Không ai có thể tự tin là sẽ đoán chính xác các chuyển biến ở Biển Đông. Nhưng thấy rõ rằng, Tổng thống Philippines đang chuyển sang môn võ mới... Có phải Nhu Đạo vào cận chiến sẽ có lợi hơn là đứng từ xa tung quyền cước?
Không ai biết chính xác, chỉ thấy như dường Philippines xa Mỹ dần... và thân với Hoa Lục hơn. Như thế, có cứu nổi lãnh hải chăng? Việt Nam sẽ đứng ở đâu trong ván cờ mới, trong khi Trung Quốc bơm tiền vào mua chuộc Lào và Cam Bốt...
Bản tin BBC ghi rằng Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tiết lộ ông ngoại ông là người Hoa và nói "chỉ có Trung Quốc mới giúp chúng tôi".
Những chi tiết nói trên được nêu ra trong cuộc phỏng vấn độc quyền của ông Duterte dành cho Tân Hoa Xã, hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc, trước thềm chuyến thăm chính thức nước này (18-21/10).
Quan hệ giữa hai nước Philippines và Trung Quốc được ông tổng thống mô tả là "láng giềng hữu nghị", và ông hết lời ca ngợi Trung Quốc.
Theo ông Duterte, người dân Trung Hoa cần cù và chính phủ thì sáng suốt.
"Trung Quốc đã giành được sự kính trọng của cộng đồng quốc tế một cách hết sức xứng đáng."
Ông Rodrigo Duterte nói Trung Quốc "là nước lớn, hào phóng", trong khi thực hiện công cuộc phát triển của mình không quên giúp đỡ các nước nghèo và lạc hậu như ở châu Phi và Đông Nam Á.
BBC ghi lời Ông Duterte nói Philippines cần giữ quan hệ thân thiết và học hỏi kinh nghiệm thành công của Trung Quốc, nhất là khi toàn cầu khủng hoảng nhưng kinh tế và thương mại của Trung Quốc vẫn phát triển tốt đẹp.
Đề cập tới chủ đề Biển Đông, ông Duterte nói lập trường của Manila là đàm phán thay vì đối đầu.
"Chiến tranh không phải là giải pháp."
Ông nhấn mạnh cần thảo luận nhiều hơn trên tinh thần hữu nghị, hợp tác kinh tế thương mại và nói ông sẵn sàng cộng tác với Trung Quốc để phát triển vùng biển mà Manila gọi là Biển Tây Philippines.
Tổng thống Duterte cũng nói rõ rằng ông phản đối sự can thiệp của các nước khác vào Biển Đông:
"Tôi không muốn các nước khác tham gia vào đàm phán mà chỉ muốn nói chuyện trực tiếp với Trung Quốc."
Trong khi đó, bản tin VOA nêu một câu hỏi đầy quan ngại: Philippines quay lưng với Mỹ, Việt Nam nên làm gì?
VOA ghi rằng dù sự dịch chuyển chính sách đối ngoại đột ngột của Philippines khiến nhiều người kinh ngạc, song đây lại là một bước đi có tính toán và “đúng hướng” về mặt chiến lược, theo lời luật sư Vũ Đức Khanh, giáo sư luật tại Đại học Ottawa và là nhà quan sát tình hình Biển Đông.
Bản tin VOA ghi lời luật sư Vũ Đức Khanh:
“Ông Duterte muốn đẩy Hoa Kỳ vào thế khẳng định Hiệp ước Hỗ tương Quốc phòng năm 1951 có giá trị tới mức độ như thế nào. Vì dưới thời Tổng thống [Benigno] Aquino, Hoa Kỳ lúc nào cũng nói rằng sẽ không can thiệp trong vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông mà chỉ bảo vệ quyền tự do hàng hải và hàng không trong khu vực. Điều đó dẫn tới một điểm là các quốc gia đồng minh của Mỹ trong khu vực rất nóng lòng muốn biết Hoa Kỳ sẽ làm gì nếu Trung Quốc có những động thái mạnh.”
