
MOSCOW – Hôm Chủ Nhật (12/5), Tổng thống Nga Vladimir Putin đã bất ngờ bổ nhiệm một kinh tế gia dân sự làm tân Bộ trưởng Quốc Phòng, nhằm chuẩn bị cho Nga trong cuộc chiến kinh tế với nỗ lực sử dụng ngân sách quốc phòng hiệu quả và tận dụng các phát minh, công nghệ mới để giành chiến thắng trong cuộc xung đột ở Ukraine, theo Reuters.
Sau hơn hai năm kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra khiến cả hai bên đều gánh chịu những tổn thất nặng nề, Putin đã đề bạt Andrei Belousov, cựu Phó Thủ tướng 65 tuổi và là chuyên gia về kinh tế, lên làm tân Bộ trưởng Quốc Phòng, thay thế cho Sergei Shoigu.
Putin muốn Shoigu chuyển sang giữ vị trí giám đốc Hội Đồng An Ninh (Security Council) thay thế cho Nikolai Patrushev, và đồng thời phụ trách cả ngành công nghiệp quốc phòng.
Patrushev sẽ được giao trọng trách mới, hiện chưa được công bố.
Những thay đổi này chắc chắn sẽ được Quốc Hội Nga thông qua, và cũng là những thay đổi quan trọng nhất của Putin đối với bộ chỉ huy quân sự kể từ khi cuộc chiến Ukraine bắt đầu vào tháng 2/2022.
Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng sự thay đổi này cần thiết vì Nga đang trải qua một giai đoạn tương tự như Liên Xô vào giữa những năm 1980, khi chi phí cho quân đội và cơ quan thực thi pháp luật chiếm 7.4% GDP.
Peskov cho hay, quân đội cần phải đảm bảo sử dụng ngân sách một cách hiệu quả và hợp lý, các khoản chi tiêu phải phản ánh mục tiêu và nhu cầu của nền kinh tế tổng thể của đất nước; và để làm được điều này, người lãnh đạo bộ Quốc Phòng cần phải có sự hiểu biết về kinh tế. Đó là lý do vì sao Putin muốn bổ nhiệm một kinh tế gia vào vị trí Bộ trưởng Quốc Phòng.
Belousov, cựu Bộ trưởng Kinh Tế nổi tiếng rất thân thiết và có chung tầm nhìn với Putin; ông này cũng đã làm việc với các chuyên gia công nghệ hàng đầu của Putin, và đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát chương trình máy bay không người lái của Nga.
Cho đến nay, các kinh tế gia Nga phần lớn đã đảm bảo được sự ổn định và tăng trưởng kinh tế, bất chấp các biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất từ các quốc gia phương Tây. Tuy nhiên, những điểm yếu của quân đội Nga cũng đã dần lộ rõ.
Alexander Baunov, nhà cựu ngoại giao Nga và hiện là một kinh tế gia tại Carnegie Russia Eurasia Center, cho biết: “Việc đề cử một trong những kinh tế gia hàng đầu và trụ cột chính của lãnh đạo khối kinh tế chuyển sang làm người đứng đầu Bộ Quốc Phòng cho thấy Putin đang muốn tận dụng tài nguyên của ngành công nghiệp quốc phòng và thị trường quốc tế để chiến thắng trong cuộc xung đột ở Ukraine. Trong trường hợp này, chiến lược để giành chiến thắng sẽ không phải là huy động quân đội và càn quét thần tốc, mà sẽ là chậm rãi gây áp lực lên Ukraine bằng sức mạnh vượt trội của tổ hợp công nghiệp-quân sự và toàn bộ nền kinh tế Nga, được thiết kế để hoạt động hiệu quả hơn cho cả tiền tuyến và hậu cần.”
Sự thay đổi giúp Shoigu leo lên một vị trí cao hơn, đảm bảo bộ máy quốc phòng không bị gián đoạn và giữ thể diện cho Shoigu. Valery Gerasimov, Tổng tham mưu trưởng Nga và là người có vai trò trực tiếp hơn trong việc chỉ đạo cuộc chiến, sẽ vẫn tại vị.
Shoigu đã bị chỉ trích nặng nề vì hàng loạt cuộc rút lui của quân đội Nga trong năm 2022. Yevgeny Prigozhin, thủ lãnh nhóm lính đánh thuê Wagner và là một trong những người chỉ trích Shoigu gay gắt nhất, đã dẫn đầu một cuộc binh biến với hy vọng sẽ lật đổ Shoigu, nhưng lại thất bại. Prigozhin sau đó đã tử nạn trong một vụ tai nạn máy bay.
Sự thay đổi này được cho là một nỗ lực của Putin nhằm siết chặt giám sát chi tiêu quốc phòng sau khi thứ trưởng Quốc Phòng Timur Ivanov, cũng là một đồng minh của Shoigu, bị cáo buộc nhận hối lộ gần 11 triệu MK.