Khoảng đầu tháng 11/2019, quốc vương Jordan Abdullah tuyên bố không tiếp tục cho Israel thuê đất tại hai khu vực Ghamr và Baqura theo thỏa thuận từ 25 năm trước.
Theo tuyên bố của quốc vương Abdullah: “Tôi tuyên bố chấm dứt hiệu lực với điều khoản đặc biệt trong hiệp ước hòa bình về hai khu vực Ghamr và Baqura, cũng như áp đặt đầy đủ chủ quyền của chúng tôi lên từng tấc đất tại đây”.
Với quyết định mới, Jordan chính thức chấm dứt thỏa thuận cho Israel thuê đất canh tác tại hai khu vực Ghamr và Baqura giáp biên giới với Israel (phía Israel gọi là Tzofar và Naharayim). Đây là một phần trong hiệp ước hòa bình được hai nước ký năm 1994 nhằm chấm dứt cuộc chiến 1948-1994, nhưng hầu hết người dân Jordan coi nó là sự sỉ nhục khi để Israel "chiếm đóng" trên lãnh thổ của họ.
Theo Hiệp ước Hòa bình 1994, Jordan được xác nhận chủ quyền với hai khu vực, nhưng Israel được quyền thuê đất để canh tác nông nghiệp trong 25 năm. Thời hạn thuê đất sẽ được tự động gia hạn nếu không bên nào đưa ra quyết định phản đối trước một năm.
Quốc vương Abdullah từ năm 2018 đã tuyên bố sẽ chấm dứt thỏa thuận bất chấp nguy cơ làm xấu đi quan hệ với Israel. Thông báo về việc thu hồi hai vùng đất của Quốc vương Abdullah nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ và những tràng pháo tay từ các quan chức.
Đối với nông dân Israel canh tác trên hai khu đất sắp bị thu hồi, việc thỏa thuận bị chấm dứt là một đòn giáng mạnh. Theo quan chức hai nước, Jordan sẽ tiếp tục tôn trọng quyền sở hữu của người Israel với tài sản ở Baqura. Tuy nhiên, việc chấm dứt các điều khoản đặc biệt trong thỏa thuận hai nước sẽ khiến công việc của người dân Israel trở nên khó khăn.
Tại Ghamr, toàn bộ thỏa thuận cho thuê đất đã chấm dứt, dù Bộ Ngoại giao Israel tuyên bố chính phủ Jorrdan sẽ cho phép nông dân thu hoạch nông sản trước khi điều khoản đặc biệt hết hạn.
Jordan là một trong hai quốc gia Arab có thỏa thuận hòa bình với Israel và hai nước cũng có quan hệ an ninh chặt chẽ. Tuy nhiên, thỏa thuận cho thuê đất kéo dài 25 năm không được ủng hộ ở Jordan khi đất nước ngày càng có xu hướng thân Palestine.
Sự kết thúc của thỏa thuận diễn ra khi quan hệ Israel và Jordan đang nguội lạnh. Sự bế tắc trong tiến trình hòa bình giữa Israel và Palestine cũng như tranh chấp với Jerusalem, khu vực linh thiêng với cả người Hồi giáo và người Do Thái, cũng là nguyên nhân làm quan hệ hai nước thêm xuống cấp.
Chính sách bênh vực tuyệt đối và vô điều kiện Isarel của tổng thống Trump xem ra sẽ không có tác dụng, trong tình hình khu vực bất ổn, đối đầu như hiện nay.
Gửi ý kiến của bạn
