NHỮNG ƯU ĐIỂM ĐỂ DUY TRÌ TỔ CHỨC CỬ TRI ĐOÀN
1. Theo hệ thống Cử Tri Đoàn (Electoral Vote), ý kiến của dân chúng và giới nông dân các Tiểu Bang nhỏ được tôn trọng, làm giảm bớt cách biệt với những TB lớn. Ví dụ: California đông dân hơn nên có 52 Dân Biểu cộng 2 Thượng Nghị Sĩ , tổng số là 54 vị Dân Cử, vậy CTĐ (Electoral Vote) là54 phiếu. Wyoming có 1 Dân Biểu và 2 Thượng Nghị Sĩ , vậy TB này có số CTĐ (Electoral Vote) là3 phiếu. Nếu tính tỷ lệ dân thì Wyoming chỉ bằng một phần 90 của California, nhưng tính tỉ lệ phiếu CTĐ thì chỉ còn 1/18 thay vì 1/90. Do đó sức mạnh tiếng nói của người dân trong việc bầu Tổng Thống bớt chênh lệch giữa các TB.
2. Theo hệ thống Cử Tri Đoàn (Electoral Vote) chỉ có 2 Đảng lớn nhất dẫn đầu mới có hy vọng nắm chính quyền, đảng nhỏ không bao giờ mong chiếm được tòa Nhà Trắng, trừ phi một trong hai đảng lớn bị tan rả. Hệ thống Luỡng Đảng được áp dụng qua nhiều thế hệ. Thể thức này đã duy trì được sự ổn định chính trị Hoa Kỳ, làm cho Hoa Kỳ không lâm vào cảnh rối rắm chính trị như trường hợp của một chính thể Đa Đảng Đại Nghị (Ví dụ nền Đệ Tam Cộng Hòa Pháp Quốc) hay gây ra nạn độc tài độc đảng chuyên chính. Hệ thống này đã chứng tỏ có nhiều hiệu năng tốt hơn cả. Có lẽ nhờ đó mà nền Kinh Tế Hoa Kỳ đã phát triển vượt bực.
3. Nếu không có hệ thống Cử Tri Đoàn (Electoral Vote), các ƯCV Tổng Thống Hoa Kỳ sẽ chỉ vận động ở những nơi đông đúc như : California, New York v.v. Điều này được thấy rõ qua cuộc Tổng tuyển cử ngày 7 tháng 11 năm 2000 vừa qua, các Ứng cử viên Tổng thống đã phải đi vận động tại hầu hết các Tiểu bang nhỏ và hẻo lánh để kiếm phiếu CTĐ (Electroral Vote).
4. Hệ thống Cử Tri Đoàn (ElectoralVote) giúp cho các nhóm thiểu số thường sống tập trung các nơi đông đúc như: Cử tri gốc Cuba tại Miami, Florida; Cử tri gốc Do thái tại New York City; Cử tri gốc Phi châu tại Chicago, Illinois; Cử tri gốc Việt tại Nam và Bắc Cali. Nhờ hệ thống Cử Tri Đoàn (Electoral Vote), các nhóm thiểu số kể trên được quyền lựa chọn Tổng Thống xuyên qua hình thức lá phiếu Cử Tri Đoàn (Electoral Vote) hơn là phiếu dân chúng (Popular Votes).
5. ƯCV Tổng Thống chỉ cần chiếm được 270 phiếu của CTĐ (Electroral Vote) là hoàn toàn hợp pháp trở thành Tổng thống. Nếu không có hệ thống CTĐ (Electoral Vote) mà bên thất cử khiếu nại cứ đòi phải kiểm kê lại phiếu thì việc tái kiểm phiếu này sẽ rất khó thực hiện, vì cần đòi hỏi thời gian rất dài, có thể làm cho cuộc bâu cử Tổng Thống trễ quá thời gian hiến định. Một việc gần như không thể được, bằng chứng rõ rệt nhất là cuộc tranh chấp đang xảy ra tại tại Florida hiện nay. Việc đòi kiểm phiếu lại của cuộc Tổng Tuyển Cử ngày 7 tháng 11 năm 2000 của một phe, nay vẫn dằng dai chưa giải quyết xong. Mới chỉ một Tiểu bang Florida, mà cho đến khi viết bài này, 3 tuần sau khi đã kết thúc bầu cử, kết quả được chính thức công bố bởi TB địa phương vẫn chưa được bên thất cử thừa nhận.
