LTS. Dư luận Hoa Kỳ đang tranh cãi về việc một nữ điệp viên với gần ba thập niên hoạt động cho CIA đã bị tiết lộ lai lịch. Nữ điệp viên này là vợ của cựu đại sứ Joseph Wilson. Tình hình bị lộ này sẽ làm cho bà và gia đình nguy hiểm sinh mạng, có thể mất lòng tin từ các bạn hữu quốc tế từng giao thiệp, và đặc biệt sẽ bị tình báo các nước dò ra các mạng lưới tình báo quốc tế mà nữ điệp viên này đã xây dựng tại các nước mà hai vợ chồng bà đã làm việc với tư cách ngoại giao. Điều này cũng sẽ gây nguy hiểm cho các bà vợ của các đại sứ Hoa Kỳ hiện nay và tương lai. Nhà báo Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh phân tích như sau.
Dưới quyền điều khiển của bộ Tư pháp, nhân viên FBI và các chuyên gia thuộc ban Phản gián của bộ đã mở cuộc điều tra quy mô để tìm hiểu xem ai trong chính phủ Bush đã tiết lộ danh tính một giới chức tình báo mật của CIA vốn là vợ một cựu Đại sứ Mỹ.
Tất cả câu chuyện ly kỳ này bắt đầu bằng 16 chữ trứ danh trong bài diễn văn Tình trạng Liên bang của TT Bush đọc ngày 28-1-03 truớc Quốc hội Mỹ và cả Thế giới theo dõi. Mấy chữ đó lược dịch như sau: "Chính phủ Anh được biết Saddam Hussein mới đây đã kiếm được một số uranium đáng kể từ Phi Châu". Nước Niger sản xuất chất quặng uranium là chất liệu làm bom nguyên tử, thường bán ra ngoài dưới dạng lọc sơ có màu vàng và chứa trong các thùng tròn nên thường được gọi là "bánh vàng". Thế nhưng tin Saddam mua uranium chỉ là tin bịa do mấy ông chính khách Iraq căm thù Saddam chạy ra ngoại quốc, đã vẽ ra để thúc đẩy Mỹ đem quân đến đánh Iraq, bởi vậy bánh vàng rút cuộc chỉ là bánh vẽ. Vậy tại sao CIA không biết đó là tin bịa"
Thật ra vào tháng 3 năm 2002, CIA đã nhờ một một nhà ngoại giao Mỹ dày kinh nghiệm về các nước Phi Châu, cựu Đại sứ Joseph Wilson sang Niger điều tra. Kết quả ông Wilson báo cáo tin đó không có thật. Sau khi Mỹ mở cuộc tấn công đánh Iraq đến ngày 1-5 năm nay, TT Bush chính thức tuyên bố các trận đánh lớn đã kết thúc và "sứ mạng đã hoàn thành". Thế nhưng những diễn biến kế tiếp sau khi lật đổ Saddam cho thấy sứ mạng còn dài và còn tốn người tốn của hơn trước. Ngày 6 tháng 7 vừa qua, ông Wilson lên đài NBC chỉ trích một số viên chức cao cấp của chính phủ Mỹ đã "uốn nắn" tin tình báo cho phù hợp với mục tiêu của họ nhằm tấn công Iraq cho bằng được. Ông cũng viết bài trên một số báo Mỹ chỉ trích như vậy. Lẽ tất nhiên khi đã có chỉ trích, phải có phản ứng, nhất là vào lúc Mỹ đang gặp thế kẹt ở Iraq và mức được lòng dân của TT Bush đi xuống chỉ còn 50% ủng hộ, trong khi ông lại cần phải có thêm 87 tỷ đô la để dẹp yên tình thế Irag, lập một chính quyền mới hậu Saddam và góp phần tái thiết ở Iraq cũng như ở Afghanistan.
