ đã bộc phát trở thành án mạng.
Khi “The Adjuster” Luigi Mangione xuất hiện, sự căm phẫn về hai từ “bảo hiểm” nổ ra như quả bong bóng căng cứng lâu ngày. “Hàng tỷ đô la lợi nhuận” ông Bernie Sander nhắc đến là miếng mồi béo bở cho những “ký sinh trùng” của chủ nghĩa tư bản. Đó là những “ký sinh trùng” tư bản tồn tại bằng “giá trị sinh tử” của con người.
Chiều ngày Thứ Ba 17/12, tòa án New York kết án Luigi Mangione 11 tội danh, bao gồm tội giết người cấp độ 1, hai tội giết người cấp độ 2 cùng các tội danh khác về vũ khí và làm giả danh tính. Theo bản cáo trạng, một bồi thẩm đoàn ở Manhattan đã truy tố Mangione về tội giết người cấp độ hai là tội khủng bố.
Tòa đã kết tội hành động của Luigi Mangione – một hành động nổi loạn khó có thể bào chữa dù đó là tiếng kêu cuối cùng của tuyệt vọng. Trong một xã hội mà người dân phải vật lộn với chi phí y tế, bảo hiểm sức khỏe thì Luigi Mangione sẽ được nhớ đến như một người hùng. Chỉ khi nào những “ký sinh trùng” không còn có thể hút máu, thì vẫn có thể có một bi kịch tái diễn.
Send comment
