Khi người ta đã quen sống trong chế độ dân chủ và tự do, họ thường có thể không nhận ra được sự quý giá và cần thiết của những giá trị này, vì chưa từng trải qua những khốn khó tột cùng khi thiếu tự do và dân chủ. (Nguồn: pixabay.com)
Năm 1963, Courtland Cox, khi đó 22 tuổi, đã tham gia cuộc diễn hành ở Washington cùng với các biểu tượng về dân quyền như Bayard Rustin và John Lewis. Cuộc diễn hành này có sự tham gia của hàng ngàn người gốc da đen khác, bao gồm cả các sinh viên ngồi xe buýt từ miền Nam xa xôi, được Cox dắt đi diễu hành chung.
Cuộc diễn hành được coi là bước ngoặt quan trọng cho các quyền xã hội (social rights) ở Hoa Kỳ, mở đường cho Luật Dân Quyền (Civil Rights Act) được ký thành luật vào 60 năm trước.
Thuở đó, dù đã qua nhiều thế hệ kể từ khi chế độ nô lệ chấm dứt, nhiều người gốc da đen vẫn phải đối mặt với nguy cơ bị bạo lực, rồi các loại luật lệ như “Jim Crow” cấm họ tham gia bầu cử và không được sống chung khu nhà với các công dân khác.
Trong thập niên 1950 và 1960, các nhà hoạt động dân quyền đã tổ chức hàng loạt các cuộc biểu tình bất bạo động để phản đối sự phân biệt chủng tộc và các luật như Jim Crow.
Những sự kiện như Cuộc Diễn Hành ở Washington do Linh mục Martin Luther King Jr. dẫn đầu đã thu hút sự chú ý của công chúng đến tình cảnh khốn khó của người gốc da đen, và tạo tiền đề cho các luật quan trọng về dân quyền, trong đó có Luật Dân Quyền, được ký vào ngày 2/7/1964 bởi Tổng thống Lyndon B. Johnson.
Giờ đây, Cox đã 83 tuổi, và cụ cho rằng cuộc chiến vì dân quyền vẫn cấp bách như thời cụ còn trẻ. Cox nói: “Trận chiến này của chúng ta đã kéo dài ròng rã tám chục năm trời.”
Nhiều thập niên sau khi Luật Dân Quyền được thông qua, một số nhà lãnh đạo và tổ chức dân quyền cho rằng những hứa hẹn của bộ luật này vẫn chưa được thực hiện trọn vẹn. Không chỉ vậy, có rất nhiều quyền đã bị rút lại trong những năm gần đây.
Các nhà vận động cho biết một loạt các phán quyết gần đây của tòa án đã khiến cộng đồng người gốc da đen lạnh lòng. Trong đó, các quyết định của TCPV Hoa Kỳ trong 11 năm qua đã làm suy yếu một phần cốt lõi của Luật Bầu Cử năm 1965, lật ngược quyền phá thai theo án lệ Roe v. Wade, và gây khó khăn cho việc chứng minh sự phân biệt chủng tộc trong quá trình tổ chức và kiểm soát bầu cử.
Martin Luther King III, con trai của nhà hoạt động nhân quyền Martin Luther King Jr., cảnh báo: “Chúng ta đang ở trong tình huống nguy hiểm. Nhiệm vụ của chúng ta là kêu gọi mọi người quan tâm đến quyền bầu cử của mình. Cha tôi từng nói rằng ‘Chúng ta phải học cách bất bạo động, hoặc sẽ chẳng còn hiện hữu.’ Chúng ta đang lạc lối, và cần tìm cách để kêu gọi mọi người tham gia Ngày Bầu Cử.”
Ngày kỷ niệm Luật Dân Quyền, chúng ta có lý do để ăn mừng, nhưng đâu đó vẫn tồn tại cảm giác rằng những thành tựu lịch sử về dân quyền của người gốc da đen đang bị đe dọa.
“Tám năm qua đã cho chúng ta thấy rằng tất cả những điều mà chúng ta nghĩ là đã được ghi vào luật pháp và trở thành dấu ấn lịch sử trường tồn – tất cả đều có thể sụp đổ,” Leah Wright Rigueur, giáo sư lịch sử tại Đại học Johns Hopkins, cho hay.
Đặc biệt, sự ủng hộ của cử tri gốc da đen dành cho Biden đã giảm đi, do một số người cảm thấy thất vọng vì tình hình cứ mãi dậm chân tại chỗ, không có tiến triển. Nhiều nhà vận động vì dân quyền hy vọng có thể nhân dịp ngày kỷ niệm này để kêu gọi cộng đồng người gốc da đen tham gia bầu cử, đi bỏ phiếu để đấu tranh cho quyền lợi của họ.
Cụ Cox cảm thấy mừng vì cộng động người gốc da đen đã dần có ảnh hưởng đáng kể trong chính trị. Cụ bắt đầu tham gia phong trào dân quyền khi mới 19 tuổi, sau vụ sát hại Emmett Till – cậu 14 tuổi bị bắt cóc và sát hại ở Mississippi bởi hai người đàn ông gốc da trắng, nhưng cuối cùng 2 kẻ này đã được tha bổng.
Đến tận bây giờ, cụ vẫn tiếp tục tham gia hoạt động chính trị và đang hợp tác với tổ chức dân quyền NAACP để tuyển 300,000 tình nguyện viên nhằm kêu gọi cộng đồng người gốc da đen đi bỏ phiếu.
Tổ chức dân quyền National Urban League (NUL) cũng đang chiến đấu chống lại những chiêu trò ngăn chặn cử tri bỏ phiếu nhắm vào chủng tộc, chẳng hạn như luật đòi ID của cử tri, đóng cửa nhiều điểm bỏ phiếu ở các khu phố đông người gốc da đen, giới hạn bỏ phiếu sớm và lọc danh sách cử tri.
“Đôi khi chúng coi dân chủ là điều hiển nhiên, vì chúng ta chưa từng sống qua thời không có dân chủ và tự do. Vì vậy, chúng ta sẽ thấy xa lạ và không cảm nhận được những khó khăn mà người khác đang gặp phải,” Marc Morial, CEO của NUL chia sẻ.
Trong khi đó, thế hệ tiếp theo của các nhà lãnh đạo chính trị và các nhà vận động hy vọng có thể sử dụng những bài học kinh nghiệm từ các thế hệ trước. Blaise Adams, vừa tốt nghiệp Đại học Tougaloo, cho biết: “Một trong những điều quan trọng nhất mà chúng ta có thể học được từ cha ông là sức mạnh của tiếng nói tập thể. Tổ tiên của chúng ta đã đấu tranh cho quyền được bỏ phiếu. Có người bị giết chết ngay trên đường phố, có người bị tấn công, và vô vàn những khó khăn khác, tất cả đều là vì để chúng ta được làm một việc đơn giản: đi bỏ phiếu.”
Nguồn: “U.S. Civil Rights Act's victories at risk, say leaders on 60th anniversary” được đăng trên trang Reuters.com.
Gửi ý kiến của bạn