Năm 2012, Trung Quốc chiếm Bãi cạn Scarborough cách bờ biển của Philippines 210 kilômét. Hành động này khiến Philippines tức giận đệ đơn kiện Trung Quốc lên Tòa án Trọng tài Quốc tế ở La Haye vào năm 2013 và nhận được phán quyết có lợi vào tháng 7 vừa qua.
Luật sư Khanh cho rằng một cuộc tập trận chung giữa Philippines và Trung Quốc trong tương lai gần là “điều không tưởng,” nhưng ông nhấn mạnh điều quan trọng là “ông Duterte sẽ nhận được cái gì và Bắc Kinh sẽ nhận được cái gì” từ chuyến đi này.
“Ông [Duterte] sẽ đạt được rất nhiều về cơ hội kinh tế,” luật sư Khanh nói, lưu ý số lượng các doanh nghiệp tháp tùng ông Duterte trong chuyến đi này.
Trong khi đó, bản tin RFI ghi nhận: Philippines có kế hoạch tập trận chung với Nga và Trung Quốc.
Vài giờ trước khi chính thức công du Trung Quốc, tổng thống Philippines Rodirgo Duterte tuyên bố sẽ ngưng tập trận với Mỹ, nhưng sẽ cùng với Trung Quốc và Nga thao diễn quân sự. Ông Duterte quan niệm, trong cuộc chiến chống khủng bố, Manila cần được Bắc Kinh hỗ trợ.
Trả lời đài truyền hình Phượng Hoàng của Hồng Kông ngày 17/10/2016, ông Duterte nhấn mạnh: cuộc tập trận vừa kết thúc tuần qua với Mỹ là «lần cuối cùng» do ông không muốn quân đội Philippines bị «làm nhục». Ông Duterte không đi sâu vào chi tiết trong quyết định ngưng tập trận chung với Hoa Kỳ, đồng minh truyền thống của Philippines.
Kể từ ngày Thứ Ba 18/10/2016, tổng thống Duterte chính thức công du Trung Quốc trong bốn ngày. Sau phán quyết hồi tháng 7/2016 của Tòa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye bất lợi cho Trung Quốc về Biển Đông, lãnh đạo Philippines nhấn mạnh mong muốn cải thiện quan hệ với Bắc Kinh.
Về mặt quân sự, ông Duterte chủ trương trông cậy vào vũ khí của Nga và Trung Quốc. Trả lời đài truyền hình Hồng Kông, tổng thống Philippines quan niệm Hải quân nước này cần được trang bị loại tàu nhỏ của Trung Quốc để chống lại «quân khủng bố» và Manila cần được Bắc Kinh hỗ trợ trong công cuộc bài trừ khủng bố: «Không được Trung Quốc ủng hộ, Philippines sẽ khó hoàn thành mục tiêu đó».
RFI ghi thêm:
“Theo giới quan sát, tại Bắc Kinh lần này, lãnh đạo Philippines sẽ tránh đề cập tới hồ sơ Biển Đông, trọng tâm chuyến công du Trung Quốc đầu tiên của ông Duterte sẽ được dành cho vế kinh tế và thương mại. Bằng chứng rõ rệt nhất là ông dẫn dầu một phái đoàn cả trăm doanh nhân Philippines đến Bắc Kinh.”
Trong khi đó, VN còn bị nhức nhối với Cam Bốt.
Bản tin khác của RFI đã phỏng vấn giáo sư Ngô Vĩnh Long, nhà nghiên cứu kỳ cựu về châu Á và Biển Đông tại Đại Học Maine Hoa Kỳ, từ ngày Cam Bốt bắt đầu chạy theo Trung Quốc, nước này đã từng có một số động thái có hại cho Việt Nam rồi, cho nên, việc Bắc Kinh và Phnom Penh củng cố thêm quan hệ nhân chuyến thăm của Tập Cận Bình cũng sẽ không tai hại gì hơn đối với Việt Nam so với những gì mà Cam Bốt đã làm:
«Trung Quốc đã mua chuộc ông Hun Sen từ lâu, một phần vì ông ấy cần có sự hỗ trợ của Trung Quốc để giữ vững vai trò của mình trước bao đối kháng trong nước. Nhưng tôi nghĩ Cam Bốt không có thể làm gì hơn đối với việc đe doạ an ninh của Việt Nam mà Cam Bốt đã không làm rồi, kể cả trên hồ sơ Biển Đông.
