Người Già Dễ Dỗ: Lá Thư Xóa Thuế An Sinh Xã Hội – Đâu Là Sự Thật?

 

Ngày 4 Tháng Bảy, 2025 — khi pháo hoa còn loé sáng trên bầu trời Mỹ, hàng chục triệu công dân lớn tuổi đồng loạt nhận một lá thư điện tử từ Sở An Sinh Xã Hội (SSA). Trong thư, SSA trích thông cáo báo chí tuyên bố:

“Dự luật mới sẽ ‘xóa bỏ thuế thu nhập liên bang trên khoản trợ cấp An Sinh Xã Hội cho đa số người đang hưởng.’”
(Trích theo The Washington Post, 4.7.2025)

Thông tin lan nhanh khắp mạng xã hội, được không ít người chia sẻ như món quà mừng Độc Lập. Ngay trong tối hôm đó, tại sân vận động ở Iowa, Tổng Thống Donald Trump tiếp tục lặp lại: “Không còn thuế An Sinh Xã Hội cho những bậc cao niên tuyệt vời của chúng ta.”

• Dự luật không thay đổi trực tiếp cách đánh thuế tiền An Sinh Xã Hội.

• Không điều chỉnh bất cứ quy tắc nào của SSA, vì mọi sửa đổi liên quan phúc lợi này đều cần ít nhất 60 phiếu thuận ở Thượng Viện — điều Đảng Cộng Hòa không dễ đạt được với đa số mong manh hiện nay.

• Dự luật thông qua theo thủ tục reconciliation (hòa giải ngân sách), chỉ cho phép thông qua các điều khoản chi tiêu hoặc cắt giảm thuế ngân sách thông thường, không được chạm trực tiếp vào hệ thống An Sinh Xã Hội.

• Dự luật chỉ tạo ra một khoản khấu trừ thuế tạm thời mới cho công dân 65 tuổi trở lên.

• Mỗi người đủ điều kiện được khấu trừ tối đa 6.000 Mỹ kim mỗi năm, chỉ áp dụng đến năm 2028. (Khoản khấu trừ này áp dụng cho toàn bộ thu nhập của người cao niên, không chỉ riêng phần An Sinh Xã Hội.)

• Điều kiện: người được khấu trừ phải có số An Sinh Xã Hội, thu nhập chịu thuế không vượt quá 75.000 Mỹ kim/năm (hoặc 150.000 Mỹ kim nếu vợ chồng khai thuế chung).

• Thu nhập cao hơn sẽ bị giảm khấu trừ:
- Thí dụ: ai có thu nhập ròng 100.000 Mỹ kim, vượt mức 75.000 → phần vượt 25.000 → khấu trừ giảm 6% x 25.000 = 1.500 Mỹ kim, vì vậy chỉ còn lại 4.500.
- Nếu thu nhập vượt 175.000 Mỹ kim (hoặc 250.000 khai chung) thì không còn khoản khấu trừ này.

Khoản khấu trừ này không gắn trực tiếp với phúc lợi An Sinh Xã Hội — mà chỉ làm nhẹ gánh thuế cho người già còn làm việc hoặc còn nguồn thu nhập chịu thuế. Những ai dưới 65 tuổi, như người khuyết tật đang hưởng An Sinh Xã Hội, không được lợi gì từ ưu đãi này.

Ủy Ban Ngân Sách Liên Bang Có Trách Nhiệm (CRFB) cảnh báo:

• Việc thêm khấu trừ này, cộng với các nhánh giảm thuế khác, sẽ khiến quỹ An Sinh Xã Hội và Medicare hụt thu nhanh hơn.
• Nếu Trump thực hiện luôn lời hứa miễn thuế toàn bộ khoản trợ cấp, quỹ An Sinh Xã Hội sẽ cạn vào 2032 (thay vì 2033). Medicare sẽ hết tiền trước đó, vào 2030 (CRFB, 2025).