VIỆC GÌ SẼ XẢY RA NẾU . . .
Có người đã tiên đoán cuộc TTC năm nay, năm 2000, rất có thể sẽ tái diễn lại rắc rối như đã từng xảy ra 2 lần vào những năm 1876 và năm 1888, nhưng may quá, chỉ rắc rối ở 1 Tiểu bang Florida mà thôi. Sự việc xảy ra như sau:
Tại Tiểu Bang Florida sau khi kiểm lại phiếu người ta thấy phiếu cử tri dân chúng (popular votes) của ƯCV George W. Bush chỉ hơn của ƯCV Al Gore có vài trăm phiếu thôi. Theo nguyên tắc dân chủ, đa số thắng thiểu số , bên nào hơn dù 1 phiếu cũng kể là thắng, do đó ƯCV Geoge W. Bush được chiếm trọn 25 phiếu CTĐ tại Florida, cộng thành 271 phiếu CTĐ để đắc cử vào chức vụï Tổng Thống Hoa Kỳ của nhiệm kỳ 2000-2004. Khi kiểm phiếu lại, nếu Ông AL Gore hơn Ông George W. Bush, thì Ông Gore sẽ lấy hết 25 phiếu CTĐ của Florida. Và như vậy, kết quả tổng số phiếu CTĐ toàn quốc của Ông Al Gore sẽ dư sức đáp ứng đa số tuyệt đối hiến định là 270 phiếu CTĐ, và dĩ nhiên hơn hẳn Ông George W. Bush. Trong trường hợp này, chức vụ Tổng Thống Hoa Kỳ nhiệm kỳ 2000-2004 sẽ về tay Ông Al Gore. Đó là nguyên do sự tranh chấp gay cấn hiện nay.
Có người hỏi: Lý do nào gây ra việc phải tái kiểm phiếu tại Florida như hiện nay"
Thưa! việc kiểm phiếu lại tại Florida hiện nay là một trường hợp rất hiếm hoi. Từ xưa tới nay không có cuộc bầu cử nào mà hai bên có số phiếu khít khao như tại Florida. Mấu chốt của vấn đề làvì số phiếu quá khít khao tai Florida gây ra. Lý do thứ hai là theo luật bầu cử của Florida, khi số phiếu chênh lệch dưới 0.5% thì Tiểu bang phải tự động kiểm phiếu lại, nếu trên số đó, ƯCV nào khiếu nại đòi kiểm phiếu lại thì phải chịu đài thọ phí tổn. Vài Tiểu bang khác cũng có luật lệ này nhưng chỉ kiểm phiếu lại nếu có sự khiếu nại chứ không tự động như Florida.
Vậy nguyên nhân rắc rối do những lý do kể trên chứ không phải do hệ thống Cử Tri Đoàn (Electroral Vote) gây ra như nhiều người lầm tưởng.
Góp thêm vào sự rắc rối kể trên là kiểu cách in lá phiếu bầu của Florida rất dễ gây hiểu lầm cho cử tri. Do đó mới có tới 19 ngàn lá phiếu bất hợp lệ. Nếu phiếu bầu được trình bày rõ ràng dễ hiểu như tại Orange County thì không đến nỗi.
