Khủng hoảng tâm thần làm con người uống thuốc quá liều.(nguồn: www.pixabay.com)
Đại dịch vi khuẩn corona không chỉ làm thiệt hại to lớn về nhân mạng và vật chất mà còn gây tổn thương nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần con người. Vấn đề được đặt ra là làm thế nào để ngăn ngừa và điều trị cho những bệnh nhân tâm thần do Covid-19 gây ra? Trả lời cho câu hỏi này cần đến thẩm quyền kiến thức và nghiên cứu công phu, mà cụ thể là bài phân tích được đăng trên trang mạng www.theconversation.com hôm 29 tháng 5 năm 2020, của 2 Giáo Sư – June Gruber, Phụ Tá Giáo Sư về Tâm Lý và Khoa Học Thần Kinh tại Đại Học Colorado Boulder; và Jonathan Rottenberg, Giáo Sư về Tâm Lý Học tại Đại Học South Florida. Việt Báo xin đăng bản dịch Việt của Thụy Âm để độc giả tường lãm.
*******
Khủng hoảng sức khỏe tâm thần gây ra bởi COVID-19 đang leo thang nhanh chóng. Một bằng chứng cụ thể là khi so với một thăm dò hồi năm 2018, những người lớn tuổi ở Hoa Kỳ hiện nay nhiều gấp 8 lần hơn để đáp ứng tiêu chuẩn đối với sự suy kiệt tâm thần nghiêm trọng. 1/3 người Mỹ báo cáo các triệu chứng đáng kể của mối lo sợ hay trầm cảm, theo dữ liệu của Phòng Thống Kê Dân Số được công bố vào cuối tháng 5 năm 2020 cho biết.
Trong khi tất cả các nhóm dân số đều bị ảnh hưởng, cuộc khủng hoảng này là rất khó khăn đối với các học sinh, đặc biệt đối với những học sinh nào bị nhà trường đẩy ra và hiện đối diện với bất ổn kinh tế; những người lớn tuổi có con em tại nhà, đang chật vật với việc chạy qua chạy lại giữa việc làm và học ở nhà; và các nhân viên chăm sóc sức khỏe nơi tuyến đầu, đối diện nguy cơ sinh mạng của họ để cứu người khác.
Chúng ta biết vi khuẩn có ảnh hưởng chết người lên cơ thể con người. Nhưng ảnh hưởng của nó lên sức khỏe tâm thần của chúng ta có thể cũng chết người. Một số dự đoán gần đây cho thấy rằng tử vong xuất phát từ các vấn đề sức khỏe tâm thần có thể sánh với tử vong trực tiếp vì vi khuẩn. Nghiên cứu mới nhất từ Well Being Trust, một tổ chức bất vụ lợi, phỏng đoán rằng COVID-19 có thể dẫn tới bất cứ đâu từ 27,644 đến 154,037 cộng vào với số người chết tại Hoa Kỳ vì tuyệt vọng, khi thất nghiệp quá nhiều, cách ly xã hội, trầm cảm và lo sợ đưa tới gia tăng tự tử và uống thuốc quá liều.
Nhưng có nhiều cách để giúp chận đứng sự gia tăng đường cong sức khỏe tâm thần. Kinh nghiệm của chúng tôi là các nhà tâm lý điều tra trầm cảm do đại dịch và bản chất của những cảm xúc lạc quan nói cho chúng tôi biết rằng chúng ta có thể. Với nỗ lực phối hợp, tâm lý học lâm sàng có thể đáp ứng thách thức này.
Tái hiện chăm sóc sức khỏe tâm thần
Lãnh vực của chúng tôi đã tích trữ nhiều danh sách dài của các biện pháp dựa vào bằng chứng để điều trị và ngăn ngừa lo sợ, trầm cảm và tự tử. Nhưng các dụng cụ hiện hữu này không đủ để thực hiện nhiệm vụ. Những điển hình chói sáng của chúng tôi về các trị liệu tâm lý cá nhân thành công – như liệu pháp hành vi nhận thức đối với trầm cảm, hoặc liệu pháp hành vi biện chứng đối với các bệnh nhân tự tử - đã làm giảm số người bị bệnh trước đại dịch.
Bị cách ly ở trong nhà dễ làm cho con người trầm cảm.(nguồn: www.pixabay.com)
Hiện giờ, các liệu pháp này phần lớn không còn khả dĩ đối với nhiều bệnh nhân gặp mặt trực tiếp, vì lệnh giữ khoảng cách vật lý và lo sợ tiếp tục về bị truyền nhiễm vi khuẩn ở những nơi công cộng. Sự phức tạp thêm: Việc giữ khoảng cách vật lý can thiệp với các mạng lưới hỗ trợ của bạn bè và gia đình. Các mạng lưới này thường cho phép người dân đối phó với những cú sốc lớn. Bây giờ chúng, nếu không bị cắt đứt hoàn toàn, thì chắc chắn giảm bớt.
Cái gì sẽ giúp những bệnh nhân bây giờ? Các khoa học gia và những bác sĩ chuyên về sức khỏe tâm thần phải tái hiện sự chăm sóc của chúng ta. Điều này bao gồm hành động trên 4 mặt trận liên kết với nhau.
