Ruồi nhuế hiện nay là tác nhân chính lan truyền virus Oropouche. (Ảnh của CDC)
Quận Cam, (VB) – Sau đại dịch Covid-19, các chuyên gia y tế Hoa Kỳ đang chú ý đến một căn bệnh truyền nhiễm mới có nguồn gốc từ vùng Trung và Nam Mỹ: Virus Oropouche.
Theo một bản tin được đăng trên trang mạng của Tổ Chức Dịch Vụ Truyền Thông Sắc Tộc (EMS), Tiến Sĩ Peter Chin-Hong, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại UC San Francisco, đã tóm tắt một số chi tiết mới nhất được công bố về Vi-rút Oropouche như là mối đe dọa mới nổi cho sức khỏe cộng đồng.
Vi-rút Oropouche hiện nay vẫn ít được biết đến, nhưng bắt đầu gây lo ngại cho các chuyên gia y tế cộng đồng. Hơn 10,000 trường hợp nhiễm virus đã được xác định trong năm nay, chủ yếu ở Nam Mỹ và vùng Caribe. Vi-rút này đang lây lan sang Hoa Kỳ: 94 trường hợp đã được xác định trong hai năm 2023-2024, theo dữ liệu từ Trung Tâm Kiểm Soát Và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC). Trong hai trường hợp, Oropouche đã lây nhiễm vào não, gây viêm não hoặc viêm màng não. Tất cả 94 trường hợp đều liên quan đến việc đi du lịch.
Vi-rút Oropouche xuất hiện như thế nào?
Vi-rút Oropouche lần đầu tiên được phát hiện ở làng Oropouche, ở phía Đông đảo Trinidad thuộc vùng Caribe. Đợt bùng phát đầu tiên được ghi nhận vào năm 1961 tại Brazil. Trong nhiều năm qua đã có các đợt bùng phát ở nhiều quốc gia ở Trung, Nam Mỹ và Caribe như Panama, Brazil, Peru, Colombia, Bolivia, Guiana thuộc Pháp, Ecuador và Haiti.
Vi-rút Oropouche đang được chú ý nhiều trong năm nay vì phạm vi địa lý và cường độ của các đợt bùng phát đang gia tăng. Brazil và các nước láng giềng báo cáo hơn 10,000 ca nhiễm chỉ riêng trong năm 2024. Cuba đã báo cáo trường hợp đầu tiên. Một số du khách từ các quốc gia đang có dịch đến Hoa Kỳ được chẩn đoán mắc bệnh.
Oropouche có liên quan đến Covid hay bất kỳ loại Vi-rút nào khác đã biết không?
Không liên quan đến COVID. Tuy nhiên, nó liên quan đến một số loại Vi-rút có thể gây nhiễm trùng não ở người đã từng phát hiện ở Hoa Kỳ như virus viêm não California và virus La Crosse.
Vi-rút lây truyền như thế nào?
Oropouche được lây truyền từ loài côn trùng nhỏ cắn gọi là ruồi nhuế (midges, một loại ruồi nhỏ). Ruồi nhuế bị nhiễm bệnh cắn người và truyền bệnh. Loài côn trùng này cũng có thể cắn khỉ, con lười và chim, qua đó duy trì chu kỳ truyền bệnh; nhưng một số chi tiết vẫn chưa được làm rõ. Muỗi cũng có thể liên quan đến chu kỳ lây truyền mặc dù ruồi nhuế hiên nay đang là vật trung gian chính. Do khả năng gây dị tật bẩm sinh và tử vong ở thai nhi, các chuyên gia y tế khuyến cáo đặc biệt đối với những phụ nữ mang thai.
Oropouche cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con. Cũng có khả năng lây truyền qua đường tình dục, vì Vi-rút được tìm thấy trong tinh dịch của người bị nhiễm bệnh.
Các triệu chứng của Oropouche và bệnh kéo dài bao lâu?
