Tạp chất trong nước cứng có thể đóng cặn, làm tắc nghẽn các hệ thống đường ống nước. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
Khi mở vòi nước hứng nước để uống hoặc đánh răng, rửa mặt, quý vị thường chỉ nghĩ đơn giản là mình đang lấy nước và chẳng mấy khi quan tâm đến những ‘thứ’ có trong nước. Chất lượng nước có thể thay đổi tùy thuộc vào nơi quý vị đang sống và liệu khu vực đó có hệ thống lọc kim loại làm mềm dung dịch nước cứng đi (water-softening system) hay không. Nếu quý vị sống ở một khu vực có ‘nước cứng’ (hard water) và không có hệ thống lọc làm mềm nước cứng, nguồn nước mà quý vị sử dụng có thể chứa nhiều tạp chất như canxi (calci) và ma-giê (magnesium). Và sự hiện diện của các tạp chất này có thể ảnh hưởng đến việc làm sạch nước và giữ cho nước không bị ô nhiễm bởi các chất độc hại như chì (lead).
Càng chứa nhiều tạp chất, nước càng “cứng.” Nhưng nước cứng tốt hay xấu cho chúng ta? Theo các chuyên gia nghiên cứu về chất lượng nước, cả “nước mềm” (soft water) và “nước cứng” (hard water) đều có thể gây ra những tác động tích cực và tiêu đối với hệ thống ống nước cũng như sức khỏe con người.
Nước cứng là gì?
Nước cứng (hard water) là nước có chứa nhiều tạp chất như canxi (calci), ma-giê (magnesium), sắt (iron), và mangan (manganese)… Loại nước này uống không ngon và để yên thì thường lắng xuống nhiều cặn. Nước mềm (soft water) có nồng độ các tạp chất này thấp hơn so với nước cứng.
Độ ‘cứng’ của nước cứng được đo lường bằng hàm lượng canxi cacbonat (calcium carbonate, CaCO₃), được sử dụng làm điểm tham chiếu để so sánh với các tạp chất khác.
Hàm lượng các loại tạp chất trong nguồn nước sẽ thay đổi tùy theo khu vực, phụ thuộc vào cả nguồn nước và quá trình lọc nước. Các cộng đồng sử dụng nước giếng thay vì nước ở hồ, suối, sông và hồ chứa, cần phải có biện pháp lọc bớt tạp chất trong nước trước khi sử dụng. Lý do là vì trong quá trình chảy qua các lớp đất đá để vào giếng, nước ngầm sẽ hấp thụ các tạp chất. Đồng thời, ở những khu vực có các loại đá và trầm tích dễ hòa tan trong nước, nguồn nước thường sẽ có độ cứng cao.
Ảnh hưởng đến dòng nước và việc phân phối
Nước quá cứng hoặc quá mềm đều có thể gây hại cho đường ống và gây ra các vấn đề về sức khỏe và nhan sắc. Vì nước cứng có nồng độ tạp chất cao hơn nên tạp chất có thể tích tụ trong ống nước, làm tắc nghẽn đường ống trong cả hệ thống nước trong nhà và công cộng. Nước cứng cũng lắng cặn nhiều hơn khi được đun nóng, nên sẽ làm cho các máy nấu nước (water heater) dễ bị tắc nghẽn và hư hỏng. Ở những khu vực có nước cứng, máy nấu nước rất dễ bị hư.
Nhưng nước cứng cũng có một số lợi ích. Dù lượng tạp chất từ nước cứng có thể làm tắc nghẽn đường ống, nhưng một lớp tạp chất mỏng lắng đọng trong đường ống nước có thể giúp chúng ta tránh khỏi việc hấp thụ các chất độc hại có thể có trong đường ống nước. Nước không chứa bất kỳ tạp chất nào có thể khiến đường ống bị ăn mòn, vì nếu không có lớp tạp chất mỏng bảo vệ, nước sẽ bắt đầu làm xói mòn đường ống, khiến cho kim loại từ bản thân đường ống nhiễm vào trong nước. Uống nguồn nước này tức là chúng ta đang hấp thụ các kim loại như chì, đồng và sắt.
