Khi Đức Giáo Hoàng John Paul II qua đời, có những nghi lễ phải được tuân thủ một cách nghiêm ngặt vì những nghi lễ này vừa có tính truyền thống trải qua hàng ngàn năm, lại vừa là những luật lệ được chính Đức Giáo Hoàng John Paul II tu chính vào năm 1996 và trở thành "Hiến Pháp của Tòa Thánh" (Universi Dominici Gregis).
Trong những năm tháng cách đây vài thế kỷ, khi một vị Giáo Hoàng tạ thế, vị Hồng Y có trách nhiệm sẽ dùng chiếc búa bằng bạc, gõ vào trán ngài 3 lần. Nếu ngài không có phản ứng gì, khi đó, tòa thánh mới chính thức tuyên bố "Giáo Hoàng tạ thế!" Sau này, nghi lễ gõ búa được hủy bỏ, và thay vào đó là điều lệ trong Hiến Pháp của Tòa Thánh quy định, khi Đức Giáo Hoàng tạ thế, vị trưởng Hồng Y Đoàn, hay còn gọi là Hồng Y Phòng Bộ (Camerlengo), sẽ có trách nhiệm xác nhận sự tạ thế đó bằng cách, đứng bên thi thể của Đức Giáo Hoàng, kêu tên Thánh của Ngài 3 lần. Khi không thấy Ngài trả lời, lúc đó vị Hồng Y Phòng Bộ mới chính thức xác nhận Ngài đã qua đời, và chiếc Nhẫn Ngư Phủ (Ring of the Fisherman) trong tay Ngài sẽ được tháo gỡ, nghiền nát, và một chiếc Nhẫn Ngư Phủ mới sẽ được đúc cho vị Tân Giáo Hoàng.
Tiếp đó, phát ngôn viên của Đức Giáo Hoàng John Paul II sẽ thông báo Giáo Hoàng tạ thế, ngôi vị Giáo Hoàng bỏ trống (sedes vacantes), và thời kỳ "interregnum" (tính từ khi Đức Giáo Hoàng qua đời cho đến khi tân Giáo Hoàng được bầu) bắt đầu.
Theo Hiến Pháp của Tòa Thánh, thi thể của Đức Giáo Hoàng phải được mai táng trong thời hạn từ 4 đến 6 ngày sau khi Ngài qua đời. Thời hạn tang lễ chỉ kéo dài 9 ngày kể từ ngày Ngài qua đời, và mỗi ngày đều có cử hành Thánh lễ. Sang ngày thứ mười, theo truyền thống, một tang lễ thật long trọng sẽ được cử hành tại Công Trường Thánh Phêrô. Ngày Thứ Ba vừa qua, Tòa Thánh đã cho biết, tang lễ của Đức Giáo Hoàng John Paul II sẽ được cử hành vào Thứ Sáu, 8-4, và thi thể của Ngài sẽ được an táng tại St. Perter's Basilica, nơi yên nghỉ ngàn thu của 147 vị GH tiền nhiệm.
Sau đó, vị Hồng Y Phòng Bộ sẽ điều hành cùng với sự trợ giúp của 3 vị Hồng Y trong số Hồng Y Đoàn đã được chỉ định trước, để điều hành cuộc bầu tân Giáo Hoàng qua một cuộc họp tại Cơ Mật Viện. Theo Hiến Pháp của Tòa Thánh, cuộc bầu tân Giáo Hoàng phải được bắt đầu nội trong thời hạn từ ngày thứ 15 cho tới ngày thứ 20, kể từ ngày Giáo Hoàng qua đời.
Các vị trong Hồng Y Đoàn, bao gồm 117 vị, trong đó có Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh mẫn của Sàigòn, đều có đủ điều kiện để tham dự cuộc bầu tân Giáo Hoàng tại Cơ Mật Viện.
Các vị Hồng Y tham dự cuộc bầu cử sẽ dự Thánh Lễ Cầu Ơn Chúa Thánh Thần được cử hành tại Đền Thánh Phêrô, sau đó sẽ vào nguyện đường Sistine để bầu Giáo Hoàng. Khi mọi người vào hết nguyện đường, cửa sẽ được đóng kín, và có người canh gác cẩn mật, "ngoại bất nhập, nội bất xuất". Đây gọi là Cơ Mật Viện bầu giáo hoàng. Mỗi vị Hồng Y phải long trọng tuyên thệ bảo mật toàn bộ những tin tức quanh cuộc bầu Giáo Hoàng. Nếu Hồng Y nào phá lời thệ ước này, lập tức sẽ bị "án tuyệt thông", bị loại trừ ra khỏi Giáo Hội.