Ngày 14 tháng 7, người ta thấy chuyện lạ. Ký giả Robert Novak loan tin vợ cựu Đại sứ Wilson là một điệp viên mật của CIA, nói rõ tên bà này và cho biết chính bà này đã gợi ý để CIA mời ông chồng bà đi điều tra ở Niger. Novak chuyên giữ phần "Cột mục" của tờ Chicago Sun-Times và cũng là người "đồng điều khiển" chương trình hội thoại "Crossfire" của CNN. Bài viết của ông cũng được nhiều báo Mỹ đăng tải. Vào cuối tháng 7, CIA đã báo cáo với bộ Tư pháp là có "tội phạm" tiết lộ không biết từ đâu về tên tuổi một giới chức điều hành tình báo vẫn được giữ bí mật, nên xin điều tra. Trong tháng 8, nhiều nhà báo khác cũng hỏi ông Wilson về chuyện này, nhưng ông không chịu xác nhận vợ ông làm chức vụ gì, chỉ nói sự tiết lộ có thể từ Bạch Cung và ông tin rằng người đứng đầu vụ xì tin mật này là ông Karl Rove, chiến lược gia chính trị của TT Bush. Nhưng mới đây ông Wilson đã chính thức rút lại lời nói này.
Về phần ký giả Novak, ông không chịu tiết lộ nguồn tin, nhưng theo CNN trong chương trình "Crossfire" ngày thứ hai 29-9 Novak nói ông được biết tên tuổi của bà vợ cựu Đại sứ Wilson là do hai nhân viên cao cấp của chính phủ Bush trong khi ông đi sưu tầm về Wilson. Ông nói không ai trong chính phủ gọi ông đến để tiết lộ tin tức. Nhưng các nguồn tin nói với CNN rằng Novak là một trong số 6 ký giả đã được bảo cho biết tên của vợ ông Wilson là bà Valerie Plame, một điệp viên của CIA về Vũ khí phá hoại hàng loạt (WMD). Novak nói một nguồn tin đáng tin cậy ở CIA bảo ông rằng Plame "chỉ là một phân tích gia" tin tình báo, không phải là một điệp viên mật và cũng không phụ trách những hoạt động gián điệp mật. Nhưng các nguồn tin nói với CNN rằng Plame làm việc trong Nha Tác Động - một chi nhánh của CIA chuyên về hoạt động gián điệp - và đã làm việc ở hiện trường trong nhiều năm với tư cách điệp viên mật. Một giới chức cao cấp tình báo nói với CNN: Nếu bà ấy chỉ là một phân tích gia, chúng tôi đã không lập "báo cáo tội phạm" với bộ Tư pháp. Ngoài ra nguồn tin CIA cũng nói quyết định phái ông Wilson đi Niger năm 2002 là quyết định của các giới chức cơ quan tình báo chớ không do ai đề nghị.
FBI đang điều tra nên cần phải chờ xem kết quả mới biết ai đã tiết lộ danh tính điệp viên. Cho đến nay người ta chỉ biết hai sự việc có thật: 1) đã có sự tiết lộ, 2) người phổ biến tên bà Valerie Plame là nhà báo Robert Novak, rồi sau hầu như tất cả giới truyền thông Mỹ đều dựa theo tin này mà đưa thêm tin. Có thể ông Novak sẽ nêu ra quyền của ký giả để không phải tiết lộ nguồn tin. Nhưng vấn đề có lẽ không đơn giản như vậy vì đây là tội phạm nên người ta dự liệu một số báo chí có thể sẽ bị điều tra. Ngoài ra, sự kiện tiết lộ có thể cũng không quan trọng bằng động cơ tiết lộ. Đó là câu hỏi khá đơn giản: Tiết lộ ông Wilson có bà vợ là điệp viên của CIA để làm cái gì vậy" Có ích gì không" Một số dư luận phê phán cho rằng đây là một sự trả thù ông Wilson đã công khai chỉ trích Bạch Cung về vụ "bánh vàng" và cũng là một sự răn đe kẻ khác về những hành động chống đối tương tự. Chúng tôi không tin có kẻ nào mù quáng đến độ như vậy. Nhưng trước mắt sự tiết lộ có thể gây nguy hiểm đến sự an toàn của điệp viên và gia đình. Mặt khác nó gây nghi ngại trong giới thường tiếp xúc với bà Plame và cả giới ngoại giao. Giờ đây nhiều người sẽ té ngửa, vì họ hiểu họ đã nói chuyện với CIA chớ không phải vợ một ông cựu Đại sứ. Và hệ thống tình báo mà bà điều hành cũng có thể bị di lụy.
