Dù đang căng mình giúp cứu nạn ở Texas, FEMA vẫn bị chỉ trích là chậm chạp, rườm rà và bị đòi giải thể. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
(HOA KỲ, ngày 9 tháng 7, Reuters) – Trong khi Cơ Quan Điều Hành Khẩn Cấp Liên Bang (Federal Emergency Management Agency, FEMA) đang gấp rút điều động nhân lực và tiếp tế đến Texas để giúp người dân vượt qua thảm họa lũ lụt, Bộ trưởng Nội An Kristi Noem lại bất ngờ đòi giải thể cơ quan “hiện nay,” và tái thiết lại từ đầu.
Phát biểu hôm thứ Tư tại cuộc họp của hội đồng chính phủ chuyên trách cải tổ FEMA, Noem – với tư cách là chủ tịch hội đồng – cho biết FEMA đã điều động lực lượng cứu nạn đến hỗ trợ Texas. Tuy nhiên, Noem không bỏ lỡ cơ hội để chỉ trích cơ quan này. “Công tác chỉ đạo ứng phó trong các tình huống khẩn cấp nên do chính quyền tiểu bang và địa phương lo, chứ không nên theo kiểu làm cũ suốt hàng chục năm qua. Phản ứng đã chậm rồi, đưa viện trợ đến tay người dân còn chậm hơn. Vì vậy, cần phải giải thể FEMA để xây dựng lại thành một cơ quan linh hoạt hơn”, bà nói.
Phát biểu này được đưa ra đúng lúc FEMA đang có mặt tại hiện trường vùng lũ ở Texas – nơi những trận lũ quét kinh hoàng xảy ra hôm 4 tháng 7 đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 119 người, và còn hàng chục người vẫn đang mất tích.
Noem đồng ý là FEMA đã có cố gắng khai triển lực lượng tìm kiếm, cứu nạn, nhân sự hỗ trợ, cũng như thiết bị và vật tư đến hỗ trợ các giới chức tiểu bang và địa phương đang ứng phó tại chỗ. Tuy nhiên, bà cho rằng bấy nhiêu là chưa đủ để xóa nhòa “vô số thất bại trong quá khứ” của FEMA, như tình trạng quan liêu và chậm trễ.
Trước phát biểu của Noem, các chuyên gia và giới chức từng làm việc tại FEMA đã lên tiếng phản đối.
Michael Coen, cựu Chánh Văn Phòng FEMA dưới thời Tổng thống Barack Obama và Tổng thống Joe Biden, bày tỏ sự thất vọng trước phát biểu của Noem. Ông nhấn mạnh: “Người dân Texas vẫn đang lần tìm người thân giữa bùn nước, với sự giúp sức của các lực lượng liên bang.”
FEMA: bị đòi giải thể nhưng vẫn đang là cứu cánh
Trận lũ lụt tại Texas là thảm họa chết chóc đầu tiên kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Tòa Bạch Ốc với lời hứa sẽ xóa sổ hoặc cắt giảm FEMA. Thảm họa này cũng là hồi chuông cảnh tỉnh: khi tai họa ập đến, các tiểu bang không thể sống theo kiểu “thân ai nấy lo.”
Tuy nhiên, cho đến nay cả Trump lẫn Noem vẫn chưa thể nói rõ FEMA sẽ được thay đổi ra sao, cũng như hoạt động mới của cơ quan này sẽ khác gì so với hiện tại.
Tại Quận Kerr, nơi có nhiều thương vong nhất, các viên chức địa phương liên tục bị chất vấn liệu họ có thể làm gì để cảnh báo người dân sớm hơn khi lũ lụt bắt đầu ập đến hay không.
FEMA đã phối hợp điều động các đội cứu nạn từ năm tiểu bang đến Quận Kerr, gửi thêm chuyên viên và vật tư đến trung tâm ứng phó khẩn cấp của tiểu bang tại Austin. Ngoài ra, cơ quan cũng cho phép huy động Quân Đoàn Công Binh Hoa Kỳ tham gia hỗ trợ.
Trong tháng 6, Trump cho biết sẽ bắt đầu “loại bỏ dần” FEMA sau mùa bão năm nay (thường là đến tháng 11). Theo kế hoạch này, các tiểu bang sẽ được nhận ít hỗ trợ tài chánh hơn từ liên bang, và Tòa Bạch Ốc sẽ kiểm soát ngân sách.
Hiện tại, FEMA vẫn đang đóng vai trò then chốt trong việc tài trợ cho các chương trình ứng phó khẩn cấp tại các tiểu bang. Năm 2024, Texas đã nhận gần 20 triệu MK từ FEMA, hiện đang được dùng để chi trả cho nỗ lực ứng cứu tại vùng lũ.
Tuy Trump lâu nay vẫn khẳng định rằng việc ứng phó với thiên tai nên được giao cho chính quyền các tiểu bang, nhưng sau trận lũ kinh hoàng tại Texas, ông lại tránh nói nhiều đến vấn đề này.
Hôm Chủ Nhật, khi được hỏi liệu ông có tiếp tục kế hoạch giải thể dần FEMA nữa không, Trump chỉ đáp ngắn gọn: “Chuyện đó để sau hẵng nói.”
Qua Thứ Hai, Karoline Leavitt, Trưởng phòng Báo Chí Tòa Bạch Ốc, cũng vòng vo né tránh, cho biết “chính sách phản ứng trước các tình huống khẩn cấp hiện vẫn đang được thảo luận.”
Coen cảm thấy có chút hy vọng khi nghe những phát biểu này. Ông chia sẻ: “Có vẻ họ bắt đầu nhận ra mức độ nghiêm trọng của hoàn cảnh hiện tại. Tôi thật sự mong rằng những gì đang xảy ra tại Texas sẽ khiến chúng ta nhìn lại mọi việc theo hướng khác.”
Gửi ý kiến của bạn
