Hôm nay,  

Dùng Lửa Dập Lửa

22/08/202500:00:00(Xem: 1354)
dung-lua-dap-lua-newsom
Thống Đốc Gavin Newsom của California bước ra, dập lửa không bằng nước, mà bằng một ngọn lửa khác. (Ảnh: Việt Báo)

Đấu trường sau 2024

Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.”  Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.

Nhưng ngay tại thời điểm này, như Chủ tịch Uỷ Ban Quốc Gia Đảng Dân Chủ Ken Martin cũng đã nói gần đây: “Trong quá khứ, tôi nghĩ rằng đảng chúng tôi nên dùng cây bút chì trong trận chiến dao găm. Nhưng bây giờ chúng tôi sẽ mang một khẩu súng đến.”

Và một nhân vật đã xuất hiện.

California vẫn đang vật lộn để hồi sinh sau cơn bão lửa lịch sử tàn phá nhiều khu vực của Los Angeles hồi tháng Giêng, và đang phải đối mặt với viễn cảnh một mùa cháy rừng dữ dội do điều kiện thời tiết nóng và khô của năm nay. Cùng lúc đó, tổng thống Trump và đồng minh Cộng Hòa ra sức dùng quạt ba tiêu thổi bùng lên cuộc chiến đảng phái khắp quốc gia, hướng thẳng ngọn lửa về California.

Thống Đốc Gavin Newsom của California bước ra, dập lửa không bằng nước, mà bằng một ngọn lửa khác, để đáp trả.

Cuộc đụng độ mới nhất của thống đốc California với Tổng thống Donald Trump và Thống đốc Texas Greg Abbott về việc tái phân chia khu vực bầu cử quốc hội đã minh họa cho chiến lược đó. Chính Newsom tuyên bố trong một video đăng trên mạng xã hội tuần trước: “Chúng tôi sẽ không ngồi yên và nhìn các ông đốt cháy dân chủ.”

Sáu tháng qua, cử tri Mỹ, dù là đảng Dân Chủ hay những người độc lập cổ súy cho nền chính trị sạch sẽ, ủng hộ sự lãnh đạo đàng hoàng, tử tế, cũng tỏ ra mệt mỏi, mất lòng tin về một đảng phái đại diện cho ngọn hải đăng Dân Chủ của thế giới. Người từng mang lại “joyfull” và hy vọng cho nước Mỹ sang trang một năm trước, nay cũng phải thốt lên trong chương trình The Late Show của Stephen Bolbert: “Tôi không có ý định trở lại hệ thống. Nó rệu rã, vỡ toang rồi.” Nước Mỹ bây giờ cũng “sang trang”, như sang một trang sách cổ thời thuộc địa. Chính bà cũng ngỡ ngàng trải lòng: “Tôi từng nói mình là người có thể dự đoán được nhiều chuyện, nhưng có một điều tôi đã không dự đoán được, đó là sự thỏa hiệp, sự đầu hàng.”

Trong bối cảnh mà chính quyền Donald Trump không mất nhiều thời gian và sức lực để trả thù, tấn công đối thủ chính trị, đàn áp thể chế Dân Chủ, thể hiện sức mạnh hành pháp ở các bang xanh và đỏ, đảng Dân Chủ cùng các đảng viên tê liệt, Gavin Newsom bước ra. Ông bước ra với tư cách đối trọng trước những chiêu trò của tổng thống và đảng Cộng Hòa, đối trọng với cả với một bộ máy tư pháp đang vận hành theo lập trình của Donald Trump và thế lực đầu sỏ sẵn sàng thách thức luật pháp.

Khi tổng thống Trump vượt quyền tiểu bang, khai triển Vệ Binh Quốc Gia để đàn áp di dân California, tiểu bang có nền kinh tế thứ 4 trên thế giới, Gavin Newsom, với vai trò là thống đốc bang, chỉ mới gầm lên tiếng gầm của “Big Bear.” Cho đến khi Greg Abbott, đồng minh trung thành tuyệt đối của Trump, triệu tập cơ quan lập pháp để thông qua kế hoạch tìm cho tổng thống năm ghế an toàn trong Quốc Hội 2026, thì Gavin Newsom cưỡi hẳn lên lưng Big Bear, dẫn đầu cuộc chiến chống lại hành động “cướp bản đồ trong vỏ bọc thủ tục pháp lý” của Texas. Nếu không ngăn cản chống lại, nó sẽ nhanh chóng lan ra khắp quốc gia, như nỗi sợ hãi và thỏa hiệp đã lan tỏa từ Capitol Hill ra khắp các tiểu bang.

