Mỗi khi nhắc đến Bạc Liêu, người ta thường nghĩ ngay đến mấy chữ đã truyền tụng trong dân gian “Công Tử Bạc liệu” Có đúng như vậy không? Thời gian đã trả lời. Bạc Liêu là như vậy. Con người Bạc Liêu là những con người hào phóng, bạt mạng nhưng nhân hậu, trọng nghĩa kinh tài, có trước có sau, và cương trực. “Ra đường thấy chuyện bất bình chẳng tha” như tánh khí chung của người miền sông nước Lục Tỉnh Nam Kỳ ngày xưa. Người ta không cần khách sáo, ban ơn, không cần trả nghĩa, làm như chuyện phải làm. Có lẽ nhờ cái tánh khí ấy mà Bạc Liêu vẫn cứ mãi mãi là “Công Tử”.
Dù có đi trăm sông ngàn biển, dù có cách xa hàng vạn dặm sơn khê, con người Bạc Liêu (dường như) vẫn cứ vậy! Tại San Jose, Bắc California cũng có những con người như thế. Đã 31 năm qua, hội Bạc Liêu vẫn một lòng giữ vẹn cái tánh khí hào sảng đó. Điều đó đã chứng tỏ qua 31 năm họp mặt-Mừng Xuân hay Hội Ngộ Hè.
Lúc 7:00pm ngày thứ Bảy 4/2/2017 tại nhà hàng Dynasty Seafood Restaurant, San Jose; Hội Ái Hữu Bạc Liêu Bắc California đã tưng bừng Họp Mặt Mừng Xuân Đinh Dậu (2017). Có hơn 650 đồng hương và quan khách, thân hữu đến chung vui. Trong số đó có các hội đồng hương thân hữu: hội Bạc Liêu Nam CA, Hội An Giang, Hội Cà Mau, và một vài vị khách nhân sĩ trong vùng như Ông Bà Nguyễn Khắc Bình, Ông Bà Phan Quang An…
Trang trí sân khấu là tấm bích chương lớn Chào Mừng Quan Khách, hai chậu mai vàng. Ban Tiếp Tân đón khách từ phía cuối nhà hàng, tặng mỗi vị khách một Đặc San Xuân Bạc Liêu, và mời chụp hình kỷ niệm.
Nhà hàng rộn ràng từ lúc 6:00pm, máy phóng thanh liên tục chào mừng và sắp xếp chỗ ngồi. Người điều khiển, anh Đặng Tấn Lợi nhắc nhở đồng hương chụp hình, lấy báo Xuân, vào chỗ ngồi…và thông báo chương trình thật hấp dẫn. Tiếng chào hỏi chúc tết của bà con đồng hương tràn ngập nhà hàng, xen lẫn trong tiếng cười đùa của con trẻ. Người ta không còn thời giờ để ngồi yên một chỗ. Rộn ràng, vui vẻ, nụ cười có sẵn trên môi. Những cái bắt tay thật chặt, những cái ôm choàng lấy nhau thân thiết. Đúng là “Vui như Tết”.
Vùng đất khai hoang thưở xưa, hơn 300 năm về trước. Bình dị, mộc mạc, chân tình đang thể hiện nơi đây. Vùng đất “Dưới sông sấu lội, trên rừng cọp um”, đang từng phút hiển hiện, đó là cái tánh khí bạt mạng, ngang tàng và sự đoàn kết của những con người đi mở đất về phương Nam. Nó ở trong máu thịt của con người. Và họ đã “lập ấp, xây làng” nơi hải ngoại từ ngày đành đoạn rứt ruột bỏ quê hương đi tị nạn tại xứ người.
Lễ Chào Cờ, và phút mặc niệm diễn ra vào lúc 7:00pm do anh Đặng Tấn Lợi diều khiển. Tết không thể không có trống và Lân. Đoàn Lân Far East Lion Dane với 7 con uốn lượn nhịp nhàng treo tiếng trống. Sau đó đến từng bàn chào quan khách và đồng hương đề nhận “Lì Xì” đầu năm theo tập quán ngày Tết.