Về an ninh trực tiếp thì chính quyền Cam Bốt cũng như phe đối lập trong vài năm qua đã cho phá quấy dọc biên giới giữa hai nước, có khi đã gây thương tích cho các người Việt ở các vùng đó. Chính Hun Sen cũng đã sai quan chức đi khắp nơi tìm kiếm bản đồ để chứng minh những vùng có sự cố đã xảy ra là của Cam Bốt…
Về hồ sơ Biển Đông thì khi Cam Bốt còn là chủ tịch ASEAN (2012) đã lạm quyền không cho ra thông cáo chung về Biển Đông, năm nay cũng đã thông đồng với Lào, trước áp lực của Trung Quốc, để làm việc tương tự.
Nếu năm sau Cam Bốt lại tiếp tục, thì tôi nghĩ sẽ có phản ứng mạnh từ nhiều nơi, và việc này sẽ giúp ASEAN bỏ điều khoản phải đồng thuận khi đưa ra thông cáo chung. Nếu không thì ASEAN sẽ phải suy nghĩ đến việc khiển trách Cam Bốt đã gây ra mất đoàn kết trong hiệp hội này. Dẫu sao thì Cam Bốt sẽ bị cô lập và ASEAN sẽ phải đi đến cải cách.»
Rõ ràng là ván cờ khó cho Việt Nam. Chỉ có cách là tự dựa vào nội lực, vì hễ nghiêng sang Mỹ hay TQ đều sẽ hỏng. Thế nào là nội lực: cần một hội nghị Diên Hồng, nơi ai cũng có tiếng nói, để trăm người như một, nhìn thấy thế trận hiểm nguy cần chung sức gánh vác. Đó là dân chủ thực sự.
Không ai biết chính xác, chỉ thấy như dường Philippines xa Mỹ dần... và thân với Hoa Lục hơn. Như thế, có cứu nổi lãnh hải chăng? Việt Nam sẽ đứng ở đâu trong ván cờ mới, trong khi Trung Quốc bơm tiền vào mua chuộc Lào và Cam Bốt...
Bản tin BBC ghi rằng Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tiết lộ ông ngoại ông là người Hoa và nói "chỉ có Trung Quốc mới giúp chúng tôi".
Những chi tiết nói trên được nêu ra trong cuộc phỏng vấn độc quyền của ông Duterte dành cho Tân Hoa Xã, hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc, trước thềm chuyến thăm chính thức nước này (18-21/10).
Quan hệ giữa hai nước Philippines và Trung Quốc được ông tổng thống mô tả là "láng giềng hữu nghị", và ông hết lời ca ngợi Trung Quốc.
Theo ông Duterte, người dân Trung Hoa cần cù và chính phủ thì sáng suốt.
"Trung Quốc đã giành được sự kính trọng của cộng đồng quốc tế một cách hết sức xứng đáng."
Ông Rodrigo Duterte nói Trung Quốc "là nước lớn, hào phóng", trong khi thực hiện công cuộc phát triển của mình không quên giúp đỡ các nước nghèo và lạc hậu như ở châu Phi và Đông Nam Á.
BBC ghi lời Ông Duterte nói Philippines cần giữ quan hệ thân thiết và học hỏi kinh nghiệm thành công của Trung Quốc, nhất là khi toàn cầu khủng hoảng nhưng kinh tế và thương mại của Trung Quốc vẫn phát triển tốt đẹp.
Đề cập tới chủ đề Biển Đông, ông Duterte nói lập trường của Manila là đàm phán thay vì đối đầu.
"Chiến tranh không phải là giải pháp."