Thứ nhất, mô hình truyền thống về cách và nơi con người nhận sự chăm sóc sức khỏe tâm thần phải thay đổi. Các bác sĩ và những nhà làm chính sách phải cung cấp dịch vụ chăm sóc dựa trên bằng chứng mà khách hàng có thể truy cập từ xa. Các phương pháp tiếp cận truyền thống “trực tiếp” - như các buổi gặp mặt trực tiếp với cá nhân hoặc nhóm với một chuyên gia sức khỏe tâm thần - sẽ không bao giờ có thể đáp ứng nhu cầu hiện tại.
Các buổi trị liệu bằng sức khỏe viễn thông [telehealth] có thể lấp đầy một phần nhỏ của khoảng trống còn lại. Các hình thức cung cấp chăm sóc sức khỏe tâm thần phi truyền thống phải điền vào phần còn lại. Những lựa chọn thay thế này không yêu cầu tái phát triển vòng quanh; trong thực tế, những tài nguyên này đã có sẵn cho sự tiếp cận. Trong số các chọn lựa có sẵn: các khóa học dựa trên web về khoa học hạnh phúc, các công cụ và podcast dựa trên trang mạng mở. Cũng có các điều trị tự điều chỉnh nhiệp độ dựa trên web - liệu pháp nhận thức dựa trên chánh niệm là một - có thể truy cập miễn phí hoặc giảm giá.
Dân chủ hóa sức khỏe tâm thần
Thứ hai, chăm sóc sức khỏe tâm thần phải được dân chủ hóa. Điều đó có nghĩa là từ bỏ khái niệm cho rằng chỉ có con đường duy nhất để điều trị là thông qua một nhà điều trị hay một bác sĩ tâm thần là người phân phối trí tuệ hay thuốc men. Thay vì vậy, chúng ta cần các loại khác của các mối quan hệ dựa trên hợp tác và cộng đồng.
Thí dụ, do các lợi ích đã biết của hỗ trợ xã hội như một bộ đệm chống lại sự suy sụp tinh thần, chúng ta nên nâng cao các điều trị được cung cấp hay hỗ trợ tương đương - như các nhóm hỗ trợ sức khỏe tâm thần tương đương, nơi thông tin được truyền đạt giữa những người có tình trạng xã hội tương tự hoặc với vấn đề sức khỏe tâm thần thường gặp. Các chương trình tương đương có tính linh hoạt cao; sau khi hướng dẫn và đào tạo, các nhà lãnh đạo tương đương có khả năng giúp đỡ các khách hàng hoặc nhóm cá nhân, trực tiếp, trực tuyến hoặc qua điện thoại. Dữ liệu ban đầu cho thấy những phương pháp này có thể điều trị thành công bệnh tâm thần nặng và trầm cảm. Nhưng chúng chưa được sử dụng rộng rãi.
Thực hiện cách tiếp cận chủ động
Thứ ba, các khoa học gia y học phải khuyến khích sức khỏe tâm thần ở mức công chúng, với những sáng kiến cố gắng làm lợi ích mọi người hơn là chỉ tập trung vào những người tìm kiếm điều trị. Một số chiến lược khuyến khích này đã có sự hỗ trợ khoa học rõ ràng. Thực tế, những cách điều trị phổ biến được ủng hộ nhiều nhất, như tập thể dục, ngủ ngon và có thời gian đi ra ngoài, nâng cao chính họ một cách hoàn hảo tới các nhu cầu quan trọng: giảm căng thẳng, ngăn chận bệnh tâm thần và miễn phí.
Covid-19 làm nhiều người bị bệnh tâm thần.(nguồn: www.pixabay.com)
Cuối cùng, chúng ta phải theo dõi sức khỏe tâm thần ở mức công chúng, cũng giống như Covid-19 được theo dõi và mô hình hóa. Chúng ta phải thu thập các dữ liệu kết quả sức khỏe tâm thần nhiều hơn chúng ta đang làm hiện nay. Dữ liệu này nên gồm các đánh giá từ những chuyên gia sức khỏe tâm thần cũng như các phúc trình từ những công dân mỗi ngày là những người chia xẻ kinh nghiệm của họ hàng ngày trong thời gian thực thông qua các nền tảng thăm dò từ xa.
Việc giám sát sức khỏe tâm thần ở cấp độ công chúng đòi hỏi nỗ lực của một nhóm. Các dữ liệu phải được thu thập, rồi được phân tích; những phát hiện phải được chia xẻ cho khắp các ngành – tâm phân học, tâm lý học, truyền nhiễm học, xã hội học và sức khỏe cộng đồng, ở đây chỉ nêu ra một số ít.
Tài trợ bền vững từ các tổ chức quan trọng, như NIH, là cần thiết. Đối với những người nói rằng điều này là quá cao với mục đích, chúng tôi hỏi, “Cái gì thay thế?” Trước khi làm phẳng đường cong sức khỏe tâm thần, đường cong phải được nhìn thấy.
COVID-19 đã cho thấy những bất cập của trật tự sức khỏe tâm thần cũ. Một loại thuốc chích ngừa sẽ không giải quyết được những vấn đề này. Thay đổi mô hình sức khỏe tâm thần là cần thiết bây giờ. Trong thực tế, cuộc cách mạng đã quá hạn.
Gửi ý kiến của bạn
