Trong lúc hoảng sợ chạy trốn ICE, ông Jaime Alanís Garcia đã rơi xuống từ ngôi nhà “greenhouse” ở độ cao 30 feet. Người ta đưa ông đến bệnh viện trong tình trạng gãy cổ và bể hộp sọ. Hơn một ngày hôn mê trong bệnh viện, chiều thứ Bảy, ông Garcia qua đời. Cháu gái của Ông Yesenia Duran đăng ảnh này trên Instagram với hàng chữ: “Bạn sẽ không thấy điều này trên tin tức. Cậu của tôi đang ở nông trại Camarillo Farm. Ông bị ICE rượt đuổi và ông té xuống từ độ cao 30 feet. Hiện đang hôn mê trong ICU. Xin cầu nguyện cho Ông. Ảnh: từ Instagram và trang Go Fund Me tại https://www.gofundme.com/f/jaime-alanis-farm-worker-glasshousefarms
Tất cả đã quá muộn với Jaime Alanís Garcia, một nông dân làm việc ở nông trại Glass House Farms.
Camarillo
Những người đấu tranh cho quyền hợp pháp của di dân có trong Tu chính án thứ Tư và thứ Năm của Hiến Pháp, vui mừng gọi phán quyết của chánh án liên bang hôm thứ Sáu 11/7 là “chiến thắng.” Chánh án Maame E. Frimpong ra phán quyết các cảnh sát di trú ở Nam California phải tạm dừng việc bắt giữ, tra hỏi di dân chỉ dựa vào chủng tộc hoặc ngôn ngữ Tây Ban Nha. Nhưng Jaime Alanís Garcia, 57 tuổi, người làm việc ở nông trại Glass House Farms, quận Ventura 10 năm, đã không có cơ hội vui với chiến thắng tạm thời này. Với ông, và gia đình ông, tất cả đã quá muộn.
ICE đã thực hiện cuộc đột kích quy mô lớn ở nông trại Glass House Farms gần Camarillo, quận Ventura hôm thứ Năm 10/7. Đoạn video ghi lại cảnh những chiếc xe bọc thép có chữ Police rượt đuổi theo nhóm nông dân tháo chạy hoảng loạn. Càng chạy, xe càng lao tới, bất kể có người đang cố bám vào đầu xe để chặn bánh xe lăn. Súng hơi, đạn cay mù mịt trên cánh đồng từng rất yên ả với những cây cà chua, dưa leo, và cây cannabis có giấy phép.
Trong lúc hoảng sợ chạy trốn, ông Jaime Alanís Garcia đã rơi từ xuống từ ngôi nhà “greenhouse” ở độ cao 30 feet. Người ta đưa ông đến bệnh viện trong tình trạng gãy cổ và bể hộp sọ. Hơn một ngày hôn mê trong bệnh viện, chiều thứ Bảy, ông Garcia chết.
Cháu gái của ông là Yesenia Duran, trả lời qua Instagram, xác nhận ông đã không thể qua khỏi sau hơn một ngày nằm viện trong tình trạng nguy hiểm.
“Chúng tôi nhận được tin chú của tôi đã chết lúc 4 giờ 38 phút chiều nay (thứ Bảy 12/7). Chú tôi là nguồn lao động trong gia đình của ông, một người xứng đáng được tôn trọng. Chú đi làm ở Glass House Farms để gửi tiền về cho vợ và con gái ở Mexico.”
Những người nông dân làm việc ở nông trại trong tình trạng hỗn loạn và sợ hãi. Một số đã bị giam giữ. Những người khác bị chấn thương tâm lý, “và chú Jaime đã chết,” Yesenia Duran nói.
Bà Teresa Remero, giám đốc của hiệp hội United Farm Workers xuất hiện trên CBS News ngày hôm sau, cho biết những cuộc đột kích đã tàn phá gia đình và cuộc sống của di dân.
“Công nhân làm việc trong nỗi sợ hãi. Dù biết rằng có thể ngày hôm nay đi làm và sẽ không trở về, họ vẫn đến làm. Dù họ có thể nghỉ 3 hoặc 4 ngày cho chuyện tạm lắng, nhưng họ là nông dân thời vụ và công việc chỉ có theo mùa. Họ không làm ra nhiều tiền và họ phải nắm bắt cơ hội. Vì họ cần tiền gửi về cho gia đình.”
Cũng vẫn Camarillo – Irma, người ta chỉ biết người phụ nữ ấy với cái tên như thế – đứng trên giàn khung sắt trong nông trại trồng cần sa Glass House Farms. Trong đoạn video ngắn quay nhanh từ trên cao, tiếng một người phụ nữ vang lên: “Các người muốn làm gì làm, muốn nói gì nói, tôi không xuống đâu.” Những đặc vụ che kín mặt mang đến chiếc thang dài. Video kết thúc ở đó. Cô ấy có leo xuống không? Họ mang cô đi đâu? Không ai biết. Irma như biến mất khỏi thế giới này.
