Hôm Thứ Tư 6/8/2025, người đang lèo lái di sản “trái táo khuyết” của phù thủy Steve Jobs đã tặng Trump một tấm kính tròn được thiết kế riêng, khắc tên Donald Trump, gắn trên một chân đế bằng vàng 24 karat. Ảnh: Việt Báo.
Trong căn phòng trắng, lổm chổm những mảng phù điêu mạ vàng trên trần nhà và tường, một người đàn ông mảnh khảnh, nhanh nhẹn bước ra giới thiệu trước ống kính báo chí món quà đặc biệt ông cố ý mang theo tặng Tổng thống Donald Trump. Đó là lần hiếm hoi CEO của hãng Apple, Tim Cook, xuất hiện trong trang phục sơ mi cà vạt vest đen. Ngay cả trong những lần ra mắt sản phẩm iPhone mới hàng năm, vốn được xem là sự kiện quan trọng bật nhất của Apple, người ta cũng không thấy Cook phải bó mình trong bộ lễ phục trịnh trọng như vậy.
Tim Cook đã mang đến cho các tín đồ của trái táo một sự bất ngờ, giống như 15 năm trước, ông xuất hiện trên tạp chí Out ở vị trí đầu bảng xếp hạng Power 50, một danh sách xếp hạng những cá nhân đồng tính nam và đồng tính nữ có ảnh hưởng nhất vào thời điểm đó.
Màn trình diễn vụng về
Đến nay, chúng ta không còn xa lạ với hình ảnh của các tỷ phú công nghệ, các tập đoàn đầu sỏ ở Thung Lũng Silicon có mặt trong các buổi họp của chính quyền Tổng thống Trump bắt đầu từ ngày 26/1/2025. Nhưng lần này, sự xuất hiện của Tim Cook cùng với màn trình diễn vụng về của ông thật sự là một bất ngờ cho nhiều người.
Hôm Thứ Tư 6/8/2025, người đang lèo lái di sản “trái táo khuyết” của phù thủy Steve Jobs đã tặng Trump một tấm kính tròn được thiết kế riêng, khắc tên Donald Trump, gắn trên một chân đế bằng vàng 24 karat. “Đây là sản phẩm độc đáo duy nhất,” Cook nói. Món quà sản xuất tại California, do cựu hạ sĩ Thủy Quân Lục Chiến từng làm việc tại Apple thiết kế, chân đế bằng vàng từ Utah. Một món quà hoàn hảo, phù hợp với bản chất đam mê vàng và tất cả mọi thứ lấp lánh, xa hoa của Trump.
Hãy cùng nhớ lại những lần xuất hiện của Tim Cook trong các sự kiện ra mắt iPhone. Nơi đó, Cook thoải mái với chiếc áo thun ngắn tay hoặc áo sơ mi đơn giản, thậm chí ông không thắt cà vạt hay bỏ áo vào quần. Nhưng ngôn ngữ cơ thể của ông, lời giới thiệu của ông, là thương hiệu đắt giá biến ông thành ngọn hải đăng của sự kiện. Cook hào hứng khi nói về sản phẩm, về Apple, chẳng khác gì một ngôi sao nhạc Rock đang điều khiển cảm xúc của đám đông khán giả bên dưới. Sân khấu đó hoàn toàn là của Cook. Ông không chỉ giới thiệu sản phẩm Apple, ông truyền bá một tương lai của sự đổi mới, từ các tính năng được thúc đẩy bởi AI đến các thiết kế mượt mà chưa bao giờ phụ lòng công nghệ tiêu dùng. Cook thật sự là nhạc trưởng một sự kiện cả thế giới đón chờ. Cook không hề diễn xuất, mà ông đang thổi niềm tin và sự đam mê vào thế giới công nghệ toàn cầu.
Những lần đó, đã khác rất xa với màn trình diễn đầy thực tế cúi đầu trước những cơn gió chính trị ở Washington, trong căn phòng lóng lánh ánh vàng quyền lực.
Hàng loạt các bài phân tích về sự xuất hiện gần đây của Tim Cook trong Tòa Bạch Ốc và cả món quà 24 karat chói sáng ống kính máy quay cho thấy đó là một màn trình diễn ngoại giao có tính toán. Cổ phiếu Apple tăng rõ rệt vào ngày hôm sau, 7% và thêm 3% vào ngày thứ Sáu kế tiếp.