Trong thời gian bầu tân Giáo Hoàng, các vị Hồng Y sẽ cư ngụ tại Khách Sạn Hồng Y, mới được tân trang trị giá 20 triệu Mỹ kim. Có điều, trong suốt thời gian bầu Giáo hoàng, các Hồng Y không được liên hệ bất kỳ cách nào với thế giới bên ngoài, kể cả điện thoại, hay TV cũng không được sử dụng.
Vào buổi sáng kế tiếp, các vị hồng y sẽ tham dự một thánh lễ tại nhà nguyện Điện Sistine và cuộc bầu cử bắt đầu. Theo luật lệ bầu cử Giáo Hoàng được Đức Thánh Cha John Paul VI canh cải, thì chỉ có các vị Hồng Y dưới 80 tuổi mới được tham dự Cơ Mật Viện bầu Đức Tân Giáo Hoàng.
Theo nguyên tắc, bất kì người Công giáo nam giới trưởng thành nào cũng có thể được chọn làm Giáo Hoàng, nhưng trên thực tế, người được chọn phải thụ phong linh mục và là Giám Mục, mới có thể ứng cử cho ngôi vị Giáo Hoàng.
Cuộc chọn bầu Giáo hoàng được diễn ra qua các cuộc bầu phiếu kín. Sau mỗi lần bỏ phiếu, Đức Hồng Y Phòng Bộ và 3 vị hồng y phụ tá sẽ đếm phiếu. Trong quá khứ, để được trúng cử làm tân Giáo Hoàng, phải hội đủ 2/3 số phiếu. Nhưng vào năm 1996, Đức Giáo Hoàng John Paul II đã đổi luật, quy định, nếu sau thời hạn từ 12 đến 13 ngày bỏ phiếu, không có lần nào hội đủ túc số trên, thì sau đó, bất cứ ai hội đủ túc số quá bán là trở thành Tân Giáo Hoàng.
Các vị Hồng Y sẽ bỏ phiếu 2 lần vào buổi sáng, và 2 lần vào buổi chiều. Nếu mỗi cuộc phỏ phiếu mà chưa vị nào đủ túc số thì những phiếu đó sẽ được đốt đi dưới ống khói của điện Sistine thuộc Lâu Đài Vatican, và trộn thêm vào đó hóa chất để khi đốt, khói sẽ thành mầu đen; như vậy những tín hữu đứng dưới công trường thánh Phêrô trông chờ kết quả sẽ biết được rằng chưa có ai thắng cử ngôi Giáo Hoàng.
Khi có kết quả cuộc bầu phiếu và có vị được đắc cử Giáo Hoàng thì khăn vải mầu tím của các Tòa của các hồng y khác sẽ bị hạ xuống, chỉ còn ngai tòa của vị tân cử mà thôi. Lúc đó các phiếu sẽ được đem đốt cùng với chất hóa học tạo ra khói mầu trắng để cho dân chúng đứng dưới công trường biết được là giáo hội đã có Tân Giáo Hoàng. Sau đó, Đức Hồng Y trưởng Hồng Y Đoàn sẽ đến trước tòa của vị đắc cử để hỏi xem vị được bầu có nhận làm Giám Mục thành Roma hay không" Nhận trách nhiệm làm giám mục thành Roma cũng có nghĩa là làm Giáo Hoàng. Sau khi vị này tuyên bố chấp nhận trách nhiệm làm tân Giáo Hoàng, các vị hồng y khác sẽ đến qùy xuống hôn nhẫn của vị Tân Giáo Hoàng và tỏ lòng tôn kính chúc mừng.
Tiếp theo, vị Trưởng Hồng Y Đoàn tiến ra ban công trước đền Thánh Phêrô và hô to: "Chúng ta đã có Giáo Hoàng!" (Habemus papam!), và công bố tên của vị Tân Giáo Hoàng. Bấy giờ vị Tân Giáo Hoàng sẽ tiến ra chào mừng dân chúng và ban phép lành cho mọi người, cũng như cho toàn thế giới.
