
(LOUISVILLE, Kentucky, ngày 21 tháng 7, Reuters) – Tòa án liên bang tại Louisville hôm Thứ Hai đã tuyên án 33 tháng tù cho cựu cảnh sát viên Brett Hankison vì xâm phạm quyền công dân của cô Breonna Taylor, nạn nhân thiệt mạng trong cuộc bố ráp đầy tai tiếng năm 2020. Điều gây phẫn nộ là trước đó, Bộ Tư Pháp của chính quyền Trump lại đề nghị... chỉ một ngày tù cho ông này!
Taylor là một phụ nữ gốc da đen. Tháng 3 năm 2020, Taylor bị cảnh sát Louisville bắn chết khi họ ập vào nhà cô khám xét mà không báo trước (no-knock warrant). Bạn trai của Taylor tưởng đó là trộm cướp đột nhập vào nhà nên đã nổ súng (súng hợp pháp). Cảnh sát nổ súng đáp trả và kết cục bi thảm xảy ra.
Cái chết của Taylor, cùng với vụ sát hại George Floyd bởi một cảnh sát viên da trắng ở Minneapolis, đã châm ngòi cho làn sóng biểu tình trên khắp Hoa Kỳ nhằm phản đối tình trạng lạm quyền và phân biệt đối xử với người da màu trong ngành cảnh sát.
Thẩm phán liên bang Rebecca Grady Jennings, chủ tọa phiên tòa hôm Thứ Hai, đã thẳng thắn chỉ trích bên công tố vì bất ngờ “quay ngoắt 180 độ” trong cách giải quyết vụ án. Bà cũng cho rằng có vẻ như chính trị đã xen vào và tác động đến việc họ đề nghị mức án chỉ một ngày tù giam.
“Không có bản án nào có thể cân đo được cái giá của một mạng người, đặc biệt là với cô Taylor, và toàn bộ những gì đã diễn ra,” Jennings phát biểu tại tòa.
Bản án được đưa ra thuộc mức thấp nhất trong khung hình phạt từ 33 đến 41 tháng tù giam theo quy định của hệ thống tư pháp liên bang. Tuy vậy, mức hình phạt này vẫn nghiêm khắc hơn so với đề nghị (ở tù một ngày) từ Bộ Tư Pháp dưới thời chính quyền Trump.
Tamika Palmer, mẹ của Taylor, cùng bạn trai Kenneth Walker và nhiều người thân khác đều xuất hiện tại tòa và tha thiết yêu cầu thẩm phán tuyên bản án nghiêm khắc nhất.
“Một phần trong tôi đã vĩnh viễn ra đi từ ngày hôm đó. Bà (thẩm phán) có thể khiến ngày hôm nay thành khởi đầu của công lý chân chính,” Palmer nói.
Lời xin lỗi muộn màng
Trong thời gian Tổng thống Joe Biden tại nhiệm, Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đã đẩy mạnh truy tố hình sự các cảnh sát viên liên quan đến cái chết của Taylor và Floyd, với cáo buộc vi phạm dân quyền.
Hankison bị kết án vào tháng 11 năm 2024 bởi một bồi thẩm đoàn liên bang, với một tội danh duy nhất: xâm phạm quyền công dân của Taylor. Phiên xử trước đó đã kết thúc với kết quả bất phân thắng bại. Trước đó nữa, trong năm 2022, Hankison từng được tuyên trắng án trong một phiên tòa khác tại tòa án cấp tiểu bang.
Phát biểu ngắn gọn trước tòa, Hankison gửi lời xin lỗi đến gia đình và bạn bè của Taylor. Ông cũng nói rằng nếu biết trước những sai sót trong quy trình lập lệnh khám xét hôm đó, ông đã không hành động như vậy.
“Nếu biết trước, tôi sẽ không bao giờ nổ súng,” Hankison nói.
Tuy nhiên, trong tài liệu liên quan đến đề nghị tuyên án, Bộ Tư Pháp lại cố tình làm giảm mức độ trách nhiệm của Hankison trong vụ án, nhấn mạnh rằng ông “không phải là người đã bắn Taylor và không phải chịu trách nhiệm cho cái chết của cô.”
Cái đáng nói là tài liệu này hoàn toàn không có chữ ký của các công tố viên chuyên trách (tức những người đã theo sát vụ án ngay từ đầu, chứ không phải được bổ nhiệm bởi động cơ chính trị).
Tài liệu này được nộp vào ngày 16 tháng 7 bởi Harmeet Dhillon, người được Trump bổ nhiệm làm lãnh đạo Cơ Quan Dân Quyền (Civil Rights Division) của Bộ Tư Pháp, cùng với công tố viên Robert Keenan.
Keenan trước đây từng là công tố viên liên bang ở Los Angeles. Trong một vụ án khác, ông từng lập luận rằng một phó cảnh sát trưởng địa phương tên là Trevor Kirk (dù bị kết án vì vi phạm dân quyền) nên được xoá án trọng tội và không cần phải thụ án tù.
Việc Bộ Tư Pháp đề nghị mức án quá nhẹ nhàng cho Hankison cho thấy thêm một thí dụ tiêu biểu về cách mà chính quyền Trump cố ý làm chậm quá trình tìm kiếm sự minh bạch và công lý trong các hoạt động của ngành cảnh sát.
Trước đó, trong năm nay, Dhillon cũng đã hủy bỏ kế hoạch ký kết một thỏa thuận dàn xếp có sự chuẩn thuận của tòa án với Sở Cảnh Sát Louisville, đồng thời rút lại các kết luận trước đây của Cơ quan Dân Quyền này về tình trạng xâm phạm dân quyền đối với người da màu.
Các luật sư đại diện gia đình Taylor đã lên án đề nghị một ngày tù của Bộ Tư Pháp dành cho Hankison, cho rằng đó là xúc phạm nạn nhân, và kêu gọi thẩm phán “trả lại công lý đúng nghĩa” cho cô.