Thủ thuật Gavin Newsom

Ngay từ khi bước chân vào chính trường, Gavin Newsom đã xây dựng cho mình hình ảnh của một người không ngại đối đầu, và đối đầu không khoan nhượng. Khi làm thị trưởng San Francisco, ông cấp giấy kết hôn đồng giới bất chấp chuẩn mực liên bang. Đến nhiệm kỳ thống đốc, Newsom đánh dấu phong cách lãnh đạo bằng các cuộc đụng độ về di cư, chính sách môi trường và ứng phó đại dịch.

Thống đốc California thường bước vào trận địa với tinh thần của một võ sĩ đường phố: không ngại châm chọc, không ngại kịch tính. Ông tự tin bước vào trường quay Fox News, hoặc tranh luận với Ron DeSantis ngay trên sân nhà của đối thủ, và phản pháo luật cấm phá thai của Texas bằng dự luật cho phép người dân kiện các hãng súng. Khi DeSantis bắt di dân lên máy bay như món đạo cụ cho vở tuồng chính trị, Newsom lập tức kêu gọi điều tra liên bang và mỉa mai DeSantis là “kẻ nhỏ nhen.”

Với Trump, ông không ngại dùng những tính từ như “nguy hiểm,” “tham nhũng,” hay theo kiểu đối phó bằng sự kiềm chế lịch sự, văn hoa theo phiên bản của đảng Dân Chủ.

Nhưng trong cuộc chiến tái phân chia khu vực này, ở một mức nào đó, Gavin Newsom đã nâng nó lên thành một màn trình diễn quốc gia.

Vào ngày 11/8/2025, Newsom gửi một bức thư công khai cho tổng thống Trump, thúc giục ông “lùi bước” và cảnh báo Abbott dừng việc vẽ lại bản đồ Texas, nếu không, California sẽ phản đòn “dùng lửa dập lửa.” Đến ngày 14/8, ông tiến mạnh thêm, công bố chiến dịch toàn bang cho cuộc bầu cử đặc biệt ngày 4/11 để lấy phiếu bầu vẽ bản đồ mới, lấy lại cho Dân Chủ năm ghế do Đảng Cộng Hòa nắm giữ ở California. Điều này sẽ vô hiệu hóa bất kỳ lợi ích nào từ Texas.

Chiến lược của Newsom, nếu gọi đúng tên, là dùng lửa dập lửa.

Dùng lửa dập lửa

Nước Mỹ không phải chưa có tiền lệ. Lịch sử Mỹ từng có Abraham Lincoln đã dùng lời lẽ sắc bén như dao, coi chế độ nô lệ là một sự ghê tởm về mặt đạo đức. Franklin Roosevelt đã kịch liệt chỉ trích những người theo chủ nghĩa kinh tế đầu sỏ. Cả hai nhà lãnh đạo đều hiểu rằng trong thời kỳ khủng hoảng, nền dân chủ đòi hỏi nhiều hơn là sự thỏa hiệp – đó là nhiệt huyết, sự đối đầu và quan trọng là sự sáng suốt về mặt đạo đức.

Newsom không phải là Lincoln hay Franklin Roosevelt, nhưng phong cách của ông hiện đang sử dùng truyền tải một bài học tương tự: nền Dân Chủ không thể chỉ được bảo vệ bằng những lời thì thầm. Nó cần lửa, và Newsom đang biến ngôn ngữ nóng bỏng thành một loại vũ khí.

Brett Meiselas, người sáng lập kênh Podcast đang rất phổ biến Mediastouch nhận định trong chương trình gần đây: “Gavin Newsom đang cho Trump và MAGA nếm mùi thuốc độc của chính họ. Fox, Đảng Cộng Hòa và những kẻ tuyên truyền MAGA, họ đơn giản là không biết phải làm gì. Họ không biết cách xử lý vấn đề. Chúng ta đang chứng kiến sự bất nhất về nhận thức.”

Kênh FoxNews công khai buộc Thống Đốc Newsom phải chấm dứt những bài đăng chỉ trích Donald Trump, cụ thể là những hình ảnh châm chọc, “ăn miếng trả miếng” với bất kỳ nội dung nào do Trump viết trên Truth Social Media hoặc do Tòa Bạch Ốc đăng tải. Chiến lược của Newsom đang phát huy hiệu quả một cách xuất sắc.