MC Nguyễn Thu Hương diều khiền chương trình chính của buổi họp mặt. Cô giới thiệu quan khách, mời Hội Trưởng Liên Hán Như lên sân khấu Chúc Tết. Ông Liên Hán Như cảm ơn đồng hương đã đến chung vui. Ngắn gọn bằng hai thứ tiếng Việt, Triều Châu ông chúc mọi người năm mới phát tài, nhiều sức khỏe “Tiền vào cửa trước, vàng vào cửa sau” Tấn tài, Tấn lộc, Tấn bình an.
Thủ quỹ Lưu Trường Kiện báo cáo tài chánh chi thu trong năm qua, và số tiền còn tồn quỹ. Tưởng cũng nên biết, điều đặc biệt là đồng hương Bạc Liêu nhận thiệp mời không bao giờ thấy ghi giá tiền trên thiếp, nhưng tiền bạc lúc nào cũng dồi dào… đúng phong cách “Bạc Liêu”.
Sau đó, anh Lầm Hoàng Sơn tường trình những sinh hoạt trong năm qua. Những công việc của hội tập trung vào hai cuộc họp mặt Hè và Tết, phát thưởng khuyến khích học tập của con cháu, thăm viếng đồng hương bịnh hoạn yếu đau hoặc gặp chuyện gia đình khốn khó, quà cáp giúp đỡ quê nhà, v.v... Qua phần tường trình, mọi người biết tin tức của đồng hương, ai còn ai mất, gia đình nào thêm dâu rể. Năm qua có 12 người ra đi; có 3 gia đình nhận thêm dâu rễ.
Cũng nhân dịp gặp mặt Tân Niên, Hội Bạc Liêu Nam CA cử đại diện chúc Tết đồng hương Bắc CA, mời bà con xuôi Nam dự tiệc Tân Niên. Một cựu giáo sư, Ông Lâm Huệ Nhi, trường Trí Chi chúc Tết dồng hương và các cưu học sinh cùa trường.
Phần nghi thức, chào mừng, chúc Tết đã xong. Ông Nguyễn Bình Hòa, cựu Hội trưởng, tâm tình cùng đồng hương, nói lên lòng tri ân của Ban Chấp Hành về việc bà con Bạc Liêu lúc nào cũng thắt chặt tình đồng hương, luôn sát cánh cùng Hội trong suốt 31 năm qua. Ông cũng cho biết thêm, trong thời gian qua Hội đã chi tiền triệu trong các cuộc gặp mặt, hội họp. Sự ưu ái, rộng rãi của bà con là niềm khích lệ to lớn cho BTC.
Dạ tiệc và Dạ vũ bắt đầu. Mọi người vừa thưởng thức văn nghệ và dùng chung môt bữa tiệc thịnh soạn. Văn nghệ năm nay phong phú, có hai phần tân nhạc với ca sĩ Trúc Mi và phần cổ nhạc, hồ quảng với nghệ sĩ Tuấn Châu, Ngọc Đáng, Hoàng Dũng, Cẩm Thu. Trích doạn vỡ tuồng Ông Cò Quận 9, Con Gái Bạch Lệ Quân, Bạc Liêu Hoài Cổ, Lá Trầu Xanh, v.v... Người xem khóc cười với làn điệu quê hương, tiếng đàn lục huyền cầm réo rắc.
Xổ số đầu năm là không thể thiếu với hàng chục giải thưởng từ các doanh gia, thương gia, và các vị trong BTC: Ông Lưu Thành (New Tùng Ke, Phở Lưu), Ông Thắng Phở Nguyễn, Ông Huỳnh Ngọc Ẩn, Ông Hùng Lương, Nguyễn Thu Hương, Nguyễn Bình Hòa, Lưu Trường Thọ, Lưu Trường Ninh, Ông Bành Chiêu, Liên Hán Như, Bà Hùng Văn Sang…v.v. Không thể quên các cháu nhỏ và phong tục ngày Xuân. Ông Đường Mậu Thủy thay mặt BTC phát quà “lì-xì” cho các cháu.
