Tòa Sơ Thẩm Liên Bang đã đứng về phía New York, giữ nguyên chương trình thu phí chống kẹt xe ở khu vực Manhattan. Thẩm phán nhấn mạnh chính phủ không thể đe dọa, ép buộc tiểu bang tuân theo rồi cho đó là “giả bộ hù thôi.” (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
(NEW YORK, ngày 28 tháng 5, Reuters) – Một thẩm phán liên bang vừa ra phán quyết cấm Bộ Giao Thông Vận Tải Hoa Kỳ cắt viện trợ liên bang cho New York vào hôm thứ Tư (28/5), giữa lúc chính quyền Tổng thống Donald Trump đang tìm cách kết thúc chương trình thu phí chống kẹt xe tại khu vực Manhattan.
Thẩm phán Lewis Liman của Tòa Sơ Thẩm Liên Bang, hôm trước vừa ban hành lệnh khẩn cấp, nay ra thêm một phán quyết sơ bộ, yêu cầu chính phủ không được từ chối chuẩn thuận hoặc chặn dòng ngân sách liên bang cho các kế hoạch phát triển của tiểu bang New York.
Trong bản phán quyết dài 109 trang, Thẩm phán Lewis Liman khẳng định Bộ Giao Thông Vận Tải đã đẩy các nguyên đơn vào “thế tiến thoái lưỡng nan,” ép New York phải lựa chọn: hoặc phải ngừng chương trình thu phí chống kẹt xe, hoặc chấp nhận bị trừng phạt.
Chương trình thu phí chống kẹt xe của New York được áp dụng từ tháng 1, thu phí 9 đô vào giờ cao điểm đối với xe hơi cá nhân khi đi vào khu vực phía nam Đường 60 ở Manhattan. Mục tiêu là vừa giảm kẹt xe, vừa có ngân sách cải thiện hệ thống giao thông công cộng đã cũ và hư hại.
Tuy nhiên, vào ngày 19 tháng 2, chính phủ Trump đã hủy bỏ sự chuẩn thuận đối với chương trình này. Đến tháng 4, Bộ trưởng Giao Thông Vận Tải Hoa Kỳ Sean Duffy thông báo với Thống đốc New York Kathy Hochul rằng nếu tiểu bang không chấm dứt chương trình thu phí trước thời hạn quy định, Bộ có thể bắt đầu tạm ngưng phê chuẩn các dự án môi trường và cắt viện trợ tài chánh kể từ ngày 28 tháng 5. Thống đốc Hochul đã kiên quyết không làm theo.
Thẩm phán Liman nhấn mạnh: “Chính phủ không thể cứ lấy việc trừng phạt làm con bài mặc cả để ép các tiểu bang phải nghe theo, rồi khi đạt được mục đích lại quay ra nói rằng chỉ là... giả bộ hù thôi.”
Thống đốc Hochul khẳng định chương trình đang phát huy hiệu quả, và cho rằng phán quyết của thẩm phán Liman là minh chứng cho “quyền tự quyết của tiểu bang trong việc định hình các chính sách phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân.”
Trong khi đó, Duffy cho biết chính phủ sẽ kháng cáo. Phát biểu trong buổi phỏng vấn với đài Fox Business Network, ông nói: “Các ông bà đang đánh thuế quá nặng lên người dân, khiến họ không thể tiếp tục lái xe trong thành phố New York. Chương trình đúng là có hiệu quả đó, tại vì người ta sẽ bị đánh thuế đến mức không thể sử dụng xe riêng của mình... và nhờ vậy sẽ giảm được kẹt xe. Nhưng như vậy lại bất công với những người không có tiền để chi trả.”
Ngay sau khi chính quyền Trump rút lại chuẩn thuận dành cho chương trình thu phí chống kẹt xe, chính quyền thành phố New York, chính quyền tiểu bang và Cơ Quan Giao Thông Metropolitan (Metropolitan Transportation Authority) đã nhanh chóng khởi kiện nhằm giữ vững chương trình.
Thẩm phán Liman cho biết ông sẽ hoàn tất quá trình xem xét các đề nghị phán quyết tóm gọn (summary judgment) vào đầu mùa thu, và sẽ đưa ra phán quyết cuối cùng vào khoảng cuối tháng 12.
Theo chính quyền New York, chương trình thu phí chống kẹt xe đã mang lại hiệu quả rõ ràng. Trong ba tháng đầu năm 2025, số lượng xe lưu thông trong khu vực thu phí đã giảm khoảng 5.8 triệu lượt so với dự báo, tương đương mức giảm từ 8% đến 13%.
Thống đốc Hochul cho biết toàn bộ nguồn thu từ chương trình sẽ được dùng để hỗ trợ kế hoạch vay 15 tỷ MK, giúp tiểu bang nâng cấp hệ thống giao thông công cộng quan trọng.
Gửi ý kiến của bạn
