Các chuyên gia nghiên cứu bắt chước cách tủy sống thường được kích hoạt bằng các tín hiệu điện từ não khi đi bộ, kích thích điện từ ở đúng vị trí của tủy sống vào đúng thời điểm để di chuyển các cơ ở chân. (Nguồn: pixabay.com)
Theo nghiên cứu “The neurons that restore walking after paralysis” (Tế bào thần kinh phục hồi khả năng đi lại sau khi bị liệt) được công bố trên tạp chí Nature trong tháng 11 năm 2022, chín người bị liệt do chấn thương tủy sống nghiêm trọng đã lấy lại được khả năng đi lại nhờ sự kết hợp của kích thích điện từ cột sống dưới và vật lý trị liệu.
Nghiên cứu mới dựa trên công trình từ năm 2018 đã giúp ba người đi lại được. Nhưng lần này, các chuyên gia nghiên cứu đã xác định được các tế bào thần kinh nào có thể chịu trách nhiệm. Theo Amy Norton của HealthDay, sau khi nghiên cứu các tế bào thần kinh ở chuột, phát hiện mới có thể giúp các khoa học gia phát triển các phương pháp điều trị phức tạp hơn dành cho người.
Sarah Mondello, nhà thần kinh học tại Trường Washington, không tham gia vào nghiên cứu, nhận xét rằng nghiên cứu “cuối cùng cũng tìm ra được những điều góp phần quan trọng vào quá trình hồi phục.”
Carissa Wong của New Scientist cho biết, chấn thương tủy sống nghiêm trọng có thể phá vỡ tuyến đường liên lạc giữa não và các tế bào thần kinh ở cột sống dưới chịu trách nhiệm cho việc đi lại. Đầu tiên, các chuyên gia nghiên cứu sử dụng kích thích điện từ (electrical stimulation) ở phần dưới cột sống, được gọi là kích thích điện từ ngoài màng cứng (Epidural Electrical Stimulation – EES), để điều trị những cơn đau ở người bị chấn thương tủy sống.
Dù vậy, trong thập niên qua, EES cũng đã giúp một số ít người bị liệt có thể đứng hoặc đi lại. Kết hợp với vật lý trị liệu, EES còn có thể giúp mọi người lấy lại chức năng bàng quang và ruột cũng như tham gia vào các hoạt động tình dục.
Jocelyne Bloch, nhà thần kinh học tại Trường Lausanne ở Thụy Sĩ và là đồng tác giả của bài nghiên cứu, nói với trang New Scientist: “Chúng tôi bắt chước cách tủy sống thường được kích hoạt bằng các tín hiệu điện từ não khi chúng ta đi bộ, kích thích điện từ ở đúng vị trí của tủy sống vào đúng thời điểm để di chuyển các cơ ở chân.”
Trong nghiên cứu mới, chín người tham gia đều bị chấn thương tủy sống và đã được cấy ghép các thiết bị điện. Lúc đầu, có ba người không thể có cảm giác ở chân hoặc cử động chân, còn những người khác có một số cảm giác nhưng ít hoặc không cử động chân được. Tuy nhiên, sau năm tháng điều trị, cả chín người đều có thể bước đi và bốn người có thể đi bộ mà không cần EES.
Để xác định chính xác cách hoạt động của kích thích điện từ, nhóm nghiên cứu đã thực hiện thí nghiệm tương tự trên chuột. Theo New Scientist, họ đã làm tê liệt hai chân sau của chuột, sau đó sử dụng EES và vật lý trị liệu trên máy chạy bộ. Những con chuột đã có lại được khả năng đi lại. Chương trình máy tính đã phát hiện ra một loại tế bào thần kinh đặc biệt trong tủy sống dường như có vai trò quan trọng.
Sau đó, khi các chuyên gia nghiên cứu chặn hoạt động của các tế bào thần kinh này ở những con chuột bị thương, chúng không học đi lại được. Mặt khác, nếu làm điều tương tự ở những con chuột khỏe mạnh, việc đi lại của chúng không bị ảnh hưởng gì. Vì vậy, nhóm nghiên cứu kết luận rằng những tế bào thần kinh này có thể giúp phục hồi.
Eiman Azim, nhà thần kinh học tại Viện Nghiên Cứu Sinh Học Salk (Salk Institute for Biological Studies), cho biết các tế bào thần kinh giống nhau có thể đóng vai trò giống nhau ở người, bởi vì con người và chuột có cấu trúc cột sống tương tự nhau. Azim không tham gia nghiên cứu, nhưng là đồng tác giả của một ý kiến kèm theo bài nghiên cứu mới trên tạp chí Nature.
Theo Grégoire Courtine, đồng tác giả của nghiên cứu mới và là nhà thần kinh học tại Viện Công Nghệ Liên Bang Thụy Sĩ (Swiss Federal Institute of Technology), có thể có những loại tế bào thần kinh khác cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi.
Phát hiện mới cũng có thể giúp các chuyên gia nghiên cứu xác định các loại tế bào thần kinh hỗ trợ phục hồi các chức năng khác. Marc Ruitenberg, một nhà thần kinh học tại Trường Queensland ở Úc châu, nhận xét rằng sẽ rất thú vị nếu công nghệ mới cũng có thể giúp ích cho bàng quang, ruột và chức năng tình dục, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống nhiều hơn, không chỉ riêng việc đi lại.
Greg Nemunaitis, giám đốc khoa phục hồi chấn thương tủy sống ở Cleveland Clinic, cho rằng việc phục hồi chức năng ở chín bệnh nhân trong nghiên cứu là “tuyệt vời” và nghiên cứu trên chuột là “bước đầu tiên trong quá trình tìm hiểu và tăng cường các chức năng ở người.”
Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “Researchers Identify Neurons That Might Help Paralyzed People Walk Again” của Will Sullivan, được đăng trên trang Smithsonianmag.com.
Gửi ý kiến của bạn