Ban Tổ Chức cũng cho biết Picnic Hè và Phát Thưởng sẽ diễn ra vào ngày 23/7/2017 tại Cunningham Park, và Đón Xuân Mậu Tuất 2018 vào ngày 3/3/2018.
Trong các bàn tiệc, có người đến lần đầu từ các thành phố khác, cũng có gia đình đã tham dự mỗi năm. Câu chuyện xoay quanh cuộc đất quê hương, vùng đất bồi “Dưới sông cá chốt, trên bờ Triều Châu” và trên xứ sở khắc nghiệt vô cùng đó, họ đã biến nó thành trù phú, vang danh khắp miền Nam là “Công Tử”. Đây là vùng đất của những con người hào phóng, cưu mang cho những mảnh đời tha phương. Chính sự hào phóng của con người và thiên nhiên đã tạo nên “cá tánh” Bạc Liêu. Phải chăng chính tình đất, tình người Bạc Liêu mà một thời lôi cuốn dòng người Triều Châu từ xa xôi giong buồm về phương Nam lập nghiệp? Để rồi Bạc Liêu được lựa chọn làm quê hương thứ hai? Với người Triều Châu, người ta phỏng đoán cứ 100 người Triều Châu ở Bạc Liêu đã có đến hơn 100 người ăn nên, làm ra.
Tuy nhiên, người “rặc”, “Chánh hẩu” Bạc Liêu cho đến bây giờ chỉ có chừng một phần ba, số còn lại ở khắp các miền về lập nghiệp. Một điều rất rõ qua những lần hội họp, giờ đây người Bạc Liêu rất ít có gia đình nào là “Triều Châu rặc”, trên thực tế không ít thì nhiều dòng máu Việt, Khmer đã hòa quyện trong mỗi gia đình...Trong câu chuyện, Ông Ngô Húa, chủ nhân hãng xuất nhập cảng Seafood, thì ông cũng có một phầnTrieu Châu, ông sanh ra tại Năm Căn, trôi dạt xuống Cà Mau và cuối cùng về Hộ Phòng. Cuộc đời của ông là một chuỗi dài của sự phấn đấu từ thuở ấu thơ; 17 tuổi ông đã biết kinh doanh, mua bán, đã là “Công Tử”. Qua đến Hoa Kỳ cũng lập lại như thuở thiếu thời, lưu lạc thất bại và thành công.
Người ta nói với nhau, Bạc Liêu xưa nay vẫn thế, vẫn bình dị, hiền hòa, rộng lượng. Vẫn những đồng lúa xanh, những cánh đồng muối trắng Ba Thắc, những dòng sông chằng chịt. Vẫn còn đó chiếc xuồng ba lá, chiếc nón lá chao nghiêng mùa lúa về. Cái chất hiền hòa bình dị ấy làm sao người tha hương không vương vấn, nhớ về. Thoảng qua trong phố, trong quán ăn, một tô bún mắm bốc khói, một nồi canh chua... là cả một trời quê ẩn hiện đâu đó trong tâm tư, kỷ niệm của người xa xứ. Có thể như vậy mà mỗi năm Xuân Thu nhị kỳ-Picnic Hè, Dạ Tiệc Tân Niên là người đi như trẩy hội.
