Trong một cuộc phỏng vấn dành cho nhật báo The New York Times, Mark Rutte, Tổng Thư ký NATO, đã lên tiếng cảnh báo về một viễn ảnh nghiêm trọng có thể đưa thế giới bước vào một thời kỳ xáo trộn chưa từng thấy kể từ sau Đệ Nhị Thế Chiến.
Theo Rutte, trong trường hợp Bắc Kinh quyết định đánh chiếm Đài Loan, thì khả năng Tập Cận Bình sẽ liên lạc và phối hợp với Vladimir Putin để gây rối tại Âu Châu là rất cao.
“Rất có thể tình hình sẽ diễn biến theo chiều hướng ấy,” Rutte phát biểu, đồng thời cho rằng biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa là tăng cường sức mạnh quân sự của NATO và đẩy mạnh liên kết chiến lược với khu vực Á Châu – Thái Bình Dương.
Việc Hoa Kỳ chuyển hướng chiến lược từ châu Âu sang Đông Nam Á đã bắt đầu từ thời Tổng thống Barack Obama, theo giáo sư Johan Huovinen tại Trường Đại học Quốc phòng Thụy Điển nhận định.
Quốc đảo Đài Loan, hiện là một quốc gia tự trị tuy bị Trung Cộng tuyên bố chủ quyền, giữ vai trò then chốt trong hệ thống sản xuất vi mạch bán dẫn toàn cầu. Nhờ vào kỹ thuật tiên tiến và quy mô sản xuất lớn, Đài Loan đang dẫn đầu thế giới trong lãnh vực này – điều khiến phương Tây không thể xem nhẹ.
“Đài Loan là yếu tố thiết yếu giúp phương Tây duy trì ưu thế kỹ thuật so với Trung Cộng,” Johan Huovinen cho biết.
Mặc dù cảnh báo của Rutte gây lo ngại, nhưng theo Huovinen, giả thuyết nói trên cần được xét như một phần trong bàn cờ chiến lược vĩ mô hơn là một viễn cảnh gần kề.
“Với tình trạng quân sự hiện nay của Nga, tôi không thấy khả năng điều đó sẽ xảy ra trong tương lai gần,” ông nói, nhấn mạnh rằng Nga đang trong tình trạng suy yếu nặng nề sau các cuộc xung đột tại Ukraine.
Tuy nhiên, Huovinen không loại trừ việc Trung Cộng và Nga có thể cùng nhau mưu toan một hành động nhỏ mang tính khiêu khích – chẳng hạn như gây hấn tại một khu vực đang tranh chấp như quần đảo Svalbard – nhằm tạo cớ cho việc kích hoạt Điều Khoản số 5 của NATO. Một hành vi như vậy có thể buộc Hoa Kỳ phải điều động binh lực về Âu Châu, từ đó làm suy yếu sự hiện diện tại vùng Á Châu – Thái Bình Dương.
NATO có trực tiếp can dự vào Đài Loan không?
Về phần mình, Huovinen cho rằng NATO sẽ không có vai trò chính thức nếu Đài Loan bị tấn công, bởi Đài Loan không thuộc phạm vi cam kết phòng thủ chung của khối.
“Trong tình huống ấy, Hoa Kỳ nhiều phần sẽ kêu gọi thành lập một ‘liên minh thiện chí’ (coalition of the willing), tương tự như mô hình đã áp dụng tại chiến trường Iraq năm 2003,” Huovinen giải thích. Tức là một số quốc gia đồng minh sẽ tình nguyện hỗ trợ quân sự cho Hoa Kỳ, nhưng không dưới danh nghĩa NATO.
Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng điều này có thể làm suy giảm khả năng phòng thủ của liên minh nếu các quốc gia như Anh Quốc hay Canada cảm thấy cần phải gởi quân đến Á Châu để hỗ trợ đồng minh.
Trong bối cảnh các nước NATO vừa thông qua một quyết định quan trọng tại hội nghị thượng đỉnh ở thành phố The Hague (Hòa Lan): nâng mức chi tiêu quốc phòng từ 2% lên 5% tổng sản lượng quốc gia (GDP), thì giả thuyết do Rutte đưa ra có thể xem như một phần trong nỗ lực nhằm biện minh và thúc đẩy việc gia tăng ngân sách quốc phòng của các nước đồng minh.
“Rất có thể đây cũng là một phần trong nỗ lực nhằm củng cố quyết định ấy, vì không thể phủ nhận có yếu tố chính trị trong đó,” Huovinen nhận định.
Nguồn: báo Dagens Nyheter, Thụy Điển.
Gửi ý kiến của bạn