Chiếm được thành phố chiến lược Mazar-e-Sharif là một thắng lợi quan trọng nhất của Liên minh chống Taliban kể từ khi Mỹ khởi sự không kích Afghanistan ngày 7-10. Ba ngày sau khi chiếm được Mazar, quân Liên minh lần lượt chiếm được ba tỉnh miền Bắc, kiểm soát được 40% lãnh thổ. Quân Taliban mât tinh thần đã đầu hàng hay bị giết, còn lại bỏ chạy về phía Nam để tập hợp ở phòng tuyến Bắc Kabul. Lúc đầu người ta dè dặt về tin tức mặt trận, nhưng nay chiến cuộc đã có một khúc quanh cụ thể.
Từ Mazar, Liên quân đã có thể lập được một "cây cầu lộ vận" đến biên giới Uzbekistan 20 dậm về phía Bắc, để chuyển viện trợ nhân đạo và quân sự đến khu vực Liên minh mới chiếm. Những toán lực lượng đặc biệt của Mỹ đã có mặt ở Mazar để giúp Liên minh về liên lạc và giao thông tiếp vận. Trong ba tỉnh bị Liên minh chiếm cuối tuần qua có tỉnh Taktar mà tỉnh lỵ là Taloqan, cách Mazar 140 dậm về phía Đông, nghĩa là gần biên giới Pakistan hơn, nhất là cũng cách lãnh thổ Kashmir không bao xa. Khi quân Liên minh tiến vào Taktar, hàng trăm quân gốc Pakistan thân Taliban đã bị giết, nhiều người đầu hàng. Những người này cư ngụ ở Kashmir, nơi có tranh chấp đất đai giữa Pakistan và Ấn Độ từ mấy chục năm qua.
Sau Mazar, trận đánh chính sẽ diễn ra ở Kabul chăng" Mặc dù quân Liên minh nói đã tập trung đủ quân để có thể mở trận đánh chiếm thủ đô trong những ngày tới, nhưng Tổng Thống Bush tuyên bố ông yêu cầu Liên minh tập trung nhiều quân ở phía Bắc Kabul và hãy khoan tấn công thẳng vào thành phố, chờ lập xong chính phủ mới. Nhưng thứ hai đầu tuần những trận giao tranh dữ dội đã diễn ra ở Bắc Kabul. Liên quân có phi cơ Mỹ yểm trợ. Tại thủ đô có khoảng 1 triệu dân, phần đông là người sắc tộc Pashtun ở miền Nam và nhóm giáo sĩ cầm đầu Taliban cũng là gốc Pashtun. Dân cư Kabul không dám hé răng chống đối bọn Taliban, vì chống là bị kết tội "phản đạo" và bị hành quyết ngay tức khắc.
Mũi dùi tấn công của quân Liên minh Bắc còn nhằm về một hướng khác. Một tỉnh quân Liên minh chiếm được nằm ở phía Tây Kabul là tỉnh Bamiyan, trong tỉnh này có hai tượng Phật lớn nhất thế giới đã bị Taliban đặt mìn phá nổ năm ngoái. Liên quân cũng chiếm tỉnh Badghis và tiến vào tỉnh lỵ Qala-i-Nau, nằm cách thành phố Herat 25 dậm về phía Đông. Herat có một tầm quan trọng đặc biệt về chính trị. Herat ở gần biên giới Iran, nước Hồi giáo Shiite, là trung tâm văn hóa và tinh thần của dân Afghsnistan theo Hồi giáo Shiite cũng như Iran, còn đa số dân Pashtun ở phương Nam Afghanistan là Hồi giáo Sunnite. Chính vì thế Iran đã không có thiện cảm với Taliban và chấp nhận tham gia ủy ban LHQ thành lập một chính quyền mới ở Afghanistan. Nếu quân Liên minh chiếm được Herat, họ sẽ được dân chúng địa phương hoan nghênh, mở đường cho Iran có thể trực tiếp viện trợ cho dân Shiite trong vùng này.
Herat cũng có tầm quan trọng chiến lược. Herat nối liền với Kandahar ở miền Nam bằng một xa lộ dài 300 dậm do Liên Xô xây dựng năm xưa. Sau khi chiếm được Herat, nhờ Không quân Mỹ yểm trợ tiến quân trên lộ, quân Liên Minh có thể uy hiếp Kandahar, đại bản doanh của bọn tu sĩ Taliban cầm quyền. Không quân Mỹ đã nhiều lần oanh tạc dữ dội Kandahar và một toán Biệt kích Mỹ đã nhẩy xuống vùng này thám sát. Cũng tại Kandahar, tòa nhà riêng của Mullah (Tu sĩ) Omar, lãnh đạo tối cao Taliban, đã bị Không quân Mỹ đánh sập từ nhiều tuần trước, hầm trú ẩn của Omar đã bị trúng phi đan xuyên phá, nhưng Omar đã thoát ra ngoài từ trước chỉ có một số thân nhân chết.
Mục tiêu chiến lược của Mỹ có thể là nhằm yểm trợ cho quân Liên minh chiếm Kandahar. Đây là điều hợp lý, bởi vì muốn phá tan một chế độ cứng rắn như Taliban, không có cách nào tốt bằng chia rẽ chế độ đó với dân chúng. Trong các sắc dân Pashtun ở miền Nam Afghanistan, vẫn có những thành phần ngấm ngầm chống Taliban, cho đến nay họ bắt buộc phải ủng hộ Taliban chỉ vì họ sợ bàn tay đàn áp đẫm máu của chế độ này.
Vào đầu tuần này, tin tức chiến sự vẫn dồn dập. Nhưng bất cứ trong trường hợp nào, chỉ cần Liên minh chống Taliban giữ vũng được những cứ điểm then chốt, cuộc chiến tranh do Mỹ phát động và lãnh đạo sẽ giải tỏa được ba áp lực. Thứ nhất là tôn giáo. Mùa chay Ramadan của Hồi giáo sẽ bắt đầu cuối tuần này, nếu Taliban phản công trong mùa Chay, Mỹ sẽ có lý do để dội bom mạnh hơn nữa mà không chút kiêng dè. Thứ hai là thời tiết, mùa đông đã đến. Quân Taliban không có đủ quân trang đánh trong mùa tuyết, nhưng quân Liên minh nhờ những trận thắng mới và được Mỹ viện trợ đầy đủ về vũ khí và quân trang sẽ có nhiều ưu thế. Không quân Mỹ có những dụng cụ điện tử hiện đại hơn trước rất nhiều, có thể hoạt động trong bất cứ thời tiết nào. Mưa tuyết và sương mù không thể cản trở được hoạt động của phi cơ Mỹ, nhất là các phi cơ trinh sát không người lái có thể bay thấp để phối hợp với quân trên bộ. Tình thế này có nghĩa là trong mùa đông, Taliban chỉ có thể thủ chớ không thể phản công, và quân Liên minh có thể công nhiều hơn thủ.
Về dự luận, chiến thắng của Liên minh ở Mazar-e-Sharif đã làm sự đoàn kết quốc tế mạnh hơn và làm dân chúng Mỹ rất phấn khởi. Những mối lo ngại về khủng bố vi trùng đã bớt nhiều, sau khi FBI phát hiện được những manh mối mới về "độc thư" anthrax. Bin Laden khoe đã có bom nguyên tử, nhưng không ai có thể tin. Đó chỉ là một đòn tuyên truyền vụng về khi nhìn thấy bước đường cùng đã đến với bản thân và tổ chức khủng bố al-Qaida.
Gửi ý kiến của bạn