Không những thành công về thương mãi, Bạc Liêu còn có những câu chuyện mang dấu ấn lịch sử khó phai trong lòng mỗi người. Đồng Nọc Nạng với anh em Mười Chức một khí phách quật cường của người nông dân chống áp bức, bất công. Chủ Chọt người Khmer tập họp dân làng đánh Tây. Ở đó còn có nhạc sĩ cổ nhạc Cao Văn Lầu, nhà thơ Vũ Đức Sao Biển … Về tín ngưỡng có Chùa Phật Bà Nam Hải và Phật Bà Đông Hải được cư dân nơi đây trân trọng gọi bằng “Mẹ Nam Hải” và “Mẹ Đông Hải”, chùa Vĩnh Đức, chùa Long Phước, chùa Xiêm Cán, chùa Giác Hoa, đình thần Nguyễn Trung Trực, đình Tân Hưng..Tháp cổ Vĩnh Hưng.
Ai đã đến Bạc Liêu, dù chỉ dừng chân trong một cuộc hành quân, một chuyến viếng thăm bè bạn, hoặc “bị đì” từ Sài Thành Hòn Ngọc Viễn Đông về xứ “nước mặn đồng chua”, xứ “Dưới sông cá chốt trên bờ Triều Châu” thì vẫn nhớ hoài không quên.
Một vài nét về Bạc Liêu:
Tên gọi "Bạc Liêu", đọc giọng Triều Châu là "Pô Léo", có nghĩa là xóm nghèo, làm nghề hạ bạc, tức nghề chài lưới, đánh cá, đi biển. Pô phát âm theo tiếng Việt là "Bạc" và Léo phát âm là "Liêu". Ý kiến khác lại cho rằng "Pô" là "bót" hay "đồn", còn "Liêu" có nghĩa là "Lào" theo tiếng Khơme, vì trước khi người Tiều đến sinh sống, nơi đó có một đồn binh của người Lào. Còn đối với người Pháp, họ căn cứ vào tên Pô Léo theo tiếng Triều Châu nên họ gọi vùng đất này là Phêcheri - chaume có nghĩa là "đánh cá và cỏ tranh". Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng tên gọi Bạc Liêu xuất phát từ tiếng Khmer Po Loenh, nghĩa là cây đa cao.
Năm 1680, Mạc Cửu với là một di thần nhà Minh ở Trung Hoa đến vùng Mang Khảm chiêu tập một số lưu dân người Việt, người Hoa cư trú ở Mang Khảm, Phú Quốc, Rạch Giá, Long Xuyên, Luống Cày (Lũng Kỳ), Hưng úc (tức Vũng Thơm hay Kompong som), Cần Bột (Campốt) lập ra những thôn xóm đầu tiên trên vùng đất Bạc Liêu.
Năm 1708, Mạc Cửu dâng vùng đất Mang Khảm cho chúa Nguyễn Phúc Chu. Chúa Nguyễn Phúc Chu đặt tên toàn bộ thôn xóm vùng này là trấn Hà Tiên, lúc này Mạc Cửu được phong làm Tổng Binh trấn Hà Tiên, với tước Cửu Ngọc Hầu. Mạc Cửu lập dinh trại đồn trú tại Phương Thành, dân cư ngày càng đông đúc hơn. Năm 1757, chúa Nguyễn Phúc Khoát nhập thêm vùng đất Ba Thắc, lập ra Trấn Giang (Cần Thơ), Trấn Di (Sóc Trăng, Bạc Liêu). Toàn bộ vùng đất phương Nam thuộc về chúa Nguyễn. Đến năm 1777, Trấn Giang, Trấn Di được bãi bỏ. Năm 1802, vua Gia Long lên ngôi. Năm 1808, trấn Gia Định đổi là thành Gia Định cai quản 5 trấn là Phiên An, Biên Hoà, Định Tường, Vĩnh Thanh (tức Vĩnh Long), Hà Tiên.
Năm 1832, vua Minh Mạng bỏ thành Gia Định, chia Nam Kỳ thành lục tỉnh là Biên Hoà, Gia Định, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên, bao gồm đất từ Hà Tiên đến Cà Mau. Phần đất tỉnh An Giang, tính từ Châu Đốc đến Sóc Trăng và Bạc Liêu tính đến cửa biển Gành Hào. Thời vua Tự Đức, vùng này thuộc phủ Ba Xuyên, rồi sau đó lại tách ra lập thành huyện Phong Thạnh trực thuộc phủ Ba Xuyên, tỉnh An Giang.
