Olo – Màu Sắc Chưa Từng Thấy: Khi Khoa Học Mở Rộng Giới Hạn Thị Giác Con Người

Sau hàng trăm nghìn năm sống trên Trái đất, con người có thể nghĩ rằng họ đã nhìn thấy tất cả các màu sắc trong tự nhiên. Tuy nhiên, một nhóm các nhà khoa học từ Đại học Berkeley lại cho rằng điều đó chưa chắc đã đúng. Trong một thí nghiệm mới, họ đã khám phá ra một màu sắc mà trước đây chưa ai từng nhìn thấy, theo The Guardian.
Khẳng định táo bạo - và gây tranh cãi - này xuất phát từ một thí nghiệm mà trong đó các nhà nghiên cứu ở Hoa Kỳ đã chiếu xung laser vào mắt. Họ cho biết bằng cách kích thích các tế bào riêng lẻ trong võng mạc, tia laser đã đẩy nhận thức của mắt vượt ra ngoài giới hạn tự nhiên của nó.
Thông thường, mắt người cảm nhận màu sắc thông qua ba loại tế bào hình nón trong võng mạc – L, M và S. Ánh sáng tự nhiên là sự pha trộn của nhiều bước sóng kích thích các tế bào hình nón này ở các mức độ khác nhau. Ánh sáng đỏ chủ yếu kích thích các tế bào hình nón L, trong khi ánh sáng xanh chủ yếu kích hoạt các tế bào hình nón S. Tuy nhiên, không có nguồn sáng tự nhiên nào chỉ kích thích riêng tế bào M.
Trong thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đã xác định chính xác vị trí các tế bào M trong mắt và sử dụng tia laser để kích thích từng tế bào một cách có chủ đích, tạo ra trải nghiệm màu sắc chưa từng có. Kết quả là họ nhìn thấy một màu mới mà họ đặt tên là "Olo". Những người đã nhìn thấy màu đó gọi là màu xanh lam pha lục nhưng họ cho biết màu sắc đó sống động đến mức ngôn từ không thể diễn tả hết được sự phong phú của trải nghiệm. Tên gọi "olo" bắt nguồn từ mã nhị phân "010", tượng trưng cho việc chỉ có M (giữa L và S) được bật.
”Chúng tôi đã dự đoán ngay từ đầu rằng nó sẽ giống như một tín hiệu màu chưa từng có nhưng chúng tôi không biết não sẽ làm gì với nó". Thật kinh ngạc. Màu sắc mới này cực kỳ bão hòa". Ren Ng, một kỹ sư điện tại Đại học California, Berkeley cho biết. Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Science Advances.
Vậy liệu chúng ta có thể nhìn thấy olo qua TV hay điện thoại không? Câu trả lời là không. Ren Ng khẳng định: “Đây là khoa học cơ bản. Olo không thể tái tạo bằng bất kỳ công nghệ hiển thị hiện nay, kể cả tai nghe VR tiên tiến nhất. Trải nghiệm nó chỉ có thể thông qua kích thích võng mạc bằng laser – và hiện tại, điều đó chỉ xảy ra trong phòng thí nghiệm.”
Tuy nhiên, không phải ai cũng bị thuyết phục. Nhà khoa học thị giác John Barbur từ Đại học City St George, London cho rằng: “Đây không phải là một màu mới. Nó chỉ là một biến thể rất bão hòa của màu xanh lá, chỉ có thể được tạo ra khi đầu vào đến riêng từ tế bào M.” Ông cũng cho rằng giá trị của nghiên cứu này có hạn chế.
Dù còn gây tranh luận, công cụ tạo ra olo – được đặt tên là Oz Vision (lấy cảm hứng từ tiểu thuyết "The Emerald City" của L. Frank Baum) – có thể mở ra cơ hội nghiên cứu sâu hơn về cách não bộ hình thành nhận thức thị giác. Nó cũng có thể hỗ trợ nghiên cứu các rối loạn thị giác như mù màu hay bệnh viêm võng mạc sắc tố.