Hôm nay,  

Mùa Cốm Về Làng Vòng

03/10/199900:00:00(Xem: 7745)
Bạn thân,
Bạn vẫn còn nuối tiếc hương vị bánh cốm Bảo Hiên Rồng Vàng với Thiên Hương Rồng Vàng thuở nào của Sài Gòn" Một thời chúng ta lớn lên và gắn bó với thành phố này, mê hương vị cốm nhai nhẩn nha trên đường tới trường... Nhưng còn một thứ cốm rất mực dân tộc mà tôi biết bạn chưa hề nếm tới: Cốm Làng Vòng. Mời bạn đọc trích đoạn về đời sống của một ngôi làng chuyên nghề làm cốm như sau.
Chúng tôi tìm về làng Vòng (Dịch Vọng - Cầu Giấy, Hà Nội) trong một buổi chiều giữa thu. Người dân làng Vòng đôn hậu chân thành không ai biết rõ gốc tích cái nghề truyền thống của làng. Nhưng những câu chuyện, truyền thuyết về làng cốm thì vẫn truyền lại cho người đời sau. Sinh ra, đã thấy cả nhà mình chân đạp lúa, tay sàng cốm và không quên truyền lại cho con cái, cứ thế mà nghề cốm sống mãi tới ngày nay. Cũng chỉ biết khi xưa, làng nghèo lắm, đói lắm, đói tới mức lúa ngoài đồng chưa kịp chín, dân làng đã gặt vội gặt vàng. Lúa thì non, người thì đói, làm sao để có cái bỏ vào bụng thật nhanh" Lại cũng hấp tấp, dân làng đổ lúa vào chảo rang. Lúa non rang lên vừa thơm vừa ngọt. Khi cái đói qua đi, dân làng mới chợt nảy ra ý định rang lúa non rồi giã, rồi sàng sảy gánh đi đổi hàng hóa cho các gia đình sung túc...
Ngày nay, người làm cốm nhàn hơn, không còn tất bật như xưa, cái thời làm cốm vất vả hơn cả nuôi tằm! 3 giờ sáng đã phải lục tục kéo nhau ra đồng gặt lúa non. Nói non nhưng lúa có trăm dạng non. Chọn lúa thế nào tuỳ thuộc con mắt tinh nghề của dân làm cốm chuyên nghiệp. Lúa trỗ đòng được khoảng 10 ngày, khum khum uốn câu, hạt còn bấm ra sữa là thời điểm thích hợp nhất. Rang lúa là cả một nghệ thuật. Lửa lò phải đỏ đều trong suốt 35-45 phút, không được phép già hoặc non lửa. Nếu quá lửa, khi giã lúa sẽ bị đờn gãy, cốm nát, khô, không đẹp. Nhưng nếu non lửa thì khó giã, cốm không giòn. Rang xong để yên trong 5 phút rồi mới giã. Cốm sàng xong ủ lá ráy (lá ráy dày giữ cho cốm mát, dẻo và không mất hương thơm).
Người sành quà ở Hà Nội phân biệt dễ dàng hương vị từng loại cốm: cốm Vòng, cốm Kẻ Mẩy (Mễ Trì) hay cốm Lủ (Đại Kim). Phải cốm nếp cái hoa vàng ủ lá sen hương thơm, vị ngọt mới là cốm quà đúng điệu!
Cách nay đã lâu lắm, người dân làng Vòng vừa ăn cơm vừa giã lúa, vừa sàng cốm vừa trông con, quần quật cả ngày bên cối, chày, giần, sàng, nồi rang, 12 giờ đêm đặt mình xuống là ngủ díp. Dân thưởng cốm đất Bắc khó quên được cụ Hàm, cốm nòi do cụ làm ra mỏng như lá me, thoảng thơm tinh khôi dễ chịu. Nhiều người cho rằng không còn ai xứng tầm cụ Hàm, nhưng cốm Vòng có nhiều loại: ngon nhất là cốm đầu nia, khi sảy những hạt cốm này bay ra xa, thứ đến là cốm ngon và cuối cùng là cốm gốc nằm dưới đáy sàng.