Viện Tax Foundation phân tích:

• Nhóm trung lưu-thấp (20%–40% thu nhập): Đây thường là những hộ gia đình kiếm khoảng 30.000–60.000 Mỹ kim mỗi năm, như công nhân hãng xưởng, nhân viên văn phòng bậc thấp, tiểu thương nhỏ, hay gia đình chỉ có một người đi làm chính. Họ không đủ nghèo để hưởng trọn các loại trợ cấp xã hội, nhưng cũng chưa dư dả để tiết kiệm lớn. Thành phần này vẫn phải đóng thuế thu nhập liên bang và thuế An Sinh Xã Hội đầy đủ, song lại không đủ điều kiện hưởng tín dụng thuế tối đa. Do vậy, khi được khấu trừ thẳng 6.000 Mỹ kim vào thu nhập chịu thuế, số thuế phải đóng giảm rõ rệt, khiến mức thu nhập sau thuế của họ sẽ tăng thêm khoảng 0,7%–0,9%.

• Nếu chỉ miễn thuế An Sinh Xã Hội, nhóm này chỉ thêm được 0,1%–0,4% thu nhập. Lý do: thuế An Sinh Xã Hội vốn thu theo tỷ lệ cố định (6,2% lương), mà tiền lương nhóm này không cao, nên số tiết kiệm được không lớn.

• Nhóm giàu nhất 20%: Tầng thu nhập cao này không được hưởng khoản khấu trừ 6.000, vì vượt ngưỡng quy định. Tuy nhiên, nếu miễn thuế An Sinh Xã Hội thì họ lại hưởng lợi nhiều hơn: phần đóng quỹ này tính theo mức lương cao, nên được miễn sẽ tiết kiệm đáng kể — thu nhập sau thuế tăng 0,6%, so với chỉ 0,05% nếu chỉ khấu trừ 6.000.

“Khấu trừ cho người già” — Hay “kho báu” cho nhà giàu?

One Big Beautiful Bill Act (OBBBA) không chỉ dừng ở khoản khấu trừ nhỏ giọt. Phần cốt lõi thực sự là nó gia hạn và đóng khung vĩnh viễn nhiều điều khoản từ Tax Cuts and Jobs Act 2017 (TCJA):

✅ Thuế doanh nghiệp giảm từ 35% còn 21% — giữ nguyên.
✅ Thuế thu nhập cá nhân cho nhóm giàu — tiếp tục kéo dài.
✅ Mức miễn thuế di sản cao — duy trì.
❌ Trong khi đó các khoản khấu trừ “bóng bẩy” như miễn thuế tip, overtime, khấu trừ người già — chỉ tồn tại đến 2028, sau đó tự hết.

Theo CRFB, chính những ưu đãi thuế dài hạn cho doanh nghiệp và tầng lớp giàu mới thực sự rút kiệt ngân sách, đẩy hệ thống An Sinh Xã Hội và Medicare nhanh cạn. Lời hứa “không đụng An Sinh Xã Hội” vì vậy chỉ là lời dỗ ngọt.

• Thuế An Sinh Xã Hội: không hề bị xóa.
• Khấu trừ cho người già: có thật, nhưng nhỏ giọt, hết hạn năm 2028.
• Thuế doanh nghiệp & nhà giàu: giảm mạnh, kéo dài, cắm móc vĩnh viễn.
• Ngân sách An Sinh Xã Hội & Medicare: hụt thu, cạn kiệt sớm hơn.

Lá thư điện tử ngày 4 Tháng Bảy hứa nhẹ gánh thuế chỉ là một lời vỗ về dỗ ngọt, như chính tên gọi “Bự và Đẹp”. Nhưng sau những bông pháo hoa, sau tiếng loa sân vận động, phần thật vẫn cuộn về két sắt nhà giàu — càng giàu sụ thêm.

 

(Nguồn: Forbes – Alison Durkee – “Trump Claims Bill ‘Eliminates’ Taxes On Social Security — Here’s Why That’s False”, 4.7.2025; tham chiếu The Washington Post, CRFB, Tax Foundation.)