Hôm nay,  

Lịch Sử Viên Aspirin

10/07/202000:00:00(Xem: 5210)

 

BS Nguyen Y Duc

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức

 

Đa số những cơn đau mà con người thường gặp không phải gây ra do giải phẫu hoặc mới bị thương mà thuốc mê có thể dùng để chữa nhưng còn những cơn đau kinh niên như viêm xương khớp hoặc đau ngắn hạn như nhức đầu và đau răng thì chữa bằng cách nào. Với các đau này, một loại dược phẩm rất cần để giảm đau trong khi đó ta vẫn có thể đi làm được.
 
Vào mùa hè năm 1758, đức cha Edward Stone, ở Chipping Norton bên Anh bị sốt và viêm xương khớp. Vô tình ngài  đã nhai cành của cây liễu trắng rất đắng , ngài rất ngạc nhiên mà thấy rằng cơn đau giảm. Ngài liền nghĩ ra cách để phơi khô  và làm thành bột vỏ cây này và thử nghiệm để kiếm một liều hiệu nghiệm nhất.Trong vòng năm năm sau ngài tặng món thuốc này cho năm mươi người khác và đều thấy công hiệu. Vui mừng với sự khám phá của mình, ngày 25 tháng Tư năm 1763, ngài viết một bức thư cho bá tước Macclesfield, Hội trưởng Hoàng Gia, nhưng không được hồi âm.
 
Năm 1820, dược sĩ Thụy Sĩ Johana S.F. Pagenstecher bắt đầu lấy  một chất từ lá  của cây Spirea ulmaria, thường được gọi là lá dâu dê, rất công hiệu để giảm đau trong y học dân gian.
 
Báo cáo của Pagenstecher trên báo khoa học được đọc vào năm 1835 bởi nhà hóa học người Đức Karl Jacob Lowig, giáo sư hóa học ở Montpellier Uniniversity. Ông cũng cố gắng thay đổi lá cây Spirea ulmaria để loại bỏ tác dụng phụ quan trọng như cơn đau kích thích lớp lót của bao tử nhưng ông ta thấy phương pháp quá mất thì giờ cho nên đã bỏ.
 
Salicylic acid chỉ được một số người mà cơn đau trầm trọng hơn cơn đau của chính dược phẩm.Một trong những người đó là Her Hoffma, sống ở thành phố Đức quốc Elberfield và bị bệnh viêm khớp khiến ông bị què quặt.Con trai của ông ta là một hóa học gia làm việc tại Bayer, một hãng dược phẩm rất lớn ở gần đó và vào năm 1895 anh ta quyết định thử nó để làm bớt cơn đau của bố. Anh ta làm giản dị hóa phương pháp của Gerhard và làm ra aceytylsalicylic acid. Hoffman bèn lấy một lọ nhỏ và đưa cho bố và ông này đã có một đêm hết đau trong nhiều năm. Về sau này người ta mới biết rằng thuốc đó không phải chỉ giảm cơn đau mà còn hạ nhiệt độ và viêm.
 
Đồng nghiệp của Hoffman là ông Heinrich Dresser nhận ra rằng dược phẩm mới có tác dụng rất tốt vì nó chia làm hai ở máu.Để thử giả thuyết của mình, ông ta bèn nuốt chửng một số acetylsalicylate và thường xuyên thử nước tiểu trong vòng 12 giờ.Ông đã tìm ra dấu vết của salicylic acid  nhưng không thấy chất acetylsalicylate: hợp chất quả có tách làm hai.
 
Đến năm 1899,Hopffman và Dreser đặt tên cho dược phẩm mới tìm ra của mình:aspirin- chữ a cho acetyl, spir cho Spirea. Năm sau, công ty dược phẩm Bayer  xin bản quyền cho aspirin, cho các hợp chất trực tiếp của hãng và hình dáng của các dụng cụ của hãng và bắt đầu bán một sản phẩm rất phổ biến trên thế giới.
 
