Một nghiên cứu mới cảnh báo rằng Mặt Trăng đang trong quá trình co lại do phần lõi bên trong đang nguội dần. (Nguồn: pixabay.com)
Mặt Trăng đã tô điểm cho bầu trời của chúng ta trong hàng triệu năm, có khi nhỏ xíu như cái móng tay, cũng có khi to tròn vành vạnh. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới cho thấy Mặt Trăng đang co lại, và có thể sẽ ảnh hưởng tới các sứ mệnh quay lại Mặt Trăng của NASA, theo the Hill.
Trong một bài báo đăng trên Tạp chí Khoa Học Hành Tinh (The Planetary Science Journal) vào tháng trước, các nhà nghiên cứu giải thích rằng họ đã phát hiện ra vùng cực nam của Mặt Trăng “đang chịu tác động của quá trình co lại,” theo một thông cáo báo chí từ Smithsonian.
Chúng ta đã biết sự kiện Mặt Trăng đang co lại được một thời gian. Năm 2019, NASA báo cáo Mặt Trăng đã mất đi khoảng 150 feet trong vài trăm triệu năm qua do quá trình nguội dần bên trong. Theo giải thích của NASA, giống như Trái Đất, Mặt Trăng cũng có các trận động đất (được gọi là moonquakes) và các đới đứt gãy (faults), khi phần lõi bên trong nguội dần và co lại.
Nghiên cứu mới giúp các khoa học gia hiểu được những trận động đất và đới đứt gãy trên Mặt Trăng có thể ảnh hưởng đến các sứ mệnh khám phá Mặt Trăng.
Tom Watters thuộc Viện Smithsonian và là tác giả chính của bài báo cho biết: “Mô hình của chúng tôi cho thấy rằng các trận động đất nông trên Mặt Trăng có khả năng tạo ra rung chuyển mạnh ở vùng cực nam. Các trận động đất này có thể là do các đới đứt gãy trượt lên nhau hoặc sự hình thành các đới đứt gãy đẩy mới. Cần phải xem xét sự phân bố của các đới đứt gãy mới trên Mặt Trăng, khả năng hoạt động của chúng, và khả năng hình thành các đới đứt gãy mới do quá trình co lại khi lập kế hoạch về vị trí và sự ổn định của các trạm cố định trên Mặt Trăng.”
Một số trận động đất và đới đứt gãy trên Mặt Trăng đã được phát hiện gần và trong các khu vực mà NASA xem xét làm điểm hạ cánh khả thi của Artemis III, sứ mệnh đổ bộ lên Mặt Trăng đầu tiên của Hoa Kỳ sau hơn 50 năm.
Các khoa học gia đang hy vọng sẽ có thể khám phá cực nam của Mặt Trăng vì tin rằng các miệng núi lửa ở đó có thể chứa băng, dùng làm nguồn cung cấp nước cho các sứ mệnh trong tương lai.
Vào năm ngoái, Ấn Độ đã trở thành quốc gia đầu tiên hạ cánh tàu vũ trụ gần cực nam Mặt Trăng. Xe tự hành không người lái của họ đang tìm kiếm dấu hiệu của nguồn băng đó. Các khoa học gia Ấn Độ cho biết bước tiếp theo là sứ mệnh đưa người lên Mặt Trăng.
Theo các nhà nghiên cứu, một số khu vực ở cực nam dễ bị lở đất, có thể gây khó khăn cho các sứ mệnh có người tới những khu vực này.
Theo Renee Weber, khoa học gia về hành tinh của NASA và đồng tác giả của nghiên cứu, mặc dù có những lo ngại về sự ổn định trên bề mặt Mặt Trăng do các trận động đất và đới đứt gãy, chưa có tác động tức thời nào đối với sứ mệnh Artemis III. Bà giải thích rằng các trận động đất ở Mặt Trăng không chỉ khó dự đoán (như động đất ở Trái Đất), mà “các trận động đất mạnh và nông trên Mặt Trăng cũng hiếm khi xảy ra và không gây nhiều nguy hại cho các sứ mệnh ngắn hạn trên bề mặt Mặt Trăng.”
Tuy nhiên, nghiên cứu mới có thể ảnh hưởng đến bất kỳ kế hoạch nào hướng tới sự hiện diện của con người dài hạn trên Mặt Trăng.
Mặt Trăng co lại có ảnh hưởng đến Trái Đất không?
Vậy nếu không lên Mặt Trăng thì có cần phải lo lắng không? Mặt Trăng ảnh hưởng đến thủy triều trên Trái Đất và có thể mang đến các sự kiện thiên văn thú vị (như sự kiện nhật thực trong mùa hè năm nay). Liệu những sự kiện đó có bị ảnh hưởng không?
May mắn thay, quá trình co lại đang diễn ra với tốc độ rất chậm: chỉ co lại khoảng 150 feet trong vài trăm triệu năm qua. Điều đó có nghĩa là chúng ta có thể sẽ chẳng thấy có bất kỳ thay đổi nào trong kiếp này.
Ngoài ra, Nicholas Schmerr, đồng tác giả nghiên cứu từ Đại học Maryland, cho biết, khối lượng của Mặt Trăng không có gì thay đổi, nên thủy triều có thể sẽ không bị ảnh hưởng gì “đáng kể.”
Send comment
