Hôm nay,  

Lịch sử môn võ Aikido Việt Nam

11/12/202308:44:00(Xem: 3831)
Tìm hiểu
            
blank
Võ sư Đặng Thông Phong (giữa) và các võ sinh vừa được lên đai.


Môn võ Aikido được biết đến với cái tên Việt là Hiệp Khí Đạo. Khoảng năm 1969, Thiếu tướng Lâm Quang Thơ, chỉ huy trưởng trường Bộ Binh Thủ Đức, kêu gọi các sĩ quan cần phải tham gia một môn thể thao, như chơi tennis, hoặc học võ Aikido. Thế rồi, một lớp huấn luyện võ Aikido được thành lập. Lớp học có khoảng 30 người, trong đó có vài sĩ quan cấp tá. Như vậy, sĩ quan trường Bộ Binh Thủ Đức đã có trên 30 môn sinh Aikido của sư phụ Đặng Thông Phong.

    Lớp học đầu tiên được đặt trên sàn tập của trường Vũ Thuật và Thể dục Quân sự, trường do Trung tá Nguyễn Văn Cư làm chỉ huy trưởng. Trường Vũ Thuật nằm trong khuôn viên của Trường Bộ Binh. Thiếu tướng Lâm Quang Thơ và sensei Đặng Thông Phong, chủ tọa các buổi học, ba ngày trong một tuần lễ. Huấn luyện viên chính là ông Nguyễn Hữu Huy, quân số thuộc trường Vũ Thuật. Một vài phụ tá huấn luyên viện là quân nhân của trường Vũ Thuật. Lớp học chấm dứt khi Thiếu tướng Lâm Quang Thơ được chuyển sang làm tư lệnh Sư đoàn 18 BB, thầy Đăng Thông Phong cũng theo sang sư đoàn 18BB.

Võ sư Đặng Thông Trị mang Aikido vào Việt Nam
            
blank                       Võ sư Đặng Thông Trị.         Tổ sư Morihei Ueshiba ra đòn.

Võ sư Đặng Thông Trị là người đầu tiên đưa môn võ Aikido vào Việt Nam. Võ sư Đặng Thông Trị sinh năm 1930 tại Huế, Việt Nam. Khi còn là học sinh trung học, ông được người anh rể là Bác sĩ Nguyễn Anh Tài, hướng dẫn các môn võ thuật, đặc biệt là võ của Hàn Bái Đường, do danh sư Lê Bái lập ra.
    Sau khi đậu tú tài, võ sư Đặng Thông Trị qua Pháp, theo học khoa luật của trường nổi tiếng là Sorbonne (Paris). Tốt nghiệp khoa luật năm 1952. Trong thời gian ở Pháp, ông theo học Judo và Aikido với hai võ sư Tadashi Abe và Mutsuro Nakazono. Năm 1958, võ sư Đặng Thông Trị được võ sư Mutsuro Nakazono mời làm phụ tá dạy môn Aikido ở miền nam nước Pháp. Cuối năm 1958, GS Đặng Thông Trị về Việt Nam và mở võ đường ở số 94 Phan Thanh Giản. Cuối năm 1960, Hội Hiệp Khí Đạo chính thức ra đời và bắt đầu thu nhận thanh niên Việt Nam, vào học môn võ nầy. Đầu năm 1961, đại sư Mutsuro Nakazono, đai đen 8 đẳng, đến Việt Nam, góp phần xây dựng phong trào Aikido Việt Nam. Giữa năm 1962, thì Việt Nam đã có những đai đen đầu tiên, gồm có: Bs Thái Minh Bạch, Lê Xuân Phong, Nguyễn Thành Nhơn, Bùi Minh Cảnh, Trần Kỉnh, và Đặng Thông Phong.
    Năm 1964 võ sư Đặng Thông Trị, được trường nhu đạo Monterey mời sang Pháp dạy môn Judo. Võ sư Đặng Thông Trị trao đạo đường cho người em là Đặng Thông Phong. GS Đặng Thông Trị, đệ lục đẳng huyền đai, là nhân vật Việt Nam đầu tiên được ghi vào Bách khoa tự điển Aikido của nhà báo Stanley A. Praning. Võ sư Đặng Thông Trị qua đời tại Sacramento (Hoa Kỳ) năm 1995, hưởng thọ 65 tuổi.
 