Cuối cùng, vị Tân Giáo Hoàng sẽ chọn ngày tháng và nơi chốn để làm lễ đăng quang. Thông thường lễ đăng quang sẽ được cử hành một vài ngày sau đó, ngay tại St Peter's.
Trong những năm tháng cách đây vài thế kỷ, khi một vị Giáo Hoàng tạ thế, vị Hồng Y có trách nhiệm sẽ dùng chiếc búa bằng bạc, gõ vào trán ngài 3 lần. Nếu ngài không có phản ứng gì, khi đó, tòa thánh mới chính thức tuyên bố "Giáo Hoàng tạ thế!" Sau này, nghi lễ gõ búa được hủy bỏ, và thay vào đó là điều lệ trong Hiến Pháp của Tòa Thánh quy định, khi Đức Giáo Hoàng tạ thế, vị trưởng Hồng Y Đoàn, hay còn gọi là Hồng Y Phòng Bộ (Camerlengo), sẽ có trách nhiệm xác nhận sự tạ thế đó bằng cách, đứng bên thi thể của Đức Giáo Hoàng, kêu tên Thánh của Ngài 3 lần. Khi không thấy Ngài trả lời, lúc đó vị Hồng Y Phòng Bộ mới chính thức xác nhận Ngài đã qua đời, và chiếc Nhẫn Ngư Phủ (Ring of the Fisherman) trong tay Ngài sẽ được tháo gỡ, nghiền nát, và một chiếc Nhẫn Ngư Phủ mới sẽ được đúc cho vị Tân Giáo Hoàng.
Tiếp đó, phát ngôn viên của Đức Giáo Hoàng John Paul II sẽ thông báo Giáo Hoàng tạ thế, ngôi vị Giáo Hoàng bỏ trống (sedes vacantes), và thời kỳ "interregnum" (tính từ khi Đức Giáo Hoàng qua đời cho đến khi tân Giáo Hoàng được bầu) bắt đầu.
Theo Hiến Pháp của Tòa Thánh, thi thể của Đức Giáo Hoàng phải được mai táng trong thời hạn từ 4 đến 6 ngày sau khi Ngài qua đời. Thời hạn tang lễ chỉ kéo dài 9 ngày kể từ ngày Ngài qua đời, và mỗi ngày đều có cử hành Thánh lễ. Sang ngày thứ mười, theo truyền thống, một tang lễ thật long trọng sẽ được cử hành tại Công Trường Thánh Phêrô. Ngày Thứ Ba vừa qua, Tòa Thánh đã cho biết, tang lễ của Đức Giáo Hoàng John Paul II sẽ được cử hành vào Thứ Sáu, 8-4, và thi thể của Ngài sẽ được an táng tại St. Perter's Basilica, nơi yên nghỉ ngàn thu của 147 vị GH tiền nhiệm.
Sau đó, vị Hồng Y Phòng Bộ sẽ điều hành cùng với sự trợ giúp của 3 vị Hồng Y trong số Hồng Y Đoàn đã được chỉ định trước, để điều hành cuộc bầu tân Giáo Hoàng qua một cuộc họp tại Cơ Mật Viện. Theo Hiến Pháp của Tòa Thánh, cuộc bầu tân Giáo Hoàng phải được bắt đầu nội trong thời hạn từ ngày thứ 15 cho tới ngày thứ 20, kể từ ngày Giáo Hoàng qua đời.
Các vị trong Hồng Y Đoàn, bao gồm 117 vị, trong đó có Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh mẫn của Sàigòn, đều có đủ điều kiện để tham dự cuộc bầu tân Giáo Hoàng tại Cơ Mật Viện.
Các vị Hồng Y tham dự cuộc bầu cử sẽ dự Thánh Lễ Cầu Ơn Chúa Thánh Thần được cử hành tại Đền Thánh Phêrô, sau đó sẽ vào nguyện đường Sistine để bầu Giáo Hoàng. Khi mọi người vào hết nguyện đường, cửa sẽ được đóng kín, và có người canh gác cẩn mật, "ngoại bất nhập, nội bất xuất". Đây gọi là Cơ Mật Viện bầu giáo hoàng. Mỗi vị Hồng Y phải long trọng tuyên thệ bảo mật toàn bộ những tin tức quanh cuộc bầu Giáo Hoàng. Nếu Hồng Y nào phá lời thệ ước này, lập tức sẽ bị "án tuyệt thông", bị loại trừ ra khỏi Giáo Hội.