Năm 1914, để đề phòng sự lớn mạnh của chiến tranh và cũng để ngăn cản sự cung cấp của nước Đức, chính phủ Anh bèn tặng 20,000 bảng Anh cho những ai sống tại chính quốc hoặc ở Liên Hiệp Anh đã tìm ra một chất mới cho aspirin mà vẫn tránh né được bản quyền của Bayer.Chính quyền Úc Đại Lợi bèn tặng thêm 5000 bảng anh để khích lệ và hóa học gia George Nicholas nhận lời thách đố đó. Dùng các dụng cụ rất sơ sài và gần như mù vì phòng thí nghiệm của mình bị nổ, ông ta tìm ra một cách để tạo ra một chất aspirin hết sức thuần túy và thắng giải.
 
Sau khi nước Đức thua trận, công ty British Alien Properties Custodian tịch thu tên “aspirin” và công ty Bayer mất bản quyền cả tên lẫn việc sản xuất dược phẩm. Trong số những cơ sở bắt đầu làm hợp chất  là của George Nicholas; và sản phẩm “Aspro” của ông trở thành một loại aspirin bán nhiều nhất ngoại trừ nước Mỹ. Tại nước Mỹ, công ty dược phẩm Sterling, mặc dù đã không liên lạc với công ty Đức, tiếp tục sản xuất aspirin dưới dạng “Bayer”, một tên riêng. Xin nói rõ,  tên riêng (Trademark) là một thương hiệu hàng hóa riêng, trong đó chứa đựng bất kỳ chữ, tập hợp của nhiều chữ, tên riêng và biểu tượng nào. Những từ ngữ này đã từng được sử dụng hoặc sẽ được đưa vào sử dụng trong thương mại để nhận dạng, phân biệt và giúp chỉ ra xuất xứ hàng hóa.
 
Nhưng khám phá về vỏ cây liễu của ngài Stone trong mấy năm về trước không phải là không được dể ý tới. Năm 1826, hai người Ý đã tìm ra chất chính của vỏ cây liễu một chất gọi là salicin và ba năm sau một hóa học gia người Pháp đã thành công khi tìm ra một chất dưới dạng thuần túy. Năm 1839, một hóa học gia khác người Ý đã lấy salycilic acid  từ chất salicin và từ đó chất chính của aspirin được lấy ra từ cây liễu và cây dâu dê.Ngày nay chất này được tổng hợp, dùng phương pháp không khác nhiều lắm với phương pháp mà Herman Kolbe đã tìm ra tại Strasbourg vào năm 1874.
 
Mãi đến năm 1971 các nhà nghiên cứu ở Anh mới tìm ra tại sao aspirin lại công hiệu như vậy. Prostaglandins, một nhóm như kích thích tố tìm thấy ở hầu hết các mô bào của cơ thể có vẻ như làm tăng sự nhạy cảm của đoạn cuối dây thần kinh tại nơi bị viêm và aspirin dường như có liên hệ tới công dụng của các chất này.
 