Morihei Ueshiba là người sáng lập ra Aikido
                   
blank                     Morihei Ueshiba.           Một đòn của sư tổ Aikido.

Morihei Ueshiba [1883-1969] là người Nhật lập ra hệ phái Aikido Nhật Bản. Một hệ phái nhu hòa nổi tiếng, được đánh giá là một võ phái phụng sự hòa bình cho con người trên trái đất. Morihei Ueshiba sinh ra trong một gia đình có truyền thống hiệp sĩ đạo (Samurai). Thuở nhỏ, thể chất yếu đuối, thường hay bị bịnh nên ở trong nhà đọc sách. Lớn lên, ông quyết tâm tập luyện để trở thành một người có thân thể cường tráng, bằng cách rèn luyện trong thể dục, bơi lội và học cả môn đô vật (Sumo).
    Năm 1897, 15 tuổi, sau một thời gian khổ luyện, Ueshiba đã đạt được sức mạnh không ai sánh kịp. Thời gian nầy, ông đến Tokyo theo học với võ sư Takusaburo Torawa, lừng danh với môn võ Jujitsu, nhu thuật. Trong 10 năm khổ luyện với các danh sư, Morihei Ueshiba đạt được đẳng cấp cao nhất, được quyền ban phát đẳng cấp cho các môn sinh.
    Năm 1928, 45 tuổi, ông được thừa nhận là một trong những người có võ công cao nhất Nhật Bản. Năm 1942, ông đã tạo ra môn phái Aikido. Với thân hình mảnh khảnh, chiều cao 1.55m, cân nặng chưa tới 50Kg, ông đã quật ngã cùng một lúc nhiều võ sĩ cơ bắp cuồn cuộn. Nắm vững võ thuật để nhận đòn của đối phương và chuyển hướng nó đi một cách vô hại với đối phương. Khi di chuyển, thân pháp của Morihei Ueshiba trông rất đẹp như đang biểu diễn một vũ điệu Nhật Bản.
 
Môn võ Aikido
              
blank                                                       Những đòn của Aikido.

Về kỹ thuật, Aikido là sự tổng hợp những tinh túy của nhiều môn võ Nhật Bản, như Daito-Ryn, Aiki-jujutsu, và Sojutsu. Mục đích của sự luyện tập thể chất Aikido, là vận động các khớp xương như xương ngón tay, cổ tay, cùi chõ và khớp xương vai. Tập té là một trong những kỹ thuật cơ bản. Trước hết phải tập té để giữ an toàn cho các khớp xương. Trong buổi tập Aikido, thường có những cặp 2 người, luân phiên nhau thực tập một đòn, kẻ tấn công và người hóa giải. Kỹ thuật Aikido thường là những biện pháp chống lại tấn công. Aikido không phải là một công cụ đánh ngã đối phương, bằng sức mạnh hay bằng vũ khí.
    Căn bản của võ thuật Aikido là nhận đòn và chuyển nó đi theo một đường tròn ly tâm, thường là đưa người xuống mặt đất. Aikido bao gồm những đòn thế ném, quật, khóa. Aikido là môn võ hòa bình và tình thương.
    Trong triết lý của môn võ Aikido không chủ trương tấn công trước, thậm chí không cho phép tự biến mình thành mục tiêu khiêu khích sự tấn công. Với những kỹ thuật đặc sắc của mình, Aikido chỉ hóa giải các đòn tấn công của đối phương, thay vì tiến hành phản ứng, tấn công đối thủ theo bản năng.