Ông nhấn mạnh cần thảo luận nhiều hơn trên tinh thần hữu nghị, hợp tác kinh tế thương mại và nói ông sẵn sàng cộng tác với Trung Quốc để phát triển vùng biển mà Manila gọi là Biển Tây Philippines.
Tổng thống Duterte cũng nói rõ rằng ông phản đối sự can thiệp của các nước khác vào Biển Đông:
"Tôi không muốn các nước khác tham gia vào đàm phán mà chỉ muốn nói chuyện trực tiếp với Trung Quốc."
Trong khi đó, bản tin VOA nêu một câu hỏi đầy quan ngại: Philippines quay lưng với Mỹ, Việt Nam nên làm gì?
VOA ghi rằng dù sự dịch chuyển chính sách đối ngoại đột ngột của Philippines khiến nhiều người kinh ngạc, song đây lại là một bước đi có tính toán và “đúng hướng” về mặt chiến lược, theo lời luật sư Vũ Đức Khanh, giáo sư luật tại Đại học Ottawa và là nhà quan sát tình hình Biển Đông.
Bản tin VOA ghi lời luật sư Vũ Đức Khanh:
“Ông Duterte muốn đẩy Hoa Kỳ vào thế khẳng định Hiệp ước Hỗ tương Quốc phòng năm 1951 có giá trị tới mức độ như thế nào. Vì dưới thời Tổng thống [Benigno] Aquino, Hoa Kỳ lúc nào cũng nói rằng sẽ không can thiệp trong vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông mà chỉ bảo vệ quyền tự do hàng hải và hàng không trong khu vực. Điều đó dẫn tới một điểm là các quốc gia đồng minh của Mỹ trong khu vực rất nóng lòng muốn biết Hoa Kỳ sẽ làm gì nếu Trung Quốc có những động thái mạnh.”
Năm 2012, Trung Quốc chiếm Bãi cạn Scarborough cách bờ biển của Philippines 210 kilômét. Hành động này khiến Philippines tức giận đệ đơn kiện Trung Quốc lên Tòa án Trọng tài Quốc tế ở La Haye vào năm 2013 và nhận được phán quyết có lợi vào tháng 7 vừa qua.
Luật sư Khanh cho rằng một cuộc tập trận chung giữa Philippines và Trung Quốc trong tương lai gần là “điều không tưởng,” nhưng ông nhấn mạnh điều quan trọng là “ông Duterte sẽ nhận được cái gì và Bắc Kinh sẽ nhận được cái gì” từ chuyến đi này.
“Ông [Duterte] sẽ đạt được rất nhiều về cơ hội kinh tế,” luật sư Khanh nói, lưu ý số lượng các doanh nghiệp tháp tùng ông Duterte trong chuyến đi này.
Trong khi đó, bản tin RFI ghi nhận: Philippines có kế hoạch tập trận chung với Nga và Trung Quốc.
Vài giờ trước khi chính thức công du Trung Quốc, tổng thống Philippines Rodirgo Duterte tuyên bố sẽ ngưng tập trận với Mỹ, nhưng sẽ cùng với Trung Quốc và Nga thao diễn quân sự. Ông Duterte quan niệm, trong cuộc chiến chống khủng bố, Manila cần được Bắc Kinh hỗ trợ.
Trả lời đài truyền hình Phượng Hoàng của Hồng Kông ngày 17/10/2016, ông Duterte nhấn mạnh: cuộc tập trận vừa kết thúc tuần qua với Mỹ là «lần cuối cùng» do ông không muốn quân đội Philippines bị «làm nhục». Ông Duterte không đi sâu vào chi tiết trong quyết định ngưng tập trận chung với Hoa Kỳ, đồng minh truyền thống của Philippines.
Kể từ ngày Thứ Ba 18/10/2016, tổng thống Duterte chính thức công du Trung Quốc trong bốn ngày. Sau phán quyết hồi tháng 7/2016 của Tòa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye bất lợi cho Trung Quốc về Biển Đông, lãnh đạo Philippines nhấn mạnh mong muốn cải thiện quan hệ với Bắc Kinh.