Không có chuyện cốm giả. Chỉ có người bắt chước cốm làng Vòng. Nhiều người địa phương khác đến phụ việc và rồi học lỏm nhưng cốm Vòng thì vẫn là cốm Vòng, rất khó lẫn. Cốm xanh chỉ vảy thêm hồ cho dẻo, cốm thiếu màu thì cho nước lá giềng vào. Dân làm cốm không dùng phẩm nhuộm. Nếu sấy khô, cốm có thể bảo quản hàng năm.
Do nhu cầu đô thị hóa ngày một cao, diện tích trồng lúa của làng Vòng đang dần thu hẹp. Làng Vòng không trồng được nếp cái hoa vàng bởi đất hẹp, chuột bọ quấy phá nhiều. Người làm cốm sang tận Đông Anh, Gia Lâm mua lúa nếp non chở về bằng xe gắn máy. Lúa non bán theo thửa, người mua phải tự thu hoạch, giá khá cao. Gặt về phải làm ngay trong ngày, không được để lúa khô ảnh hưởng đến độ dẻo của cốm.
Hầu hết các gia đình thuần nông kiêm luôn nghề cốm. Phần vì không muốn bỏ nghề truyền thống, phần tranh thủ lúc nông nhàn tăng thu nhập. Mùa cốm kéo dài suốt mùa thu. Chị Nụ đang sàng cốm trước sân nói với chúng tôi: “Gia đình tôi có 2 vợ chồng, 3 con gái, trung bình mỗi ngày thu khoảng 15 ngàn đồng/người từ nghề cốm.” Đồng hồ đã chỉ 1 giờ chiều, cả nhà chưa ăn cơm trưa, nhìn anh Tuấn - chồng chị vận độc chiếc xà lỏn vừa quệt mồ hôi vừa say sưa làm việc, chúng tôi mới hiểu thêm lòng yêu nghề và nỗi vất vả của anh chị.
Bình thường, các gia đình làm 20-30 kg cốm/ngày. Ngày rằm, mùng mốt là Tết của người làm cốm, lượng sản phẩm có thể lên tới 70kg/ngày. Anh Nguyễn Văn Vượng, một trong những nhà sản xuất cốm kỷ lục về số lượng thổ lộ: “Đủ nhân lực, làm nhiều vẫn bán được. Tối tối chủ cửa hàng trên các phố lớn tới mua buôn, tôi nhập giá 40 ngàn/kg. Còn thừa thì bán rong ở chợ Cửa Nam, Hàng Bè... nhưng mà vất lắm!”
Cốm làng Vòng không phải là cứu cánh cho người nông dân ở đây. Hiếm người nói rằng “thiếu cốm Vòng chúng tôi sống bằng nghề gì"” Nhưng phải công nhận thu nhập của dân làng Cốm đang dần dần bình ổn. Cốm Vòng không chỉ làm quà mà còn là nguyên liệu làm kem và các loại chè, bánh cốm... Có gia đình thu 20-25 triệu từ mùa cốm. Thế nhưng hiện giờ chỉ còn phân nửa số dân làng vẫn kiên quyết bám trụ lại với nghề gia truyền này. Không biết rồi mai đây nó có chịu thất truyền như bao làng nghề khác hay không" Bánh cốm Dịch Vọng do Hội phụ nữ phường Dịch Vọng thành lập và tổ chức sản xuất là một biện pháp tháo gỡ phần nào nỗi lo ấy. Nhưng cách thức sản xuất tại các hộ gia đình còn manh mún, bánh không giữ được quá 3 ngày (thời tiết nóng) và 5 ngày (trời lạnh)…

Bạn thân,
Bạn thấy đó, những hạt cốm quê nhà vương đầy mồ hôi, nước mắt của nông dân làng Vòng. Đó là toàn bộ thế giới của họ từ sáng đến tối. Chỉ để mưu sinh và đem chút niềm vui cho khách phố chợ. Biết tới bao giờ đời họ vui hơn, bạn nhỉ" Để chúng ta cắn hạt cốm mà lòng không bối rối.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tại miền Tây Nam phần VN, từ đầu năm 2004 đến nay, các cơ quan chuyên môn về xây dựng, giao thông, kiến trúc, đã liên tục những cuộc hội thảo, những cuộc họp bàn về định hướng qui hoạch xây dựng TP Cần Thơ trở thành một trung tâm của sông Cửu Long, thậm chí của khu vực Đông Nam Á... Vậy mà ngay giữa lòng thành phố đô hội ấy
Thờì gian gần đây, rất nhiều dân nghèo miền Trung lập nghiệp ở các khu "kinh tế mới" đã phải đối mặt với hạn hán, mất mùa. Nhiều gia đình quay về quê cũ để kiếm sống, và bi thảm hơn là họ trở thành những kẻ vô gia cư ngay trên làng quê mình, như trường hợp của 133 gia đình tại 1 làng ở huyện Hiệp Đức tỉnh Quảng Nam. Báo Người Lao Động viết về tình cảnh của những gia đình này như sau.