Nước quá mềm hoặc quá cứng đều có thể gây ra những tác động khác nhau đối với hệ thống đường ống nước. Tuy nhiên, ngoài độ cứng của nước, còn có nhiều loại hóa chất khác cũng góp phần khiến cho đường ống nước bị ăn mòn và tắc nghẽn. Do đó, ngoài độ cứng của nước, cần xem xét thêm nhiều yếu tố khác khi đánh giá về tình trạng đường ống nước, và các nhà máy lọc nước cần có các biện pháp phù hợp với các mức độ cứng khác nhau của nước.
Ảnh hưởng đến da và tóc
Sử dụng nước cứng hay nước mềm để tắm rửa cũng có thể gây ra những ảnh hưởng rõ rệt đến làn da và mái tóc. Nước cứng sẽ khiến da bị khô. Do các tạp chất trong nước cứng làm da bị mất độ ẩm, đồng thời cặn tạp chất sẽ làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
Nước cứng cũng có thể làm tóc bị mất độ, khiến tóc khô và xơ. Tóc khô thì sẽ dễ bị rối, vướng, và gãy rụng. Tạp chất cũng có thể tích tụ trên tóc và da đầu, làm tắc nghẽn nang tóc, gây ra các vấn đề như gàu và làm tóc mọc chậm.
Nhiều hộ gia đình có hệ thống lọc riêng để lọc kim loại làm mềm nước cứng. Hệ thống làm mềm nước (water-softening system) có thể giúp tóc và da đỡ bị khô và tắc nghẽn. Tuy nhiên, trong số các hệ thống lọc, có nhiều cái sẽ lọc và thay thế canxi và ma-giê bằng natri (sodium) – kim loại không góp phần tạo nên độ cứng của nước – nhằm giảm độ cứng tổng thể của nước. Việc tăng hàm lượng natri trong nước có thể sẽ ảnh hưởng đến bất kỳ ai đang áp dụng chế độ dinh dưỡng ít natri.
Lợi ích chung đối với sức khỏe
Ngoài những mối lo ngại đối với nhan sắc và máy nấu nước, uống nước cứng thực sự có lợi cho sức khỏe và không gây ra bất kỳ hiệu ứng phụ nghiêm trọng nào. Thí dụ, lượng ma-giê và canxi mà chúng ta hấp thụ từ nước cứng có thể giúp giải quyết các vấn đề về tiêu hóa và táo bón.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã phát hiện mối tương quan tích cực giữa độ cứng của nước uống và độ chắc khỏe của xương. Canxi là một khoáng chất thiết yếu cho xương, nên những người sống ở các khu vực mà nguồn nước uống có hàm lượng canxi cao thường sẽ có độ đặc của xương (bone mineral density) cao hơn và ít bị bệnh loãng xương (osteoporosis) hơn.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng uống nước cứng có thể giảm tỷ lệ tử vong liên quan đến các bệnh tim mạch. Ma-giê giúp điều chỉnh nhịp đập và co bóp của cơ tim, giúp tim hoạt động ổn định. Còn canxi duy trì sự cân bằng natri-kali trong cơ tim, rất quan trọng cho hoạt động của cơ tim.
Dù quý vị đang sử dụng nước cứng hay nước mềm, cũng đừng quá lo lắng. Các nhà máy lọc nước sẽ có các biện pháp thích hợp để đảm bảo nguồn nước an toàn cho người dùng.
Để tìm hiểu thêm về độ cứng của nước ở khu vực mình sinh sống, quý vị có thể liên lạc với nhà máy lọc nước tại địa phương. Họ có thể cung cấp thông tin về độ cứng của nước và quy trình lọc nước. Nếu đang sử dụng giếng nước riêng, quý vị có thể liên lạc chính quyền tiểu bang, để tìm hiểu về các khuyến nghị kiểm tra chất lượng nước giếng và độ cứng của nước trong khu vực.
Cung Đô biên dịch
Nguồn: “Is hard water bad for you? 2 water quality engineers explain the potential benefits and pitfalls that come with having hard water” được đăng trên trang TheConversation.com.
Send comment