Theo Luật Bảo vệ Tình báo ban hành năm 1982, những nhân viên chính phủ tiết lộ bất hợp pháp những tin tức mật sẽ bị xử tối đa 10 năm tù ở và 50,000 đồng tiền phạt.
Dưới quyền điều khiển của bộ Tư pháp, nhân viên FBI và các chuyên gia thuộc ban Phản gián của bộ đã mở cuộc điều tra quy mô để tìm hiểu xem ai trong chính phủ Bush đã tiết lộ danh tính một giới chức tình báo mật của CIA vốn là vợ một cựu Đại sứ Mỹ.
Tất cả câu chuyện ly kỳ này bắt đầu bằng 16 chữ trứ danh trong bài diễn văn Tình trạng Liên bang của TT Bush đọc ngày 28-1-03 truớc Quốc hội Mỹ và cả Thế giới theo dõi. Mấy chữ đó lược dịch như sau: "Chính phủ Anh được biết Saddam Hussein mới đây đã kiếm được một số uranium đáng kể từ Phi Châu". Nước Niger sản xuất chất quặng uranium là chất liệu làm bom nguyên tử, thường bán ra ngoài dưới dạng lọc sơ có màu vàng và chứa trong các thùng tròn nên thường được gọi là "bánh vàng". Thế nhưng tin Saddam mua uranium chỉ là tin bịa do mấy ông chính khách Iraq căm thù Saddam chạy ra ngoại quốc, đã vẽ ra để thúc đẩy Mỹ đem quân đến đánh Iraq, bởi vậy bánh vàng rút cuộc chỉ là bánh vẽ. Vậy tại sao CIA không biết đó là tin bịa"
Thật ra vào tháng 3 năm 2002, CIA đã nhờ một một nhà ngoại giao Mỹ dày kinh nghiệm về các nước Phi Châu, cựu Đại sứ Joseph Wilson sang Niger điều tra. Kết quả ông Wilson báo cáo tin đó không có thật. Sau khi Mỹ mở cuộc tấn công đánh Iraq đến ngày 1-5 năm nay, TT Bush chính thức tuyên bố các trận đánh lớn đã kết thúc và "sứ mạng đã hoàn thành". Thế nhưng những diễn biến kế tiếp sau khi lật đổ Saddam cho thấy sứ mạng còn dài và còn tốn người tốn của hơn trước. Ngày 6 tháng 7 vừa qua, ông Wilson lên đài NBC chỉ trích một số viên chức cao cấp của chính phủ Mỹ đã "uốn nắn" tin tình báo cho phù hợp với mục tiêu của họ nhằm tấn công Iraq cho bằng được. Ông cũng viết bài trên một số báo Mỹ chỉ trích như vậy. Lẽ tất nhiên khi đã có chỉ trích, phải có phản ứng, nhất là vào lúc Mỹ đang gặp thế kẹt ở Iraq và mức được lòng dân của TT Bush đi xuống chỉ còn 50% ủng hộ, trong khi ông lại cần phải có thêm 87 tỷ đô la để dẹp yên tình thế Irag, lập một chính quyền mới hậu Saddam và góp phần tái thiết ở Iraq cũng như ở Afghanistan.
Ngày 14 tháng 7, người ta thấy chuyện lạ. Ký giả Robert Novak loan tin vợ cựu Đại sứ Wilson là một điệp viên mật của CIA, nói rõ tên bà này và cho biết chính bà này đã gợi ý để CIA mời ông chồng bà đi điều tra ở Niger. Novak chuyên giữ phần "Cột mục" của tờ Chicago Sun-Times và cũng là người "đồng điều khiển" chương trình hội thoại "Crossfire" của CNN. Bài viết của ông cũng được nhiều báo Mỹ đăng tải. Vào cuối tháng 7, CIA đã báo cáo với bộ Tư pháp là có "tội phạm" tiết lộ không biết từ đâu về tên tuổi một giới chức điều hành tình báo vẫn được giữ bí mật, nên xin điều tra. Trong tháng 8, nhiều nhà báo khác cũng hỏi ông Wilson về chuyện này, nhưng ông không chịu xác nhận vợ ông làm chức vụ gì, chỉ nói sự tiết lộ có thể từ Bạch Cung và ông tin rằng người đứng đầu vụ xì tin mật này là ông Karl Rove, chiến lược gia chính trị của TT Bush. Nhưng mới đây ông Wilson đã chính thức rút lại lời nói này.
