Tôi sinh ra tại một làng quê nghèo heo hút ở miền trung khô cằn đầy nắng gió. Khi cố gắng hồi tưởng lại những kỷ niệm đầu tiên còn in lại trong ký ức thời thơ ấu, tôi còn nhớ như in những hình ảnh và âm thanh linh động của một khu chợ làng quê Điện Bàn.
Cái bãi đất trống nhỏ bé và bẩn thỉu ấy trong đôi mắt thơ ngây của tôi ngày đó quả thật là một thế giới to lớn, đầu màu sắc, lạ lùng và phức tạp. Chung quanh khu chợ là những dãy nhà gỗ cổ xưa thấp lè tè với những hàng cột màu nâu xỉn, với những cánh cửa gổ nhỏ hẹp mở vào thế giới tối đen và ẩm thấp bên trong. Trong cái thế giới ấy có những con người sống những cuộc đời thầm lặng và ảm đạm cũng như cái bóng tối nặng nề vây phủ những căn nhà buồn tẻ.
Từ lúc tinh mơ khu chợ đã ồn ào thức dậy cùng với những tiếng gà gáy sáng đầu tiên. Nằm trong vòng tay ấm cúng của mẹ tôi lắng nghe tiếng lợn kêu, tiếng gà gáy, tiếng xe trâu lục cục, tiếng người ồn ào kêu gọi nhau râm ran. Những người dân quê lam lũ từ những làng quê chung quanh gồng gánh đến chợ đủ mọi món nông phẩm làm ra trên những mãnh đất nhỏ sau vườn, trên những thửa ruộng bàn cờ thấm đẩm mồ hôi và nước mắt. Những con gà trống vàng cháy bực bội trong những chiếc lồng tre xanh, bên cạnh những con gà mái tơ hiền hòa và an phận. Những con lợn non hồng hào cứ kêu váng cả lên mỗi khi có bàn tay của người mua nào sờ đến chúng. Những anh hàng thịt bặm trợn đứng chống nạnh trước những mụ đàn bà bán cá thô lỗ và nhiều lời. Những người dân quê đi chợ lăm lăm vài đồng bạc cắc mặc cả tới cùng để mang về những bữa cơm rau muối.
Khi lớn lên xuôi ngược mọi miền đất nước tôi có cơ hội được ghé thăm nhiều khu chợ rất khác nhau ở Việt nam. Kể cũng lạ vì một đất nước nghèo nàn lạc hậu như đất nước chúng ta lại là một trong những quốc gia có nhiều loại hình chợ nhất trên thế giới. Chợ phiên, chợ sớm, chợ khuya, chợ rau, chợ cá, chợ chó, chợ chim, chợ trời và chợ nổi...rồi trung tâm thương nghiệp và siêu thị. Đi qua nhiều chợ làng quê tôi vẫn còn thấy dáng dấp của những chợ quê thời trung cổ dường như ánh sáng của văn minh chưa soi rọi đến được những góc chợ làng quê núp kín đàng sau những lũy tre xanh. Quan sát những người mua người bán trong những góc chợ quê hương đó,tự nhiên tôi hiểu ra một điều rằng chợ chưa hẳn chỉ là một nơi để mua bán, để trao đổi mà còn là nơi hẹn hò, nơi hội ngộ, nơi để trao đổi với nhau những chuyện vui buồn tình làng nghĩa xóm. Chợ từ lâu đã trở thành một trong những bản sắc đặc thù của đất nước, của dân tộc.
Khi ra sống ở nước ngoài, tôi lại có dịp được viếng thăm nhiều quốc gia Tây Âu cũng như nhiều quốc gia Á Châu khác như Hồng Kông, Singapore, Thái Lan, Mã Lai...Cũng như mọi du khách khác nơi tôi ghé đến đầu tiên là những khu chợ và có dịp quan sát chợ của những quốc gia này với chợ ở quê hương. Tại Hồng Kông hay Thái Lan, hầu hết các trung tâm thương nghiệp, các siêu thị và các khu chợ mở cửa phục vụ khách du lịch quốc tế suốt cả ngày đêm tạo thành một đặc điểm quyến rũ đối với du khách. Trong khi tại các quốc gia Tây Âu như Úc, cứ sau năm giờ là phố xá vắng tanh, thì những thành phố như Hồng Kông và Băng Cốc khi thành phố lên đèn là khi thành phố cũng khoác lên một màu áo mới của không khí sinh hoạt về đêm rực rỡ phong cách và sắc màu.