Dù có đi trăm sông ngàn biển, dù có cách xa hàng vạn dặm sơn khê, con người Bạc Liêu (dường như) vẫn cứ vậy! Tại San Jose, Bắc California cũng có những con người như thế. Đã 31 năm qua, hội Bạc Liêu vẫn một lòng giữ vẹn cái tánh khí hào sảng đó. Điều đó đã chứng tỏ qua 31 năm họp mặt-Mừng Xuân hay Hội Ngộ Hè.
Lúc 7:00pm ngày thứ Bảy 4/2/2017 tại nhà hàng Dynasty Seafood Restaurant, San Jose; Hội Ái Hữu Bạc Liêu Bắc California đã tưng bừng Họp Mặt Mừng Xuân Đinh Dậu (2017). Có hơn 650 đồng hương và quan khách, thân hữu đến chung vui. Trong số đó có các hội đồng hương thân hữu: hội Bạc Liêu Nam CA, Hội An Giang, Hội Cà Mau, và một vài vị khách nhân sĩ trong vùng như Ông Bà Nguyễn Khắc Bình, Ông Bà Phan Quang An…
Trang trí sân khấu là tấm bích chương lớn Chào Mừng Quan Khách, hai chậu mai vàng. Ban Tiếp Tân đón khách từ phía cuối nhà hàng, tặng mỗi vị khách một Đặc San Xuân Bạc Liêu, và mời chụp hình kỷ niệm.
Nhà hàng rộn ràng từ lúc 6:00pm, máy phóng thanh liên tục chào mừng và sắp xếp chỗ ngồi. Người điều khiển, anh Đặng Tấn Lợi nhắc nhở đồng hương chụp hình, lấy báo Xuân, vào chỗ ngồi…và thông báo chương trình thật hấp dẫn. Tiếng chào hỏi chúc tết của bà con đồng hương tràn ngập nhà hàng, xen lẫn trong tiếng cười đùa của con trẻ. Người ta không còn thời giờ để ngồi yên một chỗ. Rộn ràng, vui vẻ, nụ cười có sẵn trên môi. Những cái bắt tay thật chặt, những cái ôm choàng lấy nhau thân thiết. Đúng là “Vui như Tết”.
Vùng đất khai hoang thưở xưa, hơn 300 năm về trước. Bình dị, mộc mạc, chân tình đang thể hiện nơi đây. Vùng đất “Dưới sông sấu lội, trên rừng cọp um”, đang từng phút hiển hiện, đó là cái tánh khí bạt mạng, ngang tàng và sự đoàn kết của những con người đi mở đất về phương Nam. Nó ở trong máu thịt của con người. Và họ đã “lập ấp, xây làng” nơi hải ngoại từ ngày đành đoạn rứt ruột bỏ quê hương đi tị nạn tại xứ người.
Lễ Chào Cờ, và phút mặc niệm diễn ra vào lúc 7:00pm do anh Đặng Tấn Lợi diều khiển. Tết không thể không có trống và Lân. Đoàn Lân Far East Lion Dane với 7 con uốn lượn nhịp nhàng treo tiếng trống. Sau đó đến từng bàn chào quan khách và đồng hương đề nhận “Lì Xì” đầu năm theo tập quán ngày Tết.
Hình ảnh Hội Ái Hữu Bạc Liêu họp mặt mừng năm mới.
MC Nguyễn Thu Hương diều khiền chương trình chính của buổi họp mặt. Cô giới thiệu quan khách, mời Hội Trưởng Liên Hán Như lên sân khấu Chúc Tết. Ông Liên Hán Như cảm ơn đồng hương đã đến chung vui. Ngắn gọn bằng hai thứ tiếng Việt, Triều Châu ông chúc mọi người năm mới phát tài, nhiều sức khỏe “Tiền vào cửa trước, vàng vào cửa sau” Tấn tài, Tấn lộc, Tấn bình an.