Sau này aspirin trở thành một phần của các chất được biết với tác dụng chống viêm mà ngày nay bao gồm cả các dược phẩm mới tìm ra là ibuprofen. Đến năm 1980, aspirin bị paracetamol qua mặt. Paracetamol  được dùng lần đầu vào năm 1893 như một chất giảm đau rất bình dân của mọi người.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
NEW YORK (VB) -- Một phụ nữ gốc Việt kiện một công ty Mỹ, theo tin Bloomberg hôm 27/7/2020. First Eagle Investment Management LLC bị bà Oanh Nguyen, cựu nhân viên phân tích/nghiên cứu của hãng này, kiện vì cho rằng bà bị sa thải sau khi than phiền về kỳ thị tính phái và sắc tộc.
DAYTONA BEACH, Fla. (VB) — Một cặp vợ chồng gốc Việt đã bị cảnh sát bắt tại thị trấn Daytona Beach hôm Chủ Nhật, theo tin hôm 27/7/2020 của thông tấn WESH/2. Cặp này bị cáo buộc đã tấn công một phụ nữ vì tranh giành một chỗ đậu xe nơi mặt tiền bờ biển. Cảnh sát nói một trong 2 nghi can đã rút súng ra bắn một phát.
Việt Nam đang di tản 80,000 người – hầu hết là du khách địa phương – ra khỏi thành phố nghỉ mát nổi tiếng Đà Nẵng sau khi 3 cư dân đã thử nghiệm dương tính với vi khuẩn corona, theo chính quyền VN cho biết, theo bản tin của CNN hôm Thứ Hai, 27 tháng 7 năm 2020. Chính quyền VN đang gấp rút kềm chế khả năng lây lan mới còn trong trứng nước sau khi quốc gia Đông Nam Á này đã ghi nhận trường hợp lây lan cộng đồng đầu tiên với Covid-19 trong vòng 100 ngày hôm Thứ Bảy.
Bộ Ngoại giao Cộng sản Việt Nam đã kín đáo bắn tiếng muốn Mỹ nhảy vào giải quyết xung đột ở Biển Đông, nhưng Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị của Trung Cộng đã cảnh giác Việt Nam “không dành bất cứ cơ hội nào cho sự quấy rối và phá hoại của thế lực bên ngoài”. Đề nghị bán chính thức của Việt Nam đưa ra ngày 17/7/2020, bốn ngày sau khi Bộ trưởnng Ngoại giao Mỹ, Mike Pompeo gọi hành động đe dọa các nước nhỏ để chiếm đoạt và mưu toan cướp chủ quyền nguồn tài nguyên ở phần lớn Biển Đông của Trung Quốc là “phi pháp”.
Lãnh Đạo Khối Đa Số tại Thượng Viện Mitch McConnell đã công bố kế hoạch tài trợ vì vi khuẩn coronoa của Cộng Hòa hôm Thứ Hai, 27 tháng 7 năm 2020, theo bản tin của CNBC cho biết. Sau đây là những gì CNBC cho biết về dự luật, khi các nhà lãnh đạo Cộng Hòa công bố các chi tiết. Dự luật sẽ nâng cao tiền trợ cấp thất nghiệp liên bang ở mức 70% tiền lương trước đó của công nhân, thay thế $600 mỗi tuần mà các tiểu bang đã ngưng trả trong tuần này.
Nhiều nhà lập pháp và khuôn mặt uy tín cộng đồng đang bày tỏ niềm tôn kính đối với thần tượng đấu tranh dân quyền và dân biểu Hoa Kỳ, là Dân Biểu John Lewis của Tiểu Bang Georgia, hôm Thứ Hai, 27 tháng 7 năm 2020 khi quan tài của ông được quàn tại Thủ Đô Hoa Kỳ, theo bản tin của CNN cho biết. Lewis là nhà lập pháp da đen đầu tiên được quàn tại Tòa Nhà Vòm (Rotunda) của Thủ Đô Hoa Kỳ, theo các sử gia quốc hội cho biết.
Tôi tình cờ “nhặt” trên FB một tác phẩm khá độc đáo của Marc Riboud. Ông “chớp” được cảnh một anh bộ đội (với con búp bê nằm dưới nắp ba lô, và cái sắc cầm tay) đang trên đường trở về quê cũ. Cùng với bức ảnh là lời bình, cũng độc đáo không kém, của face booker Nguyễn Hoàng : “Thằng này coi vậy mà hiền, chỉ lấy con búp bê cho con và cái bóp đầm cho vợ mà thôi.”