Brett Meiselas nói: “Bất cứ khi nào bạn thấy Fox phản ứng như vậy, đó là một chiến thắng lớn cho Gavin Newsom. Ông ấy vạch trần họ và cái đạo đức giả của họ. Bất cứ khi nào bạn thấy các MAGA cố gắng đáp trả Newsom, đó là một chiến thắng cho Newsom.”

Không giống như Tổng thống Biden, hay Obama –  hai kẻ thù “truyền kiếp” của Donald Trump, hai người mà Trump không từ bỏ bất cứ cơ hội nào để nhục mạ – Gavin Newsom không ngại nêu thẳng tên Donald Trump trong cuộc chiến. Ông thẳng thắn nói: “Chúng ta sẽ phải làm quen với việc đấu tranh với Trump ngay trên sân nhà của ông ta.” Newsom lập luận rằng Đảng Cộng Hòa, dưới ảnh hưởng của Trump, đã từ bỏ các chuẩn mực, các giá trị đạo đức chính trị, phẩm giá người lãnh đạo. “Những người này không chơi theo quy tắc. Nếu họ không thể thắng theo nguyên tắc cuộc chơi, họ sẽ chỉ phải thay đổi chúng.”

Chơi lửa, phỏng tay?

Tòa Bạch Ốc, Donald Trump, và MAGA liên tục dựng lên những hình “meme” để tôn vinh hình ảnh siêu anh hùng hoặc Đức Giáo Hoàng Donald Trump, thì Gavin Newsom dùng đúng phương thức đó để phản đòn. Texas ngang nhiên vẽ lại bản đồ khu vực không theo chu kỳ, California dẫn đầu “ăn miếng trả miếng.” Chiến dịch của Newsom trong tháng Tám này nổ tung mạng xã hội với những chữ in hoa – ‘signature’ của Trump – và video lan truyền, khích lệ Đảng Dân Chủ, thu hút hàng triệu lượt xem.

Chiến thuật “dùng lửa dập lửa” của Gavin Newsom làm nức lòng một số đông những người đang mệt mỏi vì sự ù lì của đảng Dân Chủ, đặc biệt là các nhà lập pháp Dân Chủ và cả thành viên của Ủy Ban Độc Lập. Tại cuộc họp báo của Thống đốc Newsom, một người nói: “Các vị cha già lập quốc của chúng ta đang đau khổ dưới đáy mồ khi Trump xé nát nền Dân Chủ.”

Nhưng, khi những nhà lãnh đạo như Newsom cảm thấy buộc phải “Dùng lửa dập lửa” thì đó là lúc phải thừa nhận, hệ thống đã thất bại. Trước sự mong manh của nền Dân Chủ hiện tại, thì cú phản đòn của Gavin Newsom cần phải thực hiện kỹ lưỡng, có kế hoạch. Việc phân chia khu vực bầu cử không theo truyền thống, bất kể đảng phái nào, đều có thể làm suy yếu niềm tin của người bỏ phiếu, nuôi dưỡng chủ nghĩa cực đoan, dù dưới lý do nào.

Nền Dân Chủ không chỉ phụ thuộc vào chiến thắng trong các cuộc bầu cử, mà nó còn phụ thuộc vào các chuẩn mực, và sự sẵn sàng nhượng bộ vì lợi ích quốc gia. Cách tiếp cận của Newsom – sắc bén, quyết liệt, không nao núng – liệu có nguy cơ bình thường hóa chính những gì mà ông tuyên bố sẽ phản đối? Điều gì để phân biệt những nhà lập pháp Dân Chủ với chủ nghĩa Trump?

Chưa kể đến những người Mỹ đã kiệt sức vì những sắc lệnh bất nhân của chính quyền hiện tại. Họ mong sự ổn định như người Ukraine khao khát hòa bình. Biden và Harris chiến thắng trong năm 2020 chính vì dựa trên lời hứa về sự bình yên đó. Nếu Gavin Newsom và Đảng Dân Chủ tiếp tục dùng lửa dập lửa, thì người dân không còn sự lựa chọn nào khác, ngoài bỏ chạy khỏi sức nóng của quá nhiều lò bát quái. Vì khi đó, chính sách trở thành thứ yếu. Nền Dân Chủ trở thành chương trình truyền hình thực tế đầy kịch tính.

Nước Mỹ của Trump là nơi chuẩn mực đang bị cháy rụi, và Gavin Newsom đang nhóm ngọn lửa khác để tồn tại. Ngọn lửa của Newsom sẽ soi sáng một con đường mới, hay sẽ nuốt chửng những gì còn sót lại của nền Dân Chủ đang le lói?
 