Về mặt quân sự, ông Duterte chủ trương trông cậy vào vũ khí của Nga và Trung Quốc. Trả lời đài truyền hình Hồng Kông, tổng thống Philippines quan niệm Hải quân nước này cần được trang bị loại tàu nhỏ của Trung Quốc để chống lại «quân khủng bố» và Manila cần được Bắc Kinh hỗ trợ trong công cuộc bài trừ khủng bố: «Không được Trung Quốc ủng hộ, Philippines sẽ khó hoàn thành mục tiêu đó».
RFI ghi thêm:
“Theo giới quan sát, tại Bắc Kinh lần này, lãnh đạo Philippines sẽ tránh đề cập tới hồ sơ Biển Đông, trọng tâm chuyến công du Trung Quốc đầu tiên của ông Duterte sẽ được dành cho vế kinh tế và thương mại. Bằng chứng rõ rệt nhất là ông dẫn dầu một phái đoàn cả trăm doanh nhân Philippines đến Bắc Kinh.”
Trong khi đó, VN còn bị nhức nhối với Cam Bốt.
Bản tin khác của RFI đã phỏng vấn giáo sư Ngô Vĩnh Long, nhà nghiên cứu kỳ cựu về châu Á và Biển Đông tại Đại Học Maine Hoa Kỳ, từ ngày Cam Bốt bắt đầu chạy theo Trung Quốc, nước này đã từng có một số động thái có hại cho Việt Nam rồi, cho nên, việc Bắc Kinh và Phnom Penh củng cố thêm quan hệ nhân chuyến thăm của Tập Cận Bình cũng sẽ không tai hại gì hơn đối với Việt Nam so với những gì mà Cam Bốt đã làm:
«Trung Quốc đã mua chuộc ông Hun Sen từ lâu, một phần vì ông ấy cần có sự hỗ trợ của Trung Quốc để giữ vững vai trò của mình trước bao đối kháng trong nước. Nhưng tôi nghĩ Cam Bốt không có thể làm gì hơn đối với việc đe doạ an ninh của Việt Nam mà Cam Bốt đã không làm rồi, kể cả trên hồ sơ Biển Đông.
Về an ninh trực tiếp thì chính quyền Cam Bốt cũng như phe đối lập trong vài năm qua đã cho phá quấy dọc biên giới giữa hai nước, có khi đã gây thương tích cho các người Việt ở các vùng đó. Chính Hun Sen cũng đã sai quan chức đi khắp nơi tìm kiếm bản đồ để chứng minh những vùng có sự cố đã xảy ra là của Cam Bốt…
Về hồ sơ Biển Đông thì khi Cam Bốt còn là chủ tịch ASEAN (2012) đã lạm quyền không cho ra thông cáo chung về Biển Đông, năm nay cũng đã thông đồng với Lào, trước áp lực của Trung Quốc, để làm việc tương tự.
Nếu năm sau Cam Bốt lại tiếp tục, thì tôi nghĩ sẽ có phản ứng mạnh từ nhiều nơi, và việc này sẽ giúp ASEAN bỏ điều khoản phải đồng thuận khi đưa ra thông cáo chung. Nếu không thì ASEAN sẽ phải suy nghĩ đến việc khiển trách Cam Bốt đã gây ra mất đoàn kết trong hiệp hội này. Dẫu sao thì Cam Bốt sẽ bị cô lập và ASEAN sẽ phải đi đến cải cách.»
Rõ ràng là ván cờ khó cho Việt Nam. Chỉ có cách là tự dựa vào nội lực, vì hễ nghiêng sang Mỹ hay TQ đều sẽ hỏng. Thế nào là nội lực: cần một hội nghị Diên Hồng, nơi ai cũng có tiếng nói, để trăm người như một, nhìn thấy thế trận hiểm nguy cần chung sức gánh vác. Đó là dân chủ thực sự.
- Từ khóa :
- Hoa Kỳ
- ,
- Scarborough
- ,
- Việt Nam
- ,
- Mỹ
- ,
- Trung Quốc
- ,
- Philippines
- ,
- Biển Đông
Gửi ý kiến của bạn