Theo Joseph Badaracco, Giáo sư Đạo đức Kinh doanh khoa John Shad của Harvard Business School, món quà của Cook dành cho Trump không chỉ phù hợp với triết lý của ông là “giữ mối quan hệ hòa hảo với tổng thống, mà còn tiếp tục giúp Apple tạo sự khác biệt so với các đối thủ công nghệ.”
“Tổng thống hiện đã nhận được một loạt các lời hứa của những gã khổng lồ (công nghệ) này để sản xuất sản phảm tại Hoa Kỳ,” Giáo sư Badaracco nói với Fortune. “Vì vậy, đây là cách để làm cho cam kết của Apple nổi bật hơn một chút.”
“Không ai sẽ cho việc đó là cao quý về mặt đạo đức, nhưng đó chỉ là một cử chỉ nhỏ để làm mạnh hơn các cam kết của Apple với Trump,” Giáo sư Badaracco nhận định về màn trình diễn của Cook trong Tòa Bạch Ốc.
Xưa và nay
Năm 2016, Kerry Kennedy, con gái của Robert F. Kennedy đã phát biểu về sự kiện Tim Cook là thành viên ban lãnh đạo của RFK Human Rights: “Tim hiểu rõ tầm quan trọng của việc bênh vực và đại diện cho những người mà tiếng nói của họ không được lắng nghe. Ông ấy là người chính trực và không ngại ngần thách thức những vấn đề khi ông ấy biết là đúng và công bằng. Tim hết lòng cống hiến cho công cuộc đấu tranh vì công lý xã hội mà ông ấy đang giúp Robert F. Kennedy Human Rights thực hiện.”
“Tôi tin rằng với nguồn cội ở Alabama, nơi Tim lớn lên trong những năm 1960 và đã chứng kiến những gì ông ấy đã làm, đặc biệt là khi ông ấy là người đồng tính, ông ấy đã hiểu được sự nguy hiểm của việc giữ im lặng.”
Lịch sử không để lại bất kỳ trang viết nào kể về những ngày trước khi Steve Jobs từ chức CEO, giao lại cơ đồ trái táo khuyết cho Tim Cook. Cũng không bài viết nào nói về quyết định của Steve Jobs có phần liên quan đến tính cách “vì một cộng đồng yếu thế” của Cook.
Chỉ có vài tài liệu nói rằng Jobs đã chọn Tim Cook vì khả năng vận hành xuất sắc, chú trọng đến chi tiết, phong cách bình tĩnh, thực dụng, khác với tính cách có phần bốc đồng và sáng tạo của Jobs. Trong cuốn hồi ký Steve Jobs do Walter Isaacson chấp bút, Jobs đã cố vấn và chuẩn bị cho Cook đảm nhận vai trò này, mặc dù ông không để lại một kế hoạch nào về cách lãnh đạo Apple. Ông khuyến khích Cook lãnh đạo theo cách của riêng mình. Chính Cook đã chia sẻ lời khuyên này tại lễ tang của Steve Jobs. “Một trong những lời khuyên cuối cùng ông ấy dành cho tôi, và cho tất cả các bạn, là đừng bao giờ hỏi ông ấy sẽ làm gì. Cứ làm điều đúng thôi.”
Có thể là bước vào Tòa Bạch Ốc, cố gắng diễn tròn vai để tặng cho Trump món quà vàng, cũng là một điều Tim Cook thấy đúng và cần phải làm, ít nhất là trong giai đoạn này?
Trái táo bị tẩm độc
Điều khiến cho cảnh tượng này trở nên khó hiểu chính là người thực hiện. Apple, từ triều đại của Steve Jobs, đã mang hình ảnh một công ty coi trọng giá trị, lên tiếng vì nhân quyền, tôn trọng cam kết bảo vệ quyền riêng tư của khác hàng, sự hòa nhập và tự do ngôn luận.