Ai đã từng đến Hồng Kông chắc cũng đều có chung một cảm nghĩ như tôi rằng chợ đêm tại Hồng Kông thật là quyến rũ, thật hấp dẫn và để lại trong lòng du khách những kỷ niệm đẹp về thành phố. Tuy nhiên chợ đêm tại các quốc gia nói trên cũng chỉ là các sinh hoạt thương mãi ban ngày kéo dài sang ban đêm chứ không phải là một phiên chợ đêm đặc biệt như chợ đêm Cabramatta.
Kể từ ngày 1.9.2000 hội đồng thành phố Fairfield đã quyết định tổ chức những phiên chợ đêm hàng tuần vào mỗi tối thứ sáu trên đường John Street và khu Freedom Plaza tại trung tâm thị trấn Cabramatta. Có thể nói rằng chợ đêm Cabramatta thực sự là một phiên chợ đêm duy nhất từ trước đến nay tại Úc. Trong khi chợ đêm tại các nước Châu Á khác chỉ là sự tiếp nối của các phiên chợ ngày kéo dài sang đêm, thì chợ đêm Cabramatta lại là một loại hình chợ hoàn toàn khác biệt. Sau một ngày bận rộn, phiên chợ đêm Cabramatta bất chợt xuất hiện với mọi phương tiện giao thông bị cấm lưu chuyển trên con đường John Street. Tại Freedom Plaza và dọc theo hai bên đường John Street nhiều hàng quán bỗng từ đâu xuất hiện cái này tiếp theo cái khác và trong phút chốc lòng đường đã biến thành một khu chợ sầm uất nườm nượp người qua lại.
Những hàng quán bán các loại thức ăn của nhiều dân tộc khác nhau nằm san sát bên nhau và mùi thức ăn bốc lên ngào ngạt càng lôi kéo nhiều người đổ về khu trung tâm của thị trấn. Tuy nhiên tại chợ đêm Cabramatta người ta không những chỉ có thể thưởng thức những món ăn đặc biệt Á Châu như các món ăn Việt nam, Lào, Cambodia, Thái Lan, Trung quốc...hay ngồi bên vệ đường nhâm nhi những tách cà phê Ý thơm ngào ngạt, mà du khách còn có thể tìm mua được nhiều loại áo quần thời trang, đồ đạc gia dụng với giá rẻ không ngờ không thể tìm đâu được tại những thành phố hay thị trấn khác.
Sáng kiến chợ đêm Cabramatta còn là một thái độ tích cực trong việc làm thay đổi hẳn một cái nhìn ảm đạm về những con đường bất an của thị trấn Cabramatta về đêm. Thay vì vẫn cứ tiếp tục nghĩ về Cabramatta về đêm như là một thế giới của bọn tội phạm, những con đường vắng vẻ ẩn chứa nhiều tại họa có thể xảy đến bất ngờ cho ai đó tình cờ lạc bước, thì chợ đêm Cabramatta sẽ làm cho dư luận nói chung và mỗi một du khách đến với Cabramatta hiểu rằng đại đa số dân cư Cabramatta là những người dân hiền hòa, lương thiện, chỉ muốn yên ổn làm ăn và tạo dựng một cuộc sống thanh bình. Chợ đêm Cabramatta càng đông vui thì người dân Cabramatta lại tiến thêm được một bước nữa chiếm lĩnh lại đường phố của thị trấn vốn đã bị bọn tội phạm biến thành hang ổ của chúng mỗi khi thành phố lên đèn.
Một buổi tối lười biếng nấu ăn và đã quá chán chê với những món fast food nhiều người chợt thấy thèm muốn được vào ngồi ấm cúng trong một tiệm ăn Việt nam hay Á Châu ở Cabramatta và thưởng thức những hương vị quê hương đậm đà. Tuy nhiên cứ nghỉ đến những tin tức về các vụ trấn lột trên những con đường vắng vẻ, những bóng đen thập thò khả nghi chỗ khuất bóng đèn đường, nhiều người chợt ngại ngùng rồi thôi không còn nghĩ đến việc đi tìm một món ăn về đêm ở Cabramatta nữa.
Tuy nhiên chợ đêm Cabramatta đã trả lại cho nhiều cư dân Cabramatta sự yên tâm thoãi mái khi cùng với gia đình vợ con, thong dong dạo chơi trên đường phố Cabramatta, mua vài món đồ thích ý rồi cùng vào quây quần trong một tiệm ăn thưởng thức một bữa cơm gia đình. Dù chợ đêm Cabramatta không hẳn là một phiên chợ Việt nam nhưng cái hồn Á Châu vẫn rất gần gũi, vẫn làm cho tôi cảm thấy bùi ngùi nhớ lại những phiên chợ tết ban đêm ở quê nhà.