Tôi đã được xem phiếu bầu tại Los Angeles và San Bernadino, phiếu của họ rất khó bầu chứ không dễ như Orange County. Tuy nhiên, tại Orange County, trên Bản Hướng Dẫn Cử Tri Bầu Khiếm Diện gửi cho cư ûtri Mỹ gốc Việt ở câu số 4, dịch từ chữ “WRITE-IN CANDIDATE" là "PHẢI VIẾT TÊN VÀO". Dù chữ “PHẢI VIẾT TÊN VÀO” đã được in chữ hoa, có nghĩa là một loại Ứng Cử Viên khác, người đọc tức cử tri vẫn hiểu lầm, và viết tên của ƯCV mình đã bầu thêm một lần nữa vào chỗ này làm cho lá phiếu trở thành bất hợp lệ. Thật ra “WRITE-IN CANDIDATE” có nghĩa là “loại ƯCV tuy đã nạp hồ sơ hợp lệ nhưng vì một lý do nào đó, chẳng hạn như nạp hồ sơ trễ nên tên của ƯCV đó không được in trên phiếu bầu”. Do kinh nghiệm của cuộc Bầu Cử Sơ Bộ ngày 7 tháng Ba năm 2000 , Văn Phòng Chương Trình Cộng Đồng Sở Ghi Danh Cử Tri và Bầu Cử đã sửa lại cho rõ, nhưng vì lý do kỹ thuật, nhà in đã dùng bản dịch cũ in ra mà không kiểm soát trước khi phổ biến, nên xảy ra việc tối nghĩa tái diễn. Sự sơ sót này đã gây ra sự chú ý của Liên Đoàn Cử Tri Mỹ Gốc Việt là tổ chức đã hơn một lần lưu ý Sở Bầu Cử Quận Cam. Câu số 4 này trong bản hướng dẫn đã được Văn Phòng Chương Trình Cộng Đồng Sở Bầu Cử sửa chữa lại như sau:
“4. Muốn bầu cho một ứng cử viên nào thuộc loại PHẢI VIẾT TÊN VÀO (WRITE-IN), (nghĩa là ứng cử viên đã được hợp lệ ứng cử nhưng không có tên in trên phiếu bầu), quý vị viết tên ứng cử viên đó vào ô trống dành riêng cho mục đích này, sau tên của các người khác cùng ứng cử vào chức vu đó, rồi xuyên thủng dấu chữ thập (+) nằm ngay bên phải của tên ứng cử viên quý vị vừa viết vào.”
Có người đặt câu hỏi nếu kiểm phiếu xong tại Florida hai bên ngang phiếu thì sẽ ra sao" Việc này rất khó xảy ra nhưng không có nghĩa là sẽ không xảy ra. Nếu trường hợp này xảy ra, có lẽ quốc hội TB sẽ quyết định 25 phiếu CTĐ của Florida cho ƯCV nào. Trong lịch sử đã có một trường hợp tương tự xảy ra trong năm 1924, hai Ông John Quincy Adam và Andrew Jackson cùng tranh chấp. Sự vụ được đưa vào Hạ Nghị Viện giải quyết. Nhưng chỉ ngay cuộc bỏ phiếu vòng đầu tiên Ông Adam đã thắng. Sau đó, ông Jackson đã cố gắng vận động để làm một Tu Chính Aùn hủy bỏ hệ thống tổ chức Cử Tri Đoàn, nhưng cố gắng bất thành. Một trường hợp thứ hai, sự vụ cũng phải được đưa vào Hạ Nghị Viện giải quyết là cuộc tranh chấp năm 1800 giữa hai Ứng Cử Viên Tom Jefferson và Aaron Burr, cùng một Đảng Democratic Republic, có thể tạm dịch là “Đảng Dân Chủ Cộng Hòa” (đảng này hiện nay không còn). Hạ Nghị Viẹân đã bầu ông Thomas Jefferson làm Tổng Thống.
LÝ DO NÀO LÀM CHO HỆ THỐNG CỬ TRI ĐOÀN ĐẾN NAY VẪN CÒN TỒN TẠI"
Trong một cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức trước đây đã lâu, để hỏi ý kiến dân Mỹ nên duy trì hay nên hủy bỏ hệ thống Cử Tri Đoàn (Electoral College), kết quả chỉ có 67% dân chúng đề nghị hủy bỏ. Theo Hiến Pháp, muốn sửa đổi như vậy, cần phải có 3/4 tức là 75% hay 80% cử tri chấp thuận mới được.