Thủ quỹ Lưu Trường Kiện báo cáo tài chánh chi thu trong năm qua, và số tiền còn tồn quỹ. Tưởng cũng nên biết, điều đặc biệt là đồng hương Bạc Liêu nhận thiệp mời không bao giờ thấy ghi giá tiền trên thiếp, nhưng tiền bạc lúc nào cũng dồi dào… đúng phong cách “Bạc Liêu”.
Sau đó, anh Lầm Hoàng Sơn tường trình những sinh hoạt trong năm qua. Những công việc của hội tập trung vào hai cuộc họp mặt Hè và Tết, phát thưởng khuyến khích học tập của con cháu, thăm viếng đồng hương bịnh hoạn yếu đau hoặc gặp chuyện gia đình khốn khó, quà cáp giúp đỡ quê nhà, v.v... Qua phần tường trình, mọi người biết tin tức của đồng hương, ai còn ai mất, gia đình nào thêm dâu rể. Năm qua có 12 người ra đi; có 3 gia đình nhận thêm dâu rễ.
Cũng nhân dịp gặp mặt Tân Niên, Hội Bạc Liêu Nam CA cử đại diện chúc Tết đồng hương Bắc CA, mời bà con xuôi Nam dự tiệc Tân Niên. Một cựu giáo sư, Ông Lâm Huệ Nhi, trường Trí Chi chúc Tết dồng hương và các cưu học sinh cùa trường.
Phần nghi thức, chào mừng, chúc Tết đã xong. Ông Nguyễn Bình Hòa, cựu Hội trưởng, tâm tình cùng đồng hương, nói lên lòng tri ân của Ban Chấp Hành về việc bà con Bạc Liêu lúc nào cũng thắt chặt tình đồng hương, luôn sát cánh cùng Hội trong suốt 31 năm qua. Ông cũng cho biết thêm, trong thời gian qua Hội đã chi tiền triệu trong các cuộc gặp mặt, hội họp. Sự ưu ái, rộng rãi của bà con là niềm khích lệ to lớn cho BTC.
Dạ tiệc và Dạ vũ bắt đầu. Mọi người vừa thưởng thức văn nghệ và dùng chung môt bữa tiệc thịnh soạn. Văn nghệ năm nay phong phú, có hai phần tân nhạc với ca sĩ Trúc Mi và phần cổ nhạc, hồ quảng với nghệ sĩ Tuấn Châu, Ngọc Đáng, Hoàng Dũng, Cẩm Thu. Trích doạn vỡ tuồng Ông Cò Quận 9, Con Gái Bạch Lệ Quân, Bạc Liêu Hoài Cổ, Lá Trầu Xanh, v.v... Người xem khóc cười với làn điệu quê hương, tiếng đàn lục huyền cầm réo rắc.
Xổ số đầu năm là không thể thiếu với hàng chục giải thưởng từ các doanh gia, thương gia, và các vị trong BTC: Ông Lưu Thành (New Tùng Ke, Phở Lưu), Ông Thắng Phở Nguyễn, Ông Huỳnh Ngọc Ẩn, Ông Hùng Lương, Nguyễn Thu Hương, Nguyễn Bình Hòa, Lưu Trường Thọ, Lưu Trường Ninh, Ông Bành Chiêu, Liên Hán Như, Bà Hùng Văn Sang…v.v. Không thể quên các cháu nhỏ và phong tục ngày Xuân. Ông Đường Mậu Thủy thay mặt BTC phát quà “lì-xì” cho các cháu.
Hình ảnh Hội Ái Hữu Bạc Liêu họp mặt mừng năm mới.
