
(BOSTON, ngày 13 tháng 7, Reuters) – Theo tài liệu nội bộ, Sở Di Trú và Quan Thuế (ICE) có thể trục xuất di dân sang một nước thứ ba (quốc gia không phải là quê hương của họ) mà chỉ cần báo trước ít nhất sáu tiếng đồng hồ. Đây được xem là bước đi mở đường cho việc đẩy mạnh trục xuất trong thời gian tới.
Theo nội dung bản memo đề ngày Thứ Tư, 9 tháng 7, do quyền Giám đốc ICE Todd Lyons ký, “thông thường” thì ICE sẽ chờ ít nhất 24 tiếng sau khi gửi thông báo cho người bị trục xuất biết rằng họ sẽ bị đưa đến một quốc gia “thứ ba.” Tuy nhiên, trong một số trường hợp khẩn cấp, cơ quan có thể rút ngắn thời gian báo trước xuống chỉ còn sáu tiếng, với điều kiện người đó có cơ hội nói chuyện với luật sư.
Ngoài ra, nếu quốc gia tiếp nhận đã cam kết sẽ không đàn áp hay tra tấn người bị trục xuất, thì việc chuyển giao có thể được thực hiện ngay lập tức, không cần thêm bất kỳ thủ tục nào khác.
Có thể thấy chính quyền Trump đang chuẩn bị đẩy nhanh tiến trình trục xuất di dân: rút ngắn thủ tục pháp lý và mở rộng phạm vi ra nhiều nơi trên thế giới.
Trước đó, vào tháng 6, Tối Cao Pháp Viện (TCPV) đã bác bỏ một phán quyết từ tòa cấp dưới vốn yêu cầu phải có bước xem xét cơ nguy bị bạo lực và đàn áp trước khi trục xuất người ta sang nước thứ ba.
Ngay sau phán quyết của TCPV và một mệnh lệnh mới từ các thẩm phán, chính quyền Trump đã tiến hành trục xuất tám di dân đến Nam Sudan. Những người này vốn đến từ Cuba, Lào, Mexico, Myanmar, Sudan và Việt Nam.
Trong tháng 7, Washington cũng đã gây áp lực với năm quốc gia Phi Châu – Liberia, Senegal, Guinea-Bissau, Mauritania và Gabon – ép họ tiếp nhận những người bị trục xuất từ nơi khác.
Theo giải thích từ chính phủ Trump, trục xuất di dân sang nước khác là để “nhanh chóng loại bỏ những người không đủ điều kiện ở lại Hoa Kỳ, đặc biệt là những ai từng phạm tội.”
Tuy nhiên, các nhóm bảo vệ quyền lợi di dân đã kịch liệt chỉ trích chính sách này là tàn nhẫn và vô nhân đạo, bởi người bị trục xuất bị đưa đến những nơi lạ nước lạ cái, không có người quen, không hiểu ngôn ngữ, và có thể gặp nguy hiểm.
Trina Realmuto, luật sư của nhóm di dân đang đệ đơn kiện tập thể nhằm phản đối chính sách trục xuất nhanh này tại tổ chức Liên minh kiện tụng nhập cư quốc gia (National Immigration Litigation Alliance), cho biết: “Chính sách này hoàn toàn không đáp ứng được những quyền lợi hợp pháp và quy trình đúng đắn mà luật pháp quy định.”
Mặc dù việc trục xuất di dân sang các nước thứ ba đã từng diễn ra, nhưng giờ đây chính sách này đang đứng trước nguy cơ bị lạm dụng vì Trump đang tìm cách thúc đẩy mạnh chiến dịch trục xuất di dân hết mức có thể.
Trong nhiệm kỳ trước (2017–2021), chính quyền Trump từng trục xuất một số người từ El Salvador và Honduras sang Guatemala.
Đến thời Tổng thống Joe Biden, chính quyền đã ký kết một thỏa thuận với Mexico để họ nhận hàng ngàn di dân đến từ Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela, bởi vì việc hồi hương về các nước này gặp phải nhiều trở ngại.
Bản memo mới của ICE hiện đang được đưa ra làm bằng chứng trong một vụ kiện liên quan đến việc trục xuất sai Kilmar Abrego Garcia, một cư dân tiểu bang Maryland, đến El Salvador.