Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6196)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước44454647484950Trang sauTrang cuối

Những ai mới từ các quốc gia khác đến Hoa Kỳ là thường trú nhân hay đã nhập tịch, cho dù cư ngụ đã nhiều năm hay ít năm, chắc rất ít ai chú ý hay tìm hiểu về Luật Gia Đình của Hoa Kỳ (American Family Law). Trong bộ luật này bao gồm rất nhiều các tiết mục khác nhau, nhưng ở đây chúng tôi chỉ muốn đề cập đến tiết mục ly dị (Divorce) và trong tiết mục ly dị này, có kèm theo 2 tiểu mục: Thứ nhất là tiền trợ cấp cho vợ (Alimony). Thứ nhì là tiền trợ cấp cho con cái (Child Support).

Một người mẹ ở Dải Gaza đặt nụ hôn lên thi thể đứa con gái đã lạnh cứng, tạm biệt những gì cuối cùng còn sót lại của đứa bé mà bà có thể chạm vào được. Đứa con 5 tháng tuổi của bà Esraa Abu Halib giờ nhẹ cân hơn cả lúc mới chào đời. Theo bản tin ngày thứ Bảy 26/7 của AP tường thuật.

Nên nghe nhạc, hay không nên nghe nhạc? Nên sáng tác nhạc để cúng dường Tam Bảo, hay không nên? Đôi khi chúng ta lại nhầm lẫn rằng chuyện âm nhạc cúng dường Tam Bảo là tiếp biến văn hóa của Phật Giáo khi vào Trung Hoa và Tây Tạng. Không phải như thế. Nếu đặt câu hỏi theo một cách khác, chúng ta sẽ tiếp cận vấn đề rộng hơn. Thí dụ: nên làm thơ cúng dường Chư Phật, hay không nên, bởi vì thơ cũng là một thể loại nghệ thuật có âm vận réo rắt tuy là ít chất nhạc hơn? Thơ trong một nghĩa nào đó, vẫn là một dạng gần với âm nhạc. Thực tế, Đức Phật là một nhà thơ vĩ đại, ứng khẩu thành thơ trong rất nhiều trường hợp, trong đó thi tập nổi tiếng nhất của ngài là Kinh Pháp Cú.

- Trump xài 10 triệu đô tiền thuế của dân Mỹ để quảng bá sân golf của mình tại Scotland. Trong 6 tháng, Trump chơi golf tốn 52 triệu đô, và nhiềm kỳ 2016-2020 Trump chơi golf tốn 152 triệu đô công quỹ - Trump chơi golf tại sân golf của ông ở bờ biển Scotland trong khi người biểu tình trên khắp đất nước Scotland đã xuống đường phản đối Trump.

Cựu công tố Katie Phang nói trên CNN: nếu Trump ân xá cho cô Ghislaine Maxwell thì MAGA sẽ nổi giận // Luật sư: Cô Ghislaine Maxwell đã kể hết những gì Thứ trưởng Tư pháp hỏi, vì được đặc miễn hạn chế

Bài thơ "Chơn Đế" được Ni Trưởng Thích Nữ Diệu Không (1905-1997) sáng tác, in trong Tạp chí Liên Hoa, số 9, tháng 9 năm Ất Mùi, tức là năm 1955. Trong phần I, tác giả giải thích phần cốt tủy trong bài Bát Nhã Tâm Kinh. Chỉ cần riêng hiểu phần I để tu, chỉ cần thường trực thấy diệu lý của Sắc và Không là người tu cũng đủ tư lương để giải thoát. Chỉ cần thấy rằng Sắc -- tức là, những cái được thấy, nghe, ngửi, nếm, chạm xúc, tư lường -- thực sự là Không, là vô ngã, là không tự tánh

- Trump yêu cầu nhiều đại học Mỹ nộp tiền vì các cuộc biểu tình bài Do Thái trong khuôn viên trường, sau khi bắt chẹt 221 triệu đô từ Đại học Columbia - Trump trả thù: đóng khung, treo tường lệnh tòa cho cấm cử hãng tin AP

Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) đang phải thụ lý khối lượng hồ sơ tồn đọng lớn chưa từng thấy - lên tới 11.3 triệu hồ sơ đang chờ duyệt xét. Do số lượng tồn đọng ngày càng tăng, những người nộp đơn phải chờ đợi lâu hơn, đôi khi kéo dài lên đến nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm so với dự kiến. Các luật sư di trú khuyên nên nộp đơn ngay từ bây giờ, trước khi tình hình trở nên tồi tệ hơn - và chắc chắn nó sẽ tồi tệ hơn.