Chuyện kể với bạn trong lá thư này xảy ra tại khu khai đá Hòn Sóc thuộc xã Thổ Sơn, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang. Đó là tình trạng mất an toàn lao động vẫn tiếp tục diễn ra nghiêm trọng; hàng ngàn công nhân phải làm việc trong nỗi phập phồng, chẳng biết hiểm họa giáng xuống đầu mình khi nào. Báo Lao Động kể như sau.
Thời gian gần nay, nhiều nông dân ở các quận vùng ven thành phố Sài Gòn đã bán tất cả đất đai với hy vọng đổi đời. Trong tình hình giá đất ngoại thành tăng cao do giới đầu tư địa ốc đổ xô mua, một nông dân nghèo bán vài sào đất, trong phút chốc, có bạc tỉ trong tay
Câu chuyện kể với bạn trong lá thư này xảy ra tại 1 xã của tỉnh Long An, nơi mà chính quyền CSVN địa phương sắp tiến hành giải tỏa ruộng vườn để xây khu công nghiệp. Để được nhận tiền đền bù khi phải di dời nhà, cư dân cả xã này đua nhau xây những căn nhà tạm chỉ trong vòng 1 ngày. Sau đó, họ sẽ làm hồ sơ khai giá nhà, để xin tiền đền bù giải toả nhà. Báo Tuổi Trẻ kể như sau.
Theo báo quốc nội, trong kỳ tuyển sinh viên vào các trường đại học, cao đẳng năm 2003 vưà qua có hàng loạt thí sinh không dự thi, hoặc thi rớt vẫn được xét nguyện vọng 3 vào các trường Đại học dân lập Hùng Vương, Văn Hiến, Học viện Ngân hàng qua hồ sơ chuyển theo đường bưu điện từ hội đồng tuyển sinh các trường Đại học khoa học xã hội-nhân văn, ĐH Bách Khoa, ĐH Kinh tế.
Theo báo quốc nội, thời gian gần nay, các chủ nhà trọ cho sinh viên thuê tại TPSG bắt đầu thông báo nâng giá. Lý do mà họ đưa ra là giá nước tăng từ tháng 7. Nhiều sinh viên nghèo tại các tỉnh không kịp xoay xở. Tin Nhanh VN ghi nhận thực trạng này như sau.
Theo báo Thanh Niên, tại thành phố Cần Thơ, nhiều trường tiểu học có nguy cơ sụp đổ, các bức tường của các phòng học đã xuất hiện các vết nứt. Học sinh ngồi học trong lớp luôn nơm nớp lo sợ tai họa ập xuống. Trình bày thực trạng này, báo TN viết như sau.
Vừa qua, công an CSVN tỉnh Lâm Đồng đã bắt một số dân cá cược chuyên nghiệp tổ chức cá độ tại tỉnh này. Ít ai ngờ, từ thị xã Bảo Lộc đã hình thành nên các đường dây cá độ xuyên quốc gia. Tuy nhiên, những phần tử bị bắt chỉ là các "cò con" mà thôi, trong khi đó, các"đại gia" của các đường dây này vẫn hoạt động công khai. SGGP viết về một số đại gia cá độ túc cầu tại Bảo Lộc (B'Lao) như sau
Theo báo quốc nội, tại VN, số trẻ em bỏ nhà đi hoang, nhất là trẻ em ở nông thôn bỏ quê lên các thành phố lớn kiếm sống , ngày càng gia tăng. Nguyên nhân có phải hoàn toàn từ phía trẻ hay còn những lý do nào khác. Để hiểu rõ hơn vấn đề này, 1 phóng viên báo Giáo Dục-Thời Đại đã tìm đến nhà trọ số 18, tổ 20 Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.