Ngày 4 tháng 2 năm 2023, máy bay chiến đấu của quân đội Hoa Kỳ đã bắn hạ khinh khí cầu của Trung Quốc ở ngoài khơi bang Nam Carolina ngay sau khi nó bay ra khỏi khu vực đất liền. (Nguồn:YouTube)
BẮC KINH – Trung Quốc có thể đáp trả lại việc Hoa Kỳ bắn hạ khinh khí cầu của họ bất chấp những lời cảnh báo về “những hậu quả nghiêm trọng,” nhưng các chuyên gia phân tích cho rằng bất kỳ động thái nào cũng có thể sẽ được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh làm xấu đi mối quan hệ vốn dĩ đã tệ hại và cả hai bên đang tìm cách sửa chữa, theo tin Reuters.
Các chuyên gia phân tích và nhà ngoại giao khu vực đang theo dõi chặt chẽ phản ứng của Trung Quốc sau khi một máy bay chiến đấu của Hoa Kỳ bắn hạ khinh khí cầu – cái mà Bắc Kinh cho là một thiết bị theo dõi thời tiết ‘lỡ đường’ – ở Đại Tây Dương ngoài khơi Nam Carolina hôm Thứ Bảy.
Hôm Chủ Nhật, Trung Quốc đã lên án vụ việc, gọi đây là một “phản ứng thái quá,” và nói rằng họ có quyền sử dụng các biện pháp cần thiết để đối phó với “những tình huống tương tự” mà không cần giải thích chi tiết.
Một số chuyên gia phân tích cho biết họ sẽ quan sát kỹ các vùng biển và bầu trời ở Đông Á để tìm các dấu hiệu căng thẳng, trong tình hình ngày càng nhiều tàu và máy bay được triển khai từ cả phía Trung Quốc cũng như phía Hoa Kỳ và các đồng minh.
Nhưng dù căng thẳng song phương có gia tăng vì vụ khinh khí cầu, Bắc Kinh và Washington vẫn đang tìm cách cải thiện quan hệ.
Việc phát hiện ra khinh khí cầu trong bầu trời Bắc Mỹ đã khiến Hoa Kỳ phải hoãn chuyến thăm Bắc Kinh trong tuần này của Ngoại trưởng Antony Blinken. Chuyến đi vốn là kết quả của hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11 giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình.
Cả hai bên đều được coi là mong muốn ổn định quan hệ sau những năm đầy sóng gió, chính quyền Biden không muốn căng thẳng dẫn đến xung đột, còn ông Tập đang muốn tập trung vào phục hồi nền kinh tế sau đợt suy thoái nghiêm trọng do COVID-19.
Zhao Tong, thành viên cao cấp tại văn phòng Trung Quốc của Carnegie Endowment for International Peace và là nhà nghiên cứu khách mời tại Trường Princeton, cho biết con đường xây dựng lại quan hệ Mỹ-Trung có thể vẫn đi đúng hướng. Ông nói: “Hai bên vẫn có lợi ích chung trong việc ổn định và có trách nhiệm kiểm soát mối quan hệ song phương.”
Collin Koh, một nhà nghiên cứu an ninh tại Trường S. Rajaratnam School of International Studies của Singapore, dự đoán Trung Quốc sẽ tiếp tục đáp trả mạnh mẽ các cuộc tuần tra do thám của quân đội Hoa Kỳ nhưng sẽ không đối đầu ngay.
Các tùy viên quân sự khu vực cho biết, ngay cả trong những thời điểm yên bình hơn, các lực lượng Trung Quốc cũng tích cực theo dõi các cuộc tuần tra của quân đội Mỹ, đặc biệt là trên biển, giữa những căng thẳng về vấn đề Đài Loan và Biển Đông.
Koh lưu ý việc Trung Quốc bắt giữ một tàu lượn dưới nước (underwater glider) của Hoa Kỳ ngoài khơi Philippines vào tháng 12 năm 2016. Hải quân Trung Quốc sau đó đã trao trả nó cho một tàu chiến của Hoa Kỳ.
Christopher Twomey, một học giả về an ninh tại Trường U.S. Naval Postgraduate School ở California, cho biết dù Trung Quốc có bất kỳ phản ứng nào thì nó cũng sẽ bị hạn chế.
Zhu Feng, giám đốc điều hành của Trường School of International Studies tại Đại học Nam Kinh, cho biết các viên chức Hoa Kỳ nên ngừng các sự kiện “thổi phồng” để thông tin liên lạc được bình thường hóa trở lại.
Zhu bày tỏ hy vọng “hai chính phủ có thể sang trang càng sớm càng tốt để quan hệ Trung-Mỹ có thể trở lại kênh liên lạc và đối thoại được thể chế hóa.”
Trên các phương tiện truyền thông xã hội bị kiểm duyệt gắt gao của Trung Quốc, có rất ít bằng chứng cho thấy sự tức giận của chủ nghĩa dân tộc đang được khuấy động về vụ việc, nhiều người dùng trên mạng Internet tự hỏi có chuyện gì xảy ra với một cái khinh khí cầu. Một người còn nói đùa là: “Thôi, Trung Quốc cho mấy cái vệ tinh nghỉ hưu được rồi đó!”
Send comment