Kalynh Ngô
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi sinh ra trong miền Nam, sau ngày thày u tôi di cư vào Nam năm 1954. Ngày còn bé chưa biết chiến tranh là gì. Đến năm 10 tuổi thấy đám tang ông chú họ với quan tài phủ cờ, nến lung linh, nghe nhiều tiếng khóc lóc thảm thương sao buồn quá. Chú là sĩ quan dù, chết trận ở Đồng Xoài. Thày tôi và bố chú đi nhận xác ở Tổng Y viện Cộng hoà. Nghe thày kể khi đi phải mang theo tỏi để lúc vào nhà xác đưa lên mũi khử mùi hôi. Nhiều xác chết, không biết chú nằm ở đâu, bố chú khấn nguyện “Con ơi! Nếu con chết thiêng thì ra dấu cho bố biết để nhận con”. Một xác người động đậy và đó là chú.
Đó là chỉ dấu nói lên yếu hèn thắp kém về tư tuỏng của TBT-CTN Nguyễn Phú Trọng. Ông không hề ý thức đươc rằng cách đây 35 năm, Mikhail Gorbachew, TBT cuối cùng của nha nước vô sản Liên Xô, từ năm 1985, đã phải từ bỏ xã hôi chủ nghĩa (cộng sản), tái cấu trúc lại xã hội Liên Xô, mở cửa đất nước, theo đuổi chế độ Kinh Tế Thi trường tự do. Năm 1991, Boris Yeltsin, Tổng thống Nga đầu tiên dưới chế độ Liên Xô, đã mạnh dạn gạt bỏ Xã Hội Chủ Nghĩa và đặt Đảng Công Sản Liên Xô ra ngoài vòng pháp luật và cấm đảng này hoạt động trên đất Nga... Từ đó nước Nga mới, mới có cơ hội đứng lên phát triển kinh tế đã trở thành, chẳng những môt cường quóc về nguyên tử và Quân đội mà còn là một cường quốc về Kinh tế cho mãi đến tân hôm nay.
Ôi, tưởng gì chớ cái “tác phong chưng dép” thì bác vẫn “thao tác” đều đều – vô cùng thành thạo – ở khắp cả mọi nơi: Khi Bác tới thăm 1 ngôi đền lớn và cổ kính của Ấn Độ thì có một chuyện lạ xảy ra. Lúc Bác bước vào trong đền, để lại đôi dép bên ngoài thì bất ngờ có hàng trăm phóng viên báo chí, nhiếp ảnh, quay phim ập đến vây kín đôi dép cao su của Bác… (“Trăm phóng viên nước ngoài vây kín đôi dép của Bác” – Tin Ngắn, 19/05/2013). Ngoài đôi dép, đôi môi của Bác cũng được bạn bè thế giới đặc biệt quan tâm và (vô cùng) quan ngại – theo như bản tường thuật của The Straits Times, số ra ngày 8 tháng 3 năm 1959: “Chủ tịch Hồ Chí Minh của Bắc Việt, 68 tuổi, đã bị bảo một cách thẳng thừng rằng phải ngưng việc hôn hít các em gái Indonesia và tôn trọng những điều dạy của Hồi giáo.”
“Cái nền dân trí luôn là mảnh đất cho hận thù, ngờ vực và chia rẽ” nếu chỉ giới hạn trong lãnh thổ VN thì có thể tìm ngay ra thủ phạm: Chủ Nghĩa Toàn Trị và học thuyết Marx – Lenin! Vấn đề là không ít người Việt đang sống ở nước ngoài, chả có liên quan (hay ảnh hưởng chi nhiều) với cái chế độ thổ tả hiện hành mà vẫn sẵn sàng chửi nhau, hủy bạn bè vì những chuyện nhỏ (như con thỏ) như thường. Vì cái nước mình nó thế nên dân mình không thể khác được chăng?
Bến Ninh Kiều, Cần Thơ đã ghi lại trong tôi biết bao là kỷ niệm vui buồn từ khi tôi mới bắt đầu xuống dạy tại Viện Đại Học Cần Thơ năm 1967 … Chính tại nơi đây, năm 1978, cũng vì khát khao hai chữ tự do, nên tôi đã liều mạng lôi cả gia đình xuống “cá nhỏ” để ra “cá lớn” đậu ngoài khơi vàm, không mấy xa chợ Cần Thơ. Nhưng than ôi, khi leo qua cá lớn thì bị dưa luôn về Chấp Pháp, trên đường vô Cái Răng. Mưu sự tại nhân, thành sự tại Thiên.