    Với đặc điểm là môn võ tự vệ thuần túy, Aikido phù hợp với cá tính dịu dàng, đằm thắm của phái nữ. Aikido không có những đòn sát thương. Hóa giải đòn tấn công của đối phương, và kềm chế họ mà không gây nguy hiểm chết người, hoặc làm cho đối phương bị thương tật nặng nề.
    Tổ sư của môn võ Aikido là người thấp con, chưa cao đến 1m60, cho nên ông truyền lại cho thế hệ sau, những đòn dành cho người nhỏ con. Sư phụ Đặng Thông Phong cũng là hình tượng điển hình như ông. Huyền đai đệ bát đẳng.
    Học võ để tự vệ là nhu cầu cần thiết cho đời sống hiện tại. Người phụ nữ có võ thể hiện tính trầm tĩnh, can đảm, tự tin trước những cảnh tượng như đi một mình ra bãi đậu xe vắng vẻ lúc ban đêm.

blankThanh kiếm bên trái. Đòn “một chống hai” do các tân huyền đai Aikido Jeslyn Trần, Alex Bùi, và Kimberly Nguyễn biểu diễn.

Sư phụ Đặng Thông Phong

blank
Sư phụ (Sensei) Đặng Thông Phong

blank           

“Chưởng Môn” Hiệp Khí Đạo Việt Nam (Aikido), võ sư quốc tế được Đại Hàn và Nhật Bản công nhận, Sư phụ / Sensei Đặng Thông Phong:
    -- Đệ thất đẳng huyền đai Aikido (7th Dan)
    -- Đệ lục đẳng huyền đai Taekwondo (6th Dan) Thái Cực  Đạo
    -- Đệ ngũ đẳng huyền đai Judo (5th Dan) Nhu Đạo
    -- Đệ bát đẳng Hàn Bái Đường (8th Dan)
    -- Đệ tứ đẳng Kendo (Kiếm đạo)
    Ông sinh năm 1935, năm nay (2023, 88 tuổi), hiện định cư ở Nam Cali sau hơn 10 lần vượt biên. Sau khi ra trại tù cải tạo, ông vượt biên bằng ghe, bằng đường bộ, 17 lần thất bại. Mỗi lần đều bị cầm tù. Đến lần thứ 18 thì thành công. Và ông đến Hoa Kỳ vào ngày 26-2-1986.
       blank           Các tân huyền đai Aikido trong ngày nhận văn bằng từ võ sư Đặng Thông Phong.