Ngày nay tại hải ngoại, đạp xe máy hay cỡi ‘ngựa sắt’ là một cái mode xê dịch rất ư là phổ thông, vừa duỡng sanh, rất tốt cho sức khỏe, lý thú cho mọi lứa tuổi kể cả các cụ ông lẫn cụ bà “chưa quá rệu” và vẫn còn ham sống ham vui…
Vào lúc 5 giờ chiều Thứ Bảy, ngày 25 tháng 7 năm 2020 trước bãi cỏ đối diện khu Thương Xá Phước Lộc Thọ (Trong khuôn viên khu chợ Á Đông) Thành phố Westminster, hơn 200 đồng hương đã tham dự cuộc Biểu Tình Tuần Hành Tự Phát Ủng Hộ Tổng Thống Trump, Yêu Cầu Mở Cửa Trường Học, các cơ sở Tôn Giáo, cơ sở thương mại, chống Tàu Cộng… Dọc theo bãi cỏ, một hàng cờ Mỹ-Việt và những tấm bảng nhự: “Communist China get out the USA,” “Covid-19 Made in China (CCP Virus)," “Recall Newsom,” “Open School,” ”Open Business,” “Open Church,” “Trump 2020.”
Tất cả họ đều nói cùng một giọng, và làm chung một điệu – theo nhận xét của Huỳnh Ngọc Chênh: Ông Đinh Thế Huynh bị bệnh nặng phải qua Nhật chữa. Trước đó ông Phùng Quang Thanh thì đi Pháp, ông Nguyễn Bá Thanh thì bỏ cả tiền triệu đô la qua tận nước Mỹ để nhờ họ cứu mạng. Nghe nói hai ông Chung và Thưởng vừa rồi lâm bệnh cũng đi Nhật và Pháp điều trị.
Do dịch COVID-19 và tuân thủ những quy định về các cuộc tụ họp do Thống đốc Gavin Newsom ban hành, Sở Cảnh sát Garden Grove (GGPD) sẽ tổ chức buổi lễ ‘National Night Out’ như thông lệ hàng năm qua mạng (virtually), với một video được sản xuất bởi đài Garden Grove TV3 (GGTV3). Vào Thứ Ba, ngày 4 tháng Tám, lúc 12:00 giờ trưa, cộng đồng được mời xem video đặc biệt trên GGPD Facebook tại facebook.com/gardengrovepd và kênh YouTube GGTV3, tại youtube.com/gardengrovetv3.
SINGAPORE (VB) --- Cẩn trọng, chúng ta đang sống giữa các gián điệp... Thông tấn AsiaOne hôm 27/7/2020 loan tin thêm chi tiết về chuyện một người đàn ông Singapore hôm 24/7/2020 thú nhận đã làm gián điệp cho Trung Quốc để lấy các thông tin nhạy cảm từ Hoa Kỳ. Và một bạn học cũ của điệp viên Singapore này là một người Mỹ gốc Việt đã kể thêm chi tiết mới.
Kính bạch chư Tôn Hòa thượng, Thượng Tọa, Đại Đức Tăng Ni Kính thưa quý đạo hữu, thân hữu, văn thi hữu, thân bằng quyến thuộc nội-ngoại, trong và ngoài nước, Thân mẫu của chúng con/chúng tôi, là bà quả phụ Nguyễn Phước Bửu Đáo, nhũ danh Nguyễn Thị Nuôi, pháp danh Tâm Tấn, bút hiệu Trinh Tiên, đã mãn phần, thượng thọ bách tuế vào ngày 13 tháng 7 năm 2020 (nhằm ngày 23 tháng 5 năm Canh Tý).
Bắc Hàn mới chỉ tuyên bố trường hợp bị nhiễm Covid-19 đầu tiên, đổ lỗi thuận tiện nhất cho một người đào ngũ đã chạy trốn sang Nam Hàn và rồi đào tẩu trở lại Bắc Hàn, được cho là mang theo vi khuẩn với người này. Đó là theo tin của truyền thông nhà nước Bắc Hàn KCNA, đưa ra trường hợp này sau khi họp với bộ chính trị của Đảng Công Nhân, tại nơi mà Kim Jong Un đã xuất hiện hiếm hoi cho dù ông có ở đó trực tiếp hay chỉ qua màn hình ảo, thì vẫn chưa rõ.
Các nhà lập pháp tại Quốc Hội đã bị chia rẽ về việc có nên gia hạn tiền trợ cấp thất nghiệp hay không, với các nhà Dân Chủ thì nó nên được gia hạn sang năm tới bởi vì kinh tế vẫn còn suy yếu và những người thất nghiệp nói rằng họ gặp khó khăn trong việc tìm việc làm cũng như chăm sóc con em. Tuy nhiên, các nhà lập pháp Cộng Hòa thì quan ngại rằng cho tiền thất nghiệp như vậy có thể làm cho người dân không trở lại sở làm, sẽ làm chậm sự hồi phục kinh tế.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.