Irma không có gia đình, thân nhân ở Mỹ. Cô đến đây là việc để con gái ở quê nhà có tương lai tốt. Cô làm hai công việc. Từ 3 giờ sáng đến 12 giờ 30 phút trưa Irma làm ở nông trại. Sau đó cô đến làm ở một nhà hàng khác. Tính đến ngày bị mất tích, cô làm ở nông trại Glass House Farms được 5 tuần. Theo danh khoản @mrcheckpoint_ thì gia đình của Irma đã liên lạc với rất nhiều nơi nhưng thông tin về cô hoàn toàn bặt vô âm tín.
‘Trại giam người’
Cho đến hôm nay, ba chữ “trại giam người” cùng những hình ảnh gợi nhớ lại thời Đức Quốc Xã đã không còn bất ngờ, dù là thế kỷ 21, trên đất nước của “Giấc Mơ Mỹ.” Từ nhà tù Jena, Louisiana cho đến “đầm lầy chết” Alligator Alcatraz ở Texas, cho đến Adelanto ICE Processing Center ở California, tất cả là cơn ác mộng giữa đời thực.
Số người bị giam trong trung tâm giam giữ người lớn nhất CA đã tăng từ khoảng 300 người vào cuối tháng Tư lên hơn 1.200 người trong vòng một tháng, theo Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ ở Nam California. Thức ăn ẩm mốc, khăn tắm dơ bẩn, người bị giam không được uống thuốc huyết áp cao do gia đình gửi vào LA Times viết trong bài điều tra. Điều kiện chăm sóc y tế lỏng lẻo đã dẫn đến các trường hợp khẩn cấp như một người đàn ông Việt Nam bị bất tỉnh vì nhân viên trại giam không cung cấp cho ông các loại thuốc cần thiết.
Đầm lầy không biết thương xót ai. Đầm lầy, nếu không cẩn thận, một con người có thể bị chôn vùi nếu lỡ chân sa vào. Đầm lầy, ví như sự giận dữ của thiên nhiên và con người phải trả giá vì lòng tham hủy hoại. Nhưng Alligator Alcatraz, hay Jena, không phải là sự tàn nhẫn của thiên nhiên, mà là sự tàn nhẫn có hệ thống do con người dựng lên. Nó phản ánh tính chất biệt lập, đầy đe dọa, và khắc nghiệt của nhà tù nổi tiếng Alcatraz ngoài khơi San Francisco.
“Chúng tôi bị nhốt trong một cái lồng sắt với đèn mở sáng 24/24, và muỗi to như voi.” Đài NBC 6 South Florida đăng đoạn ghi âm lời của Leamsy Izquierdo, thường trú nhân Hoa Kỳ, đang bị giam giữ trong “trại cá sấu” Alligator Alcatraz.
“Ở đây không có nước để tắm. Tôi đã không tắm bốn ngày rồi. Không có kem đánh răng. Họ không cho tôi ra ngoài dù chỉ một phút để hít thở không khí. Mỗi ngày chúng tôi chỉ được ăn một lần, thức ăn thậm chí còn bị nhiễm giun sán.”
“Trại giam người” không đơn giản chỉ là một trại tạm giữ. Nó là minh chứng sống động của chính sách bị điều khiển bởi nỗi sợ và định kiến. Nó được dựng lên bởi một nền cai trị chuyên chế không có nhân tính lẫn pháp quyền. “Nước Mỹ không thể giấu những thất bại đạo đức của mình sau lớp sậy và bùn lầy,” Dân biểu Ayanna Pressley (Massachusetts) tuyên bố sau chuyến khảo sát bằng trực thăng. “Nếu chúng ta cho phép nơi này tồn tại, chúng ta đang kiến trúc một mô hình độc tài cho tương lai.”
Luật sư Carla Mendez, đại diện tổ chức Southern Center for Human Rights nói: "Nơi này là một nhà tù ngoài vòng pháp luật, không có giám sát, không có minh bạch. Họ không cần tòa án, không cần luật sư. Chỉ cần nhốt người ta giữa đầm lầy và quên họ đi.”
Một phụ nữ công dân Mỹ gốc Cuba nhờ luật sư di trú Katie Blankenship chuyển đến hãng thông tấn AP (với điều kiện dấu tên) lời của chồng cô đang bị giam giữ trong Alligator Alcatraz. Cô mô tả tình trạng y tế đáng lo ngại ở đó, những người bị giam giữ phải chịu đựng nhiều ngày không được tắm rửa. Nhà vệ sinh và giường ngủ ở cạnh nhau.
“Những người bị giam không thể tắm rửa, không thể súc miệng. Nhà vệ sinh bị ngập nước. Sàn nhà ngập đầy nước tiểu và phân,” người phụ nữ nói với AP. “Họ chỉ ăn một bữa mỗi ngày và có hai phút để ăn. Thức ăn thì có giòi.” Cô cũng cho biết những người bị giam giữ “đã cùng tuyệt thực vào một buổi tối để phản đối điều kiện trong “đầm lầy chết.”
Dân biểu Debbie Wasserman Schultz gọi nơi này là “trại giam người.”