Đối với hàng triệu người dân Mỹ đang còng lưng gánh nợ y tế, thì gánh nợ khổng lồ đó không phải là mối lo duy nhất. Họ còn phải đối mặt với nỗi ám ảnh khác: những hóa đơn chưa thanh toán sẽ nhấn chìm điểm tín dụng (credit scores) của mình, khiến vay mua nhà, xe hay xin mở thẻ tín dụng trở nên vô cùng khó khăn. Một tia hy vọng từng được nhen nhóm đã vội tắt, khi quy định vốn có thể giải quyết tận gốc vấn đề này đã chính thức bị bác bỏ.

Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường Hoa Kỳ (EPA) vừa công bố kế hoạch giải thể toàn bộ Văn Phòng Nghiên Cứu và Phát Triển (Office Of Research And Development, ORD), đồng thời bắt đầu cắt giảm hàng ngàn nhân sự. Một lãnh đạo nghiệp đoàn cho rằng quyết định này “sẽ để lại hậu quả khôn lường đối với sức khỏe người dân Hoa Kỳ.” Hàng chục năm nay, Văn Phòng Nghiên Cứu và Phát Triển vốn là nơi xây dựng nền tảng khoa học cho các hoạt động bảo vệ môi trường và sức khỏe con người của EPA. Tuy nhiên, vào tháng 5 năm 2025, ORD cho biết sẽ chuyển các chuyên gia, khoa học gia, cùng hoạt động nghiên cứu sang những văn phòng chuyên giải quyết những vấn đề quan trọng như không khí và nguồn nước.

Tình hình giá nhà cao hiện nay vẫn là một trong những nỗi lo của nhiều người dân Hoa Kỳ đang có ý định mua nhà, đặc biệt là ở những tiểu bang có chi phí đắt đỏ như California. Nhiều người đang muốn mua căn nhà đầu tiên lo ngại rằng việc sở hữu một ngôi nhà ở Cali là một điều bất khả thi. Nhằm thúc đẩy thị trường nhà, cung cấp thêm thông tin cho người mua, ngân hàng Wells Fargo đã phối hợp cùng Neighborworks Orange County tổ chức Hội Chợ “Advancing Homeownership" vào ngày Thứ Bảy 19 tháng 7 năm 2025 tại Garden Grove Community Center. Hội chợ này được thiết kế để cung cấp cho những cá nhân, gia đình ở Quận Cam kiến thức, công cụ, quyền truy cập trực tiếp vào các nguồn thông tin cần thiết, giúp họ đạt được ước mơ sở hữu căn nhà đầu tiên.

Theo ước tính ban đầu từ Văn Phòng Ngân Sách Quốc Hội, đạo luật này sẽ làm giảm chi tiêu y tế liên bang hơn 1 nghìn tỷ đô la, chủ yếu bằng cách cắt giảm Medicaid và trợ cấp bảo hiểm y tế. Khoảng 11.8 triệu người dự kiến sẽ mất bảo hiểm do các điều khoản trong dự luật.

ôm nay, Dân Biểu Liên Bang Derek Trần (địa hạt CA-45) đã công bố một loạt dự luật mới nhằm giảm chi phí sinh hoạt cho các gia đình lao động. Dự luật Giữ Vững Bảo Hiểm cho Trẻ Em (Keep Kids Covered Act), được giới thiệu cùng Dân Biểu Kathy Castor (FL-14), và dự luật Giảm Thuế Thực Phẩm Cho Trẻ Nhỏ (Baby Food Tax Relief Act), do ông hợp tác với các thành viên trong Nhóm Dân Biểu Là Những Người Cha (Congressional Dads Caucus), sẽ giúp giảm giá các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và thực phẩm thiết yếu cho trẻ em. Đây là bước đi tiếp theo trong cam kết của Dân Biểu Trần nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt mà nhiều gia đình đang đối diện.

- Trump công bố "Kế hoạch Hành động Trí tuệ Nhân tạo" và ký 3 sắc lệnh AI, tăngt ốc AI, xóa thủ tục hành chánh, cấm "wokeness" trong AI (wokeness: tin vào biến đổi khí hậu, tin là Mỹ có kỳ thị sắc tộc, cần bảo vệ giới tính thứ 3) // Trump: muốn xóa chữ "nhân tạo" trong AI (trí tuệ nhân tạo)

(WASHINGTON, ngày 23 tháng 7, Reuters) – Kilmar Abrego, một di dân Salvador bị trục xuất sai và trở thành “nạn nhân tiêu biểu” của chính sách di trú hà khắc dưới thời Tổng thống Donald Trump, vừa giành được hai chiến thắng lớn tại tòa án Hoa Kỳ hôm thứ Tư. Dù vậy, anh vẫn bị giam với cáo buộc có liên quan đến một đường dây buôn người qua biên giới.
Trang đầuTrang trước44454647484950Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.