Hát với Solidarnosc -- 25 năm sau từ Genève Thụy Sĩ và Varsovie Ba Lan nhìn về Việt Nam
Trong một Đêm Giáng Sinh đầu thập niên 80, một nhà thơ Việt Nam tị nạn Cộng sản, mang theo mảnh đất quê hương thân thiết khi vượt biển, đã "hát với anh chị em Ba Lan, hát với Việt Nam tôi"... Hát với Solidarnosc… một bài thơ đã được đài Âu châu Tự do (Radio Europe Libre) giới thiệu với nhân dân Ba Lan đang tranh đấu "cho Hy Vọng, Mùa Xuân, Phẩm Giá Con Người". Lúc đó, anh chị em Ba Lan, Công đoàn Solidarnosc, bị chế độ "phát xít đỏ", do Liên Sô cưỡng đặt, đàn áp khốc liệt. Báo mật vụ công an cộng sản Ba Lan đã lên tiếng công kích tác giả bài thơ và buổi phát thanh của đài Âu châu Tự do. Thính giả người Ba Lan đã cắt bài báo đó rồi kín đáo gởi cho đài. Hát với Solidarnosc được bà Hoàng Nguyên, một thuyền nhân tị nạn Cộng sản định cư tại Genève Thụy Sĩ, chuyển dịch ra tiếng Pháp, gây nên sự xúc động sâu xa nơi nhiều người đọc, nhứt là cộng đồng Ba Lan lưu vong cùng giới trí thức, nhà văn, nhà thơ Pháp. Triết gia Leszek Kolakowski, nguyên phát ngôn nhân Phong trào Dân chủ Đối lập, cố vấn cho Solidarnosc, dạy tại trường đại học Oxford, cho biết ông đã đọc bài thơ đó giữa mùa đông ở Anh quốc trong lúc quê hương còn bị đọa đày khổ nhục. Tháng 6 năm 1999, ông đã đọc một bài diễn văn thật quan trọng để khai mạc Đại Hội Thế Giới Văn Bút Quốc Tế ở Varsovie, nước Ba Lan hậu cộng sản. Dịp đó là lần đầu tiên ông gặp nhà thơ Việt Nam. Từ Vatican, Đức Giáo Hoàng Jean Paul II gởi lời cám ơn và khích lệ tác giả bài thơ cùng người dịch. Văn thư bày tỏ xúc động và cảm tình còn đến từ hai nhà văn và triết gia Simone de Beauvoir và Raymond Aron, nhà thơ Pierre Emmanuel, nhà văn Jean d’Ormesson, nhà thơ Léopold Sédar Senghor (cựu tổng thống Sénégal), sử gia Tadeusz Wyrwa, nhà trí thức Paul Thibaud, giám đốc chủ biên tạp chí Esprit, mục sư Eric Fuchs, giáo sư Khoa Thần học đại học Lausanne, v.v. Chưa kể chính giới và báo chí.
Hai mươi lăm năm sau, chúng tôi phổ biến bài thơ Hát với Solidarnosc của thi hữu Nguyên Hoàng Bảo Việt để chào mừng Hội Nghị Quốc Tế về Quyền Lao Động Việt Nam đã diễn ra tại trụ sở Thượng viện giữa thủ đô Warszawa (Varsovie) của nước Ba Lan Tự Do, từ ngày 28 đến 30 tháng 10 năm 2006. Theo Thông cáo của Ban Tổ chức, Hội Nghị được sự đồng tình bảo trợ của nhiều nhà lập pháp Ba Lan, Công đoàn Đoàn Kết Solidarnosc và Ủy Ban Bảo Vệ Công Nhân Ba Lan. Hát với Solidarnosc mười lăm năm sau khi khối Cộng sản Liên Sô bị tan vỡ. Chúng tôi muốn cùng với tác giả bài thơ gởi về Việt Nam, niềm Tin chung vào sự tất thắng cuối cùng của Chính nghĩa Dân tộc và Nhân bản. Trên đất nước bất hạnh và giữa lòng Dân tộc bất khuất đó, những người thật lòng yêu nước thương đồng bào, bất chấp sự trấn áp tàn bạo của chế độ độc tài cộng sản, tiếp tục kiên cường tranh đấu cho Nhân Quyền, cho Tự Do và Dân Chủ, cho Hy Vọng Mùa Xuân, Phẩm Giá Con Người.