Về phần ký giả Novak, ông không chịu tiết lộ nguồn tin, nhưng theo CNN trong chương trình "Crossfire" ngày thứ hai 29-9 Novak nói ông được biết tên tuổi của bà vợ cựu Đại sứ Wilson là do hai nhân viên cao cấp của chính phủ Bush trong khi ông đi sưu tầm về Wilson. Ông nói không ai trong chính phủ gọi ông đến để tiết lộ tin tức. Nhưng các nguồn tin nói với CNN rằng Novak là một trong số 6 ký giả đã được bảo cho biết tên của vợ ông Wilson là bà Valerie Plame, một điệp viên của CIA về Vũ khí phá hoại hàng loạt (WMD). Novak nói một nguồn tin đáng tin cậy ở CIA bảo ông rằng Plame "chỉ là một phân tích gia" tin tình báo, không phải là một điệp viên mật và cũng không phụ trách những hoạt động gián điệp mật. Nhưng các nguồn tin nói với CNN rằng Plame làm việc trong Nha Tác Động - một chi nhánh của CIA chuyên về hoạt động gián điệp - và đã làm việc ở hiện trường trong nhiều năm với tư cách điệp viên mật. Một giới chức cao cấp tình báo nói với CNN: Nếu bà ấy chỉ là một phân tích gia, chúng tôi đã không lập "báo cáo tội phạm" với bộ Tư pháp. Ngoài ra nguồn tin CIA cũng nói quyết định phái ông Wilson đi Niger năm 2002 là quyết định của các giới chức cơ quan tình báo chớ không do ai đề nghị.
FBI đang điều tra nên cần phải chờ xem kết quả mới biết ai đã tiết lộ danh tính điệp viên. Cho đến nay người ta chỉ biết hai sự việc có thật: 1) đã có sự tiết lộ, 2) người phổ biến tên bà Valerie Plame là nhà báo Robert Novak, rồi sau hầu như tất cả giới truyền thông Mỹ đều dựa theo tin này mà đưa thêm tin. Có thể ông Novak sẽ nêu ra quyền của ký giả để không phải tiết lộ nguồn tin. Nhưng vấn đề có lẽ không đơn giản như vậy vì đây là tội phạm nên người ta dự liệu một số báo chí có thể sẽ bị điều tra. Ngoài ra, sự kiện tiết lộ có thể cũng không quan trọng bằng động cơ tiết lộ. Đó là câu hỏi khá đơn giản: Tiết lộ ông Wilson có bà vợ là điệp viên của CIA để làm cái gì vậy" Có ích gì không" Một số dư luận phê phán cho rằng đây là một sự trả thù ông Wilson đã công khai chỉ trích Bạch Cung về vụ "bánh vàng" và cũng là một sự răn đe kẻ khác về những hành động chống đối tương tự. Chúng tôi không tin có kẻ nào mù quáng đến độ như vậy. Nhưng trước mắt sự tiết lộ có thể gây nguy hiểm đến sự an toàn của điệp viên và gia đình. Mặt khác nó gây nghi ngại trong giới thường tiếp xúc với bà Plame và cả giới ngoại giao. Giờ đây nhiều người sẽ té ngửa, vì họ hiểu họ đã nói chuyện với CIA chớ không phải vợ một ông cựu Đại sứ. Và hệ thống tình báo mà bà điều hành cũng có thể bị di lụy.
Theo Luật Bảo vệ Tình báo ban hành năm 1982, những nhân viên chính phủ tiết lộ bất hợp pháp những tin tức mật sẽ bị xử tối đa 10 năm tù ở và 50,000 đồng tiền phạt.
Gửi ý kiến của bạn