“Những gì tôi thấy rất đau lòng, 32 người trong một cái lồng sắt, khoảng 6 cái lồng trong một cái lều. Mọi người hét lên 'cứu tôi với, cứu tôi với'. Có người nói ‘tôi là công dân Mỹ’... Nước uống thì lấy từ nhà vệ sinh. Thật kinh tởm,” Dân biểu Maxwell Frost mô tả tình trạng ở Alligator Alcatraz trên đường trở về.
Những gì đang xảy ra ở Alligator Alcatraz qua lời kể của những người mà tổng tư lệnh Donald Trump muốn “sẽ dạy họ cách chạy trốn cá sấu nếu họ cố đào thoát” (Trump nói khi thăm trại ngày 1/7/2025) là sự thật đáng kinh sợ. Nhưng tổng thống và các đồng minh đứng đó, chiêm ngưỡng, thỏa mãn. Họ say mê nhìn “đầm lầy chết” Alligator Alcatraz như đang nhìn một chiến lợi phẩm.
‘Người chết trước khi già’
Với di dân, chính quyền Trump muốn nhốt họ vào “đầm lầy chết” không cần lý do, không cần một phút từ tâm. Với người Mỹ, Trump lấy đi quyền được sống khỏe, sống hạnh phúc của hàng triệu người dân bằng luật ngân sách “to, đẹp”. Một tỷ phú cả đời giàu có như Donald Trump không hiểu được bảo hiểm Medicaid chính là tấm vé sinh tử ở bệnh viện, là một trong những chương trình hỗ trợ hiệu quả nhất dành cho trẻ em. Tiến sĩ Rachel Pearson là bác sĩ nhi, đồng thời là trợ lý giáo sư Viện Nhân Văn Y Khoa tại bệnh viện UT Health San Antonio khẳng định, những đứa trẻ bị bệnh chính là một trong những nhóm nạn nhân của luật thuế mới của chính quyền.
Một ngày nọ, bác sĩ Pearson đang trong ca trực ở bệnh viện. Một phụ nữ còn trẻ, lịch sự, nhẹ nhàng bước đến cùng với cô con gái nhỏ, cầu xin bà làm mọi cách cho con của cô khỏe để có thể xuất viện ngay hôm nay. “Chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì con gái Dani của tôi cần,” người phụ nữ trẻ nói.
Cô bé bị nhiễm trùng nặng và chưa thể về nhà, cần phải phẫu thuật. Nhưng bà mẹ trẻ chỉ mong mẹ con họ có thể rời đi vì bảo hiểm của cô bé không chi trả chi phí. Mỗi đêm nhập viện là hàng ngàn đô la.
Dani từng được hưởng Chương trình Bảo hiểm Y tế Trẻ em, một chương trình tương tự như Medicaid, cung cấp bảo hiểm sức khỏe cho những bệnh nhân không đủ khả năng chi trả. Theo một cuộc điều tra chung của ProPublica và Texas Tribune, hơn hai triệu người Texas, hầu hết là trẻ em nhận Medicaid đã mất bảo hiểm vì điền sai mẫu đơn hoặc nộp muộn.
Khi bảo hiểm sức khỏe bị cắt bỏ, họ phải đánh đổi những nhu cầu thiết yếu khác trong cuộc sống để bảo đảm sinh mạng cho người thân. Một bệnh nhi của Bác sĩ Pearson nằm viện. Mẹ của cô bé xin phép để con gái bà ở lại một mình vào một buổi chiều. Bà phải về thu dọn đồ đạc vì lỡ tiền thuê nhà. Bà không muốn bệnh viện giúp đỡ bằng cách van xin chủ nhà hoặc nhờ đến luật sư. Bà chọn lặng lẽ rời đi. Bác sĩ Pearson hứa với người mẹ sẽ mở cánh cửa phòng của con gái bà để theo dõi sát sao, biết rằng dẫu có để mắt theo dõi cô bé suốt một đêm thì cuộc sống của cô vẫn mong manh và nguy hiểm vì những chi phí y tế gia đình cô không thể trả.
Những gì đang xảy ra với người dân Texas sắp xảy ra với hàng triệu người ở các tiểu bang khác khi luật ngân sách OBBB đã thông qua. Trẻ em không có bảo hiểm sẽ bị các phòng khám từ chối. Bắt đầu từ tháng 11 năm nay, bao nhiêu cuộc đời phải dừng lại khi chưa kịp lớn?
Cô bé Anne Frank để lại câu nói trong cuốn “Nhật ký Anne Frank” kinh điển: “Chúng ta đều sống với mục tiêu mưu cầu hạnh phúc, cuộc sống của mỗi chúng ta khác nhau nhưng tựu trung đều giống nhau.” Vậy mà gần trăm năm sau, đất nước của “Giấc Mơ Mỹ” đang làm cho thế giới phải kinh hoàng “tại sao giết người tại sao bị người giết.”
Kalynh Ngô
(*) Trích bài thơ Đêm Việt Nam, trang 135, thi tập Thơ Trần Dạ Từ.
Gửi ý kiến của bạn