Người Mỹ có một câu châm ngôn rất thực tế là " If it ain't broke, don't fix it". có nghĩa là "Nếu cái gì đó không hư hỏng thì đừng sửa nó" ø Nói một cách bình dân giản dị là: Nếu ta có một cái máy đang chạy tốt, thì đừng nên "táy máy" mở ra sửa, vì rất có thể nó sẽ hư thêm, có khi còn "đổ nợ" ra là đằng khác.
CHUYỆN BÊN LỀ VỀ CỬ TRI ĐOÀN TRONG LỊCH SỬ BẦU CỬ TẠI MỸ
Trong lịch sử bầu cử tại Mỹ đã từng xảy ra vài chuyện đáng lưu ý sau đây: Trong cuộc tranh cử năm 1980 giữa hai Ông Ronal Reagan và Jimmy Carter, Ông Reagan được 51% Phiếu Cử Tri Dân Chúng (Popular Votes), Ông Carter được 49%. Hai người chỉ hơn kém nhau 2 %, nhưng Ông Reagan được tiếng là thắng cử vẻ vang vì Ông chiếm được 90% phiếu của Cử Tri Đoàn (Electoral Vote). Năm 1960, trong cuộc tranh cử giữa hai ứng cử viên John F. Kennedy (Dân Chủ) và Richard Nixson (Cộng Hòa), Ông Nixon chỉ thua Ông Kennedy 1% trong số 70 triệu phiếu Cử Tri Dân Chúng toàn quốc. Nhưng tại hai tiểu bang Illinois vàTexas, Cố Tổng Thống Richard Nixon đã thua một số phiếu khít khao là 27,000 phiếu Cử Tri Dân Chúng. Và điều đáng lưu ý là Cố Tổng Thống Richard Nixon đã chấp nhận thua cuộc trong kỳ bầu cử đó, không thưa kiện gì cả. Có lẽ nhờ thái độ đó, trong cuộc bầu cử kế tiếp Cố Tổng Thống Richard Nixon đã thắng cử vẻ vang để trở thành vị Tổng Thống thứ 37 của Hoa Kỳ.
Như trên đã nói, theo luật bầu cử của một số lớn các tiểu bang, ƯCV nào thắng tại TB, thì đảng của ƯCV ấy được quyền tuyển chọn thành viên CTĐ (electors) của đảng mình. Trong lịch sử 224 năm của nước Mỹ, chỉ có 3 lần thành viên CTĐ (electors) đổi ý kiến, (không bầu theo ý cử tri của TB mình, tức là ý của đảng bộ địa phương) nên đã gây ra kết quả sau cùng của việc bỏ phiếu cho vị Tổng Thống đắc cử.
Lần sau cùng, vào năm 1988, người thay đổi ý kiến là bà Margarette Leach thuộc đảng Dân Chủ. Năm đó hai ứng cử viên là George Bush (Cộng Hoà) và Michael Dukakis (Dân Chủ), đáng lẽ phải bỏ phiếu bầu cho ƯCV Dukakis thuộc đảng của mình, bà Leach đã bầu cho ông Bentsen là ƯCV Phó Tổng Thống của ông Dukakis. Bà cho biết không theo kỷ luật đảng chỉ là hình thức để phản đối mà thôi, còn nếu bà có bỏ phiếu cho ông Dukakis thì ông ta vẫn thua. Gần đây khi được phỏng vấn, bà Leach nói nếu là phiếu của bà có tính cách quyết định kết quả thì chắc bà không có can đảm bỏ kỷ luật đảng.
Ngày 18 tháng Mười Hai này không biết có cử tri đoàn nào thay đổi ý kiến làm trái với kỷ luật đảng và trái với ý của đa số cử tri như trường hợp trên đây không "
Nghiên cứu về Hệ Thống Cử Tri Đoàn (Electoral College) của Hoa Kỳ còn nhiều chi tiết phải bàn nữa, nhưng chúng tôi xin tạm chấm dứt bài này ở đây. Nếu còn gì thắc mắc thêm nữa, xin quý độc giả đừng ngần ngại, hãy gọi các số điện thoại sau đây: Lê Khắc Lý (714) 567-7585, hoặc Đỗ Hữu Thuận (714) 630-5715.
Orange County November 14, 2000
Gửi ý kiến của bạn