Trong thời gian bầu tân Giáo Hoàng, các vị Hồng Y sẽ cư ngụ tại Khách Sạn Hồng Y, mới được tân trang trị giá 20 triệu Mỹ kim. Có điều, trong suốt thời gian bầu Giáo hoàng, các Hồng Y không được liên hệ bất kỳ cách nào với thế giới bên ngoài, kể cả điện thoại, hay TV cũng không được sử dụng.
Vào buổi sáng kế tiếp, các vị hồng y sẽ tham dự một thánh lễ tại nhà nguyện Điện Sistine và cuộc bầu cử bắt đầu. Theo luật lệ bầu cử Giáo Hoàng được Đức Thánh Cha John Paul VI canh cải, thì chỉ có các vị Hồng Y dưới 80 tuổi mới được tham dự Cơ Mật Viện bầu Đức Tân Giáo Hoàng.
Theo nguyên tắc, bất kì người Công giáo nam giới trưởng thành nào cũng có thể được chọn làm Giáo Hoàng, nhưng trên thực tế, người được chọn phải thụ phong linh mục và là Giám Mục, mới có thể ứng cử cho ngôi vị Giáo Hoàng.
Cuộc chọn bầu Giáo hoàng được diễn ra qua các cuộc bầu phiếu kín. Sau mỗi lần bỏ phiếu, Đức Hồng Y Phòng Bộ và 3 vị hồng y phụ tá sẽ đếm phiếu. Trong quá khứ, để được trúng cử làm tân Giáo Hoàng, phải hội đủ 2/3 số phiếu. Nhưng vào năm 1996, Đức Giáo Hoàng John Paul II đã đổi luật, quy định, nếu sau thời hạn từ 12 đến 13 ngày bỏ phiếu, không có lần nào hội đủ túc số trên, thì sau đó, bất cứ ai hội đủ túc số quá bán là trở thành Tân Giáo Hoàng.
Các vị Hồng Y sẽ bỏ phiếu 2 lần vào buổi sáng, và 2 lần vào buổi chiều. Nếu mỗi cuộc phỏ phiếu mà chưa vị nào đủ túc số thì những phiếu đó sẽ được đốt đi dưới ống khói của điện Sistine thuộc Lâu Đài Vatican, và trộn thêm vào đó hóa chất để khi đốt, khói sẽ thành mầu đen; như vậy những tín hữu đứng dưới công trường thánh Phêrô trông chờ kết quả sẽ biết được rằng chưa có ai thắng cử ngôi Giáo Hoàng.
Khi có kết quả cuộc bầu phiếu và có vị được đắc cử Giáo Hoàng thì khăn vải mầu tím của các Tòa của các hồng y khác sẽ bị hạ xuống, chỉ còn ngai tòa của vị tân cử mà thôi. Lúc đó các phiếu sẽ được đem đốt cùng với chất hóa học tạo ra khói mầu trắng để cho dân chúng đứng dưới công trường biết được là giáo hội đã có Tân Giáo Hoàng. Sau đó, Đức Hồng Y trưởng Hồng Y Đoàn sẽ đến trước tòa của vị đắc cử để hỏi xem vị được bầu có nhận làm Giám Mục thành Roma hay không" Nhận trách nhiệm làm giám mục thành Roma cũng có nghĩa là làm Giáo Hoàng. Sau khi vị này tuyên bố chấp nhận trách nhiệm làm tân Giáo Hoàng, các vị hồng y khác sẽ đến qùy xuống hôn nhẫn của vị Tân Giáo Hoàng và tỏ lòng tôn kính chúc mừng.
Tiếp theo, vị Trưởng Hồng Y Đoàn tiến ra ban công trước đền Thánh Phêrô và hô to: "Chúng ta đã có Giáo Hoàng!" (Habemus papam!), và công bố tên của vị Tân Giáo Hoàng. Bấy giờ vị Tân Giáo Hoàng sẽ tiến ra chào mừng dân chúng và ban phép lành cho mọi người, cũng như cho toàn thế giới.
Cuối cùng, vị Tân Giáo Hoàng sẽ chọn ngày tháng và nơi chốn để làm lễ đăng quang. Thông thường lễ đăng quang sẽ được cử hành một vài ngày sau đó, ngay tại St Peter's.
Gửi ý kiến của bạn