Không biết tự khi nào chợ đêm đã mang vào trong tâm thức của tôi cái nao nức của những dịp hội hè. Hình như chợ đêm bao giờ vẫn là một sự kiện văn hóa đặc biệt của đời sống và người ta không chỉ đến chợ đêm để mua sắm mà còn để tìm thấy những cảm giác, những niềm vui, nỗi hồi hộp không tìm thấy được tại những phiên chợ ban ngày.
Dường như đi dự những phiên chợ đêm, con người càng cảm thấy gần gũi nhau hơn. Lời chào cũng đậm đà hơn chứ không phải chỉ là cái chào vội vàng xã giao để rồi bương bã ra đi như gặp nhau giữa các phiên chợ ban ngày. Đối với trẻ con thì chợ đêm càng là một thế giới kỳ ảo mà sẽ đi mãi vào tâm tưởng của các em. Tôi vẫn không làm sao quên được những phiên chợ đêm trước mỗi kỳ tết nguyên đán ở quê nhà tung tăng bên chân bố mẹ đi chợ. Mỗi một hàng quán là một cảnh quan lạ mắt, mỗi một món ăn là một phát hiện và mỗi món hàng hay món đồ chơi mua được là cả một niềm hạnh phúc tràn ngập. Chợ đêm Cabramatta làm tôi nhớ tha thiết đến những phiên chợ đêm quê hương và tự nhiên thấy gần gũi hơn với Cabramatta. Bao năm qua tôi đã ngạc nhiên nhận thấy rằng mình chẳng hề tìm thấy được cái đẹp quyến rũ của Cabramatta dưới ánh đèn đường cho đến khi được thong dong dạo chơi thăm chợ đêm Cabramatta.
Nhìn những khuôn mặt tươi vui của mọi người thuộc đủ mọi sắc tộc dạo chơi thăm chợ đêm Cabramatta, tôi không nghĩ rằng có người lại có thể buông lời lên án những phiên chợ đêm Cabramatta. Ấy thế mà lại có người cho rằng chợ đêm Cabramatta lại là một "sáng kiến" của hội đồng thành phố Fairfield nhằm giết chết giới tiểu thương Cabramatta. Luận cứ mà họ đưa ra là vì chợ đêm Cabramatta quy tụ nhiều người bán lẽ thức ăn và các loại hàng hóa khác và chia xẻ số lượng khách hàng "nhỏ nhoi" của giới tiểu thương ban ngày tại Cabramatta.
Thật ra không ai có thể chối cãi rằng sáng kiến chợ đêm Cabramatta của hội đồng thành phố là một sáng kiến đáng khen ngợi,thể hiện nổ lực muốn biến Cabramatta thành một thị trấn mang phong cách đa văn hóa đặc thù của nước Úc. Chợ đêm Cabramatta là một cơ hội để cư dân thị trấn còn có cảm giác rằng họ chính là chủ nhân của các đường phố về đêm. Chỉ có những người ác ý hay cạn nghĩ mới có thể cho rằng chợ đêm Cabramatta mang lại nhiều khó khăn hơn cho cư dân của thị trấn. Đôi khi người ta cần phải đặt cái quyền lợi vị kỷ nhỏ nhoi của một người hay một nhóm người ra một bên khi nghĩ đến quyền lợi chung của cả một cộng đồng, một thị trấn hay một thành phố. Hơn nữa chợ đêm Cabramatta chỉ mang lại sắc thái mới, niềm vui mới và vận hội mới cho tất cả mọi người chứ không làm thiệt thòi cho bất cứ ai.
Chợ đêm Cabramatta chắc chắn sẽ là một đặc điểm văn hóa mới của thị trấn Cabramatta. Điều đáng nói ở đây là chợ đêm Cabramatta đã khai mạc đúng vào dịp nước Úc đón chào các vận động viên thế vận và du khách quốc tế đến Sydney. Hội Trung thu và chợ đêm Cabramatta cùng với dịp rước đuốc thế vận đi ngang qua thị trấn chắc chắn sẽ làm cho Cabramatta trở thành một địa điểm thu hút được nhiều du khách đến thăm viếng và vui chơi. Nơi nào càng có nhiều các sinh hoạt văn hóa và tinh thần lành mạnh sẽ càng có ít đi các hoạt động tội ác. Chợ đêm Cabramatta chính là một trong những sáng kiến văn hóa tích cực sẽ góp phần làm thay đổi bộ mặt của thị trấn Cabramatta.
Lê Thảo Minh
Gửi ý kiến của bạn
