Tôi tên là Nguyễn-Phúc ở Pháp, có dịp may đọc bài Cholesterol của BS ở trên Việt Báo, xin trân trong kính chào BS, kính chúc BS và quý quyến một mùa hè đầy vui tươi hạnh phúc. Xin BS cho phép tôi có môt câu hỏi: lúc trước tôi có Cholesterol cao và Triglycérides cao, BS của tôi đã cho tôi dùng Simvastatin ngày uống 1 viên, nhưng sau tôi thấy enzymes gan lên cao, tôi tự động bớt xuống còn 1/2 viên/ ngày. Gan trở lại bình thường.
Hiện nay, tôi dùng hoàn toàn régime, Cholesterol đã xuống rất thấp; dưới mức minimum (1,31g/l) trong khi Triglyrerides thì không giảm ( 2,33g/l). Tôi nhận thấy thuốc Simvastatin cũng như các loại thuốc khác trên thị trường đều trị Cholesterol mà không trị Triglycérides.
Tình trạng của tôi như vậy, tôi kính mong BS vui lòng chỉ cho tôi 1 loai thuốc làm giảm Triglycerides trong máu. Trân trọng cảm ơn và kính chào bácsĩ. Tôi đã đi khám bác sĩ; bác sĩ đã cho tôi Elisor (pravastatin) (thay thế Simvastatin). Nguyễn Phúc, E-mail: lienhoa@...
Bs Trần Mạnh Ngô trả lời:
Thưa Ông Nguyễn Phúc: Theo tôi hiểu thì hiện nay Ông đang uống Elisor (Pravastatin) thay vì dùng Simvastatin. Cả 2: Pravastatin và Simvastatin đều là statins. Công phạt pravastatin tăng cao phân hóa tố gan (liver enzymes) khoảng 1% (Physician's Weekly, Pravachol). Công phạt Simvastatin tăng cao liver enzymes cũng vào khoảng 1% (Patient product in formation for Zocor, Simvastatin).
Tuy nhiên, Pravastatin tương đối an toàn hơn vì không chuyển hóa qua Cytochrome 450 trong gan, nên ít phản ứng tương tác với những thuốc khác.
Nếu muốn dùng thuốc điều trị cao mỡ, hạ thấp triglycerides, thì có thể dùng fibrates tên là Lopid (isobutyric derivative, gemfibrosil) hay thuốc mới hơn, Tricor (Fenofibrate). Nhưng thường tránh dùng chung với statins. Cả 2 thuốc Fibrates đều có rất nhiều công phạt cho nên không thể tự mua thuốc lấy để uống (như Ông đề nghị). Cũng phải theo dõi thử máu như coi chừng chức năng gan.
Ông phải hỏi ý kiến bác sĩ của Ông và xin bác sĩ chỉ dẫn cho liều lượng thuốc và theo dõi an toàn. Người già uống những thuốc loại này càng phải thận trọng hơn nữa về những công phạt của thuốc. Ở Mỹ, bệnh nhân không thể tự uống thuốc như statins hay fibrates mà phải có toa của bác sĩ vì tùy mỗi trường hợp điều trị khác nhau.Thuốc dầu cá 3-omega fatty acids cũng có thể giảm triglycerides nhưng không mạnh.
- Ds Lê Văn Nhân viết:
Hình như người VN thiếu một enzym nào đó để tiêu hóa chất béo và cơm, nên những người này bị Triglycerides lên cao. Tôi nghĩ, nếu người đó bớt ăn cơm và thay vào đó bằng gạo lức hay bánh mì có nhiều chất xơ có thể giảm được. Thuốc Tricor rất tốt, có thể giảm Triglycerides trong vòng một tháng, nhưng như anh bảo có thể có tương tác với statins. Người này bảo đã giảm cholesterol tới mức bình thường nhờ diet nên nếu đúng cũng chỉ dùng Tricor một mình là đủ.
Bác Sĩ Nguyễn Văn Đích viết:
Nói chung, các chất statins, ngày nay được coi là khá an toàn. Ở Anh quốc, zocor được bán tự do.Tác dụng phụ có thể là tăng men gan (thường gặp) và ly giải cơ vân (rhabdomyolysis, ít gặp). Tỉ lệ tăng men gan là 3%, tuy nhiên chỉ có 1% men gan tăng nhiều gấp 3 lần bình thường khiến phải ngưng điều trị.