Ban Tổ Chức cũng cho biết Picnic Hè và Phát Thưởng sẽ diễn ra vào ngày 23/7/2017 tại Cunningham Park, và Đón Xuân Mậu Tuất 2018 vào ngày 3/3/2018.
Trong các bàn tiệc, có người đến lần đầu từ các thành phố khác, cũng có gia đình đã tham dự mỗi năm. Câu chuyện xoay quanh cuộc đất quê hương, vùng đất bồi “Dưới sông cá chốt, trên bờ Triều Châu” và trên xứ sở khắc nghiệt vô cùng đó, họ đã biến nó thành trù phú, vang danh khắp miền Nam là “Công Tử”. Đây là vùng đất của những con người hào phóng, cưu mang cho những mảnh đời tha phương. Chính sự hào phóng của con người và thiên nhiên đã tạo nên “cá tánh” Bạc Liêu. Phải chăng chính tình đất, tình người Bạc Liêu mà một thời lôi cuốn dòng người Triều Châu từ xa xôi giong buồm về phương Nam lập nghiệp? Để rồi Bạc Liêu được lựa chọn làm quê hương thứ hai? Với người Triều Châu, người ta phỏng đoán cứ 100 người Triều Châu ở Bạc Liêu đã có đến hơn 100 người ăn nên, làm ra.
Tuy nhiên, người “rặc”, “Chánh hẩu” Bạc Liêu cho đến bây giờ chỉ có chừng một phần ba, số còn lại ở khắp các miền về lập nghiệp. Một điều rất rõ qua những lần hội họp, giờ đây người Bạc Liêu rất ít có gia đình nào là “Triều Châu rặc”, trên thực tế không ít thì nhiều dòng máu Việt, Khmer đã hòa quyện trong mỗi gia đình...Trong câu chuyện, Ông Ngô Húa, chủ nhân hãng xuất nhập cảng Seafood, thì ông cũng có một phầnTrieu Châu, ông sanh ra tại Năm Căn, trôi dạt xuống Cà Mau và cuối cùng về Hộ Phòng. Cuộc đời của ông là một chuỗi dài của sự phấn đấu từ thuở ấu thơ; 17 tuổi ông đã biết kinh doanh, mua bán, đã là “Công Tử”. Qua đến Hoa Kỳ cũng lập lại như thuở thiếu thời, lưu lạc thất bại và thành công.
Người ta nói với nhau, Bạc Liêu xưa nay vẫn thế, vẫn bình dị, hiền hòa, rộng lượng. Vẫn những đồng lúa xanh, những cánh đồng muối trắng Ba Thắc, những dòng sông chằng chịt. Vẫn còn đó chiếc xuồng ba lá, chiếc nón lá chao nghiêng mùa lúa về. Cái chất hiền hòa bình dị ấy làm sao người tha hương không vương vấn, nhớ về. Thoảng qua trong phố, trong quán ăn, một tô bún mắm bốc khói, một nồi canh chua... là cả một trời quê ẩn hiện đâu đó trong tâm tư, kỷ niệm của người xa xứ. Có thể như vậy mà mỗi năm Xuân Thu nhị kỳ-Picnic Hè, Dạ Tiệc Tân Niên là người đi như trẩy hội.
Không những thành công về thương mãi, Bạc Liêu còn có những câu chuyện mang dấu ấn lịch sử khó phai trong lòng mỗi người. Đồng Nọc Nạng với anh em Mười Chức một khí phách quật cường của người nông dân chống áp bức, bất công. Chủ Chọt người Khmer tập họp dân làng đánh Tây. Ở đó còn có nhạc sĩ cổ nhạc Cao Văn Lầu, nhà thơ Vũ Đức Sao Biển … Về tín ngưỡng có Chùa Phật Bà Nam Hải và Phật Bà Đông Hải được cư dân nơi đây trân trọng gọi bằng “Mẹ Nam Hải” và “Mẹ Đông Hải”, chùa Vĩnh Đức, chùa Long Phước, chùa Xiêm Cán, chùa Giác Hoa, đình thần Nguyễn Trung Trực, đình Tân Hưng..Tháp cổ Vĩnh Hưng.
