
Donald Trump, ứng cử viên hàng đầu cho đề cử Tổng Thống của Đảng Cộng Hòa năm 2024, đã bị buộc tội trong 4 vụ án hình sự khác nhau và có thể phải đối mặt với phiên tòa đầu tiên ngay đầu tháng 3/2024, theo Reuters.
Cựu Tổng Thống Hoa Kỳ đã không nhận tội trong tất cả các vụ kiện tụng, và những rắc rối pháp lý khó có thể ngăn cản ông quay trở lại Tòa Bạch Ốc nếu tái đắc cử. Và đây là lý giải tại sao.
TRUMP CÓ ĐƯỢC TRỞ THÀNH TỔNG THỐNG DÙ BỊ BUỘC TỘI HÌNH SỰ KHÔNG?
Theo Hiến pháp Hoa Kỳ, Tổng Thống phải tối thiểu 35 tuổi và là công dân Hoa Kỳ đã sống ở nước này được ít nhất 14 năm.
Quốc Hội đã bổ sung một điều khoản trong Tu Chính Án Thứ 14 sau Nội chiến: cấm các viên chức tham gia vào “cuộc nổi dậy hoặc phản loạn” giữ chức vụ công liên bang.
Vào ngày 19 tháng 12, tòa án cao nhất Colorado đã ra phán quyết rằng Trump không đủ tư cách có tên trên lá phiếu bầu cử sơ bộ của tiểu bang vì đã tham gia vào vụ bạo loạn Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Trump vẫn luôn phủ nhận hành vi sai trái liên quan đến sự kiện ngày 6 tháng 1, và cho biết ông sẽ kháng cáo lên Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ, nơi có đa số bảo thủ 6-3 bao gồm 3 người được Trump bổ nhiệm. Phán quyết của Colorado được hoãn chờ kháng cáo cho đến ít nhất là ngày 4/1/2024.
Các tòa án đang có những quan điểm trái chiều về việc liệu điều khoản phản loạn có được áp dụng lên Tổng Thống hay không. Phán quyết của tòa án cao nhất Colorado đã đảo ngược lại phán quyết của tòa án sơ thẩm. Các thẩm phán ở một số tiểu bang, bao gồm Minnesota, Michigan và New Hampshire đã bác bỏ các vụ kiện tương tự như vụ kiện ở Colorado.
Trump chưa chính thức bị buộc tội tham gia bạo loạn.
LIỆU TRUMP CÓ THỂ CHẤM DỨT CÁC VỤ ÁN HÌNH SỰ CỦA MÌNH NẾU TÁI ĐẮC CỬ?
Trump phải đối mặt với hai vụ kiện liên bang, bao gồm một vụ cáo buộc ông đã cố gắng đảo ngược thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 một cách bất hợp pháp, và một vụ khác về việc ông mang theo và lưu giữ các tài liệu mật khi rời nhiệm sở. Cả hai vụ án đều do Công tố đặc biệt Hoa Kỳ Jack Smith đưa ra.
Trump không thể trực tiếp sa thải Smith nhưng có thể bổ nhiệm một bộ trưởng tư pháp mới để làm việc đó, Smith có thể bị sa thải vì hành vi sai trái hoặc “lý do chính đáng khác.”
Trump cũng bị truy tố tại tòa án bang New York vì tội trả tiền ‘bịt miệng’ cho một ngôi sao khiêu dâm trước khi ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016, và tại Georgia vì nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử năm 2020.
Các Tổng Thống không có quyền sa thải các công tố viên tiểu bang và Trump sẽ không có quyền chấm dứt các cuộc điều tra này.
NHỮNG LÙM XÙM PHÁP LÝ CỦA TRUMP CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CUỘC ĐUA TỔNG THỐNG CỦA ÔNG?
Cho đến nay, Trump đã sử dụng các vụ kiện tụng này để làm lợi cho mình bằng cách tuyên bố rằng chúng là một phần của âm mưu chính trị chống lại ông. Hồ sơ tài chánh của chiến dịch tranh cử của Trump cho thấy số tiền quyên góp cho ông đã tăng vọt.
Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos vào đầu tháng 12 cho thấy 52% cử tri tự nhận là ủng hộ Đảng Cộng Hòa sẽ bỏ phiếu cho Trump ngay cả khi ông bị kết án tội hình sự, và 46% vẫn sẽ bỏ phiếu cho ông nếu phải ngồi tù.
Khoảng 31% dân cử Đảng Cộng Hòa sẽ không bỏ phiếu cho Trump nếu ông bị kết án, và 39% sẽ không bỏ phiếu nếu Trump phải ngồi tù. Những người còn lại thì tới đó mới biết.
TRUM CÓ THỂ TỰ ÂN XÁ CHO MÌNH NẾU BỊ KẾT ÁN KHÔNG?
Nếu đắc cử Tổng Thống, Trump có thể cố gắng ân xá cho chính mình nếu bị kết tội trong cả hai vụ án liên bang. Tổng Thống có quyền ân xá rộng rãi, nhưng các học giả pháp lý tranh cãi về việc liệu việc tự ân xá cho bản thân có vi phạm nguyên tắc cơ bản là ‘không ai được xét xử trong vụ kiện của chính mình’ hay không.
Vần đề này sẽ được Tối Cao Pháp Viện quyết định.
Trump không có quyền ân xá cho chính mình trong các vụ án tiểu bang. Ông vẫn có thể được bầu và tuyên thệ nhậm chức ngay cả khi bị kết án trong vụ kiện ở New York hoặc Georgia. Vụ kiện ở New York được lên lịch vào ngày 25/3. Vụ kiện ở Georgia dự kiến sẽ không được xét xử trước cuộc bầu cử.