Cho đến hôm nay người ta vẫn chưa quên vụ xả súng ở San Bernardino năm 2015, FBI đã yêu cầu Apple tạo ra một phần mềm giúp cơ quan này vượt qua các tính năng bảo mật của iPhone để truy cập dữ liệu trên điện thoại mà nghi can sử dụng. Apple đã từ chối, viện dẫn những lo ngại về quyền riêng tư và khả năng phần mềm bị sử dụng cho các thiết bị khác và bởi những kẻ xấu. Cuối cùng, FBI đã phải nhờ một nhà cung cấp của bên thứ ba để mở khóa điện thoại. Sau vụ này, sản phẩm Apple đã giành được “quả tim vàng” của người tiêu dùng về quyền riêng tư và bảo mật.
Lịch sử Apple là lịch sử của nỗ lực bảo vệ quyền LGBTQ+, coi đa dạng là giá trị cốt lỗi của một thương hiệu kinh doanh. Giờ đây, Tim Cook, từng là một ‘Idol’ của cộng đồng LGTBQ+ trong thế giới công nghệ, chấp nhận đứng cạnh một tổng thống đã phát động cuộc chiến toàn diện chống lại người chuyển giới ở Mỹ. Dù đó là quân nhân, chính quyền Trump vẫn sẵn sàng đóng sập cửa.
Seth Meyers trong chương trình “Late Night with Seth Meyers” đã châm biếm: “Điều này không chỉ gây xấu hổ cho Cook, mà tôi bảo đảm Trump sẽ chẳng nhớ món đó là gì hay ai đã tặng cho ông ta. Chỉ trong vòng vài tuần nữa, ông ta sẽ lật ngược nó lại, dùng nó làm đĩa đựng những cái Big Mac của ông ta.”
Sự xuất hiện của Tim Cook trong Tòa Bạch Ốc cùng với màn trình diễn xoa dịu Trump là một minh chứng mạnh mẽ cho câu nói của cựu Phó Tổng Thống Kamala Harris trong chương trình The Late Show with Stephen Colbert ngày 31/7. Khi Colbert hỏi liệu bà có đang nhắm đến một vị trí nào khác sau khi tuyên bố không ứng cử thống đốc California không, Harris đã rõ ràng: “Không. Tôi không muốn quay lại hệ thống. Tôi nghĩ nó đã bị vỡ rồi.”
“Hãy để tôi nói điều này. Anh nói đúng là tôi đã dự đoán nhiều điều. Nhưng Stephen, có một điều tôi không thể ngờ tới, đó là sự đầu hàng, sự thỏa hiệp. Tôi đã không tiên liệu điều đó có thể xảy ra,” bà Harris nói.
Tim Cook hiểu rất rõ những món hàng Trump kinh doanh và những món hàng Trump trưng bày trong Tòa Bạch Ốc: giày thể thao vàng, điện thoại mạ vàng, thẻ vàng, đồng tiền vàng, đồ chặn giấy vàng, tượng vàng, cúp vàng (của người khác)… Món quà của Tim Cook là lời cam kết nhượng bộ khéo léo với chính sách kinh tế “MAGA” của Trump, mặc dù Cook chưa bao giờ xác nhận “thưa ngài tổng thống, điện thoại iPhone sẽ sản xuất hoàn toàn ở Mỹ.”
Ngoài lời cam kết đó ra, thái độ “khui quà” tỉ mỉ, chu đáo của Cook, đã nhấn mạnh sự đầu hàng trước chế độ độc tài, ve vuốt quyền lực đảng phái, thỏa hiệp với chính sách thuế quan mà các chuyên gia kinh tế đã cảnh báo sẽ là một đại nạn cho nước Mỹ.
Không phủ nhận là để lãnh đạo tốt di sản của Steve Jobs để lại, Cook đã áp dụng phong cách lãnh đạo của riêng ông, một phong cách mà các cây viết công nghệ gọi là “thực dụng, hợp tác và ngoại giao.” Quyết định của Tim Cook đóng góp $1 triệu đô la cho lễ nhậm chức của Trump năm 2025 và tham dự được một số người xem là chiến lược để duy trì ảnh hưởng của Apple trong bối cảnh chính trị thay đổi.
Nhưng trong kỷ nguyên chính trị của quyền lực và những kẻ đầu sỏ, Tim Cook chấp nhận tiến thêm một bước, tiêm thuốc độc vào trái táo khuyết để giữ cho nó được tồn tại.
Kalynh Ngô
Send comment