Hình ảnh Hội Ái Hữu Bạc Liêu họp mặt mừng năm mới.
Ai đã đến Bạc Liêu, dù chỉ dừng chân trong một cuộc hành quân, một chuyến viếng thăm bè bạn, hoặc “bị đì” từ Sài Thành Hòn Ngọc Viễn Đông về xứ “nước mặn đồng chua”, xứ “Dưới sông cá chốt trên bờ Triều Châu” thì vẫn nhớ hoài không quên.
Một vài nét về Bạc Liêu:
Tên gọi "Bạc Liêu", đọc giọng Triều Châu là "Pô Léo", có nghĩa là xóm nghèo, làm nghề hạ bạc, tức nghề chài lưới, đánh cá, đi biển. Pô phát âm theo tiếng Việt là "Bạc" và Léo phát âm là "Liêu". Ý kiến khác lại cho rằng "Pô" là "bót" hay "đồn", còn "Liêu" có nghĩa là "Lào" theo tiếng Khơme, vì trước khi người Tiều đến sinh sống, nơi đó có một đồn binh của người Lào. Còn đối với người Pháp, họ căn cứ vào tên Pô Léo theo tiếng Triều Châu nên họ gọi vùng đất này là Phêcheri - chaume có nghĩa là "đánh cá và cỏ tranh". Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng tên gọi Bạc Liêu xuất phát từ tiếng Khmer Po Loenh, nghĩa là cây đa cao.
Năm 1680, Mạc Cửu với là một di thần nhà Minh ở Trung Hoa đến vùng Mang Khảm chiêu tập một số lưu dân người Việt, người Hoa cư trú ở Mang Khảm, Phú Quốc, Rạch Giá, Long Xuyên, Luống Cày (Lũng Kỳ), Hưng úc (tức Vũng Thơm hay Kompong som), Cần Bột (Campốt) lập ra những thôn xóm đầu tiên trên vùng đất Bạc Liêu.
Năm 1708, Mạc Cửu dâng vùng đất Mang Khảm cho chúa Nguyễn Phúc Chu. Chúa Nguyễn Phúc Chu đặt tên toàn bộ thôn xóm vùng này là trấn Hà Tiên, lúc này Mạc Cửu được phong làm Tổng Binh trấn Hà Tiên, với tước Cửu Ngọc Hầu. Mạc Cửu lập dinh trại đồn trú tại Phương Thành, dân cư ngày càng đông đúc hơn. Năm 1757, chúa Nguyễn Phúc Khoát nhập thêm vùng đất Ba Thắc, lập ra Trấn Giang (Cần Thơ), Trấn Di (Sóc Trăng, Bạc Liêu). Toàn bộ vùng đất phương Nam thuộc về chúa Nguyễn. Đến năm 1777, Trấn Giang, Trấn Di được bãi bỏ. Năm 1802, vua Gia Long lên ngôi. Năm 1808, trấn Gia Định đổi là thành Gia Định cai quản 5 trấn là Phiên An, Biên Hoà, Định Tường, Vĩnh Thanh (tức Vĩnh Long), Hà Tiên.
Năm 1832, vua Minh Mạng bỏ thành Gia Định, chia Nam Kỳ thành lục tỉnh là Biên Hoà, Gia Định, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên, bao gồm đất từ Hà Tiên đến Cà Mau. Phần đất tỉnh An Giang, tính từ Châu Đốc đến Sóc Trăng và Bạc Liêu tính đến cửa biển Gành Hào. Thời vua Tự Đức, vùng này thuộc phủ Ba Xuyên, rồi sau đó lại tách ra lập thành huyện Phong Thạnh trực thuộc phủ Ba Xuyên, tỉnh An Giang.
Send comment