Sắp hết năm, với những lời Cầu Nguyện Bình An, tâm tưởng chúng tôi hướng về những tù nhân chính trị, ngôn luận và lương tâm Việt Nam. Nhà báo Nguyễn Vũ Bình hay nhà thơ Vũ Đình Thụy là những trường hợp tiêu biểu cho đông đảo bạn tù không thể kể hết. Hướng về thân nhân, gia đình của tất cả tù nhân nói trên. Trong những người đáng cảm phục và quý trọng đó có bà Bùi Thị Kim Ngân và hai cháu gái Nguyễn Vũ Thanh Hà và Nguyễn Vũ Thuần Linh. Hướng về những nhà đối kháng dân chủ, bênh vực Nhân Quyền - tu sĩ, công nông, giáo chức, sinh viên, văn giới, nhà báo hay luật sư - đang bị hành hạ, làm nhục và biệt lập trên quê hương thân yêu của mình.
Kính gởi đến quý bạn đọc và diễn đàn những lời Cầu Chúc Tốt Lành như ý. Genève mùa Giáng Sinh 2006
Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ và Trung tâm nhà văn Việt Nam lưu vong.
Hát với Solidarnosc
Một thuyền nhân Việt Nam xin được góp tiếng hát
Với anh chị em Ba Lan đêm Chúa ra đời
Với Popieluszko cùng Solidarnosc
Hát cho Hy Vọng, Mùa Xuân, Phẩm Giá Con Người.
Polska ơi! Polska ơi! Polska ơi! bất khuất!*
Cảm xúc nào hâm nóng trái tim tôi
Chúng ta từng sống và từng chết
Ngoài chiến trường và trong ngục tù
Giữa trại tập trung cuối trời hoang đảo
Trên điêu tàn đổ nát sáu triệu nấm mồ
Nhú lên lớp lớp những mầm non xanh biếc
Tung cánh ước mơ đến một thế giới thanh bình
Hố bất công nhờ phù sa khỏa lấp
Lửa bạo hành sẽ tàn lụi dưới cơn mưa
Vườn Nhân ái góp bàn tay vun xới
Người người nhìn quen với nét mặt tin yêu
Chúng ta cũng biết xót thương biết khóc
Dàn trải tâm tình qua điệu múa lời ca
Sống với nhau một đời chân thật.
Sau hơn ba mươi năm áp bức đọa đày
Kiếp trâu ngựa tìm đâu thấy ngày mai
Muốn Tự do không thể van xin mà được
Ai hái trái cây hạnh phúc ta gieo trồng
Đất nước ta cớ sao Liên sô làm chủ
Ta gặt cho ai lúa chín trên đồng"
Hướng về đâu những chuyến tàu máy móc
Toa xe đầy ắp mồ hôi nước mắt lao công
Nhà ta suốt mùa rét thiếu than để sưởi
Vợ ta buồn đau giấu kín trong lòng
Con ta gầy yếu không đủ sữa đủ thuốc
Đảng họp bàn yến tiệc dân chúng lầm than
Cha mẹ dạy ta giúp người hàm oan cô thế
Đảng hô hào hận thù giai cấp đấu tranh
Đê vỡ trong lòng dân, sóng cuộn lên nỗi bất bình...
