
HOA KỲ – Hôm thứ Hai (1/7), Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã ra phán quyết rằng Donald Trump không thể bị truy tố vì các hành vi chính thức khi làm Tổng thống. Quyết định này khiến một vụ án hình sự quan trọng của cựu Tổng thống bị lung lay, và gần như đảm bảo rằng Trump sẽ không phải ra tòa trước cuộc bầu cử ngày 5 tháng 11, theo Reuters.
Dưới đây là 4 điều quan trọng rút ra từ phán quyết mới này:
1. Quyền miễn truy tố của Tổng thống
Với tỷ số 6-3, 6 phiếu thuận từ các thẩm phán bảo thủ và 3 phiếu chống của các thẩm phán tự do, TCPV đã ra phán quyết rằng các cựu Tổng thống hoàn toàn có quyền miễn bị truy tố đối với các hành vi chính thức trong phạm vi quyền hạn của mình khi làm Tổng thống, chỉ bị truy tố đối với các hành vi không chính thức (hành động cá nhân).
Thẩm phán Tanya Chutkan sẽ cân nhắc, xác định liệu các hành vi được nêu trong bản cáo trạng của Trump có phải là hành vi chính thức hay không. Quá trình này có thể kéo dài hàng tháng. Phán quyết mới của TCPV cũng bác bỏ một quyết định trước đó về việc từ chối yêu cầu miễn truy tố của Trump đối với các cáo buộc hình sự liên quan đến những nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử 2020.
Định nghĩa về các hành vi chính thức của TCPV có vẻ còn khá rộng. Tòa án cho rằng các Tổng thống không thể thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả nếu luôn phải đắn đo, lo lắng về khả năng bị truy tố hình sự cho mỗi quyết định họ đưa ra. TCPV viết rằng một cựu Tổng thống “ít nhất phải có quyền được miễn truy tố” đối với “các hành vi nằm trong phạm vi nhiệm vụ chính thức của mình.” Ba thẩm phán tự do phản đối, cho rằng quyết định này của tòa sẽ cho phép các Tổng thống lạm dụng quyền hạn của họ để vi phạm pháp luật.
Phiên tòa hình sự sẽ không diễn ra trước ngày bầu cử
Với phán quyết này, phiên tòa hình sự xét xử Trump về các cáo buộc lật đổ bầu cử 2020 sẽ không diễn ra trước ngày 5/11. Và có vẻ như một phần lớn vụ án hình sự mà Công tố viên Đặc biệt Jack Smith đang theo đuổi cũng sẽ bị loại bỏ, bao gồm các cuộc thảo luận của Trump với các viên chức Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ về việc điều tra hành vi gian lận cử tri, đã được tuyên bố là các hành vi chính thức và Trump sẽ không thể bị truy tố. Trump đã đưa ra những tuyên bố sai lạc về gian lận bầu cử trong cuộc bầu cử năm 2020, nhưng những hành vi này cũng có thể sẽ được xem là hành vi chính thức.
Một bài toán hóc búa mới cho các công tố viên
Phán quyết của TCPV là một rào cản lớn cho các công tố viên, vì họ phải chứng minh rằng các hành vi của Trump không phải là các hành vi chính thức của một Tổng thống. Việc này có thể mất hàng tháng trời với vô số phiên điều trần và xét xử. Ngoài ra, phán quyết trong những phiên xét xử sắp tới cũng sẽ hạn chế việc sử dụng những chứng cứ liên quan đến các hành vi chính thức của cựu Tổng thống, không thể được sử dụng để buộc tội Trump về các tội danh khác.
Các thẩm phán tự do lo ngại cho nền dân chủ của Hoa Kỳ
Ba thẩm phán tự do của TCPV lo ngại rằng phán quyết mới đây sẽ cho phép các Tổng thống Hoa Kỳ lạm dụng quyền lực chính thức của mình để phạm pháp mà không cần lo lắng sẽ bị truy tố.
Thẩm phán Sonia Sotomayor cảnh báo rằng theo cách hiểu của phán quyết này, một Tổng thống có thể thoát tội ngay cả khi tổ chức đảo chánh quân sự, nhận hối lộ, hoặc thậm chí là ra lệnh ám sát đối thủ chính trị.
Sotomayor viết: “Điều này chưa từng xảy ra trong lịch sử Hoa Kỳ, một Tổng thống có được lý do để tin tưởng mình sẽ được miễn truy tố hình sự nếu sử dụng quyền hạn chính thức để vi phạm pháp luật vì bất kỳ mục đích gì. Với sự lo ngại cho tương lai của nền dân chủ của chúng ta, tôi phản đối phán quyết này.”