Ông là một sư phụ đã đào tạo nhiều môn đồ Aikido, mà hiện nay họ cũng đã trở thành sư phụ, đang phổ biến môn võ nầy ở Việt Nam. Thiếu tướng Lâm Quang Thơ, Chỉ huy trưởng trường Bộ Binh Thủ Đức đã mở phòng tập để Sư phụ Đặng Thông Phong huấn luyện cho các sĩ quan trong đơn vị. Ngoài ra còn có võ sư Nguyễn Hữu Huy, Thạch Cẩm Tòng cũng đến làm phụ tá huấn luyện.
    Võ sư Đặng Thông Phong cho biết: “Tôi quyết tâm thực hiện cho được hoài bão của mình, đó là phát triển môn phái Aikido để trả ơn những vị thầy của mình là các võ sư Tổng đàn Aikido Thế giới, mà tôi đã thụ giáo, như: Đại Võ sư Mutsuro NakaZono, Đại Võ sư Nobuyoshi Tamura”.
    Trước kia, Võ sư Phong sang Nhật, để đến Humbu Dojo bổ túc kỹ thuật và thi lên đai đen 3 đẳng. Dưới sự huấn luyện và chỉ dẫn trực tiếp của tổ sư Morihei Ueshiba và con ông Ueshiba Kisshomaru, ông đạt được huyền đai đệ tam đẳng vào tháng 12 năm 1967.
    blank
Thầy Đặng Thông Phong đã cống hiến cả cuộc đời của ông để phát triển môn võ hòa bình và tình thương, Aikido. Từ thời niên thiếu đến lúc bạc đầu, võ sư đã miệt mài, tận tụy phát triển Aikido. Khi còn ở Việt Nam và ngay cả ở Hoa Kỳ. Môn sinh rất quý mến sư phụ, và Tổng Đàn Aikido ở Nhật Bản cũng đã vinh danh sư phụ.
    Năm 1986, sau khi đến California thầy Phong cho hồi sinh Tổng cục Aikido Tenshinkai dưới cái tên mới là Liên đoàn Aikido Tensdhinkai Quốc tế. (International Tenshinkai Aikido Federation) với đạo đường Westminster Aikikai Dojo.
    Ở Hoa Kỳ, võ sư chăm sóc hai đạo đường ở California với gần 800 môn sinh, đa số là giới trẻ, học sinh, sinh viên. Hồi tháng 12 năm 2006, Võ sư cùng với Tiến sĩ Lynn Steiner đồng tác giả, đã phổ biến tác phẩm “Võ thuật Aikido Weapon Techniques”, bằng tiếng Anh, do nhà xuất bản Tullte Publishing phát hành. TS Lynn Steiner là môn đồ 12 năm của Aikido. Trước đó, hai tác phẩm Aikido Basics và Advanced Aikido cũng do nhà phát hành nầy phát hành.
    Võ sư Đặng Thông Phong là nhân vật Việt Nam đầu tiên được ghi vào cuốn Bách khoa tự điển Aikido.

Nhà văn Chu Tất Tiến nói về Sensei Đặng Thông Phong

Nhà văn Chu Tất Tiến cho biết, Sensei Đặng Thông Phong không chỉ huyền đai đệ thất đẳng của Aikido, mà còn là đai đen 5 đẳng Judo (Nhu Đạo), 6 đẳng Taekwondo (Thái Cực Đạo), 4 đẳng Kendo (Kiếm Đạo). Và đệ bát đẳng Hàn Bái Đường. Võ sư Chu Tất Tiến thuật lại: “Hồi trước năm 1975, có một lần mãn khóa sĩ quan trừ bị Thủ Đức, do Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu chủ tọa. Võ sư Đặng Thông Phong biểu diễn một tuyệt chiêu, của một người nhỏ con trước sự tấn công của 5 võ sư khổng lồ, như võ sư Nguyễn Bình, võ sư Nguyễn Ngọc Huy, võ sư Lê Kim… đến bóp cổ, khóa tay của người nhỏ con, chỉ đứng ngang vai của những người tấn công, thế mà chỉ sau vài phút, với những thế vặn mình, cuốn tay mà “người nhỏ con” đã quật ngã 5 người khổng lổ văng xa ra. Mọi người đều kinh ngạc.
    Trình diện cho Tổng thống xem không phải là chuyện đùa. Mà đó là sự thật.
 
Tài tử điện ảnh Steven Seagal là đệ tử của tổ sư Morihei Ueshiba
 
blank
                         Tài tử điện ảnh Steven Frederic Seagal.

Seagal sinh ngày 10-4-1952 tại bang Michigan, Hoa Kỳ. Năm 17 tuổi đến Nhật làm đệ tử của Ueshiba Morihei. Seagal dạy tiếng Anh để sinh sống và học võ Aikido. Seagal đã đạt được những đai đen về các môn: Aikido, Karate, Judo và Kendo (Kiếm thuật). Sau 15 năm bôn ba ở các nước châu Á, Seagal về Mỹ và mở trường dạy võ. Seagal làm cận vệ cho tài tử điện ảnh và nhà tài phiệt Hollywood, Michael Ovitz. Ông nầy giúp Seagal ký những hợp đồng đóng phim võ thuật với những công ty điện ảnh như Warner Bros…