Từ ngày đó... từ cuộc nổi dậy ở Poznan
Giặc bố trí hàng vạn phi cơ đại bác
Hỏa tiễn hạch tâm, cả trăm sư đoàn thiết giáp
Chẳng thay đổi được gì cơn ác mộng triền miên
Không bao giờ chúng ngủ được yên
Chúng thảm sát bạn ta ở Berlin, ở Budapest
Ở Prague mùa Xuân, ở Huế Tết Mậu Thân
Không bỏ sót một ai bị nghi ngờ chống đối
Tu sĩ, công nông, giáo chức, sinh viên, văn giới
Từ Vientiane, Phnom Penh rồi đến Kaboul
Nuôi ảo tưởng dìm chúng ta xuống bùn đen tủi nhục
Nhưng áp lực nào lay chuyển nổi Ba Lan!
Vì từ ngày đó... từ cuộc nổi dậy ở Poznan
Đã nối tiếp Gdansk, Cracovie, Katowice
Solidarnosc, mười triệu anh em liên kết
Như gió ngàn, như sóng biển, như trời sao
Trái tim năm châu đập cùng nhịp với nhau
Hòa lẫn tiếng hát ngày đêm vang lên từ hầm mỏ
Từ nhà máy, công trường, bến tàu, góc phố
Đến sân ga, tòa báo, lớp học, giáo đường
Nghe thấy không hỡi người lính trẻ đi tuần đêm"
Hãy nhận rõ hình thù bóng đen đế quốc
Đang giẵm nát những búp hồng Tự do Độc lập
Đang dập tắt những chuỗi cười Hy vọng Tương lai.
Tháng Tư đen, Sài Gòn, Việt Nam tôi bị bức tử
Suýt chết giữa biển Đông phép lạ nào giúp tôi hồi sinh
Tôi đi tới ... hỡi những bạn tù chưa hề biết mặt!
Từ Hà Nội đến Bắc Kinh, Bình Nhưỡng đến Lhassa
Từ Belgrade đến Sofia, La Havane đến Bucarest
Tôi đi tới Grenade với Federico Garcia Lorca
Santiago với Pablo Neruda, Terezin với Robert Desnos
Tôi đi tới Paris của Victor Hugo và Paul Éluard
Tôi đi tới Nữu Ước của nữ thần Tự do
Mùa giông bão vẫn giơ cao ngọn đuốc
Tôi muốn có mặt mỗi lần nghe gọi tên
Làm tiếng dội lời anh chị em từ ngục tối.
Polska ơi! Polska ơi! Polska ơi! bất khuất! *
Dưới đáy sâu bất hạnh lòng dũng cảm vô biên
Trí nhớ chợt sáng lên hình ảnh những người đã chết
Bị ám sát, mất tích...các liệt sĩ vô danh
Cho tôi sức sống mấy ngàn năm lịch sử
Cho tôi điềm tĩnh viết nốt bài thơ phẫn nộ
Những ai chưa dám bênh vực tình cảm con người
Hãy xích lại gần, nhìn sự thật hôm nay
Đừng quay lưng nín câm, cúi đầu đồng lõa
Đây tiếng giày Zomo đạp tung từng cánh cửa
Tiếng lục soát bắt người như săn thú giữa rừng hoang
Tiếng roi vọt điên cuồng lẫn tiếng nghiến răng
Tiếng vợ kêu cứu cho chồng, tiếng trẻ thơ khóc ngất
Tiếng giây xích chiến xa lạnh lùng nghiền nát
Ôi những phiến tâm hồn trong suốt thơ ngây!
Tiếng bịt miệng, tiếng giãy giụa la hét mệt nhoài
Tiếng bóp cổ, tiếng cười rú lên hung bạo
Tiếng tuyết rơi nặng nề như trời mưa bão
Tiếng thời gian dừng lại rồi bỗng vắng im.