Sau khi bị ruồi nhuế bị nhiễm bệnh cắn, con người sẽ phát bệnh trong khoảng 3-10 ngày. Đa số người bị nhiễm bệnh có các triệu chứng như sốt đột ngột kèm theo ớn lạnh, nhức đầu, đau nhức cơ, đau khớp và phát ban khắp cơ thể. Đây là những triệu chứng phổ biến nhất. Một số người cũng bị "đau mắt đỏ" hoặc viêm kết mạc. Một số các triệu chứng đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy. Chảy máu nướu răng, đi tiêu ra máu cũng thấy được ở một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân. Bệnh thường kéo dài khoảng 5 ngày.
Một trong những đặc điểm lâm sàng đáng quan tâm của virus Oropouche là một tỷ lệ lớn bệnh nhân (70%) có thể có các triệu chứng tái phát sau khi hồi phục. Một trong những đặc điểm lâm sàng đang được theo dõi rất chặt chẽ là khả năng làm thai nhi tử vong và chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh, hiện tại chưa phổ biến lắm.
Oropouche có gây tử vong không?
Oropouche hiếm khi gây chết người. Trong số khoảng 8,000 trường hợp được báo cáo gần đây bởi CDC, chỉ có 2 trường hợp tử vong được ghi nhận.
Hiện tại có phương pháp điều trị nào cho Oropouche không? Liệu các loại vaccine hiện có cho Oropouche không?
Thật không may là chưa có loại thuốc chữa nào có sẵn cho bệnh Oropouche. Phương pháp điều trị hiện nay chỉ mang tính hỗ trợ như truyền dịch. Cũng chưa có vaccine nào có hiệu quả.
Khả năng bùng phát dịch bệnh ở Hoa Kỳ
Các chuyên gia y tế tiên đoán sẽ tiếp tục thấy nhiều ca bệnh hơn ở Hoa Kỳ, chủ yếu là do những du khách trở về từ các quốc gia đang có dịch ở Trung Mỹ, Nam Mỹ và Caribe. Hiện nay chưa thấy tỷ lệ lây bệnh giống như một đại dịch. Nhưng những người bị nhiễm bệnh cần phải nghỉ làm, nghỉ học để tránh tình trạng bệnh lây lan nhanh chóng.
Hoa Kỳ có loài ruồi nhuế có khả năng truyền bệnh ở các tiểu bang ấm và ẩm thấp như Mississippi.
Lời khuyên dành cho người dân Mỹ, đặc biệt là những người đi du lịch Nam Mỹ
Nên sử dụng các biện pháp để ngăn ngừa bị ruồi muỗi đốt, thí dụ như dùng thuốc chống côn trùng, màn chống muỗi, không ngủ gần nơi muỗi sinh sản… Tuy nhiên, hiện vẫn chưa biết các biện pháp phòng ngừa này có hiệu quả như thế nào đối với ruồi nhuế, vì chúng rất nhỏ. Cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định thuốc xịt muỗi thông thường hiện nay có hiệu quả như thế nào với ruồi nhuế.
Du khách trở về Hoa Kỳ từ các quốc gia đang có dịch ở Nam và Trung Mỹ nên đi gặp bác sĩ ngay nếu có các triệu chứng kể trên. Sốt xuất huyết, Zika và Chikungunya có triệu chứng rất giống nhau; và nhiều bác sĩ ở Hoa Kỳ vẫn chưa biết nhiều về virus Oropouche.
Với những phụ nữ mang thai bị nhiễm bệnh, CDC khuyến cáo nên siêu âm liên tục bốn tuần một lần, vì có khả năng gây dị tật bẩm sinh và tử vong cho thai nhi. CDC cũng khuyến cáo đàn ông trở về từ các quốc gia đang có dịch nên sử dụng bao cao su, hoặc kiêng quan hệ tình dục trong 6 tuần nếu có thể đã bị nhiễm bệnh.
Send comment
