PANAMA CITY - Sau khi bị phản đối trong 3 ngày thảo luận tự do mậu dịch với các nước Nam Mỹ, trên đường về nước TT Bush có cơ hội thương lượng với TT Martin Toorijos của Panama - chuyến công du Panama đầu tiên thể hiện chiến lược đa tuyến của ông trong việc mở rộng thị trường thế giới.
Trong lúc Vùng tự do mậu dịch toàn châu Mỹ (FTAA) gặp bế tắc và đàm phán tự do mậu dịch toàn cầu vấp phải các vấn đề gai góc như bảo hộ nông nghiệp, ông Bush nhìn sang những nước riêng lẻ sốt sắng muốn trao đổi với Hoa Kỳ. TT Torrijos tán thành tự do mậu dịch và Panama đang nói chuyện về mậu dịch song phương với Hoa Kỳ.
Hiệp ước mậu dịch Trung Mỹ (CAFTA) tỏ ra là 1 trong những chuyện thành công nhất của TT Bush. Hiệp ước CAFTA đã được QH phê chuẩn gần đây bằng 1 tỉ số phiếu sít sao sau các nỗ lực vận động gay go của Bạch Ốc. Panama không dự phần CAFTA vì Hoa Kỳ thương lượng dựa trên nền tảng khối mậu dịch đã có sẵn gồm Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, cộng hòa Dominique và Nicaragua.
Các phụ tá Bạch Ốc không dự kiến TT Bush từ giã Panama với 1 thỏa thuận đầy đủ - nhưng, TT Bush có thể tìm kiếm tiến bộ nhiều hơn với TT Toorijos so với cuộc đối thoại với TT Silva của Brazil. Các đề tài thảo luận giữa TT Bush và TT Torrijos còn gồm có diệt ma túy và kênh Panama. Hoa Kỳ mở kênh đào này năm 1914 và xây dựng căn cứ quân sự phục vụ các mục đích chiến lược trong vùng. Theo hiệp ước ký năm 1977 giữa TT Carter và Tướng Omar Torrijos, thân phụ của TT đương quyền, Hoa Kỳ bàn giao quyền kiểm soát kênh và vùng bao quanh vào ngày 31-12-1999.
Nếu cử tri Panama đồng ý, Hoa Kỳ sẽ giúp mở rộng kênh với kinh phí 10 tỉ MK. 14% hàng hóa nhập cảng và xuất cảng của Hoa Kỳ đi qua kênh này và 4% trao đổi thương mại của toàn thế giới đi qua đây. Nhưng 10% tàu thuyền của thế giới không thể đi qua, nên cần mở rộng để kênh Panama vẫn là thủy lộ nhanh nhất và dễ dàng nhất nối Thái Bình Dương với Đại Tây Dương. Quyết định mở rộng kênh Panama cần có sự trưng cầu dân ý.
TT Bush và Đệ nhất phu nhân Laura cũng dự định thăm nghĩa trang Corozal, nơi an nghỉ của 5200 công nhân đào kênh và binh sĩ Hoa Kỳ.
Theo tin mới nhận, TT Bush tuyên bố Hoa Kỳ và Panama đang đến gần thỏa ước song phương - sau cuộc hội đàm với TT Torrijos, ông nói "Chúng tôi đang ở giữa tiến trình thương lượng tự do mậu dịch - chúng tôi đang tiếp tục làm việc về thỏa ước ấy, vì phúc lợi của nhân dân 2 nước".
Send comment