Từ điển tiếng Việt định nghĩa “ấm ớ hội tề” là “thái độ không dứt khoát”. Đem nghĩa này gắn vào những tuyên bố của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng liên quan đến công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội đảng XIII, dự kiến diễn ra trong tháng 01 năm 2021, thì sẽ thấy vẫn chỉ là chuyện nói nhiều mà làm chẳng được bao nhiêu, hay chỉ nhằm tung hòa mù để hù họa nhau.
Báo chí trong nước hôm 12/5/2020 đưa tin Bộ Công an cho hay dự luật biểu tình chưa thể được trình lên Quốc hội vì "cần phải được nghiên cứu kỹ, không để các thế lực thù địch, phản động lợi dụng". 45 năm qua dường như đảng Cộng sản Việt Nam chưa có được một ngày hòa bình, trong tâm trí họ xung quanh lúc nào cũng có những "thế lực thù địch" đe dọa sự tồn vong của thể chế. Câu chuyện "hòa hợp hòa giải dân tộc" đã được nói đến ngay từ khi Chiến tranh kết thúc năm 1975, nhưng đến nay nhà cầm quyền vẫn đề cao lịch sử của “bên thắng cuộc” và tiếp tục coi mọi tiếng nói khác biệt là thù địch.
Từ Bangkok, FB Trần Quang Đô hớn hở cho hay: “Ngân hàng hôm nay 5/5 đông kín người. Thiên hạ xếp hàng nhận 5000 baht, tương đương 250 đô la Úc, tiền hổ trợ người dân trong dịch Cúm Vũ Hán. Điện nước thì miễn phí trong ba tháng cho dân lao động.” Tôi cũng hay lui tới Thái Lan nên hoàn toàn không ngạc nhiên gì về chuyện này. Tuy mang tiếng là “quân phiệt” nhưng bọn tướng lãnh ở nước này “yếu xìu” hà, và hay “mị dân” bằng tiền lắm: tiền trợ cấp cho những người khuyết tật, tiền giúp đỡ cho kẻ neo đơn, hay ông già/bà lão … Họ tạo cho dân chúng Thái cái tâm lý ỷ lại, và hèn yếu. Bởi vậy dân Thái chưa bao giờ đánh thắng được một đế quốc to nào cả, đế quốc cỡ trung bình, hoặc nhỏ (xíu) cũng khỏi có dám luôn.
Thương thay tấm lòng người mẹ suốt 13 năm kiên trì kêu oan cho con. Tiếng kêu thấu trời xanh mà không thấu những “hình người, dạ thú”. Ngày 8 tháng 5 năm 2020, phiên tòa của Hội Đồng Thẩm Phán Tòa Án Nhân Dân Tối Cao (TANDTC) tại Việt Nam, đã biểu quyết 100% đồng thuận của 17 ông thẩm phán, y án tử hình đối với bị cáo Hồ Duy Hải bằng cách giơ tay, trước ông xếp của họ là Chánh Án Nguyễn Hòa Bình! (Ai dám không giơ tay!) Đây là Phiên Tòa Nội Bộ, vì Luật Sư của bị cáo tuy được gọi vào nhưng khi chưa chính thức thảo luận gì thì đã được mời ra!
Trong những hình ảnh cuối tháng Tư 1975, tôi thấy nhiều bộ đội cụ Hồ đội nón cối hoặc nón tai bèo, mặc bộ quần áo lếch thếch, ngồi chồm hổm trên thảm cỏ hoặc trên thành mấy hồ nước trước dinh Độc Lập; nhóm bộ đội khác vóc nước từ hồ nước bằng hai bàn tay xương xẩu, đưa lên miệng uống rồi vóc thêm nước, rửa mặt; nhóm bộ đội khác nữa thì cởi đôi dép râu, thọc đôi chân còi cọc và dơ bẩn vào hồ nước để rửa chân? Nhiều hình chụp các anh bộ đội cụ Hồ trông rất “hồ hởi”, tay xách con gà, con vịt, trên vai gánh hai cái rương nhỏ, lưng mang ba lô, bên trên kèm theo một búp bê bằng nhựa. Tôi cũng thấy hình từng đoàn xe tải chở tủ lạnh/ TV/radio/bàn ghế/giường/tủ/xe gắng máy, v.v… – những hiện vật của miền Nam vừa được bộ đội cụ Hồ “giải phóng” – ồ ạc và liên tục chạy về Bắc
DB Derek Trần: Tôi làm tất cả để bảo vệ cộng đồng mình trong vấn đề di trú

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.