Kết luận
 
Aikido là môn võ hòa bình và tình thương. Giáo sư Đặng Thông Trị là người đưa môn võ Aikido vào Việt Nam năm 1958. Đến năm 1962 ông giao Aikido Việt Nam lại cho người em là Đặng Thông Phong. Thầy Đặng Thông Phong đã cống hiến cả cuộc đời của ông để truyền bá môn võ học của tình thương và hòa hợp. Để kết luận, xin mượn lời của nhà báo Kiều Mỹ Duyên nói về sư phụ đáng quý mến. “Hy vọng thầy khỏe mạnh để mỗi năm anh chị em tổ chức mừng sinh nhật cho thầy, đồng thời anh chị em gặp lại nhau, thắt chặt tình đồng môn. Kính chúc thầy Đặng Thông Phong sống lâu 100 tuổi, để dìu giắt võ sinh, và hy vọng môn Aikido sẽ phát triển khắp nơi trên thế giới”.

-- Trúc Giang MN

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
VOA: Nhà hoạt động Nguyễn Tiến Trung đến Đức tị nạn. Theo Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ. Hôm 15/12, nhà hoạt động dân chủ Nguyễn Tiến Trung và gia đình đáp máy bay đến thành phố Frankfurt, Đức để định cư, ông cho VOA biết qua email. Nhà hoạt động nhân quyền Grace Bùi ở Thái Lan viết trên trang Facebook hôm 15/12 rằng ông Trung và gia đình đã rời khỏi Việt Nam trước đây và lánh nạn tại Thái Lan một thời gian trước khi đến Đức. “Khi còn ở Thái Lan thì Trung đã bị an ninh Việt Nam theo dõi và Đức đã cấp visa khẩn cấp cho Trung”, nhà hoạt động nhân quyền người Mỹ viết.
Hàng năm, người dân Hoa Kỳ mua khoảng 35 triệu đến 50 triệu cây Giáng sinh, và cũng có nhiều người mang cây Giáng sinh nhân tạo từ nhà kho ra để dùng trong mùa lễ hội. Theo các cuộc khảo sát, tổng cộng khoảng 3/4 số hộ gia đình ở Hoa Kỳ thường sở hữu một số loại cây Giáng sinh nào đó. Nhiều người thường thắc mắc loại nào thực tiễn hơn – cây thật hay cây nhân tạo? Vấn đề này gây tranh cãi khá nhiều, và câu trả lời phụ thuộc vào người được hỏi và những yếu tố được xem xét.
Trong thời điểm hiện tại, khi nói đến trí thông minh nhân tạo (AI), người ta thường nhắc đến nhiều điểm xấu hơn là điểm tốt. Người ta nói đến kịch bản “ngày tận thế” với máy tính siêu thông minh, nói đến việc AI đưa tin giả... Những cảnh báo này cũng đáng quan tâm. Nhưng trên thực tế, AI vẫn có tiềm năng to lớn mang lại nhiều lợi ích cho nhân loại. Theo trang mạng https://theconversation.com, trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân ngày càng sử dụng nhiều công cụ hỗ trợ AI hơn để giải quyết các vấn đề đe dọa sức khỏe con người, môi trường, và an ninh lương thực. Các nhà nghiên cứu dự báo thị trường cho những công cụ này có thể đạt 12 tỷ USD vào năm 2032.
Mùa Giáng Sinh lại về. Nhiều gia đình bất kể theo truyền thống tôn giáo nào lại có những cây thông xanh hay cây Giáng Sinh (Christmas Tree) để trưng bày đón ngày Thiên Chúa giáng trần. Có người thắc mắc rằng truyền thống này có từ thời nào, bắt nguồn từ đâu? Hẳn là nó có liên hệ đến Ki Tô giáo? Theo trang mạng chuyên về lịch sử www.history.com, từ rất lâu trước khi đạo Thiên Chúa ra đời, những loài cây cối xanh quanh năm có một ý nghĩa đặc biệt đối với con người vào mùa đông. Giống như ngày nay trang trí nhà cửa trong mùa lễ hội bằng các loại cây thông, nhiều dân tộc cổ đại treo những cành cây thường xanh (evergreen) trên cửa ra vào và cửa sổ. Ở nhiều quốc gia, người ta tin rằng cây thường xanh sẽ xua đuổi phù thủy, ma quỷ, ma quỷ và bệnh tật.
