Một độc giả của quí báo, ông Laurence Tran, có viết về bài của tôi đăng trên báo Herald Sun (Melbourne) ngày 27/11/2000, được Saigon Times cho đăng lại 2 tuần trước, cho rằng tôi không chính xác.
Bài trên Herald Sun là một trong hơn 10 lá thư và bài bình luận mà CĐNVTD/UC đã đăng trên nhiều cơ sở truyền thông lớn của Úc và của thế giới trong năm 2000. Đây là một phần trong nỗ lực của CĐNVTD/UC nhằm phổ biến về việc giam giữ tù nhân chính trị và các vi phạm nhân quyền khác của nhà cầm quyền VN. Chúng tôi hy vọng quí độc giả của Saigon Times, mỗi khi có dịp, cũng cho bạn hữu người Úc của mình biết về tệ trạng độc tài và đàn áp tự do báo chí, tôn giáo v.v. ở VN. Những người như những giáo dân PGHH vừa phải rạch bụng, rạch cổ để đòi tự do tôn giáo, hay LM Nguyễn Văn Lý, Thầy Thích Không Tánh v.v. không dễ dàng lên tiếng. Nhưng, may mắn được sống ở nước tự do, chúng ta có thể lên tiếng thay cho họ. Sự lên tiếng của quí vị rất cần thiết để hỗ trợ cho những công tác vận động của CĐNVTD/UC với những thế lực quan trọng trong nước Úc.
Độc giả trên cho rằng việc dịch sai bài diễn văn là việc nhỏ là quá nhỏ so với những "thành công" đáng được ghi nhận, là việc TT Clinton được phép đọc diễn văn trực tiếp truyền hình và được gặp Đức Tổng Giám Mục Phạm Minh Mẫn, và DB Sanchez được đi thăm vài nhân vật đối lập.
Thưa, đây là những quyền tự do căn bản của con người. Nếu có báo chí, truyền hình độc lập, thì đã không cần phải có thương lượng với nhà nước để TT Clinton được trực tiếp truyền hình. Nếu nhà nước đừng hãm hại và lũng đoạn các giáo hội, thì không phải chỉ có TT Clinton mà nhiều người khác cũng được gặp Đức TGM, Thầy Thích Quảng Độ, v.v., mà không cần phải được nhà nước cho phép. Nếu không có đàn áp đối lập, thì việc DB Sanchez gặp các vị đối lập đã là một việc đương nhiên.
Sách lược của những kẻ độc tài núp sau lưng công an để cai trị VN, là đàn áp và bòn rút dân thẳng tay; đến khi cần phải nới ra thì nới ra một chút, và đồng thời hô hào là đã cải tiến: vừa để dân bớt chống đối, vừa để dễ nhận thêm tiền viện trợ của thế giới. Họ mong muốn mọi người chỉ ghi nhận sự nới lỏng mà không đẩy mạnh việc đòi quyền tự do. Nếu mắc bẫy đó, thì ngay cả sự nới lỏng chưa chắc đã kéo dài.
Núp sau bạo lực để đàn áp dân, thay vì đối diện với dân trong một cuộc bầu cử tự do, là hèn nhát. Những kẻ hèn nhát đó sẽ chỉ trả lại quyền tự do cho dân nếu bị đòi; còn nếu chúng ta chỉ "ghi nhận", thì dân tộc Việt cứ đời đời phải ngửa tay mong chờ họ nới lỏng.
Dưới đây, tôi xin trả lời và trình bày một số điểm khác:
1- Lúc viết bài đến Herald Sun, tôi dựa trên bản tin mới nhất, ngày 17/11, của Reuters về việc thông dịch không chính xác và tiếng ồn trên truyền hình át mất tiếng trong bài diễn văn của TT Clinton. Độc giả trên biết rằng mãi mấy ngày sau khi bài được đăng trên Herald Sun 27/11, thì vào ngày 1/12 mới có tin cho hay những chi tiết mà ông ấy dẫn chứng. Vì vậy, độc giả này không đúng khi cho rằng tôi biết những chi tiết này lúc viết bài đến Herald Sun.
3- Các chi tiết nói trên là do Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đưa ra để giải thích rằng lỗi không phải của họ. Tôi không mấy tin lời giải thích này, vì 2 lý do. Thứ nhất là chỉ các câu liên quan đến nhân quyền mới bị trục trặc - một sự trùng hợp có xác xuất rất thấp, gần như không bao giờ xảy ra. Thứ nhì, người được chọn làm thông ngôn cho diễn văn của TT phải là một thông ngôn có khả năng cao. Những thông ngôn như thế, chẳng hạn như những người làm việc ở nghị trường Liên Hiệp Quốc, đều có khả năng thông ngôn trơn tru và chính xác, bỏ ngoài tai các yếu tố có thể khiến họ phân tâm, và không cần phải có sẵn bản văn nguyên văn trước mặt. Việc dịch tiếng Anh qua tiếng Việt tuy khó nhưng có lẽ không khó hơn dịch qua tiếng Hoa hay nhiều ngôn ngữ khác. Xưa nay, tôi chưa bao giờ nghe đến bản diễn văn nào khác của TT Hoa Kỳ bị trục trặc khi được dịch.
4- Vì số chữ bị giới hạn để vừa khít với chỗ trên báo Herald Sun, tôi không nêu đích danh một Tướng CSVN nào, và cũng không trích nguyên văn các bài rất dài của họ. Tuy nhiên, câu "Kẻ thù đang nỗ lực tìm cách phá hủy độc quyền của Đảng ta" tóm tắt một cách chính xác luận điệu mà các kẻ độc tài đang cai trị VN, trong đó có Tướng Lê Văn Dũng mà độc giả trên nhắc đến, luôn luôn dùng mỗi khi thế giới lên tiếng về nhân quyền.
5- Độc giả trên cho rằng văn phạm tiếng Anh của tôi sai. Tôi không nghĩ thế, vả lại nếu có sai thì người Chủ Bút của Herald Sun đã sửa (họ có cắt mất chữ để vừa trong chỗ trên báo). Tuy nhiên, tôi xin cảm ơn thiện chí của ông ấy khi nhắc rằng cần phải cẩn thận về việc này.
Kính
Đoàn Việt Trung
19/12/2000