Tiếng súng xa không ngớt vọng về theo mỗi bước đêm
Đêm Guernica...đêm Oradour...đêm Auschwitz
Sau Tiệp Khắc, đêm Ba Lan khởi đầu từ Munich
Trong chuỗi dài những biến cố không thể nào quên
Ở Wujeck giặc bắn thẳng vào anh em công nhân
Máu lại đổ ở Gdansk vì những viên đạn sô viết
Mẹ Ba Lan ơi! cho tôi được lau nước mắt
Được đau nơi vết thương giữa trái tim Người
Tôi biết trước một lần nữa tôi sẽ chết
Úp mặt trên vai anh em tôi yêu quý vô cùng
Bằng hữu thủy chung rạng ngời ánh mặt trời chân lý
Sẽ bốc cháy biến thành những hạt muối sương
Làm tan rã lớp máu đen đóng giá trên bờ Baltique
Máu vô tội đêm giới nghiêm phát xít
Phản chiếu lên sắc mặt một dân tộc chịu tang
Nghe thấy không hỡi người lính trẻ Ba Lan"
Chopin đang nhỏ lệ xuống từng nốt nhạc
Lệ nhân ái chứa chan trong lồng ngực
Như tiếng chim lạc bầy gãy cánh kêu thương
Con suối vui quen cũng đổi giọng đau buồn
Lúc chuyến tàu tốc hành đến gần khu hầm mỏ
Tiếng còi tưởng niệm thay cho hồi chuông báo tử
Tội ác ngất trời, bè lũ phản bội quê hương!
Em chẳng còn nhớ sao" biết bao tấm gương
Vì Tổ quốc đồng bào hy sinh tuẫn tiết
Varsovie từng đẩy lui hồng quân Bolcheviks**
Tiến đến Vistule, cuối cùng giặc sẽ vỡ tan.
Đêm nay từ hố thẳm địa ngục trần gian
Chúng ta vững tin mai sau đời sẽ nở đẹp
Buổi đoàn viên tay nắm tay liên hoan múa hát
Bông lúa và búp hồng, hương sắc tương lai
Tuổi thơ ơi! em không còn quỳ gối đánh giày
Không còn nữa cuộc đời quên phẩm giá
Tranh Hòa bình không vẽ giữa rào kẽm gai
Không còn trại cải tạo khổ sai, bức tường ô nhục
Nhịp cầu bao dung bắc lại giữa lòng người
Nhà thương điên thôi ám ảnh lương tâm trí thức
Nói lên sự thật về đế quốc và tay sai
Ký giả thi văn sĩ không còn bẻ cong ngòi bút
Ta mài thật sắc khơi thật sâu ý chí này!
Hát với anh chị em Ba Lan, hát với Việt Nam tôi
Hát với lòng tin cảm thông đổi thay thế giới
Đi với chúng ta còn có ức triệu vì sao
Những ngọn nến tuy mong manh sẽ cháy sáng rất lâu
Những ánh mắt đang tìm gặp nhau để nối tiếp
Giặc có thể tra tấn lưu đày thủ tiêu bắn giết
Đêm vẫn là đêm thù nghịch dối trá bất công
Nhưng tâm hồn dân tộc Ba Lan đã được nhân lên
Với kích thước vũ trụ không gian hùng vĩ
Gom lá chết đau thương đốt ngọn đuốc soi đường
Sau mỗi lần vấp ngã bằng hữu dìu nhau đứng dậy
Đêm đông nào ngăn được cành khô nẫy lộc đâm chồi
Xuân Nhân loại mỉm cười, gót sen thanh thoát...
Cho tôi được góp vào bản hợp ca Hành khúc
Thêm một tiếng Hy Vọng nữa, Polska ơi! bất khuất!
Hát với Solidarnosc, tôi không hát một mình
Đêm dã man này sẽ lùi bước trước bình minh.
Nguyên Hoàng Bảo Việt (Nol 1981)
* Polska: tên nước Ba Lan.
* Năm 1920, Lénine đã xua đạo quân Bolcheviks vào tận Varsovie. Hồng quân phải rút lui sau khi bị thảm bại trước cuộc kháng chiến anh dũng của dân tộc Ba Lan.
Send comment