Trong hàng loạt những hình ảnh về các ngôi nhà bị đánh bom hay đường phố bị tàn phá ở Gaza, có một số hình ảnh nổi bật với sự kinh hoàng tột độ: Những đứa trẻ bị bỏ rơi, mình mẩy nhuốm đầy máu. Với hàng triệu lượt xem trên các nền tảng trực tuyến, những hình ảnh này là những hình ảnh giả (deepfake) được tạo ra bằng trí tuệ nhân tạo (AI). Nếu để ý kỹ, chúng ta có thể thấy các manh mối chẳng hạn như ngón tay cong kỳ lạ hoặc đôi mắt lấp lánh ánh sáng không tự nhiên.
Cách đây gần 60 năm, học sinh sau khi đậu tú tài muốn vào Đại học Y khoa Sài Gòn phải thi vào dự bị y khoa được gọi là APM, viết tắt của “Année Prémédicale”, năm Tiền Y khoa và học ở Đại học Khoa học. Sinh viên thi vào rất đông, chừng 4000 đến 5000 người và sẽ tuyển chừng 200 người. Hồi đó chỉ có hai trường Y ở trong nước, một ở Sài Gòn và một ở Huế, mở sau trường Sài Gòn và ít người học hơn. Trường Dược (5 năm), Nha khoa (5 năm) là những trường riêng biệt cũng phải thi vào (được gọi là thi concours). Các ngành khác cũng qua concours như Sư phạm, Kiến trúc, Kỹ sư (Phú Thọ), hành chánh. Nghe nói thi vào trường (Học viện) Quốc gia Hành chánh tỷ lệ được chấp nhận còn thấp hơn vào trường Y khoa. Các trường Luật và Văn khoa theo chế độ đại học mở cửa của Pháp, không phải thi vào và sinh viên rất đông.
Thẩm phán Arthur Engoron, quan chức tư pháp giám sát vụ án gian lận dân sự trong đó Donald Trump bị buộc tội gian lận trong giao dịch bất động sản, được cho là đã di tản khỏi tòa án New York hôm thứ Tư sau khi một đám cháy nhỏ bùng lên tại tòa án 4 giờ sau khi phiên tòa xử Trump và Trump Organization có phiên điều trần.
Một nhân viên điều tra của quận hôm thứ Ba đã nói rằng tự tử là nguyên nhân cái chết của cô Emily Matson, người dẫn chương trình tin tức ở Pennsylvania, người đã chết sau khi bị một đoàn tàu xe lửa cán chết sáng thứ Hai ở thị trấn Fairview Township, theo The Erie Times-News và The New York Post. Điều tra viên quận Erie Lyell Cook nói với tờ Post hôm thứ Ba rằng bằng chứng là “không thể nghi ngờ” xung quanh cái chết của người dẫn chương trình tin tức địa phương 42 tuổi.
Đây là một dự án truyện tranh lịch sử do Zayplay Animation Studio của Thái Lan thực hiện. Thiên sử thi này lấy bối cảnh lịch sử và các nhân vật nổi tiếng trong giai đoạn thế kỷ mười tám và thế kỷ mười chín của các nước Đông Nam Á, dĩ nhiên bao gồm cả Việt Nam. Zayplay Animation Studio là một công ty truyền thông, họ thường tập trung vào chủ đề lịch sử, văn hóa, nghệ thuật và thần thoại của người châu Á ở vùng đông và đông nam...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.