Trong 5 triệu người dùng statins trong một năm có 1 người chết vì suy gan. Trong các trường hợp men gan tăng nhẹ (1,5 đến 2 lần bình thường) không nhất thiết là do statins mà có thể vì bệnh nhân có các bệnh vốn có khác như gan hóa mỡ (steatosis) hoặc viêm gan siêu vi. Trong một số trường hợp nếu cứ tiếp tục dùng statins, men gan có thể tự động giảm. Một số bác sĩ sẽ quan tâm và giảm liều hoặc ngưng statins. Sau khi men gan trở lại bình thường, có thể thử dùng lại và theo dõi. Trong trường hợp men gan đã tăng cao, có thể dùng thử một lọai statin khác, được coi như an toàn hơn như pravachol.
Ông Phúc không cho biết cholesterol khởi đầu của ông là bao nhiêu, cũng không cho biết đã dùng liều nào tuy nhiên hiện nay ông chỉ dùng régime mà cholesterol lại xuống rất thấp thì chắc rằng cholesterol nguyên thủy cũng không cao lắm. Điều này cũng không phải là lạ vì cách chữa cholesterol cao bao giờ cũng bắt đầu bằng kiểm sóat chế độ dinh dưỡng trước.
Triglycerieds cao nếu không do tiểu đường, uống rượu thì có lẽ vì người Việt nam ăn nhiều cơm quá. Chúng ta, những người còn nói và viết tiếng Việt chắc còn ăn cơm, không ăn như Mỹ hoặc Pháp. Tôi thấy các chất fibrates trong thực tế an tòan và có hiệu quả. Dầu cá 3-omega fatty acid, cũng có hiệu quả tuy ít hơn.
Bs Trần Mạnh Ngô viết thêm:
Hội chứng chuyển hóa X là những rối loạn chuyển hóa do hiện tượng kháng insulin, liên hệ di truyền. Rối loạn chuyển hóa trong hội chứng X tăng cao nguy cơ bệnh tim mạch. Những rối loạn đặc biệt là: kháng insulin, cao huyết áp, rối loạn đông máu (như fibrogen hay plasminogen activator inhibitor tăng cao trong máu), mỡ tốt xuống thấp (low high densities lipids, HDL), mỡ xấu xuống thấp (high low densities lipids, LDL), và mỡ triglycerides lên cao. Bệnh nhân bị hiện tượng căng oxýt hóa (oxidative stress) và hiện tượng tiền viêm (proinflammation) như C-reactive protein tăng cao trong máu. Tế bào nội mô hoạt động bất bình thường. Bệnh nhân có hội chứng chuyển hóa X bị bụng bự, chứa nhiều mỡ. Hội chứng chuyển hóa X có tính chất di truyền, trong cùng dòng họ.
Ngoài hội chứng chuyển hóa X bị triglycerides lên cao, những nguyên nhân khác cũng có thể làm triglycerides lên cao trong máu như: mập phì, không kiểm soát bệnh tiểu đường đúng mức, chức năng tuyến giáp trạng hạ thấp, bệnh thận hay ăn nhiều quá mức không đốt hết năng lượng trong cơ thể. Vài thứ thuốc làm tăng triglycerides như tamoxifen, steroids, beta-blockers (thuốc hạ huyết áp), thuốc lợi tiểu (dieretics), estrogen, và thuốc ngừa thai. Uống nhiều rượu cũng làm triglycerides lên cao trong máu. Hiện tượng viêm tụy tạng (pancreatitis) làm triglyrerides lên cao, nhưng hiếm hơn.
Nếu bệnh nhân không thấy bất cứ những nguyên nhân nào kể trên mà lại có (hay không có) dòng họ bị bệnh tiểu đường, nếu bị triglycerides tăng cao trong máu thì phải lưu ý nguy cơ tiểu đường khi lớn tuổi.
Ngoài những thuốc chữa hypertriglycerides kể trên, bệnh nhân cần giảm cân lượng, ít ăn đường và mỡ, không uống rượu và nên tập thể dục thường xuyên để làm chậm lại phát hiện kháng insulin bệnh tiểu đường.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; Điện Thoại: (714) 547-3915; E-mail: [email protected]; Y Dược Ngày Nay: www.yduocngaynay.com(Hỏi Đáp Y Học).
Gửi ý kiến của bạn
