Có điều gì đó kỳ lạ đang xảy ra với các loài cá ngoài khơi Florida. (Nguồn: pixabay.com)
(Ngày 2 tháng 4, Smithsonianmag) Theo Cơ Quan Hải Dương và Khí Quyển (National Oceanic and Atmospheric Administration, NOAA), trong vùng biển gần nhóm đảo Lower Keys ở Florida, người ta phát hiện ít nhất 40 loài cá khác nhau thực hiện các hành động “xoay tít và quay vòng vòng,” và nhiều con đã chết. Cho đến nay, các khoa học gia vẫn chưa thể giải thích được nguyên nhân gây ra khuynh hướng bất thường này.
Trả lời phỏng vấn NBC, Dean Grubbs, một nhà sinh vật học đại dương tại Đại học Florida State University, cho biết các sinh vật bị ảnh hưởng bao gồm “từ những loài cá mồi rất nhỏ, như cá pinfish, cho đến những loài lớn hơn như cá mú grouper và thậm chí một số cá đuối gai độc stingray.”
Mặc dù hành vi kỳ lạ này có ảnh hưởng đến nhiều loài cá khác nhau, nhưng các nhà sinh vật học hoang dã đặc biệt lo lắng về tác động đến loài cá đao răng nhỏ Đại Tây Dương (Pristis pectinata). Cá đao răng nhỏ có mũi dài, phẳng cùng hàm răng sắc nhọn như lưỡi cưa, và loài cá này đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Các nhà sinh vật học hoang dã đang cố gắng tìm hiểu nguyên nhân gây ra những hành vi bất thường và cái chết cho loài cá đao răng nhỏ cùng các loài cá khác ở Florida. (Nguồn: Florida Fish and Wildlife Conservation Commission)
Tính đến ngày 24/3/2024, NOAA ghi nhận có hơn 28 con cá đao răng nhỏ đã chết. Nhưng số lượng thực tế có thể cao hơn, bởi vì xác của những con cá này, có thể dài tới 16 feet, thường chìm xuống bên dưới.
Người ta quan sát được tổng cộng có 109 con cá đao răng nhỏ thực hiện hành vi quay vòng và xoay tít trong nước, trong số đó, có 28 con đã chết.
Đầu tháng 3, ở đâu đó giữa Big Pine Key và Marathon, Craig Schertzer phát hiện một con cá đao răng nhỏ bị sóng đánh trôi dạt vào bờ. Theo đoạn clip Schertzer đăng trên mạng xã hội, con cá vẫn còn sống nhưng có vẻ đang gặp khó khăn khi tìm đường bơi ra biển trở lại. Schertzer nói với Kimberly Kuizon của FOX 13 News: “Con cá đang rất chật vật, nhưng mọi người không có cách nào giúp được.”
Theo NOAA, không rõ số lượng cá đao răng nhỏ còn tồn tại trong tự nhiên ở Hoa Kỳ là bao nhiêu con, nhưng “quần thể cá đao răng nhỏ hiện nay đã giảm rất mạnh so với trước đây.” Loài cá này từng sinh sống trong vùng nước ven biển giữa Texas và North Carolina, nhưng hiện nay phần lớn chỉ còn ở gần Florida.
Adam Brame, điều phối viên phục hồi loài cá đao răng nhỏ của NOAA Fisheries, cho biết: “Với quy mô quần thể ít ỏi của loài cá đao răng nhỏ, thì chết 20 con cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình phục hồi của loài này.”
NOAA, hợp tác với Ủy Ban Bảo Hộ Đời Sống Hoang Dã và Ngư Nghiệp Florida (Florida Fish and Wildlife Conservation Commission) và các viện bảo tồn thủy sinh địa phương, đang lên kế hoạch triển khai các biện pháp khẩn cấp chưa từng thấy trước đây nhằm cứu loài cá đao răng nhỏ ở Florida.
Các tổ chức như Ripley’s Aquariums, Mote Marine Laboratory and Aquarium và Dynasty Marine Associates Inc. đã đề nghị tạm thời nuôi cá đao răng nhỏ trong các cơ sở cách ly cho đến khi xác định được nguyên nhân của hành vi bất thường.
Việc tổ chức các hoạt động ứng phó khẩn cấp sẽ rất phức tạp và khó khăn, vì đây là lần đầu tiên các nhà sinh vật học cố gắng giải cứu loài cá đao răng nhỏ. Họ đang tìm cách thức vận chuyển phù hợp trước.
Tonya Wiley, nhà sáng lập Havenworth Coastal Conservation, một nhóm nghiên cứu tham gia vào nỗ lực phục hồi loài cá đao răng nhỏ, cho hay: “Người ta thường thực hiện những cuộc giải cứu rùa biển, cá heo và bò biển. Nhưng giải cứu loài cá đao dài 14 foot là một nhiệm vụ mới mẻ. Chúng tôi đang là những người tiên phong.”
Các chuyên viên bảo vệ động vật hoang dã đã loại trừ một số nguyên nhân tiềm ẩn gây ra hành vi kỳ lạ này, bao gồm nhiễm vi khuẩn, nhiễm độc từ tảo, hóa chất và các bệnh truyền nhiễm. Ủy Ban Bảo Hộ Đời Sống Hoang Dã và Ngư Nghiệp Florida cũng xác định rằng nhiệt độ, độ mặn, độ pH và nồng độ oxy trong nước không phải là nguyên nhân gây ra cái chết của các loài cá.
Các khoa học gia đang tiếp tục phân tích mẫu nước và nghiên cứu xác cá để tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Cho đến nay, Ủy Ban Bảo Hộ Đời Sống Hoang Dã và Ngư Nghiệp Florida đã gửi 12 con cá đao răng nhỏ cùng với nhiều cá thể thuộc các loài khác đến Đại học University of South Alabama để nghiên cứu thêm.
Michael Crosby, chủ tịch kiêm giám đốc của Mote Marine Laboratory and Aquarium, nói với CBS News: “Hành vi kỳ lạ của những con cá có thể là do phản ứng của hệ thần kinh với một tác nhân nào đó ảnh hưởng đến chúng. Hiện vẫn chưa thể chắc chắn đó là gì, cộng đồng khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra vấn đề này.”
Tính đến nay, không có dấu hiệu cho thấy nguyên nhân gây ra hành vi kỳ lạ của loài cá có ảnh hưởng đến con người.
Công chúng được khuyến khích quay clip và chụp hình nếu thấy bất kỳ con cá nào đang có hành vi kỳ lạ, sau đó tải hình ảnh và clip lên các nền tảng khoa học dân sự như iNaturalist.
Ủy Ban Bảo Hộ Đời Sống Hoang Dã và Ngư Nghiệp Florida cũng kêu gọi mọi người báo cáo bất kỳ sự xuất hiện nào của cá đao răng nhỏ, dù hành vi của chúng bình thường hay bất thường. Người dân có thể báo cáo qua email [email protected] hoặc gọi điện thoại 1-844-472-9347. Ngoài ra, nếu phát hiện ra cá chết hoặc thấy cá có hành vi bất thường, mọi người có thể gọi vào số Fish Kill Hotline 800-636-0511 để báo cáo. Các báo cáo từ người dân sẽ giúp cho các cơ quan chức năng có đầy đủ thông tin để phục vụ cho cuộc điều tra.
Gửi ý kiến của bạn
